Sisler Bulvarı

by Attilâ İlhan

Duslenen, tumuyle dussel olan sevgililer, topu topuuc geceye sigdirilan, doyasiya yasanamayan asklar,gozlerinden yildiz ruzgarlari gecen sevgililer, Paris sokaklari,limanlar, yolculuklar, deniz insanlari... ve Anadolu; uzunhavalar, halk turkuleri...Sisler Bulvari'yla baska dunyalara dogru yolculugacikacagiz biz de simdi; Emperyal Oteli'nde uc gece kalacagiz,biraz mehtabi icecegiz, icimizde isyanlar cikacak veSisler Bulvari'nda olecegiz...Sayfa 168Baski 2016 Is Bankasi Kultur Yayinlari

Genres: Poetry, Turkish Literature, Turkish, Fiction, Literature

168 pages, Paperback

First published January 1, 1954

About the author

Attilâ İlhan was born in Menemen in İzmir Province, Turkey on 15 June 1925. He received most of his primary education in İzmir. However, because of his father's job, he completed his junior high school education in different cities. Aged 16 and enrolled in İzmir Atatürk High School, he got into trouble for sending a poem by Nazım Hikmet, a famous dissident communist Turkish poet, to a girl he was in love with. He was arrested and taken into custody for three weeks. He was also dismissed from school and jailed for two months. After his imprisonment, İlhan was forbidden from attending any schools in Turkey, thus interrupting his education.

Following a favorable court decision in 1941, he received permission to continue his education again and enrolled in Istanbul Işık High School. During the last year of his high school education, his uncle sent one of his poems to CHP Poetry Competition without telling Attilâ. The poem, Cebbaroğlu Mehemmed, won the second prize among many poems written by famous poets. He graduated from high school in 1942 and enrolled in Istanbul University's law school. However, he left midway through his legal education to pursue his own endeavors and published his first poetry book, Duvar (The Wall).

Reviews

[Cemre · Rating 5 out of 5]

"son yolcunun adı attilâ ilhan'dı
miyoptu kısa boylu bir adamdı
dostu yoktu yalnızlığı vardı
yazı makinasıyla binmişti
bizimle konuşmaktan çekinmişti
gözlerini görseniz korkardınız
polis'ten kaçıyordu derdiniz
bir cinayet işlemişti derdiniz
halbuki kendinden kaçıyordu"
(s. 26)

[Tolga · Rating 1 out of 5]

Nereden tutsam elimde kaldı. Ya da ben şiirden anlamıyorum (büyük ihtimalle evet).

Kitapta beş bölüm var, ilk üçü "Batılı", son ikisi "Anadolulu". "Batılı" kısımda "namedropping"den geçilmiyor (burada namedropping'i illa tanınan ünlü kişilerden bahsetmek olarak değil, her türlü özel ismi oraya buraya yerleştirmek anlamında kullanıyorum), ki normalde dozunda yapılmış namedropping'i severim edebiyatta, sinemada, müzikte vs. Fakat eğer 10 dizelik bir şiirde 14 adet namedropping varsa ben bunalıyorum. Hiçbir şeye benzemiyor. Onun dışında bir de çok ciddi bir sâkillik var ortada. O cadde isimleri, şehir isimleri, otel isimleri, gemi isimleri, içki isimleri, insan isimleri, kitap isimleri, şarkı isimleri, film isimleri öyle bir konmuş ki, benim aldığım his ortada özümsenmiş bir şey olmadığı, bütün o isimlerin sırf konulmuş olmak için konulduğu. Son derece samimiyetsiz ve "Batılı" olmaktan da uzak. Olamıyor, en fazla "özenti" olabiliyor. "Anadolulu" kısma gelecek olursak, Attilâ abi burada kendince halk şiiri yazmış. Bu da "Batılı" kısmın sakatlığından mustarip aynı şekilde. Bu sefer de "Anadolulu" olamamış İlhan. Yine sırıtıyor, yine sâkil. Lütfen şimdi, "Bizim ülkemiz zaten arada kalmışlığın öyküsünü anlatmaz mı?" gibi klişelere gelme bana, o farklı bir şey. Burada Attilâ İlhan'ın ne Batılı ne de Anadolulu olabilmesi tamamen onun şiiriyle ve/veya onun şiirinden aldığım hisle ilgili. Bunun yanında çok net bir samimiyetsizlik havası alıyorum; yine, hâlâ, yazılan her dizeden, seçilen her sözcükten... Kendisini, "Ben hem oyum, hem de buyum, ben böyle muhteşem bir şairim!" diye göstermek isterken ne "o" ne de "bu" olabiliyor.

Son olarak, ilk defa kitabın 20 yıl kadar sonraki baskısında yer bulmuş bir "meraklısına notlar" bölümü var ki, egosantrizmin böylesine çok az rastlanır. İnan hayattan tiksineyazdım.

Koca kitapta beğendiğim tek şiir "Tatyos'un Kahrı" oldu, onun dışında "Yeraltı Ordusu"nu beğenmek üzereydim ki, şiir ilerledikçe yine beni buhranlar aldı. Kitabın tamamında görülen, şiire her şeyi katıp çorba etmeye kalkması, "Ben entelektüelim!" diye bağırması, o şiiri de sevmekten alıkoydu beni. Sırf tek şiir için 2 yıldız vermeyeyim değil mi? 1 yıldız yeter de artar bile.

Bu arada özür dilerim, hepiniz basmışsınız 5 yıldızı, 4 yıldızı; ben kimim ki Attilâ İlhan hakkında böyle konuşma hakkını buluyorum kendimde?

[Ehmed · Rating 3 out of 5]

"ben örsün kerpetenin şairi
İstanbul limanından marsilya limanına kadar
kurşun döker gibi döktüm
mısra mısra
bütün namuskâr
bütün insancıl şiirleri"

Ben Attila İlhan'ı bu kadar toplumcu bilmezdim hiç. Şaşırtmakla birlikte sevindirdi :)

Songs-Recommended-by-Books
Cinayet Saati by Ahmet Kaya
L'ange Rouge by Nita Berger
Enternasyonel by Grup Yorum
Grev (Dilekçe) by Ahmet Kaya

[Sena Nur Işık · Rating 5 out of 5]

Her kitabında kendisine daha fazla aşık oluyorum. Bağımlılık yaptı, her ay bir kez almam gerekiyor 😍❤️

[yeom mijeong · Rating 3 out of 5]

sen söyle iki gözüm
hangi merhem çaredir şu bizim yaramıza
yel üfürdü su götürdü gençliğimizi

[Güney Erkurt · Rating 5 out of 5]

avucumun içinde iki satır japon yazısı
bunun ne demek olduğunu öğrenemeyeceksiniz

[Elif Çevik · Rating 2 out of 5]

Kafa karıştıran bir şair. Attila İlhan'ı birkaç şiiri dışında genellikle nesirleriyle tanırdım. İlk defa baştan sona bir şiir kitabını okudum. Ne düşüneceğimi kestiremedim. Kitap ilk okumaya başladığımda bana sanki Baudelaire, Rimbaud okuyormuşum hissini verdi. Sonra şiirler halk ozanlarının diline döndü. Arada birkaç tane divan şiiri usulünce yazılmış olanları da vardı. Her tarz kendi içerisinde doğru, kuralına göre yazılmış görünüyordu. Fakat bu şair kim? Şiiri nedir? Cevap vermek kolay değil. Kitabın sonunda tek tek şiirlerini açıkladığı bir bölüm var. -Hayret. Bu bir şair değil mi?- Şöyle söylüyor bu kitapta yazdığı şiirler için:

"birkaç satır da, şiirlerin yazıldığı günler için ekleyeyim: paris'te plekhanov'u okumak, fransız sosyalist ozanlarının farklı tutumunu görmek, önüme yeni ufuklar açıyor, eski ’inek toplumculuğumu' sanatım için bir 'çocuk hastalığı' sayıyorum. doğasal ve toplumsal diyalektiği, bütün düzeylerde içiçe ele aldığım gibi, o zamana kadar zararlı diye elimi sürmediğim ozan ve akımlardan gelen esintileri de kişiliğimin özgün bileşimine yediriyorum, kimler mi? baudelaire'den rimbaud'ya, apollinaire'den mallarme'ye bir sürü ozan!"

Ne kadar doğru bir tespitler. İleride bu kombinasyonu kendi icadı olarak da görecek şair. Şiir sanatı üzerine tahlil yapacak kadar yetkin değilim fakat şiirinin sosyolojisinden çıkan notlarla bir cumhuriyet tarihi okuması yapılır.

[Kübra · Rating 4 out of 5]

“içimde sonrasız bir yolculuğun iç bulantısı”

“şu dağın ardında son ümidim
dağlar ve yollar yürümekle tükenmez
yeniden eskisinden gayrı türküler söylemeliyim
devran değişti ümitten ümit kesilmez”

“kalbinde dünyayı taşır bu çocuk
dünya kalbimizde taşınmaya değer”

[Emir · Rating 5 out of 5]

geldin, girdin kanıma. itirazım var

[Tuna Turan · Rating 5 out of 5]

Attila İlhan'ın bence en iyi şiir kitabı. Neredeyse bilindik şiirlerinin hepsi bu kitapta toplanmış. Kaptan, Emperyal Oteli, Pia, Sisler Bulvarı, Bence Malumdur ve daha nice güzel şiirleri bu kitapta.

Şu camların nokta nokta hüznü, bir kere ellerini tutabilsem Pia'nın ölsem eksiksiz ölürdüm, sokak lambaları öksürüyordu, elin hayallerimi dağıtır dizeleriyle mükemmel şiirlerini taçlandırmış. Benim en çok sevdiğim şiiri Bence Malumdur.

dikenin
kalbime battığı bir sonbahar günüdür
sen elini bulutların içinde gezdirirsin
bulutlar senin gözlerinin üstünde yürürler
içini kurtlar kemirir
bence malûmdur
buğulanmış camların arkasında masmavi yüzün
senin ateşler içinde olduğun
bence malûmdur
ellerin muhakkak çocuk elleridir
hep kimsenin bilmediği türküler düşünürsün
onlar neden daima okul türküleridir
süleymancıktan bahseder
kara toprakta açık yeşil bir yıldız gibi akıp giden
süleymancıktan
ve karınca yuvalarından bahseder
ışıksız kömürsüz karınca yuvalarından
gökyüzünde kızıl bir hilalin kaydığını görürsün
sen ansızın gökyüzünde görünürsün
gözlerinin rengi
bence malûmdur
elinde değildir akşam serinliğinde üşüsün
eylül'den itibaren geceler hazindir uzundur
sokaklar yorulur uykuya varıp gelirler
sokakların üstüne bulutlar gelirler
bulutların üstüne yıldızların gözleri gelir
bir yıldız bir yıldızın ardınca gider
yıldızların kaybolduklari yer
bence malûmdur
karanlıkta bir şeyler kopar dağılır
uzaktan yabancı sesler duyulur
sen elini bulutların içinde gezdirirsin
elin hayallerimi dağıtır
bilirsin
sen elini bulutların içinde gezdirirsin

[moi, k.y.a. · Rating 3 out of 5]

sen söyle serseriler kralı istanbul
sen söyle iki gözüm
hangi merhem çâredir şu bizim yaramıza
yel üfürdü su götürdü gençliğimizi
elimiz boşa geldi meydanlarda kaldık
meydanlar serseri biz serseri
sağımız sefalet solumuz ölüm
işte geldik gidiyoruz
kahrolasın
kahrolasın istanbul şehri

[Sema Dural · Rating 4 out of 5]

“dikenin
kalbime battığı bir sonbahar günüdür
sen elini bulutların içinde gezdirirsin
bulutlar senin gözlerinin üstünde yürürler
içini kurtlar kemirir
bence malumdur
buğulanmış camların arkasında masmavi yüzün
senin ateşler içinde olduğun
bence malumdur
ellerin muhakkak çocuk elleridir
hep kimsenin bilmediği türküler düşünürsün
onlar neden daima okul türküleridir
süleymancıktan bahseder
kara toprakta açık yeşil bir yıldız gibi akıp giden
süleymancıktan
ve karınca yuvalarından bahseder
ışıksız kömürsüz karınca yuvalarından
gökyüzünde kızıl bir hilalin kaydığını görürsün
sen ansızın gökyüzünde görünürsün
gözlerinin rengi
bence malumdur “

[Kafamdaki Makine · Rating 4 out of 5]

Atilla İlhan ve şiirlerini okumak için bir kitap yeterli değil. Baş ucu kitabı yaptığım bu kitabı bir ön okuma olarak görüyorum. Türkiyeye bu kadar iyi iş yapan birinin güzel şiirlerini daha fazla okuyacağım...

[Özgün Onat]

Kampanyadan aldığım bu kitabı ne zaman okuyacağımı bilmiyordum ama Attila İlhan (15 Haziran ) biyografisine bakınca Haziran ayında doğum günü olduğunu fark ettim, hemen okumaya karar verdim. Böylece entelektüel çalışmalarıyla Türk edebiyat ve düşünce dünyasına önemli katkıları olan ustayı doğum gününde anmış olacaktım. Ama yorum geç kaldı.
Kitabın sonunda "Meraklısı İçin Notlar" başlığıyla İlhan'ın kaleminden kitabın yayına hazırlanması ve içindeki şiirlerin yazım aşamalarının anlatıldığı bölüm var. Bence kitabı okumaya başlamadan önce bu notları okuyun. Kitap; "Başka Yerde Yok", "Kaptan", "Yeraltı Ordusu", "Bursa'dan Yaylımateş" ve "Barakmuslu Mezarlığı" adını taşıyan beş bölümden oluşuyor. 'Sisler Bulvarı' adlı şiir ise "Kaptan" adlı bölümde yer alıyor.
Sisler Bulvarı için İlhan: "Bu pek ünlü şiiri çoğu Paris'te yazdığımı, adı geçen bulvarın Paris bulvarlarından biri olduğunu sanır, öyle değildir. Şiiri Paris dönüşü, Laleli'de Şair Nigar sokağında, pansiyoner kalırken yazdım, Atatürk bulvarı üzerinde, Günseli pastanesi vardı, akşamları oraya düşer, sonbahar sisleri basıp, sokak lambaları puslu puslu yandı mı, yürüyerek ta Atatürk köprüsüne kadar inerdim, demek bu yürüyüşlerde bir yandan Paris günlerini düşünüyormuşum, bir yandan sevdiğim kızı, bir yandan da yaşadığım gerilimli hayatı." demekte. Birde şiirde geçen, merak edilen "l'ange rouge" (kırmızı melek) adlı şarkının hikayesini anlatıyor. Hemen araştırdım ve Nina Berger'in söylediği kaydı dinledim, size de dinlemenizi tavsiye ederim. Tabii 'Yeraltı Ordusu-2'de geçen İspanyol türküsü 'Los Cuatros Generales' da dinlenebilir. Ama özellikle 'La Vien Rose' (Edith Piaf) dinleyin zaten kulağınızın aşina olduğunu göreceksiniz.
"... Attila İlhan, Sisler Bulvarı'ndaki şiirlerle Türk şiir tarihinde 'kendine özgü' bir çizgi çeker. Bu çizgi öylesine yeni ve güçlüdür ki birçok şairi peşinden sürükler. İlkin Turgut Uyar, Cemal Süreya, Ahmet Oktay, Yılmaz Gruda, Ümit Yaşar, arkasından Hasan Hüseyin, Ergin Sander, Türkan İldeniz, Ayhan Kırdar vb. sırayla etki alanından geçerler." Asım Bezirci
'Başka Yerde Olmak' şiirinin hikayesini anlatırken: "... kitaplığımda bugün bile sakladığım Jules Verne'in Esrarlı Ada'sına, R. L. Stevenson'ın Define Adası'na kadar gider mi?... bizim kuşağı bu alanda asıl etkileyen Panait İstrati, o zamanlar ardı ardına yayımlanan Kira Kiralina, Angel Dayı, Akdeniz, Baragan'ın Dikenleri vb. kitapları olmuştur ( Akdeniz, Kira Kiralina, Kodin'i okudum, Baragan'ın Dikenleri kitaplıkta okunmayı bekliyor), bir de tabii Jack London, Deniz Kurdu'nu, Güneşin Çocuğu'nu nasıl unuturum...düşündükçe Gorki'yi işe katmam gerektiğini anlıyorum, bizim ondan ilk okuduğumuz Türkç eserler, Stepte, Serseriler, Yol Arkadaşım, Sıkıntı, Benim Üniversitelerim vs. ... özellikle Carné'nin filmleri ( Marcel Carné- Le Jour Se Lève, Le Quai des brumes...)" Yazarları bildiğim, kitapların çoğunu okuduğuma göre geriye Carné filmlerini seyretmek kaldı.
Ustanın yazdıkları sadece duygu yüklü şiirler değil, içlerinde hüzün dolu halk türküsü ve uzun hava da var ama bence 'Mustafa Kemal' mutlaka okunması gereken bir ağıt...
Her bir mısra içinize işliyor, yüreğinize ayrı ayrı saplanıyor; bir mısracık size ne çok şey anlatıyor. Hepsi 'özlü söz' olacak kadar dolu, anlamlı olan bu mısraların içinden alıntı yapmak üzere seçim yapmak çok zor.

[أحمد جيو حسن · Rating 3 out of 5]

Attilâ İlhan'ın bu şiir koleksiyonu romantizm, toplumsal gerçekçilik ve modernist deneysellik arasında zengin bir etkileşim sergileyen, kendine özgü karmaşık üslubuyla modern Türk şiirinin köşe taşlarından biridir. İlhan'ın şiirsel sesi hem sinematik hem de derinlemesine içgözlemseldir; beni sisle kaplı sokaklar, neon ışıklı yalnızlık ve varoluşsal tefekkür dünyasına çekti. Dili ne basit ne de gelenekseldir; bunun yerine, bilinç akışı anlatımı, çarpıcı kentsel imgeler ve hem kişisel özlemi hem de kolektif umutsuzluğu yansıtan karmaşık metaforlarla katmanlı, zorludur. Şairin neolojizm ve alışılmadık sözdizimi kullanımı, şiirinin zenginliğine katkıda bulunarak hem müzikal hem de kafa karıştırıcı bir ritim yaratıyor ve beni parçalanmış ama duygu yüklü dünyasına çekti. Bu karmaşıklık, Sisler Bulvarı'nı zorlu bir okuma haline getiriyor.

Tematik olarak, koleksiyon, savaş sonrası hızla değişen bir toplumun arka planında yer alan, genellikle karşılıksız veya melankolik aşk, kentsel yabancılaşma ve varoluşsal sorgulama gibi yinelenen motifler üzerine inşa edilmiştir. Kitaba adını veren Sisler Bulvarı şiiri, İlhan'ın kendine özgü üslubunu ve temalarını özetleyen en güçlü eserlerinden biriydi.

sisler bulvarı'nda seni kaybettim
sokak lambaları öksürüyordu
yukarıda bulutlar yürüyordu
terkedilmiş bir çocuk gibiydim
dokunsanız ağlayacaktım

Sisler Bulvarı'nı kalıcı bir başyapıt yapan da bireysel olanla kolektif olan, geçmişle bugün arasındaki bu etkileşimdir. İlhan'ın eserleri geleneksel lirizm ile avangart deneyselliğin kesiştiği noktada durmakta ve onu 20. yüzyıl Türk edebiyatında önemli bir figür haline getirmektedir. Sabır ve derinlemesine düşünme gerektiren bir koleksiyon, ancak karşılığında Türkiye'nin en derin edebi seslerinden birinin şiirsel ruhuna derinlemesine sürükleyici bir yolculuk sunuyor.

[Anna F. · Rating 3 out of 5]

“Kalbin cebimde bir yerdeydi denize düşürdüm.” (Sayfa 13)
Attila İlhan, okumayı çok sevdiğim şairlerden. Şiirde sevdiğim söz oyunlarını, kişiselleştirmeleri vb. pek çok şeyi şiirlerinde kullanmasından dolayı şiirlerini okurken hep keyifli bir okuma sunuyor benim için. Tatyos’un kahrı’nı okurken şu dizeler karşısında mest oldum:

“son yolcunun adı attila ilhan’dı
miyoptu kısa boylu bir adamdı
dostu yoktu yalnızlığı vardı
yazı makinasıyla binmişti
bizimle konuşmaktan çekinmişti
gözlerini görseniz korkardınız
polis’te kaçıyordu dersiniz
bir cinayet işlemişti derdiniz
halbuki kendinden kaçıyordu”.

Okuması çok keyifli dizelerdi. Attila İlhan’ın şiir anlayışını seviyorum. Şiirlerine toplumu, aşkı kısacası hayatı taşıyor ve şiiri belli kalıplara sokmak isteyenlere inat şiirinde hayattaki her şeyi işliyor.

[Alican Akülger · Rating 5 out of 5]

"benim bu çektiklerimi bir çocuk var ki anlıyor
kendimi yerden yere vuruşumu içimdeki zehri
bir çocuk var ki anlıyor benim gibi kahroluyor
odasında şiirlerim fukara mumlar gibi yanıyorlar
sen o çocuk değilsin sen artık çocuk değilsin
dudakların eskisi gibi beyaz değiller biliyorsun
sen gözlerini kaybettin gözlerini bunu biliyorsun
ben ki yaşadıklarımı büyük dinler gibi yaşıyorum
sen artık bir din değilsin bunu biliyorsun" s.52

[Kübra · Rating 5 out of 5]

Attila İlhan şiirini neredeyse her yönü ile ortaya koyan güzel bir derleme, İş Bankası yayınlarından çıkanı da özellikle tavsiye ederim. Zira meraklısı için notlar kısmı ile birlikte şiirleri okumak çok daha güzel oluyor ve şair ile aynı havayı soluyormuş gibi hissediyorsunuz.

[Sudefteri · Rating 2 out of 5]

Bazı şiirlerinde güzel dizeler vardı ama geneli bana pek hitap etmedi.

"Sisler Bulvarı’nda seni kaybettim
sokak lambaları öksürüyordu
yukarıda bulutlar yürüyordu
terk edilmiş bir çocuk gibiydim
dokunsanız ağlayacaktım."

[Onur · Rating 3 out of 5]

Kitabın keyifle okuduğum ilk yarısında Pia, Cinayet Saati, Emperyal Oteli gibi klasikleşmiş şiirler yer alıyor. İkinci yarıdan itibaren şairin türkü formuna paralel yazmayı denediği halkçı ve toplumcu şiirler ise bana pek hitap etmedi.

[Ahmet Emre · Rating 4 out of 5]

Language: Turkish

[GÜLGÜN]

“Kalbinde dünyayı taşır bu çocuk.
Dünya kalbimizde taşınmaya değer.”

[Deniz Kaya]

#I log the books i read between 2018-2021

[Mehmet]

Attila İlhan külliyatını bitirmeye bir adım daha...

[zâ · Rating 5 out of 5]

ben ki cehennemde bir allah gibi yalnızım

[C. · Rating 4 out of 5]

'ayazın avucunda unutmuştun ellerini
önünden geçtiğim halde beni tanımadın
ben değiştim biliyorum hem sakal bıraktım
şiirlerim külrengi kumrular gibi uçuşuyorlar.'

[Enes Kaynakci · Rating 4 out of 5]

çok sıkıcı. pia ve tarihi kadimi ilk kez okudum, sardı. Sonda Atilla ilhan'ın açıklamaları notları olması güzel, ama çoğu şiir için merak dahi etmedim.

[hera · Rating 3 out of 5]

2,5

[Furkan Arslan]

şahane sersesi, pia, kaptan, sisler bulvarı gibi bir sürü şiire hayran kaldım. Tabiki beğenmediklerim de var ama genelini severek okudum.

[Çağatay Yamalı · Rating 3 out of 5]

Çok canınız sıkılıyorsa,mevsimde kış ise biçilmiş kaftan