Jump to ratings and reviews
Rate this book

Leven in de verbeelding: Hella S. Haasse 1918-2011

Rate this book
Op 29 september 2011 overleed Hella S. Haasse op 93-jarige leeftijd. Ze liet een groot, veelzijdig en indrukwekkend literair oeuvre na. In de loop van haar leven groeide zij in haar publieke rol van wijze, vriendelijke en evenwichtige beschouwer. Maar wie zat er achter het welbekende beeld dat van haar bestond? Wie was de beroemde schrijfster als dochter, echtgenote en moeder?
Aleid Truijens werkte bijna acht jaar lang aan haar biografie, waarvoor ze de medewerking van de erfgenamen en toegang tot het gehele literaire en persoonlijke archief kreeg. De brieven, egodocumenten en gesprekken die zij voerde met mensen die Hella Haasse persoonlijk kenden, leverden opmerkelijke nieuwe informatie op. Haasse mocht dan een zondagskind lijken, zelf vond ze haar leven verre van gemakkelijk. Voor het eerst lezen we hoe ze het conventionele leven probeerde te leiden dat van haar verwacht werd, terwijl ze haar toevlucht zocht in haar verbeelding – alleen daar voelde ze zich thuis.
Truijens’ monumentale en rijkgeïllustreerde biografie toont hoe sterk Haasses leven en werk verweven zijn. We zien hoe het meisje dat werd geboren in voormalig Nederlands-Indië en op haar twintigste naar Nederland verhuisde, zich ontwikkelde tot de grootste schrijfster uit ons taalgebied.

1077 pages, Kindle Edition

Published February 1, 2022

12 people are currently reading
136 people want to read

About the author

Aleid Truijens

12 books2 followers

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
31 (23%)
4 stars
66 (49%)
3 stars
32 (23%)
2 stars
5 (3%)
1 star
0 (0%)
Displaying 1 - 29 of 29 reviews
Profile Image for Elsbeth Kwant.
463 reviews23 followers
Read
March 5, 2022
Een prachtige, genuanceerde biografie. Ik heb genoten van het lezen. DE ontwikkeling van Haasse als schrijfster - haar jeugd in Indië, terugkeer naar Nederland, waar ze de oorlog doorbracht terwijl haar ouders in Indië bleven. Het verlies van het land van haar jeugd, haar dochter Chrisje. Haar moeilijke huwelijk met Jan van Lelyveld. De verhalen van haar dochters. Het geeft het veelzijdige beeld van een echt leven. Knap gedaan.
Profile Image for Hans Moerland.
545 reviews15 followers
January 20, 2023
Na Truijens’ Hotz-biografie “Geluk kun je alleen schilderen” heb ik ook van haar boek “Leven in de verbeelding: Hella S. Haasse 1918-2011” buitengewoon genoten – en dat terwijl ik toch veel meer waardering en belangstelling heb voor de verhalen van Hotz dan voor (het meeste) werk van Hella Haasse.
Opnieuw toont Aleid Truijens zich een biografe van uitzonderlijke klasse. Op basis van talloze aan diverse bronnen ontleende gegevens voert ze haar lezers niet simpelweg door het lange leven van Haasse, maar schetst ze ook de maatschappelijke, culturele en politieke context waarbinnen dat zich heeft afgespeeld – in Nederlands-Indië en Nederland, maar bijvoorbeeld ook in Frankrijk. Het resultaat van alle onderzoeks- en andere inspanningen die Truijens zich als biografe heeft getroost kan, ook nu weer, worden gekenschetst als prettig leesbaar en erg informatief – zonder perfect te zijn, overigens. Waar geboorte- en andere jaren in het geding zijn corresponderen die in sommige gevallen niet met hetgeen men uit de tekst meent te kunnen opmaken (bijvoorbeeld waar het gaat om het verschil in leeftijd tussen Haasse en haar ‘verloofde’ Douwe respectievelijk tussen Haasse en haar school- en latere vakgenote Margaretha Ferguson; ook lijkt Annie Kroon-Bouquet als vertaalster van Haasses werk in het Frans om de hoek te komen kijken voordat de twee zelfs maar kennis met elkaar hebben gemaakt). En, zoals ik me ook bij het lezen van sommige andere biografieën heb afgevraagd, waarom de lezer niet even ter wille zijn met een stamboom en een landkaart of plattegrond (van Nederlands-Indië in het onderhavige geval)? Maar dat zijn, geef ik graag toe, tamelijk futiele bezwaren.
Iets wat me bij het lezen van andere biografieën soms ronduit heeft gestoord maar waar Truijens zich allerminst aan bezondigt, is een kritiekloze, naar hagiografie neigende houding tegenover haar subject. Bij het bestuderen, interpreteren, analyseren van door Haasse gedane uitlatingen laat ze zich geen knollen voor citroenen verkopen. Ze heeft oog voor minder positieve of minder aangename karaktereigenschappen en waar Haasse zich wat beter lijkt voor te doen dan ze waarschijnlijk is prikt de biografe daar nogal eens doorheen – bijvoorbeeld waar het gaat om een enigszins laffe instelling (dat zijn mijn woorden) in die zin dat de schrijfster zich graag afzijdig of op de vlakte placht te houden, zelden of nooit partij koos, al te zeer opteerde voor de veilige nuance.
Als ik vervolgens constateer dat, anders dan de Hotz-biografie, de Haasse-biografie mij bepaald niet enthousiasmeert om het complete werk van de auteur in kwestie te gaan lezen, is dat terug te voeren op een aantal andere eigenschappen van Haasse en de wijze waarop deze doorwerken in een substantieel deel van haar boeken: haar preoccupatie met ‘gewichtige’ dingen in de sfeer van identiteit, bewustwording, persoonlijke en geestelijke groei. Ook hier gaat Truijens terdege op in, en bij het lezen van de passages waarin de desbetreffende boeken en de totstandkoming ervan aan de orde zijn verslapte mijn aandacht wel eens. Over het algemeen echter kan worden gesteld dat de biografe haar lezers op degelijke wijze informeert over achtergronden, ontstaan, inhoud en ontvangst van de verschillende werken c.q. romans van de hand van Haasse, en dat ze daarbij voortreffelijk het midden weet te houden tussen (al te) eenvoudige beschrijving en (al te) diepgravende interpretatie en analyse.
Ten slotte: “Leven in de verbeelding” heeft vier fraaie fotokaterns en kent een ontroerend einde. Het lezerspubliek mag misschien hopen op, ooit, nog zo’n prachtig biografisch werk van Aleid Truijens…
Profile Image for Hella.
1,142 reviews50 followers
August 26, 2022
Eigenlijk 3,5 sterren.
Hoewel ik normaal niet erg houd van biografieën - ik vind ze meestal te droog en te zakelijk, met vaak weinig inzicht in de creatieve kant van het schrijverschap - heb ik van deze toch wel genoten. Ik denk dat dat vooral kwam doordat ik hem als luisterboek heb 'gelezen,' voorgelezen door Liselot Thomassen. Ideaal voor tijdens het knutselen.
Waarom zijn biografen van schrijvers toch altijd zo bezig met het ontsleutelen van de romans? Alsof de schrijver vantevoren besluit: ik ga lekker een boek over mijn rothuwelijk / rotouders / rotkinderen schrijven en ik geef ze gewoon andere namen.
Onzin natuurlijk, verhaalideeën borrelen op in een schrijversgeest en natuurlijk is die geest gevoed door wat er in het leven van de schrijver is gebeurd maar dat wil niet zeggen dat die gebeurtenissen model staan voor wat er in de roman gebeurt!
Schrijvers verzinnen geen verhalen, verhalen zoeken de juiste schrijver.
Profile Image for Hermien.
2,306 reviews64 followers
April 8, 2022
Heel uitgebreid en informatief, alleen soms wat vervelend dat Hella's boeken en keuzes door sommige mensen getoetst worden aan de normen van deze tijd. Dat zet echter wel weer tot denken aan dus niet alleen een minpunt.
Profile Image for Janet.
62 reviews
July 15, 2024
Dit boek lees je niet in één ruk uit. Af en toe is het een hele opgave verder te lezen, omdat er veel feitjes worden gegeven en boeken die Haasse heeft geschreven erg uitgebreid worden beschreven.
Uiteindelijk geeft het een mooi compleet beeld van haar leven,werk en de manier waarop ze in het leven stond.
Zeker 4 sterren waard voor mij.
693 reviews7 followers
May 15, 2022
Ik heb niet zo vaak biografieën gelezen maar deze was echt prachtig. Goed leesbaar en je leert Hella Haasse een stuk beter kennen. In sommige stukken komt ze niet zo sympathiek over maar naarmate ze ouder wordt en je meer leest over haar huwelijk krijg je meer begrip. Ik heb verscheidene boeken van haar gelezen maar deze biografie spoort je aan om te herlezen of om degene die je nog niet gelezen hebt op te pakken.
Jammer dat er altijd kritiek was over de boeken uit haar Indische tijd. Je kunt haar niet kwalijk nemen dat ze wit was en uit zo een beschermd milieu kwam. Ze was ontzettend belezen en heeft zoveel research gedaan om haar boeken te kunnen schrijven en dan ook nog te moeten schipperen om haar man een beetje tevreden te houden. Met haar kleinkinderen heeft ze goed gemaakt wat ze haar eigen dochters tekort gedaan heeft.
Ook heel veel complimenten aan Aleid Truijens voor al haar werk om zo'n prachtige biografie te kunnen schrijven.
Profile Image for Floor Van renssen.
102 reviews7 followers
April 1, 2022
Fijn om zoveel te lezen over dit schrijversleven. Soms proef ik wel een te sterk oordeel over de keuzes van Hella. Vooral wat betreft haar moederschap. De kritische toon van de biograaf gaat dan wat irriteren. Teveel gericht op ‘Wij lezers onder elkaar in 2022 weten wel beter’ en al te sterk leunend op de beleving van Hella’s dochters. Doet dat de schrijver wel recht, die zich niet meer kan verweren?
Profile Image for José Van Rosmalen.
1,432 reviews26 followers
July 20, 2025
De titel van deze uitgebreide biografie van Hella Haasse is goed gekozen. Zij leefde voor de literatuur en genoot daar ook van, soms ten koste van het ‘echte’ leven. Zij werd geboren in 1918 en bracht haar jeugd door in Nederlands Indië. In de tweede wereldoorlog woonde zij in Nederland, gescheiden van haar ouders en broer. Ze moest zich zien te redden en ze werkte als actrice en tekstschrijver voor onder meer Wim Sonneveld. Het boek volgt het leven en werk van Hella Haasse in chronologische volgorde. Zij debuteerde met een dichtbundel en schreef haar eerste boekenweekgeschenk in 1948, de roman Oeroeg. Ze had toen net haar eerste dochter aan een ziekte zien overlijden, het kindje werd maar twee jaar. Haar huwelijk met Jan van Lelyveldt duurde lang, maar was vaak ook moeizaam. Toch bleven ze bij elkaar. Hella kreeg als schrijver steeds meer succes, ook internationaal. Lang werd er in Nederland vooral opgekeken naar mannelijke auteurs, met de stereotype ‘grote drie’ Hermans, Mulisch en Reve, maar zij was eigenlijk ten minste de grote vierde. Haar historische romans kregen veel herinnering, omdat zij zich goed documenteerde en helder en toegankelijk schreef. Vooral in haar latere jaren ontbrak het haar niet aan waardering, ze ontving onder meer de P.C. Hooftprijs en de grote prijs der Nederlandse letteren. Ook ontving ze hoge Franse onderscheidingen. Haar werk werd in vele talen vertaald. Het boek hemelt Haasse niet op, het laat ook de keerzijden zien, bijvoorbeeld haar neiging om zich op de vlakte te houden, zich niet duidelijk uit te spreken. Ze zag zichzelf meer als waarnemer dan als deelnemer, die pas opleefde in haar werk. Toen zij dat door hoge ouderdom en lichamelijk ongemak niet meer kon, werd ze depressief. Ze was zeer belezen en deelde graag haar kennis met anderen. Ze gaf veel lezingen. Aleid Truijens heeft een rijk en veelzijdig portret van haar geschilderd. Een boeiende biografie waar je even de tijd voor moet nemen. Ik heb er geen spijt van dat ik dat heb gedaan.
Profile Image for Jeroen.
198 reviews5 followers
January 16, 2023
Truijens gaat heel gedegen te werk. Ze heeft beschikking over een groot aantal documenten en gebruikt die ook gretig. Nadeel daarvan: verhaal wordt regelmatig erg gedetailleerd en soms gaat daardoor de vaart eruit.

Dan het leven van Haasse: de gedegen beschrijving ervan, en de terugkerende thema’s daarin, vond ik steeds moeilijker om over te lezen. Kort gezegd: als kind te weinig aandacht en liefde gekregen van haar ouders, als volwassene kiest ze voor een gecompliceerde man, die dezelfde defecten heeft als haar moeder, waardoor het huwelijk bepaald niet gelukkig is, maar ze weigert te scheiden want ziet dit als een opgave, sterker: als een manier voor zelfontwikkeling.

Als moeder herhaalt ze het gedrag van haar ouders en is ze weinig toegankelijk voor haar kinderen, waardoor de relatie met haar kinderen ook nogal te wensen overlaat. Veel van haar gevoelens van eenzaamheid en isolement projecteert ze daarna op haar belangrijkste roman figuren. Waarmee het schrijven een soort indirecte communicatie wordt met haar man, kinderen en haar ouders.

Al met al een heel droevig beeld waar ik als lezer steeds minder vrolijk van werd. Hoezeer ik de biografie inhoudelijk ook interessant vond, ik verwacht als lezer ook geamuseerd te worden, al is het maar op een minimaal niveau. Dit boek vond ik teveel een opgave en ik ben op 2/3e deel afgehaakt.
Profile Image for Annette Koster.
157 reviews7 followers
July 5, 2023
Boeiende biografie. Hoewel ik enkele boeken (vijf) van Hella Haasse gelezen heb, wist ik weinig van deze schrijfster, die toch een belangrijke rol gespeeld heeft in de naoorlogse literaire wereld.
De moeite waard dus om dit degelijke boek te lezen. Er komt veel aan de orde, bijvoorbeeld steeds terugkomende discussies of ze al dan niet feministe was en over hoe koloniaal of juist Indisch ze was. En daar zit dan natuurlijk meteen een oordeel aan vast. Actuele disputen die enerzijds interessant zijn, maar waarbij ik ook het gevoel krijg dat ze eigenlijk niet zinvol zijn en ook vaak leiden tot miskenning van intenties.
Bijzonder vind ik dat het lezen van de biografie er niet toe leidt dat ik behoefte krijg om boeken van HH die ik nog niet gelezen heb, te gaan lezen. Veel spreken me toch niet zo aan. Wel krijg ik zin om een paar te gaan herlezen: Oeroeg, Heren van de thee en Sleuteloog.
Profile Image for Gijs Zandbergen.
1,063 reviews28 followers
July 4, 2022
De boeken van Haasse vind ik over het algemeen te gewichtig om ze mooi te vinden, en dat is na lezing van deze biografie niet veranderd. Ik heb wel meer begrip gekregen voor Haasse, die het in haar persoonlijke leven niet altijd gemakkelijk heeft gehad, ook al is ze in een bevoorrecht milieu geboren. Wat ik echter vooral aan deze biografie heb overgehouden is het voornemen om ook Aleid Truijens biografie van F.B. Hotz te lezen. Niet alleen omdat Hotz een van mijn favorieten is, maar zeker ook omdat Truijens een fijne biograaf is. Ze schrijft soepel en ik heb niet het idee dat ze haar oren naar wie dan ook laat hangen.
1,287 reviews
March 20, 2022
Een prachtige en zeer grondige biografie van een geweldige schrijfster. Voor mij vol verrassingen: haar oeuvre is veel groter en veelzijdiger dan ik dacht. Ook de mens Hella Haasse is een verrassing: gecompliceerd en niet makkelijk te duiden. Tot mijn spijt heb ik haar boeken niet bewaard, maar voel nu wel de behoefte om ze te herlezen. Truijens geeft een goed beeld van de persoon Haasse en van de omstandigheden (echtgenoot, geboorte, de kinderen etc.) waardoor ze is gevormd. Ook de vele controverses rond o.a. haar boek Oeroeg worden goed verteld en geduid. Een werkelijk prachtige biografie!
Profile Image for De lezende barista Ildee.
46 reviews1 follower
June 15, 2022
Interessante biografie, waar Truijens aub 8 jaar aan schreef.
Relatie met haar man was niet ideaal, maar ze bleef er toch bij tot het bittere eind helaas.
Vertaalde veel van haar emoties en wat ze zag in haar gezin en rondom haar in haar boeken, wat haar kinderen en familieleden ook niet zo leuk vonden.
Veel foto's, ook haar jeugdjaren waar ze opgroeide in Nederlands-Indië.
Las lang geleden 'Oeroeg', maar ook haar debuutroman 'Kleren maken de vrouw', en een van mijn fav boeken is natuurlijk als barista en theesommelier: de Heren van de thee.
Profile Image for Rita.
835 reviews18 followers
April 22, 2022
Prachtig en interessant, vooral het eerste deel. Later werd het wat minder een verhaal en vooral een opsomming van feiten en datums en personen.
De stem van dochters over hun moeder klinkt wel erg luid door: veel pubers en jonge vrouwen in de jaren 50 en 60 kregen niet veel aandacht van hun moeder. Weinig aandacht van de vader was vanzelfsprekend, maar weinig van de moeder is altijd verwijtbaar. Ze zijn bevoorrecht en vrij opgevoed.
234 reviews2 followers
August 10, 2022
Een intrigerend levensverhaal, tal van boeken, essays en literaire bijdragen geschreven, een grote vriendenkring, een gezin met hun beroemde moeder, haar rol in de Nederlandse literatuur, daar valt veel over te schrijven. Dat doet Aleid Truyens in deze biografie. Bijna 600 bladzijden, dat is wel veel. Maar de weergave van de achtergronden van elke roman, waarin Hella’s eigen leven vaak gespiegeld wordt, levert boeiende informatie op. Ik ga haar boeken (weer) lezen.
Profile Image for Leonarda.
69 reviews
March 23, 2025
Bijzondere biografie over Hella Haasse, vlot geschreven. Truijens verbindt de thema’s in het werk van Haasse aan die uit haar persoonlijke leven. Af en toe kritisch, af en toe vleiend. Haasse komt te voorschijn als een breed ontwikkelde en zelfbewuste auteur, een gekwetste echtgenote en een meeslepende en moeilijke moeder.
Profile Image for Hedwig.
32 reviews1 follower
April 11, 2022
Met bewondering en ontroering lees ik de laatste bladzijde van deze biografie; een zorgvuldig en rijk werk, waarin we het oeuvre van Haasse en de persoon die ze was diepgaand en intiem leren kennen. Wat een geluk dat we Hella Haasse via haar vele boeken kunnen blijven lezen!
Profile Image for Odette van.
25 reviews
August 25, 2022
A lot of facts, but still reads like a thriller. I suddenly want to read and reread every one of her works. She has such a great canon. One of the best Dutch writers from the present and previous century.
77 reviews
January 19, 2023
Het eerste deel van de biografie vond boeiend, vooral de jaren in Nederlands-Indie. Later werd het voor mij steeds meer een opsomming van alle prijzen die Hella Haasse in de loop van haar leven heeft gekregen. Iets meer diepgang had ik wel kunnen waarderen.
Profile Image for Gerti Wouters.
353 reviews2 followers
September 3, 2023
Een magistrale beschrijving van Hella S. Haasses leven en werk, haar liefde, haar gezin, haar ambitie. Zeker de eerste helft van het boek is ontluisterend, omdat diep in Haasses zieleroerselen kan gekeken worden.
Profile Image for Brigit.
92 reviews
February 22, 2024
Good old Hella. Mooi boek over schrijfster die zichzelf geen feministe noemde, maar wel een dijk van een carrière opbouwde naast een gezin inclusief een man voor wie ze de aardappels moest schillen. Een mooi soms moeilijk leven, met vele prachtige en succesvolle boeken.
Profile Image for Karin.
82 reviews
October 9, 2022
3,5 ster. Goed geschreven en gedocumenteerde biografie maar voor mij zeker 150-200 bladzijden te lang.
67 reviews1 follower
November 14, 2022
Mooie biografie, maar Hella werd er niet sympathieker op!
Profile Image for Scarlett Hamers.
139 reviews2 followers
September 3, 2024
Zeer complete en genuanceerde biografie.
Door het lezen kreeg ik meer inzicht in Haasse haar werk en ben ik het nog meer gaan waarderen.
Displaying 1 - 29 of 29 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.