De dood en het meisje

by Juan Carlos Onetti, Maarten Steenmeijer (Preface/Translator)

De dood en het meisje staat te boek als een van Onetti’s ‘meest hermetische, mysterieuze en tergende werken’. Toch zou je deze novelle kunnen lezen als een detective, als een kroniek van een aangekondigde dood die steeds raadselachtiger wordt. Want wie is er uiteindelijk verantwoordelijk voor de dood van Helga Hauser en het kindje dat zij in haar buik droeg?

Genres: Fiction

96 pages, Paperback

First published January 1, 1973

About the author

Juan Carlos Onetti (July 1, 1909, Montevideo – May 30, 1994, Madrid) was an Uruguayan novelist and author of short stories.

A high school drop-out, Onetti's first novel, El pozo, published in 1939, met with his close friends' immediate acclaim, as well as from some writers and journalists of his time. 500 copies of the book were printed, most of them left to rot at the only bookstore that sold it, Barreiro (the book was not reprinted until the 60's, with an introduction and preliminary study by Ángel Rama). Aged 30, Onetti was already working as editing secretary of the famous weekly Uruguayan newspaper Marcha. He had lived for some years in Buenos Aires, where he published short stories and wrote cinema critiques for the local media, and met and befriended the notorious novelist and journalist, Roberto Arlt ("El juguete rabioso", "Los siete locos", "Los lanzallamas").

He went on to become one of Latin America's most distinguished writers, earning Uruguay's National Prize in literature in 1962. In 1974, he and some of his colleagues were imprisoned by the military dictatorship. Their crime: as members of the jury, they had chosen Nelson Marra's short story El guardaespaldas (i.e. "The bodyguard") as the winner of Marcha's annual literary contest. Due to a series of misunderstandings (and the need to fill some space in the following day's edition), El guardaespaldas was published in Marcha, although it had been widely agreed among them that they shouldn't and wouldn't do so, knowing this would be the perfect excuse for the military to intervene Marcha, considering the subject of the story (the interior monologue of a top-rank military officer who recounts his murders and atrocious behavior, much as it was happening with the functioning regime).

Onetti left his native country (and his much-loved city of Montevideo) after being imprisoned for 6 months in Colonia Etchepare, a mental institution. A long list of world-famous writers -including Gabriel García Márquez, Mario Vargas Llosa and Mario Benedetti - signed open letters addressed to the military government of Uruguay, which was unaware of the talented (and completely harmless) writer it had imprisoned and humiliated.

As soon as he was released, Onetti fled to Spain with his wife, violin player Dorotea Mühr. There he continued his career as a writer, being awarded the most prestigious literary prize in the Spanish-speaking world, the Premio Cervantes. He remained in Madrid until his death in 1994. He is interred in the Cementerio de la Almudena in Madrid.

Reviews

[Els Lens · Rating 4 out of 5]

Over dit boekje kan ik net hetzelfde zeggen als over "Voor een graf zonder naam". De lezer wordt weer bij de neus genomen. Aan dit verhaal is geen touw vast te knopen. En toch leest het prettig. Heel bijzonder. De verhalen van Onetti spelen zich gewoon in een ander universum af.
Ach, de man die het voorwoord schreef, Maarten Steenmeijer, schrijft dat hij er zelf eigenlijk ook geen snars van begrijpt. 😀

[Sini · Rating 4 out of 5]

Vorig jaar publiceerde Uitgeverij Kievenaar "Afscheid" van de geniale, compromisloos weerbarstige Uruguayaan Juan Carlos Onetti (1990- 1994). Die prachtig- zwaarmoedige novelle werd enthousiast ontvangen, ook door mij persoonlijk: ik las "Afscheid" jubelend, herlas meteen daarna "De werf", dompelde mij onder in "De put", en genoot. Dit jaar publiceerde Kievenaar met "De dood en het meisje", een novelle die bekend staat als een van Onetti's meest mysterieuze, ontoegankelijke, heterogene en poëtische werken. En ook dit was weer een leesfeest, mede dankzij de mooie vertaling en het verhelderende voorwoord van maestro Maarten Steenmeijer. Wel is het een behoorlijk ondoorgrondelijke novelle, die ik twee keer aandachtig lezen moest. Maar juist dat gaf mij ook dubbel leesgenot.

Ik noemde Onetti zonet niet voor niets compromisloos weerbarstig. Al zijn werk is doordesemd van zwaarmoedigheid, vergeefsheid, onherroepelijke en onvermijdelijke mislukking en desillusie, cynische berusting, gelaten wanhoop. Zijn stijl kenmerkt zich bovendien door nauwelijks te ontrafelen vertelstructuren, volkomen onvertrouwde en contra-intuïtieve woordcombinaties, ambigue associaties en gedachtesprongen, en regelrecht cryptische beeldspraak. Zo ook, maar dan op een zelfs voor Onetti opvallend intense wijze, in "De dood en het meisje". Deze novelle zuigt ons dus nog dieper het zwartgallige en zwaarmoedige mysterie in dan Onetti normaal gesproken al doet. Te meer omdat de verschillende gesprekken, gebeurtenissen en verhaallijnen in "De dood en het meisje" allemaal duister en geheimzinnig zijn, wat nog versterkt wordt door het vaak ontbrekende onderlinge verband. En doordat de chronologische volgorde van de verschillende verhaallijnen soms in nevelen blijft gehuld. Wat de personages drijft is vaak al even mysterieus: duistere passie soms, een passie die zelfs zijzelf niet eens begrijpen, en die door de al even onbegrijpelijke personages om hen heen op heel verschillende manieren wordt begrepen en beoordeeld. Bovendien is het vertelperspectief vaak duister: er lijken meerdere vertellers te zijn, er kan ineens worden overgeschakeld van "hij" naar "ik" en omgekeerd, en soms weet je zelfs helemaal niet welke verteller er aan het woord is. Al kun je vaak vermoeden dat het onbetrouwbare vertellers betreft, zeker als het perspectief bij een van de hopeloos in zichzelf verdeelde personages ligt, maar ook als we voor even met een alwetende verteller te maken lijken te hebben. Die alwetende verteller (en misschien zijn het alleen anonieme vertelstemmen die de toon en stijl van alwetende vertellers imiteren) vertelt ons namelijk vooral wat we niet kunnen weten, en beroept zich daarbij op onvolledigheid van onderliggende documenten, op gaten in de collectieve herinnering, op de duisterheid van de wereld, op de ambiguïteit van elke vertelling, en de onbetrouwbaarheid van elke verteller.

Alle verhaallijnen in "De dood en het meisje" zijn dus in duister mysterie gedompeld. Meerdere van die verhaallijnen draaien dan ook om een niet- beantwoordbare vraag. Namelijk: wie is uiteindelijk verantwoordelijk voor de dood van Helga Hauser en het kindje dat zij in haar buik droeg? De novelle start als een intens- zwartgallige kroniek van een aangekondigde dood. Wij vernemen, vanuit het perspectief van de vermoeide en gedesillusioneerde dokter Diaz Grey, dat de echtgenoot van Helga Hauser - ene Augusto Goerdel- op nogal provocerende wijze weigert om tot "huwelijkse onthouding"' over te gaan, al weet hij dat een nieuwe zwangerschap de wisse dood zal zijn van Helga Hauser. Is hij dus de verantwoordelijke, die door een kind te verwekken doodslag of zelfs een moord heeft gepleegd? Dat weten we niet: Grey neemt dat aanvankelijk aan, anderen ook en zelfs nog stelliger, maar niemand heeft het bewijs en elk perspectief is vertekend. Grey interpreteerde Goerdels uitspraken weliswaar als een soort paradoxaal-provocerende bekentenis op voorhand, maar Greys blik op de wereld is onscherp en vertroebeld, en de blik van de andere personages is dat evenzo. Bovendien, veel later in deze novelle ontkent Goerdel (die dan een andere naam en identiteit heeft aangenomen) zijn schuld, en toont hij documenten die aannemelijk maken dat iemand anders verantwoordelijk was voor de fatale zwangerschap. Uiteraard is die volgens Goerdel schuldige persoon echter anoniem, zodat zijn identiteit en zijn motieven onbekend blijven. Wellicht zijn de documenten die Goerdel aandraagt zelfs geen sluitend bewijs. De wijze waarop Goerdel achteraf zijn schuld ontkent is naar mijn smaak bovendien net zo dubbelzinnig provocerend als zijn bekentenis op voorhand. En in beide gevallen volgen we Goerdels uitspraken via het mogelijk onbetrouwbare perspectief van Diaz Grey. Dus via een interpretatie die wellicht onjuist is.

Kortom, de onzekerheid blijft. Uiteindelijk weten we dat Helga Hauser doodgaat aan het kind in haar buik. Goerdel zegt daarover echter "Ik was niet in Santa Maria toen de moorddochter werd verwekt", Diaz Grey concludeert naar aanleiding daarvan dat Helga overleden is door "toedoen van een klein meisje" en de ondoorgrondelijke wil van een inferieure God. Wat een voor Onetti typerende existentiële paradox zou belichamen: een klein onschuldig meisje veroorzaakt de dood, een onschuldige en ongeboren dochter is een "moorddochter". Maar zelfs dit blijft onbeslisbaar, wat eveneens typerend is voor Onetti. Want andere personages zeggen stellig dat Helga zwanger was van een zoon.... Hoe dan ook blijft het mysterie een mysterie, en wordt het geheim alleen maar geheimzinniger. Te meer omdat Augusto Goerdel, in andere verhaallijnen die nauwelijks iets met deze aangekondigde dood te maken lijken te hebben, zich op fascinerende wijze ontpopt tot een raadselachtig dubbelzinnig personage met wel heel ongrijpbare aandriften. Aan het begin van deze novelle weten we nauwelijks wat voor man het is, aan het eind van de novelle zijn we daarover nog meer in verwarring. En dus staan we helemaal met onze mond vol tanden bij vragen als: is Goerdel misschien toch de dader, zou hij inderdaad in staat zijn geweest tot zo'n daad en zo'n web van leugens achteraf om zichzelf vrij te pleiten? We weten het niet. En met die onwetendheid moeten we leven, net als de personages en de vertellers van "De dood en het meisje". Wat zij overigens bijna laconiek en onaangedaan doen, want zelfs tantaliserende mysteries zijn voor Onetti's troosteloze personages maar voor even interessant.

Bovendien is "De dood en het meisje" ook nog eens van onwerkelijkheid doordesemd. Bijvoorbeeld door de wijze waarop pater Bergner de vorming ter hand neemt van Goerdel, en hem tot een soort dubbelzinnig instrument maakt voor het verspreiden van Het Geloof en tegelijk voor een vuig soort kapitalisme. Zowel Goerdel als Bergner beleven dit in de vorm van "scènes" of "farces": als een soort grotesk toneel, waarin ze de rol van zichzelf en de ander verzinnen, zodat ze allebei veranderen in een soort troebele ficties. Zonder zichzelf of de ander ooit echt te begrijpen. Maar nog vervreemdender is het gegeven dat Diaz Grey, en zelfs de stad Santa Maria waarin het hele verhaal zich afspeelt, zijn verzonnen door het morsige en troosteloze personage Juan Maria Brausen. Wat voor het eerst gebeurde in Onetti's meesterlijke roman "Het korte leven", maar in latere boeken borduurt Onetti voort op deze vreemde demiurgische constructie. In "De dood en het meisje" nu beseft Diaz Grey dat hij is geschapen door Brausen, en dat hij dus diens verzinsel is. En Pater Bergner bidt niet tot God, maar tot Brausen. Want Brausen die ook Bergner verzonnen heeft IS voor Bergner God. Of hij nou oprecht in Hem gelooft of niet. Dus iedereen in "De dood en het meisje" is slechts een onwerkelijk verzinsel. En de God in deze novelle is een nadrukkelijk niet- verheven God, een inferieure God, een schepper die de schepping niet transcendeert maar de totale inferioriteit ervan juist bevestigt.

"En mogelijk bidt hij huilend op zijn knieën elke nacht weer tot Vader Brausen die in het Niets zijt", zo wordt spottend over Goerdel gezegd. En Diaz Grey denkt bij zichzelf: "Brausen heeft mij misschien wel in Santa Maria ter wereld gebracht met een voor mij altijd onverklaarbaar, onbekend verleden van dertig of veertig jaar. Uit respect voor de grote tradities die hij wil nabootsen kan hij niet anders dan mij langzaam maar zeker vermoorden, cel voor cel, symptoom voor symptoom". Of, in een veel latere maar nog troostelozere passage: "Het was niet toegestaan oud te worden, aftakelen ternauwernood, maar niemand kon verhinderen dat de jaren verstreken, de jaren die werden gemarkeerd door festiviteiten, door het vrolijke en weerzinwekkende tumult van de immense, rumoerige meerderheid die niet wist - je zou bijna denken aan een collectieve vlaag van vergetelheid- dat de bureaucraten van Brausen hen het levenslicht hadden doen zien met een aan elke geboorteakte gehecht doodsvonnis". Iedereen is een onwerkelijk verzinsel van de onwerkelijke Brausen, en iedereen is vanaf zijn geboorte gedoemd tot verval, desillusie en dood. Dat hij door Brausen geschapen is voelt voor Diaz Grey dan ook als een "onbegrijpelijke veroordeling" . En precies die "onbegrijpelijke veroordeling" is de troosteloze kern van ons leven, die door Onetti nog extra wordt benadrukt door juist de volmaakt ontoereikende Brausen op te voeren als inferieure en allesbehalve goedertieren god.

Geen wonder dus dat het mysterie van Helga Hausers dood niet wordt opgelost, want in Onetti's wereld is er alleen zwart mysterie en anders niets. Geen wonder ook dat schoonheid in deze wereld heeft afgedaan: "Hij, Jorge Malaba, was veranderd. Hij had niet meer te lijden onder suïcidale schoonzussen of onmogelijke gedichten [...] Hij was nu een man die was verlaten door metafysische problemen, door de behoefte schoonheid in een gedicht of een boek te vangen. Schoonheid die net zo eeuwigdurend en definitief was als een vlinder of een mot tussen je handen platdrukken en een kort ogenblik de pracht zien die volgt op de klap en de dood". Wel is er Greys ontroerende herinnering aan zijn dochter van drie, die lang geleden om onduidelijke redenen uit zijn leven verdween. Maar ook die is van desillusie en vergeefsheid doordesemd. Grey gedenkt haar door soms een patience te leggen van foto's: een rij zelfgemaakte foto's van de dochter op piepjonge leeftijd, en een rij van latere door anderen gemaakte foto's die hij - uiteraard van een onbekend iemand- per post krijgt toegestuurd, en waarop zijn dochter steeds volwassener wordt. Juist die latere foto's, met daarop steeds nieuwe en steeds volwassener gezichten van zijn dochter, onderlijnen het verlies: "En die nieuwe gezichten, die werden met elke volgende postbestelling, met elk volgend jaar minder begrijpelijk voor mij, steeds minder van mij, steeds verder weg van iets wat zonder twijfel belangrijker was dan zij of ik: mijn liefde voor een meisje van drie jaar." Treurig bestudeert hij dan ook "de gezichten, de ontwikkeling en de verandering, de kleine en wraakzuchtige transformaties". Iets wat Grey uiteindelijk niet volhoudt, "omdat ik de kracht niet had te verdragen dat zij een persoon was". De desillusie is dus vooral dat zij niet de puurheid heeft behouden van een ongerept en alleen nog in de herinnering (of verbeelding) bestaand klein meisje, maar dat ze volwassen is geworden. En dus onderdeel geworden is van de leugens, desillusies, kwellingen, perversiteiten en doodsangsten die zo kenmerkend zijn voor de volwassenen.

"De dood en het meisje" is kortom niet alleen compromisloos mysterieus, maar ook compromisloos zwartgallig. Diaz Grey wordt soms gekweld door "de onvermijdelijke imbeciliteit van de mensen die zijn wereld bevolkten: de stupiditeit van de tevredenen, de stupiditeit van mensen die zeiden te geloven in het universele geluk - of dat van Santa Maria [...]". Misschien is "De dood en het meisje" wel één langgerekt protest tegen deze stupiditeit en imbeciliteit. Misschien is het deze novelle wel een ultieme omarming van mislukking en desillusie, en een opgeheven middelvinger naar imbecielen als u en ik die zich nog wentelen in de illusie dat het bestaan enige zin heeft, dat mysteries opgelost kunnen worden, en dat er misschien zelfs zoiets bestaat als een best wel vriendelijke god. Of dat het zin heeft in welstand te geloven, of in een rustig bestaantje. Dat soort rustgevende gedachten ondermijnt Onetti dus glashard. En zo dringt hij verder dan velen door tot op de pikzwarte en mysterieuze bodem van ons bestaan.

Ik ben te soft om Onetti's compromisloze zwartgalligheid volledig te omarmen. Maar ik bewonder wel hoe consequent hij zijn zwartgallige wereld vorm en inhoud geeft, elk boek opnieuw. Volgend jaar zal de roman "Lijkenverzamelaar" uitkomen bij Kievenaar, iets waar ik zeer naar uitzie. En misschien moet ik dit jaar nog enkele Santa Maria- romans van Onetti gaan verkennen, zoals "Het korte leven" of "Laat de wind maar spreken".

[Jesica Sabrina Canto · Rating 2 out of 5]

La verdad que este libro no es para mí. Tuve que leerlo para la facultad y me resulto muy confuso, claro que eso se trata de un juego que el autor hace adrede. Hacia el final se comprende hacia donde va la historia, pero previamente es un gran enredo y los párrafos son sumamente barrocos por decirlo de algún modo. Si bien no es de mi agrado, reconozco el valor de que el autor se haya animado a una escritura desafiante como esta, el lector tendrá que ser tan singular como el escritor para disfrutarlo.

[Truusje Truffel · Rating 4 out of 5]

Het spleen van Onetti en een onopgelost mysterie

Met de magnifieke novelle Afscheid van de Uruguayaanse auteur Juan Carlos Onetti (1909-1994) gaf Uitgeverij Kievenaar in 2021 het startsein voor het jaarlijks uitbrengen van een Onetti-vertaling en dit jaar is De dood en het meisje aan de beurt. Het indolente karakter van Onetti's bestaan – hij sleet zijn dagen het liefst op bed; whiskey en sigaretten binnen handbereik – heeft er waarschijnlijk toe geleid dat zijn werk, geheel onterecht, veel minder bekendheid heeft gekregen dan dat van andere Spaanstalige auteurs uit de twintigste eeuw.
De prettig leesbare vertaling en het illustratieve voorwoord van Maarten Steenmeijer zijn van grote meerwaarde om de novelle beter te duiden en te doorgronden.

In het fictieve Santa María – waar men de kunst niet lijkt te verstaan om dagelijks de slingers op te hangen - vindt een consult plaats van notaris Augusto Goerdel aan de arts Díaz Gray. Helga Hauser, de vrouw van de notaris, mag onder geen voorwaarde een tweede keer zwanger worden en Gray geeft hem op nogal onorthodoxe wijze raad hoe hij zijn vrouw kan behoeden voor een volgende zwangerschap. Wanneer Helga tóch zwanger raakt – 'zij weet, net als ik, dat elke voorzorgsmaatregel een doodzonde zou zijn' – en overlijdt, ontkent de flegmatische Goerdel dat hij aanwezig was tijdens de conceptie.

'Uit de beweging van de zon zou Díaz Gray misschien hebben opgemaakt dat hij meer dan een uur opgesloten zat in het gemijmer dat in de plaats kwam van de gemiste siësta en de gebruikelijke slechte spijsvertering. Hij dacht niet aan de moorddadige bezoeker en ook niet aan de toekomst die in diens onbewogen betekenis besloten lag. Hij dacht niet voor zichzelf, voor niemand, zelfs niet voor een onmogelijke landloper, die misschien op het nabije strand rondzwierf of sliep.'

Vele nachten brengt Gray door het spelen van patience met foto's van zijn dochter. Zij is op driejarige leeftijd uit zijn leven verdwenen – wat daar de reden van is blijft een mysterie – en tot die tijd heeft hij zelf foto's van haar gemaakt. De foto's van de jaren na haar verdwijning krijgt hij met een zekere regelmaat anoniem per post toegestuurd. De ontgoochelde Gray ziet haar alleen opgroeien in de beelden, wat zijn treurnis eindeloos maakt. Haar gezicht werd 'met elk volgend jaar minder begrijpelijk voor mij, steeds minder van mij, steeds verder weg van iets wat zonder twijfel belangrijker was dan zij of ik: mijn liefde voor een meisje van drie jaar.'
Waar Afscheid een veel toegankelijker verhaal is, maakt de auteur het de lezer met de raadselachtige novelle De dood en het meisje verre van gemakkelijk en speelt hij wederom een obscuur spelletje.

Het mysterie zit 'm niet in het feit dat er een moord opgelost moet worden of de vraag wie er verantwoordelijk is voor de zwangerschap en de dood van Helga Hauser en haar ongeboren kind, maar de verwarring die het verhaal oproept. We zouden kunnen gissen dat haar man de moord op zijn geweten heeft omdat dat hij de raad van zijn arts niet heeft kunnen opvolgen, vanwege zijn religieuze opleiding bij de Pater Bergner. Door middel van de 'kroniek van een aangekondigde dood', waar de novelle mee start, lijkt de godvruchtige Goerdel de aanstaande moord al te bekennen, maar het is ook heel goed mogelijk dat dit een hersenspinsel is van Gray.

Onetti maakt op magistrale wijze gebruik van de diverse personages die hij in zijn gehele oeuvre laat terugkomen. Zo voert hij in De dood en het meisje de duistere Juan Maria Brausen op – ook wel met Stichter of God aangeduid. Deze Stichter heeft in een eerdere roman het stadje Santa María en het personage Gray verzonnen.

'Brausen heeft mij misschien wel in Santa María ter wereld gebracht met een voor mij altijd onverklaarbaar verleden van dertig of veertig jaar.'

Het vernuftige opbouwen van de verhaallijnen zonder veel chronologie en het veelvuldig wisselen van het vertelperspectief, zetten de lezer meer dan eens op het verkeerde been – hoe de verhaallijnen zich tot elkaar verhouden blijft schimmig. Zelfs binnen een hoofdstuk kan het perspectief ineens verschuiven van de eerste naar de derde persoon en blijft het onduidelijk of er sprake is van een betrouwbare verteller en welk personage aan het woord is. Een herlezing zal er derhalve niet voor zorgen dat er duidelijkheid wordt geschapen – de lezer wordt hoogstens van het ene verkeerde been op het andere gezet.

De dood en het meisje is een mysterieuze en briljant gecomponeerde, droefgeestige novelle om te herlezen en nog eens heerlijk op te kauwen, want Onetti daagt je uit en geeft nergens een sluitend antwoord.

[Alberto Valdés Tola · Rating 3 out of 5]

Interesante, pero intrincado; de momentos, crítica e irreverente; otras tantas veces, obtusa e insondable; narrado con maestría, detalle e inteligencia, esta novelle o relato largo de Juan Carlos Onetti, es imprescindible para seguir la trama de Santa María y sus pintorescos personajes (principalmente el doctor Díaz Grey).

En lo personal, me gusto el hecho de que, en "La muerte y la niña" tenemos a un Onetti que no tiene miedo a expresar su opinión sobre la religión y dios. En este sentido, y a través de toda la cosmovisión religiosa que existe en Santa Maria, nos habla del dios Juan María Brausen (creador del mítico Santa María, en el libro "La vida breve"); el rol que juega la religión y sus representantes, tanto en la política como en la economía en clave materialista y mundana. En el mismo tenor, la hipocrecia, la mentira y la manipulación, como únicos mecanismo sociales para alcanzar cierto grado de dignidad y poder en todas sus vertientes humanas. También, nos habla sobre el recuerdo, como una fantasía lejana y evanescente; la muerte, como única razón de la existencia... entre muchas otras temáticas que adornan y complejizan una historia, que de momentos, se nos presenta como una excusa u ocurrencia.

Porqué sí. Debo reconocerlo. Para nada lo que nos narra Onetti es lineal en ningún sentido, más bien, estamos ante un relato en dónde lo que se nos cuenta pudiera muy bien sintetizarse como: la búsqueda egoísta de un hombre por limpiar su nombre, en relación a la muerte de su mujer, a causa de un embarazo no deseado; y todo esto narrado por el Doctor Díaz Grey... Lo dejo hasta ahí, para evitar spoiler innecesarios, pero a la vez imposibles. Sin embargo, y a pesar de que esta premisa no parece novel, la pluma y artesanía narrativa y estructural de Onetti hace que la historia tome tantos caminos como giros sean posibles, al punto que la narrativa se hace críptica o simplemente indescifrable del todo; así, el lector va entretejiendo y desenmarañando la historia, pero a la vez, va construyendo creativamente las posibilidades infinitas de resolución o, el simple: ¿Qué paso en realidad? ¿Quién fue el culpable?

Esta ambigüedad interpretativa, aunque gusta en principio, termina creando un relato cargado de posibilidades, en dónde todo puede ser como no ser, y lo cómico es que parece no importar al final, ya que, como ya mencioné, Onetti utiliza su relato como vehículo infinito de expresión humana. De esta forma, la palabra escrita se transforma en principio y fin de las cosas, de las ideas, de los sentimientos, de lo que es posible conocer e interpretar. Por esta razón, la yuxtaposición del dios Brausen al dios cristiano (o cualquier otro dios), es casi una metáfora de cómo la humanidad ha creado sus divinidades y sus demonios, sus héroes y sus villanos, su realidad y su fantasía.

En fin, una lectura muy interesante y que atrapa, pero para nada ligera y lineal; con claroscuros y momentos de reflexión algo significativos. Creo que es una lectura importante para todo interesado en Onetti o, simplemente, seguir la saga de Santa María. También, para conocer otra faceta estilística del desarrollo de la literatura latinoamericana contemporánea.

[Rachele booklab · Rating 4 out of 5]

Questo è il terzo libro che leggo dell’autore e mi convinco sempre di più che Onetti non sia un autore per tutti. L’universo onettiano è immerso in un senso di fallimento, solitudine e angoscia profonda. I suoi personaggi sono spesso uomini sconfitti, stanchi, che tentano di fuggire dalla grettezza della vita provinciale attraverso l'immaginazione, senza successo. Sebbene non sia un autore consolante né tantomeno le sue opere risultino di facile lettura, ha una maestria stilistica impressionante. L’aspetto temporale è quello che più mi colpisce: Onetti plasma e modella il tempo a suo piacimento. Cancella e stravolge il suo concetto tradizionale stimolando noi lettori a ricostruire il senso temporale della storia narrata. Per me è assolutamente geniale!

[Fcor100 · Rating 3 out of 5]

Es bastante complicado de leer. Muchas veces tienes que volver a capítulos anteriores para intentar comprender que es lo que está sucediendo. Sin embargo, de alguna forma consigue engancharte y llegar al final. Es un libro con una historia enrevesada y complicada … pero me ha gustado.

[Jorge Peña · Rating 3 out of 5]

Me lo compré de random en una librería de segunda mano y la verdad es que no me ha encantado, creo que necesito acostumbrarme al estilo de este señor. Me gusta cómo escribe pero el hilo narrativo me ha costado de seguir. Lo acabo con un sentido de haberlo entendido pero me permito dudarlo.

[Bjorn · Rating 5 out of 5]

it’s fascinating to me how stylistic/semantic complexity of a book is so compelling to me and draws me in so much. oftentimes the message one derives from a passage is a vague inkling, a sense of meaning, rather than a transparent composite of the meaning of the words which constitute that passage. it’s a strange and insecure sensation, but one that i’m starting to get used to and to appreciate in Onetti’s writing. and, interestingly, the indulgence with which Onetti writes, and which is, i think, the cause of the complexity, really inspires me to start writing again.

[Silvina de la Guadalupe · Rating 4 out of 5]

Es el primer libro que leo de mi tío abuelo, la verdad es que es bastante raro, peor bueno a la vez leer algo de el. Me gusto, siii, algo así como una novela policial, algo que no suelo leer porque no me gusta. Esta novela, me hizo comenzar a buscar mas libros sobre misterio, filosofía y otros temas.

[Omar Diaz · Rating 4 out of 5]

Más por como esta contado que por lo que cuenta.

[León · Rating 4 out of 5]

La fundación de Santa María es la más exacta y perfecta disección del río de la plata y sus miserias sucedaneas. Argentina es Santa María, Juan María Brausen es San Martín, y viceversa. La colonia, la mierda agricola y terrateniente, el pueblo la inmundicia con infulas de urbe. Y viceversa. El subdesarrollo, la forma bastarda del pecado y el absurdo europeo, la lepra carcomiendo todo menos huesos; el saco de huesos bamboleandose sin asco a través de la superficie terraquea. La desgracia del que abandona, del que vuelve, del que se gesta acurrucado entre sábanas de esperanzas y mandatos que acatar, en pos de una sed de terrno baldío, de meter concreto acá y allá, de fundir tanta basura y chapa como se pueda; ser una construcción o lo que más se parezca; quizá y ser nada, pero no ser ésto. Matar, pero no guardar, guardar la muerte. Trascender de acá al paraíso de lo lejano, asfixiar nostalgia y triturar sus pedazos, uno por uno en la maquinaria, trastornando escalas, nacer en papel moneda y morir goteando semen desde la punta enferma de la verga.

La niña, el sueño, el parto. La correspondencia falsa y la constante reinvindicación del engaño, del espanto. La revancha de lo desagradable; lo sagrado como un yugo, lo repugnante a la orden del día; el asco al poder. Y a ser Europa tanto como permita el estómago sin volverse del revés; o que no se note. Que aún escapando como ratas, para apilar bosta y tierra, amoldando paredes y bunkeres para el desaucio infeliz; hay que replicar desiertos donde se vaya, porque desierto es el pecho y el alma, peor, inhospita e intransigente. A seguir rubios hasta el cajón, y a tallar el mismo con la madera de nuestras cunas. Que sé yo, gran narración. A riesgo de ser reiterativo, Onetti, te quiero mucho. Y hoy ya acabé de leer los libros que pedí prestados, tras un corte de 12hs. Mañana o pasado, a pedir más, carajo. Pienso, Kincón y dos novelas de Onetti. O una antología de Iseca y un poemario de Lamborghini, Osvaldo. O algo de su hermano. O de Arlt. O Rayuela. ¿Quién sabe? Ni yo. Pero que genial que sos Onetti, gracias por tanto, perdón por tanto, por demasiado, nadie pide nacer y vos menos. Pero, igualmente, gracias por pagar el precio, ¡Ché!

[Nora · Rating 4 out of 5]

“A primera vista estos dos cuentos (La muerte y la niña / La novia robada…), sólo están unidos por la ubicación en un lugar indeterminado: Santa María. Pero, además, obedecen a un destino nostálgico. Verdadera nostalgia, porque Santa María no existe, es mía, yo la construí con calles paralelas y ladrillos que pretendieron, entonces, derrotar el tiempo.
Obvio es decir que también puse ahí hombres y mujeres con la esperanza débil de que numerosas lecturas los convirtieran en personas y personajes.
Reitero que esta saudade por la nada es más fuerte, con frecuencia y cuando escribo, que la inspirada por rostros y sitios reales, tan lejanos.
Los dos cuentos fueron escritos en circunstancias dispares de mi vida y la maldita piedad salta de uno a otro con tonalidades distintas.
No se trata de excusas sino de pistas humildes para obtener una mayor tolerancia”

[Els Van de Velde · Rating 3 out of 5]

Dit boek is een van Onetti's meest hermetische, mysterieuze en tergende werken, staat op de cover. Niet helemaal gelogen, het is geen hapklaar verhaaltje.
Een man komt bij de dokter om de moord op zijn vrouw aan te kondigen. Ze zal een tweede bevalling niet overleven, en nu is ze opnieuw zwanger.
Het verhaal wordt in stukjes verteld, en vaak is niet duidelijk wie aan het woord is: een van de figuranten of een externe verteller.
Het schetst flarden uit het leven in een (ex-)Zwitserse nederzetting vlak bij het stadje Santa Maria, ergens in Zuid Amerika. Het is niet helemaal duidelijk op welke manier de mensen in relatie staan tot elkaar. Ze voeren vreemde gesprekken. En wie is Brausen? Hun god? De stichter van de 'kolonie'? Is de man van Helga wel echt de vader van het doodgeboren kindje?
Het is een raadselachtig verhaal.

[Ana Kuyen · Rating 2 out of 5]

Es un libro con una estructura tan complicada que apenas se disfruta. Todo el tiempo te estás preguntando si realmente estás entendiendo lo que has leído. No creo que le de otra oportunidad a Onetti, me esperaba algo completamente diferente, y salvo un par de frases el libro se me hizo muy difícil de sobrellevar. Y al final te quedas con la sensación de no saber si has entendido bien lo que sucedió.

[Alberto Vélez · Rating 5 out of 5]

Es un libro confuso, como todos los de Onetti, que tiene como eje un misterio; pero a veces parece como si ese misterio fuese lo menos importante. Te narra la historia Onettiana clásica: farsas, rencores, y todo ello. Se lee en una tarde, técnicamente es un cuento largo. Tiene toques de humor muy extraños, se nota que Onetti disfrutó escribiendolo, y yo, como admirador de Juan Carlitos, disfruté leyendolo con placer insuperable.

[Antonio Rubio · Rating 3 out of 5]

La muerte y la niña disfaza como una novela negra, en el sentido de que hay un crimen que se pretende vengar. Sin embargo, pienso que esta es una historia espiritual donde Onetti reflexiona sobre la identidad de la narración y el sentido de contar historias. Está bien, aunque nada del otro mundo.

Del uno al diez: Pasable.

[Hilton Neves · Rating 3 out of 5]

Narrated comparing life in Stª María and back in Germany. Is it a satire? Because it mentions the Flor de Mayo boat, which is totally identical to the Mayflower, even the pilgrimage trait.

[Cangell Portto · Rating 4 out of 5]

La verdad el título me parece interesante, es complejo leer estas obras, el autor maneja un lenguaje bastante interesante en el cual nos quiere de alguna forma hacer ver temas como lo espiritual, la vejez, la muerte, interesante.

[Gabriella · Rating 3 out of 5]

Dopo la lettura del Pozzo che mi ha stregata mi sono trovata confusa e spiazzata tra le righe di questo racconto che non so comprendere forse fino in fondo o forse non c'è nulla da comprendere, va attraversato come un viaggio strano e straniante, per poi tornare ad altro.

[Tim Vermeir · Rating 1 out of 5]

Dat schrijvers voor zichzelf en voor de enkele vertaler die hen wil vertalen, schrijven, het weze zo. Dat er uitgevers en boekenwinkels deze flauwekul willen slijten ontgaat me. Dat ik zo dom ben om er geld en tijd in te steken, begrijp ik niet.

[Sayonara13 · Rating 3 out of 5]

"Tú me conoces de memoria; yo quiero verte"