Klimaatgeneraal. Bouwen aan weerbaarheid

by Tom Middendorp

In 2016 hield toenmalig Commandant der Strijdkrachten Tom Middendorp een toespraak in het Vredespaleis, waarin hij waarschuwde voor de gevolgen van klimaatverandering. Na afloop werden zijn woorden al snel opgepakt door de media. 'Middendorp zegt dat klimaatverandering de wereldvrede bedreigt', schreef de nos op haar website. De toon was gezet, 'de klimaatgeneraal' was geboren.
Dankzij zijn jarenlange ervaring weet Middendorp precies hoe het leger te werk gaat. Het viel hem op dat er heel weinig aandacht was voor het klimaat, en hoe schadelijk dat is voor ons voortbestaan.
Met zijn blik op de toekomst gericht laat Middendorp in Klimaatgeneraal zien dat klimaatverandering en onze veiligheid sterk met elkaar zijn verbonden. Vaak ontstaan conflicten, of zelfs oorlogen, door schaarste.
Ook kan die schaarste leiden tot migratiestromen en een voedingsbodem zijn voor extremisme. Zo is met name het toenemende tekort aan water een belangrijke aanjager van spanningen. Maar gelukkig zijn er ook oplossingen: van het omvormen van instituties als de navo en krijgsmachten wereldwijd tot aan het opvangen van water uit woestijnlucht; en van samenwerking op het gebied van energieveiligheid tot aan kernenergie als tussenoplossing.
Klimaatverandering is de grootste uitdaging van deze tijd, maar wij moeten het verschil maken.

Genres: Nonfiction

311 pages, Paperback

First published February 17, 2022

Reviews

[Mireille]

Boeken over klimaatverandering zijn de laatste jaren niet meer weg te denken uit de boekwinkel. Als zelfs een generaal b.d. erover schrijft, is dat een teken dat ook binnen Defensie veranderingen ten behoeve van het klimaat nodig en mogelijk zijn. Klimaatgeneraal van Tom Middendorp is het eerste boek dat dit thema vanuit de veiligheidskundige sector beschouwt.

Wat direct opvalt als je het boek opent, is dat er voorin kaarten staan van diverse gebieden, uiteenlopend van Afghanistan tot Midden-Afrika en Latijns-Amerika. Achterin een verklarende afkortingenlijst en een uitgebreid notenapparaat: het boek is zowel voor "gewoon” geïnteresseerden als academisch onderlegde lezers geschreven.
In het eerste gedeelte laat de auteur zien hoe klimaatverandering gevolgen laat zien in missiegebieden. Daarna gaat hij van woorden naar daden: waar kan een individu beginnen (meer thuiswerken bijvoorbeeld) en wat kan Defensie als organisatie betekenen? Om maar één van de vele voorbeelden te noemen: schepen zouden soms langzamer kunnen varen in plaats van zo snel mogelijk ergens arriveren, om zo CO2-uitstoot te verminderen.

Zoals Middendorp schrijft, hoopt hij met Klimaatgeneraal een breed publiek te bereiken en ik ben het met hem eens dat dat zou moeten lukken. Nu is het aan de lezers en de leiders om zijn boodschap en handvatten te delen. “De luxe om te wachten hebben we verspild.” Klimaatgeneraal: goed leesbaar, nuttig en urgent!

Ik mocht Middendorp ook spreken, lees hier het interview terug: https://boekenkrant.com/interview-tom...

[Heleen Osse · Rating 4 out of 5]

Óntzettend actueel en naar mijn mening een must voor iedereen die de conflicten van vandaag de dag én de toekomst wil begrijpen🌍

Middendorp toont door middel van eigen ervaringen als Commandant der Strijdkrachten aan hoe klimaatverandering en conflicten zich tot elkaar verhouden. Op een heldere manier vertelt hij over de vele voorbeelden die hij zelf in zijn carrière heeft meegemaakt.

[Tijs Broekhuis · Rating 4 out of 5]

Wat mij betreft een uiterst relevant boek: voor de duiding van de invloed die het veranderende klimaat heeft op conflicten, voor de verheldering van de defensie-industrie op dat klimaat en bovenal, wat er gedaan kan (en moet) worden zodat we met z’n allen bouwen aan een duurzame toekomst. Kracht bijgezet door verschillende quotes aan het begin van de hoofdstukken, is dat dé rode draad die Middendorp onder de aandacht wil brengen.

[Gijs · Rating 4 out of 5]

Een logisch uitgezet verhaal met een duidelijke boodschap: er is meer nodig als we onze aardbol leefbaar willen houden, en dat is inclusief de mondiale stabiliteit en veiligheid. Het is goed onderbouwd en het perspectief van een militair is verfrissend. Dat Defensie zelf een van de hoogste uitstoot posten heeft binnen de overheid vraagt des te meer om investeringen om ook Defensie te verduurzamen. De gestructureerde aanpak in de verhalen haalt soms het 'verassing' element weg, wel ontzettend leuk om te lezen over verschillende Nederlandse initiatieven: WeSustain, SunGlacier, Water Future, en Dutch Climate Systems. Helaas wel zo Nederlands dat de naam Engels is.

Boek gekocht als cadeau voor n ander, maar wat is er nu leuker dan een boek geven waar je ook zelf nog van genoten hebt! Ook nog eens duurzamer. Vanaf hoevaak een boek doorgeven is het eigenlijk beter dan een digitaal boek?

[Anne Uelderink · Rating 5 out of 5]

Indrukwekkend om concrete verbanden te lezen over hoe het klimaat onze, en vooral die in ontwikkelingslanden, veiligheid beïnvloed. Middels rake voorbeelden weet de schrijver duidelijk te maken wat voor risico's er aan klimaatverandering verbonden zijn. Daarnaast worden heldere oplossingen gegeven, waardoor het boek niet alleen negatieve aspecten belicht maar er een stukje positiviteit in naar voren komt. Zo'n grote aanrader!

[Luuk · Rating 4 out of 5]

Hoe groen is legergroen?

Vanuit klimaatperspectief lijkt de krijgsmacht eerder deel van het probleem dan van de oplossing. Oud-topmilitair Tom Middendorp wil daar verandering in brengen. Omdat we niet zonder krijgsmacht kunnen, moeten we de uitdaging die hij formuleert aangaan: van legergroen echt groen maken.

“Klimaatverandering is zeker geen militair probleem, maar het leidt wel tot meer menselijk leed en tot meer onveiligheid en daarmee is het ook een zaak van (inter)nationale veiligheid.” Tom Middendorp, voormalig Commandant der Strijdkrachten, houdt zich al jaren bezig met klimaatverandering en de krijgsmacht.

In het boek Klimaatgeneraal vertelt hij hoe hij het verband tussen klimaatverandering en conflict is gaan zien. Klimaatgeneraal is ook de nom de guerre van Middendorp zelf, die hij eer aandoet door in actie te komen voor het beperken van CO2-uitstoot en van de schadelijke gevolgen van klimaatverandering.

Vervolg op: https://www.wetenschappelijkbureaugro...

[Lauri van Oosterom · Rating 4 out of 5]

Confronterend, zeer actueel en belangrijk verhaal om te lezen. Tom Middendorp benadert met zijn militaire achtergrond de klimaatcrisis vanuit een minder gebruikelijk perspectief, en laat zien dat klimaatverandering en onze veiligheid nauw met elkaar verbonden zijn. Niet alleen leerzaam, ook hoopvol, en vooral die extra schop onder je kont die iedereen kan gebruiken.

[Floris Jan · Rating 4 out of 5]

Zeer leerzaam boek uit een ander perspectief. Goed onderbouwd, daardoor wel technisch geschreven. Een aanrader als je interesse hebt in een brede aanpak van klimaatverandering en de rol van verschillende organisaties hierin, zoals Defensie, Navo en de VN.

[Lisanne · Rating 4 out of 5]

Aanrader als je meer wil weten over de impact van klimaatverandering op mensen wereldwijd en de gevolgen daarvan voor voedsel, watertoegang, veiligheid enz. (En oplossingen)

[Femke van der Zaag · Rating 5 out of 5]

One of the reasons I am an advisor in sustainability with a wish of further expanding in the international sphere.

[Lungaretta · Rating 5 out of 5]

Hartstikke interessant om wat over defensie te lezen. Is aan het begin best stevig over de negatieve gevolgen van klimaatverandering en verandert aan het einde van het boek in een boomknuffelaar, fantastisch. Is ook een goede aanrader aan vrienden om ze stiekem in klimaatbewustzijn te indoctrineren.