Pojednanie ze złem. Historia chłopca z łódzkiego getta

by Magda Jaros, Leon Weintraub

"Moje miasto Łódź, tam wszystko się zaczęło" – mówi Leon Weintraub w cyklu rozmów z Magdą Jaros. Wychowywał się w czynszowej kamienicy przy ul. Kamiennej, tej samej, którą po latach rozsławiła w swojej piosence Osiecka. W 1939 roku miał pójść do gimnazjum, tymczasem musiał pożegnać się ze światem, jaki znał do tej pory i wraz z matką i siostrami przenieść się na ul. Jakuba w centrum getta. Praca, głód, percepcja ograniczona do znajdywania sposobów na przetrwanie, coraz mniej sił, aż wreszcie wywózka i gehenna obozowa. Czy można nadrobić stracony czas? Czy po takich doznaniach można znaleźć sobie miejsce wśród ludzi? "Wybaczenie, czy też usprawiedliwienie tych przekraczających ludzką wyobraźnię zbrodni nie jest dla mnie możliwe – przyznaje Leon Weintraub. - Pozostaje więc słowo POJEDNANIE. Oznacza ono zaprzestanie wysuwania wzajemnych zarzutów i zakończenie nakręcania »spirali wrogości i zła«. Tylko ten stan pozwala wspólnie tworzyć przyszłość".

296 pages, Paperback

First published June 30, 2021

Reviews

[_och_man_ · Rating 4 out of 5]

Wierzyć się nie chce, że tak wartościowa pozycja wyszła z tego samego łona, co okryte złą sławą "spowiedzi". Punkt dla Bellony.

Wyjątkowa rozmowa, niezwykły człowiek. Nie jest to rzecz poświęcona wyłącznie warstwie eksterminacyjnej (jak mylnie mogłaby sugerować okładka), choć widmo człowieka zlagrowanego przenika od pierwszej do ostatniej strony. Odpowiedniejsza klasyfikacja? Świadectwo kolei losu przeżytych w cieniu obozowych drutów i blasku późniejszych  sukcesów. Rekonstrukcja dawnej Łodzi wraz z jej mieszkańcami. Recepta na lepsze jutro - przy czym "jutro" niech będzie rozpatrywane w perspektywie długofalowej.

Mam nadzieję, że szczęśliwa gwiazda pana Leona będzie jaśnieć jeszcze kolejne lata.

[Jonas · Rating 5 out of 5]

Die Versöhnung mit dem Bösen ist die Biographie des Holocaustüberlebenden Leon Weintraub. Sein Leben wird in Form eines Interviews dargestellt. Er wurde im Ghetto Lodz/ Litzmannstadt eingesperrt und musste dort Zwangsarbeit leisten. Später wurde er in das Konzentrationslager Auschwitz-Birkenau deportiert und konnte dort überleben, indem er sich als Arbeitshäftling ausgab.

Das Buch zeigt aber deutlich, dass die Verfolgung und der Aufenthalt in Konzentrationslagern nur ein kleiner Teil von Weintraubs Leben ist. Nach dem Krieg machte er als Gynäkologe Karriere, gründete eine Familie und entdeckte seine Liebe zu Musik und Filmen.
Dennoch setzte er sich zeitlebens auch für die Aufklärung über den Holocaust ein und hielt vor allem vor Jugendlichen und Studenten Reden über sein Leben, in denen er darauf hinwies, wie wichtig eine empathische und tolerante Haltung gegenüber anderen Menschen ist. Dieser selbst gesetzten Lebensaufgabe geht er noch immer nach, trotz seines hohen Alters von 98!

Ich hatte das große Glück, ein Zeitzeugengespräch mit Leon Weintraub an meiner Universität miterlebt haben zu können. Mit Stolz kann ich sagen, dass ich ein von ihm signiertes Exemplar seiner Biographie besitze.

Leon Weintraub ist ein bedeutender Mann mit einer unfassbar spannenden und schockierenden Lebensgeschichte. Seine Beiträge geben einen tiefgreifenden Einblick in die Zeit des Nationalsozialismus und machen auch in der heutigen Gesellschaft die Wichtigkeit von Toleranz deutlich.

[mariuszowelektury · Rating 5 out of 5]

W rozmowie z Magdą Jaros Weintraub dzieli się swoimi wspomnieniami z dzieciństwa w Łodzi, dramatycznych lat spędzonych w łódzkim getcie i pobytu w niemieckich obozach koncentracyjnych – Auschwitz, Gross-Rosen i Flossenbürg, życiu w komunistycznej Polsce, emigracji w Szwecji i poszukiwaniu własnych korzeni na emeryturze. W swoim blisko 100 letnim życiu wielokrotnie rozpoczynał życie od zera.

Autor opowiada o przedwojennej Łodzi, strachu, głodzie i codziennej walce o przetrwanie w okresie wojny, kolejnych etapach swojego życia po 1945r. Jego wspomnienia są przejmujące, a jednocześnie pełne refleksji – nie tylko o przeszłości, ale także o współczesnym świecie.
Największą wartością tej książki jest jej uniwersalność. Choć opowiada o przeszłości, niesie przesłanie dotyczące przyszłości. Leon Weintraub jest dowodem na to, że nawet po największym cierpieniu można odbudować swoje życie i pozostać otwartym na innych. To książka o sile człowieczeństwa, które może przetrwać nawet w najgorszych warunkach. Podkreśla dużą wagę humanizmu, człowieczeństwa, gotowości do wybaczania, ale też podtrzymywania pamięci.
Symptomatyczne jest również to, że wybrał karierę lekarza, co podobnie jak w przypadku Marka Edelmana można utożsamiać z dążeniem do ratowania, utrzymywania życia.

„Pojednanie ze złem” to wartościowa lektura dla każdego kto interesuje się historią Łodzi, Holokaustu, ale także dla tych, którzy szukają inspiracji i wiary w dobroć ludzi. Leon Weintraub pokazuje, że przeszłość można pamiętać i szanować, ale nie trzeba w niej tkwić z nienawiścią.