Byk

by Szczepan Twardoch, Bartek Arobal Kociemba (Illustrator)

Życie to teatr. Życie to labirynt. Czasem i z jednego, i z drugiego nie ma ucieczki. Najnowszy utwór Szczepana Twardocha o mężczyźnie z przeszłością, ale bez przyszłości.


Robert Mamok to zmagający się z własną tożsamością pięćdziesięcioletni rozwodnik. Mężczyzna uwikłany jest w wizerunkowy skandal, z którego, jak się zdaje, nie ma dobrego wyjścia. Całości dopełnia rodzinna tajemnica i skomplikowane relacje z bliskimi wynikające z surowego śląskiego wychowania.

Mamok wkracza na scenę i rozpoczyna intensywny monolog, słowo za słowem rozlicza się ze swoją przeszłością, z sobą i całym światem. Z siłą dzikiego zwierzęcia rzuca oskarżenia, zadaje pytania, chce odkryć, co się z nim dzieje. I kim jest.

Byk to pierwszy utwór napisany przez Szczepana Twardocha z myślą o scenie teatralnej. W formie książkowej ukazuje się z ilustracjami Bartka Arobala Kociemby.

Genres: Polish Literature, Audiobook, Fiction

112 pages, Hardcover

First published April 13, 2022

About the author

Szczepan Twardoch, ur. 1979, pisarz i publicysta. Z wykształcenia socjolog, studiował socjologię i filozofię na Międzywydziałowych Indywidualnych Studiach Humanistycznych na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach.
Mieszka w Pilchowicach na Górnym Śląsku.

W listopadzie 2012 roku nakładem Wydawnictwa Literackiego ukazała się powieść p.t. Morfina, nominowana do Paszportu Polityki 2012.

Reviews

[Nikola · Rating 4 out of 5]

Koniecznie słuchajcie audiobooka! Robi wrażenie.

[Tereska Jolanta · Rating 1 out of 5]

Dziadostwo i dla mnie ostateczny dowód na to, że Twardoch jest po prostu przereklamowany. Jedna * za okładkę.

[spokój.w.głowie · Rating 3 out of 5]

3,5/5
Nie przepadam za taką formą i wiem, że w papierze pewnie skończyłoby się na 2,5/5, ALE słuchowisko na audiotece było TAK DOBRE, że czułam się naprawdę jak w teatrze.
Lubię taką męsko-gorzką tematykę, wzbudza we mnie sporo emocji za każdym razem, ale wolę dłuższe formy (ta książka ma ok. 90 stron)

[słomka · Rating 4 out of 5]

Moje 1 spotkanie z twórczością Pana Twardocha.
Bardzo intrygująca pozycja - zwłaszcza, że część treści zapisana jest po Śląsku.
Dosadna, bez cenzury, prosta, a jednocześnie skomplikowana.

[Agnieszka Grajcar · Rating 2 out of 5]

No niestety. Kocham prozę Twardocha: Drach, Grunwald, Morfina, Królestwo - arcydzieła prozy i diagnozy społecznej, Byk to tekst autoepigoński, idiolekt bohatera niestety słabszy (ile razy na metr bieżący tekstu można użyć słowa „je.ać”?). Czekam na następną. (Nie jestem w stanie przyznać gwiazdek. Gdybym Byka czytała jako pierwszy dla mnie tekst Twardocha, byłoby 5).

[Martyna Antonina · Rating 3 out of 5]

Powieść-monolog, będąca pewnego rodzaju rozliczeniem się z własnym rozdwojeniem tożsamości, przeszłością wtapiającą się między błony czasu teraźniejszego. To książka ponad standardami tego rodzaju literackich autorerapii, bo rozlicza się ze swoimi traumami, równocześnie rozliczając się z życiem.
Nie przemówiła do mnie na poziomie stylistyki, ale nie da się odmówić jej językowej i emocjonalnej spójności.
Plus za ilustracje - pięknie zmetaforyzowały treść.

[Czytadełko · Rating 3 out of 5]

Krótkie opowiadanie więc ciężko wejść głębiej w historię. Choć jak zwykle pan Twardoch rozkłada psychikę bohatera aż do atomów.

[Kinga (oazaksiazek) · Rating 4 out of 5]

"Byk" to moje pierwsze spotkanie z twórczością Szczepana Twardocha. Jestem zaskoczona, zaciekawiona i chętnie sięgnę po inne jego książki. Jestem też pod wrażeniem, że tak dobrze ogarniam etnolekt śląski.

To była krótka, ale strasznie intensywna lektura. Pełno w niej wyrzutów, złości, złych emocji kumulowanych przez lata. Na jaw wychodzi wiele informacji z życia głównego bohatera, który jest trochę takim dupkiem. No sorry, ale to nie jest raczej postać, którą można polubić i jej współczuć.

To było ciekawe doświadczenie literackie a ilustracje (bardzo wyraziste i charakterystyczne) dodały mu smaczku.

[wi · Rating 1 out of 5]

1,5-2

Szczepan Twardoch [być może] chciał pokazać ważny temat: perspektywę mężczyzny w poczuciu kryzysu życiowego, chwili zwątpienia w siebie oraz swój los; i nie twierdzę, że tego nie zrobił. Podobno słuchowiska słucha się świetnie, jednakże osobiście zapoznawałam się z pisemną wersją historii. Oprawiona ciekawie rysunkami opowieść, mimo cudownej śląskiej gwary jest katorgą czytelniczą. Forma monologu, okrojona nawet w rozmowach telefonicznych według mnie wiele traci. Jest przesycona emocjami, frustracją, wieloma powtórzeniami… Niestety strasznie prosto. Mimo swej historii nie wnosi wiele więcej (a może nawet nic, poza gwarą) do mojego życia, a nie porzucałam jej mając nadzieję, że koniec jest tego warty. Zaskakująco ciężko było mi przez nią przebrnąć (choć ilość stron temu nie powinna sprzyjać).

Być może to zbyt surowa ocena, jednakże oczekiwałam więcej od tej pozycji i treść nie sprostała poziomowi, który moim zdaniem miała szanse osiągnąć.

[Jeszcze się zastanowię. Może wrócę ponownie, jak przeczytam inne książki autora.]

[rozkwitslow · Rating 3 out of 5]

w porządku, ale nie do końca między nami cykło.

[Kasia · Rating 4 out of 5]

8/10

Uaaa, mocne.

Lubię czytać o perspektywie mężczyzn, bo jakoś wewnętrznie mnie to ciekawi.

Ale ocena nie byłaby tak dobra, gdyby nie słuchowisko Audioteki. Naprawdę świetne wykonanie, więc polecam posłuchać (chociaż w jednym momencie prawie ogłuchłam, gdy zapomniałam ściszyć xd) albo wybrać się do teatru, bo mam nadzieję, że gdzieś to wystawiają.

Miałam w planach sięgnięcie po jakąś powieść Twardocha i jeszcze bardziej się w tym zamierzeniu utwierdziłam.

[audiobook; D. Chojnacki, M. Neinert, R. Talarczyk]

[Anna Wilczyńska · Rating 2 out of 5]

Sprawa wyglada tak. Książka nie jest zła. Postaci są autentyczne, fabuła zaciekawia, z grubsza wszystko jest w porządku. Ale ulewa mi się już głosami mężczyzn, którzy w obliczu tego, że muszą stawiać czoła konsekwencjom własnych czynów, nagle doznają objawień, rzucają się z emocjonalnej skrajności w skrajność i rozliczają swoje relacje z ojcami, obwiniając powojenny zimny chów za wszystkie życiowe porażki. Ileż można. Nie tylko literatury o takich typach mam już po dziurki w nosie.

[Wiktoria Plaga]

Na Audiotece jest super audiobook!!! Na słuchawkach poczułam się jak w teatrze

[eris · Rating 4 out of 5]

to było bardzo przejmujące i cxuje się zachęconx do następnych książek twardocha

[Alicja Ciesielska · Rating 3 out of 5]

Śląski Bojack Horse(Byk?)man?????

[Michael · Rating 4 out of 5]

Bardzo mocne. Genialne słuchowisko w reżyserii Krzysztofa Kiczka i z Robertem Talarczykiem w roli głównej

[micusiowo · Rating 3 out of 5]

Celne!

[Jarosław · Rating 5 out of 5]

100% Twardocha w Twardochu.

[Basia🦕 · Rating 4 out of 5]

ciekawa i specyficzna książka. koniec końców podobała mi się

[Kuba Tesluk · Rating 5 out of 5]

Ale to było dobre.

[Andrzej Nitecki · Rating 5 out of 5]

Genialna!

[meep · Rating 4 out of 5]

Trudno jest mi w jakikolwiek sposób przelać myśli i uczucia co do tej – sztuki? książki? Jest ona tak bardzo poza łamami konwencjonalnych dzieł, jak i poza łamami całkowitego zrozumienia impetu, z jakim we mnie uderzyła. To moje pierwsze spotkanie z twórczością Twardocha, lecz czytając i wchodząc w rytm jego pisania, czuję, jak jakiś płomień się we mnie roznieca. Ten płomyczek to ta Śląskość, której byłam tak przyzwyczajona trzymać pod wszystkimi innymi warstwami mojej tożsamości, że jej nie zauważałam. Nie myślałam nawet nigdy nad nią jako warstą mnie – bardziej jak o ziarnku grochu między innymi warstwami, sprawiającym mi dyskomfort. Jednak im bardziej się w "Byka" wczytywałam, tym bardziej zaczynałam czytać na głos i odgrywać ten monolog, sama w pokoju, nieświadomie identyfikując się ze Śląskością Mamoka – Śląskością, którą próbował zmieniać, zatuszować, ignogować, byleby być przez tych "innych" zaakceptowany, by nie być gorszym tylko ze względu na korzenie. Jak gdyby sam fakt bycia Ślązakiem był skazą na reputacji, a nie mógł być powodem do dumy, jak przykładowo bycie Kaszubem. Fantastyczna kulminacja w wywiadzie – jestem do tego stopnia oczarowana tym dziełem, że za parę dni wybieram się na nie do teatru i na mojej liście książek do przeczytania trafiły już inne pozycje Twardocha.

[Adam · Rating 3 out of 5]

Pełen emocji, ostrych zdań, brutalnych słów, Śląska, brudu i rodzinnych traum monodram. Swoiste podsumowanie życia człowieka – wydawałoby się – sukcesu, którego doznania z dzieciństwa nadal uwierają. Robert tych traum nie przepracował i mszczą się inne na nim, gdy jest w kwiecie wieku. Nadal szuka tożsamości, choć można by go uznać za spełnionego rodzinnie i zawodowo (artystycznie) mężczyznę.

Węszę w tym utworze wiele z autora i jego stanu. Przynajmniej z wierzchu Robert przypomina Szczepana.

Pełno tu emocji, skrajności, zwrotów akcji, a raczej stanów emocjonalnych bohatera. Pomimo bardzo krótkiej formy, i to okraszonej licznymi ilustracjami, można poczuć po tej lektorze solidne zmęczenie. A ostatnia scena jest tak sztampowa, że wywołała grymas zażenowania.

[Piotrek K. · Rating 5 out of 5]

Czytałem to jako dziki - słuszny - wkurw na pełną hipokryzji polskość. Jeden cytat:

"Jak ja was, kurwa, nienawidzę.
Tego waszego podziwu i pełnego troski zainteresowania, wy pierdolone, inteligenckie, warszawskie skurwysyny, z waszymi, kurwa, daczami na Mazurach, och, to tylko taki skromny domek nad jeziorem z obrazami po prababci, to Chełmoński, a to Sasnal albo Krasnal, kurwa, nienawidzę was z tą całą jebaną akumulacją (...) Sam bym was, kurwa, na kopach wyjebał z tych waszych mieszkań w kamienicach w Śródmieściu, mamusia dostała zaraz po wojnie, tutaj, proszę jeszcze pamiątki z powstania albo ze srania, kurwa."

Monolog Byka jest nasycony autobiograficznymi tropami z innych tekstów Twardocha.
Przeczytać można w godzinę.

[Dorota Makarzec · Rating 3 out of 5]

Mój pierwszy Twardoch, jakoś mnie do niego nie ciągnie, więc zdobyłam się na krótkie dzieło. Forma ciekawa, czytanie po ślunsku interesujące. Kiedyś usłyszałam o Twardochu, że ma manierę powtórzeń. Teraz już wiem o co chodzi ✌🏻i jak przymykam oko na to w tym przypadku, to wyobrażam sobie, że przy teoretycznej drugiej pozycji to już by mnie w to oko kłuło.

[Kasia Harmak · Rating 4 out of 5]

Twardoch jak zawsze dobry. Językowo genialny. Ciekawa propozycja dla teatru, na pewno już wkrótce ktoś sięgnie po ten tekst. Mocny, męski, bardzo współczesny wizerunek człowieka uwikłanego.

[an2586 · Rating 4 out of 5]

Nie lubię otwartych zakończeń, chociaż to nawet nie do końca takie było. Ta książka chyba siadłaby lepiej gdybym była ślązakiem. Albo w cale nie. Nie wiem.
Fajna. Lubie książki, które mówią o ludziach w ludzki sposób. Tylko trochę krótka.
Ale inscenizacja z tego byłaby raczej kiepska. Jakby nie stosować żadnych innych zabiegów niż w didaskaliach, to oglądałoby się to z trudem myślę.

[Lola · Rating 4 out of 5]

4.25

[Juleczka · Rating 3 out of 5]

2.8

[Zosia Bochenek · Rating 4 out of 5]

Nadal zbieram szczękę z podłogi 😳