Sywerts miljoenen: De jacht op het mondkapjesgoud

by Jan-Hein Strop, Stefan Vermeulen

Sywert van Lienden, Bernd Damme en Camille van Gestel maakten aan het begin van de coronacrisis indruk met hun stichting Hulptroepen Alliantie. Met de hulp van een groep vrijwilligers en bedrijven als Randstad en Coolblue bestreden ze het mondkapjestekort in Nederland. Ze deden het ‘om niet’, zeiden ze, ‘voor de zorghelden’.

De werkelijkheid bleek anders. In het geheim sloten ze een megadeal met de overheid waaraan ze 28 miljoen euro verdienden. De betalingen van honderden klanten sluisden ze naar een commerciële bv. Afnemers en zakelijk partners werden misleid, zelfs hun eigen medewerkers wisten nergens van. Toen de waarheid aan het licht kwam, trok het drietal een rookgordijn op.

Jan-Hein Strop en Stefan Vermeulen deden maandenlang onderzoek naar de Hulptroepen Alliantie. Aan de hand van gesprekken met vele tientallen insiders en talloze interne documenten vertellen ze voor het eerst het hele verhaal achter deze affaire – in een boek vol nieuwe onthullingen.

Genres: Nonfiction, Economics, Business, Politics

224 pages, Paperback

First published March 24, 2022

About the author

Jan-Hein Strop is een Nederlandse onderzoeksjournalist en marketeer.

Strop werkte na zijn opleiding Rechten als financieel-economisch journalist. Hij deed dat voor Het Financieele Dagblad en later voor het journalistieke platform Follow the Money.

Als financieel-economisch journalist hield hij zich bezig met de rentederivaten-affaire. Zijn onderzoek leidde tot een grote compensatieregeling voor het Midden en Klein Bedrijf. Als marketeer was hij oprichter van LegalDutch, een marketingplatform voor advocaten

Reviews

[Martijn van Es · Rating 4 out of 5]

Je begint dit boek met een hekel aan Sywert. Aan het einde heb je een hekel aan Sywert, Bernd, Camille en alle mensen die bij dit drama betrokken waren. Leest wel als een trein.

[Nadieh · Rating 5 out of 5]

Prettig geschreven. Nog ontluisterender en doortrapter dan ik had verwacht. Los van het geld: wat een desillusie voor de betrokkenen die daadwerkelijk dachten dat ze zich louter voor de goede zaak inspanden. Echt misselijkmakend. Aanrader voor iedereen, al was het maar om te beseffen wat voor consequenties holle frasen van harde schreeuwers kunnen hebben op het volkssentiment.

[Rutger de Quay · Rating 5 out of 5]

Ontluisterende reconstructie, in 1,5 dag in een ruk uitgelezen. Steengoed geschreven, veel bijzondere details en mooie profielen over de achtergronden van de hoofdpersonages. Uitstekend journalistiek werk.

[Jorieke · Rating 5 out of 5]

Cursus bluffen voor dummies gone wrong

[Lieke Timmermans · Rating 3 out of 5]

3.5/5

[Truusje · Rating 5 out of 5]

'Ontluisterend' is een woord dat ik veel in recensies over dit boek zie en daar kan ik me helemaal in vinden. Sywert, Bernd en Camille blijken nog uitgekookter en doortrapter te zijn dan ik al dacht. Het is stuitend dat het opzetten van een grote bek zo beloond kan worden, en het lijkt me dat naast de koppen van deze drie mannen ook die van De Jonge moet rollen.

Het boek is zeer prettig geschreven en terdege onderbouwd. Gaat dat lezen!

[Raaf · Rating 4 out of 5]

stukje Nederlandse geschiedenis (helaas)

Wel érg ironisch dat ze hun schaduw-bv's naar VOC schepen vernoemden en kort daarop zelf hun werkzaamheden moesten opdoeken.

[Francisco van Jole]

Leest als een thriller: drie ‘jonge honden’ doen zich voor als vrijwilligster en gaan er vandoor met miljoenen aan gemeenschapsgeld terwijl het land in crisis verkeert. Dat kregen ze voor elkaar omdat politici als Hugo de Jonge zich laten gijzelen door angst voor ‘de publieke opinie’. Knap gereconstrueerd, meeslepend opgeschreven.

Mn hele recensie hier: https://www.bnnvara.nl/joop/artikelen...

[Francien · Rating 4 out of 5]

Ontluisterende reconstructie en leest als een pageturner

[Roos · Rating 4 out of 5]

Leest makkelijk weg, steengoed onderzoek maar het laat je ook gefrustreerd achter omdat je weet dat deze mannen eigenlijk gewoon oplichters zijn en tot heden er mee weg zijn gekomen

[AH Baudrillard · Rating 4 out of 5]

Dit boek bewijst des te meer waarom onderzoeksjournalistiek onontbeerlijk is voor een goed functionerende democratie. De meeste feiten omtrent de oplichting zijn inmiddels wel bekend. Het boek bevat geen nieuwe opzienbarende feiten, maar geeft meer een reconstructie van de totstandkoming van de oplichting. Wellicht dat er een tweede deel zal komen, want de laatste ontwikkelingen zijn er niet in opgenomen, zoals de openbaring van de betrokkenheid van minister Hugo de Jonge, inbeslagname van een deel van het geld en de verdere afhandeling van het strafrechtelijk onderzoek.
Jammer dat de auteurs niet wat meer aandacht hebben geschonken aan de echte helden in dit verhaal, namelijk de ambtenaren die al die tijd hun twijfels hadden geuit over de deal, maar telkens werden overruled door hun meerderen, waaronder minister Hugo de Jonge, die bang waren voor wat negatieve tweets van de charlatan Sywert. Uiteindelijk waren ze ook zo moedig om de interne stukkend over de deal naar de journalisten te lekken, waardoor wij allen op de hoogte gebracht konden worden van de schaamteloze diefstal van ons belastinggeld.

[Amber · Rating 3 out of 5]

Als je het nieuws hebt gevolgd, is dit een boek waarvan je de uitkomst al weet. Toch is het interessant om te lezen hoe zoiets tot stand komt al kan dit boek lang niet op alle vragen antwoord geven.
De deal is nu nog steeds in het nieuws, dus ik verwacht (met wat er in de toekomst nog staat te gebeuren met betrekking tot allerlei onderzoeken) dat er nog wel een herziene uitgave komt.

Het vervelende vond ik wel dat het boek zichzelf erg vaak herhaalt. Er waren vaak passages die in een ander hoofdstuk al genoemd waren die dan op een gegeven moment weer terugkwamen. Ik snap dat het voor de duidelijkheid is, maar ik had het zelf niet nodig.

[Mark Jansen · Rating 5 out of 5]

Vlot geschreven boek. Gedetailleerd. En helaas is het allemaal nog schaamtelozer dan je dacht.

[Nina Oosterlaar · Rating 4 out of 5]

Ik ben dit boek gaan lezen uit interesse in de mondkapjesaffaire die de laatste tijd weer in het nieuws verschijnt door de lopende rechtszaak. Dit boek beschrijft hoe drie intelligente, charismatische mannen in een periode van chaos en onzekerheid door middel van leugens, bedrog en het belangrijkste, social media presence, miljoenen konden verdienen.
Het meest problematische is nog wel de rol die de overheid hierin speelde en het beleid dat ze voerden tijdens corona. Deze quote uit het boek laat dat naar mijn mening goed zien: “De deal met Relief Goods Alliance (lees Sywert, Bernd en Camille) toont aan hoe het kabinet Nederland door de eerste fase van de crisis loodste: met een hand op de smartphone, scrollend door de tijdlijnen op sociale media.”

Het boek is soms wat ingewikkeld om te lezen, maar dat komt ook zeker doordat ik niet heel bekend ben in de relevante onderwerpen. Verder is het zeker een aanrader als je ook geïnteresseerd bent in het schandaal rond de mondkapjes deal.

[Fedde Wiersma · Rating 4 out of 5]

Mooi staaltje onderzoeksjournalistiek. Leest als een trein. Sywert en zijn compagnons hebben op heel doortrapte wijze misbruik gemaakt van een crisissituatie en de goodwill van anderen.
Het is eigenlijk tragisch dat Sywert zijn talent voor dit doel heeft ingezet. Als dit mijn familie zou zijn, zou ik niet weten wat ik met mezelf aan zou moeten.

Maar ook de rol van de overheid is echt gênant te noemen. Dat ze in zee zijn gegaan met drie amateurs wiens reputatie gebouwd was op luchtkastelen. Enkel en alleen omdat ze bang waren voor een twitterende Sywert. Dat Hugo de Jonge hiervoor is gezwicht is wat mij betreft een motie van wantrouwen waard.
Goed werk van Follow the Money.

[Stijn Jansen · Rating 3 out of 5]

De conclusie van dit boek voor mij was dat we in Nederland te weinig waardering voor vakmensen en veel te veel waardering voor "ondernemers" hebben.

Aardige reconstructie van een miljoenen zwendel. Leest lekker weg en je kunt je heerlijk opwinden over exorbitant rijke charlatans.

[Erwin De · Rating 5 out of 5]

Leuk boek over een naar onderwerp. Leest als een roman.

[Rebecca · Rating 3 out of 5]

Goede reconstructie van een walgelijke situatie

[Peter Derks · Rating 5 out of 5]

Sywert is eigenlijk gewoon een gigantische klootviool. Dit boek vertelt dat hij zich heeft omringd met soortgelijke klootviolen.

[Justin · Rating 4 out of 5]

Hopelijk vordering o.d. tegen Sywert en co.

[Paul · Rating 3 out of 5]

Wat een charlatans, die drie. Iedereen is erin gestonken, van Koninklijk Huis tot CEO’s tot ministers tot kamer.

[Bouke · Rating 5 out of 5]

Wat een boeven

[Gabrielle van Duren · Rating 4 out of 5]

Foei!

[Carl Lens · Rating 5 out of 5]

Dit boek is eigenlijk het eerste stel hoofdstukken van een verhaal dat nog niet af is. De haat naar Sywert en zijn trawanten wordt vakkundig onderbouwd en aangewakkerd. Het doet me goed dat veel mensen ze al in een vroeg stadium doorzagen, maar het is verschrikkelijk om te zien hoe beeldvorming en macht deze mannen toch miljonair maakt. Ik vond deze zinnen mooi samenvattend:
“Sywert móest een deal krijgen. Het was een verbond tussen rücksichtslos winstbejag aan de ene kant, en politiek opportunisme aan de andere.
De deal met Sywert draaide dus helemaal niet om mondkapjes. Voor 100 miljoen euro hoopte het ministerie van een belangrijke criticaster verlost te zijn. De jonge opiniemaker profiteerde er met zijn zakenpartners van dat het kabinet tijdens de coronacrisis de publieke opinie een centrale rol had toebedeeld in het beleid.”

[Lauri van Oosterom · Rating 4 out of 5]

Prettig geschreven, duidelijk verhaal. Goede onderzoeksjournalistiek. Als je na dit boek Sywert nog steeds geen boef vindt, dan weet ik het ook niet meer. Er staan wel een aantal kleine foutjes in, bijvoorbeeld data die niet kloppen.

Het einde van deze ellende is voorlopig nog niet in zicht, maar ik ben benieuwd naar de uitkomst(en). Zouden Sywert, Camille en Bernd het geld ooit terugstorten?

[Jasper Van Der Schaaf · Rating 3 out of 5]

Duyfken, zo noemde Sywert het juridische vehikel waarin hij zijn onrechtmatig verkregen miljoenen verstopte. Genoemd naar de een VOC-schip uit 1617 dat is vergaan, terwijl de lading kon worden gered. De misplaatste verwijzing naar de VOC mentaliteit toont het gebrek aan contact met de werkelijkheid dat Sywert heeft: Het Amsterdam museum heeft sinds 2019 de term Gouden eeuw in de ban gedaan, gezien de gewelddadige aspecten daarvan, het Rijksmuseum durfde helaas niet te volgen, na kritiek van historicus en premier Mark Rutte. Dat de VOC mentaliteit hand in hand gaat met roof toont dit boekje aan.

Dat het grotendeels gebaseerd is op een "lek" uit de Sywert organisatie wordt pas aan het einde van het boek duidelijk en daardoor in het boek zeer goed gedocumenteerd. Een van de auteurs ken ik nog van mijn rechtenstudie als auteur van het juridische studentenblad en de juridische details van de mondkapjes deal zijn prima uitgelegd! Ook krijgen we inzicht in Sywerts verleden, dat hij heel anders doet voorkomen dan het daadwerkelijk is. Sywert komt niet alleen naar voren als iemand die keihard misbruik heeft gemaakt van een medische noodsituatie, maar ook als een pathologisch leugenaar met een aan narcisme grenzende persoonlijkheid(sstoornis). Ook ex-DG Frequin (inderdaad, de broer van wijlen Willibrord Frequin) komt er niet al te best af, evenals, inderdaad, minister Hugo de Jonge, die naar aanleiding van dit boek een motie van afkeuring aan zijn broek kreeg. Hugo zit nog op zijn politieke post en Sywert nog op zijn miljoenen. Het probleem van het historisch lage gebrek aan vertrouwen in de politiek in een notendop.

Toch is er ook iets aan te merken op de manier waarop de auteurs het boek schrijven. Er is namelijk nog een derde auteur betrokken geweest bij de artikelen die zij voor FTM schreven en die wordt in het geheel niet genoemd. Dat vind ik echt onder de maat voor een boek waarin ethisch handelen zo belangrijk is. Een must voor als er een nieuwe druk komt!

[Maarten de Groot · Rating 4 out of 5]

Over de Sywert-saga is al van alles gezegd en geschreven, toch voegt dit boek aan analyse een hoop toe. Duidelijke achtergronden over de drie hoofdrolspelers in deze kwestie en een begrijpelijke en snelle manier van schrijven waarin alles nog een keer helder uitgelegd wordt. Leest als een thriller!

[Leon · Rating 4 out of 5]

Het boek geeft een goede reconstructie weer waardoor deze erg gemakkelijk weg leest. Het geeft een erg goede inkijk in de mondkapjesdeal.

[maarten mellegers · Rating 3 out of 5]

bijzonder boek over een uitzonderlijke tijd
van de buitenkant wist je hier wel wat van af.
Maar van binnenaf is het toch wel gerafineerd.
Hoe deze cowboys de overheid hebben weten op te lichten.
de onderste steen is nog niet boven
Wat begon als een ogenschijnlijk nobel initiatief groeide uit tot een van de grootste schandalen van de coronacrisis. Hoe kon een belofte om mondkapjes ‘zonder winstoogmerk’ te leveren, uitmonden in miljoenenwinsten voor Sywert van Lienden, Camille van Gestel en Bernd Damme? In de vierdelige documentaireserie Het mondkapjesgoud  onthullen onderzoeksjournalisten van KRO-NCRV het verhaal achter de controversiële mondkapjesdeal die het trio sloot met de overheid. Op basis van unieke geluidsfragmenten van gesprekken tussen het mondkapjestrio, ministers en topambtenaren, duizenden zakelijke én persoonlijke chatberichten en een kluis vol vertrouwelijke documenten, wordt een indrukwekkend nieuw en gedetailleerd beeld geschetst van wat zich achter de schermen afspeelde. Bij het trio én in Den Haag. Het mondkapjesgoud  is vanaf woensdag 5 februari te zien om 21.30 uur op NPO 1 en NPO Start, dezelfde dag waarop de rechter uitspraak doet in de juridische strijd over de mondkapjesmiljoenen.

De mondkapjesdeal: van nobel initiatief naar miljoenenwinst
In april 2020, op het hoogtepunt van de coronapandemie, sluit Sywert van Lienden samen met zijn zakenpartners Camille van Gestel en Bernd Damme een deal met de overheid voor de levering van miljoenen mondkapjes. Het initiatief leek volledig belangeloos: eerder had Van Lienden met vrijwilligers de non-profitorganisatie Stichting Hulptroepen Alliantie opgericht om mondkapjes te leveren aan de zorgsector.

Maar achter de schermen werd de deal gesloten via een commerciële BV, Relief Goods Alliance. Terwijl Nederland in de veronderstelling verkeerde dat de betrokkenen geen winst zouden maken, bleek in 2021 dat Van Lienden en zijn partners zo’n 20 miljoen euro hadden verdiend. Dit nieuws leidde tot nationale verontwaardiging en een politieke storm. Inmiddels staan de drie zakenpartners terecht voor fraude en oplichting en is er een juridische strijd losgebarsten om de mondkapjesmiljoenen tussen de Staat, de Stichting Hulptroepen en het trio.

Nieuwe onthullingen en diepgravende reconstructie
Het mondkapjesgoud  neemt de kijker mee in een politiek intrige, met een spannende en ook bizarre reconstructie van hoe de deal tot stand kwam en wat zich daarna ontvouwde. Vele belangrijke hoofdrolspelers praten openhartig over wat er zich achter de schermen afspeelde. Hoe word je miljonair in crisistijd? Klopt het beeld dat we hebben van het mondkapjestrio, of zijn er nog meer betrokkenen verantwoordelijk voor deze affaire? Was het een vooropgezet plan, of een geboden kans? En wat was de rol van de overheid? De serie bevat niet eerder vertoonde details en inzichten die een nieuw licht werpen op de zaak. Tegen de achtergrond van een ongekende wereldcrisis die ons land in de greep hield. Hoe kon een initiatief dat Nederland zou helpen in crisistijd zo ontsporen en wat valt daarvan te leren?

[Saad Abdulmahmoud · Rating 5 out of 5]

Het boek Sywerts Miljoenen reconstrueert de mondkapjesaffaire rond Sywert van Lienden, Bernd Damme en Camille van Gestel tijdens de eerste coronagolf in 2020. De drie presenteerden zich publiekelijk als idealisten die “om niet” de zorg wilden helpen via de Stichting Hulptroepen Alliantie. In werkelijkheid sloten zij in het geheim een commerciële deal met de Nederlandse overheid, waarmee zij circa 28 miljoen euro winst maakten.

Journalisten Jan-Hein Strop en Stefan Vermeulen beschrijven hoe Nederland slecht voorbereid was op de pandemie: chaos bij het ministerie van VWS, falende centrale inkoop, internationale tekorten en politieke paniek. In dat vacuüm wist Van Lienden zich te positioneren als onmisbare redder, met uitstekende toegang tot media en politiek.

Het boek laat zien hoe:
-publiek en privaat bewust door elkaar werden gehaald;
-vrijwilligers, zorginstellingen en bedrijven als Coolblue en Randstad werden misleid;
-geldstromen via bv’s werden geleid buiten het zicht van medewerkers en afnemers;
-de waarheid zo lang mogelijk werd verhuld met juridische constructies en mediacontrole.

De affaire eindigt in publieke ontmaskering, maatschappelijke verontwaardiging en langdurige juridische en politieke nasleep.

Sywerts Miljoenen is een indringend en onthutsend onderzoeksboek dat leest als een politieke thriller, maar volledig is gebaseerd op feiten, documenten en tientallen interviews. De kracht van het boek zit in de combinatie van journalistieke precisie en verhalende spanning.

Sterk in het boek
-Zorgvuldige reconstructie: de auteurs volgen de geldstromen, e-mails en besluiten stap voor stap.
-Context: niet alleen Van Lienden wordt geanalyseerd, maar ook het falen van overheid, toezicht en crisismanagement.
-Morele scherpte: zonder te moraliseren toont het boek hoe idealisme kan omslaan in opportunisme.
Leesbaarheid: ondanks de complexiteit blijft het verhaal helder en meeslepend.

Dit boek is essentiële lectuur voor iedereen die wil begrijpen hoe macht, media, geld en crisisbeleid in Nederland samenkomen. Het is een portret van één man, maar van ook van een systeem dat kwetsbaar bleek voor misbruik.

‘Ik heb het in Nederland echt helemaal om niet gedaan, voor al die zorginstellingen.’ Sywert van Lienden (publieke uitspraak) 

‘Ze delen een geheim dat nooit naar buiten mag komen.’ Proloog 

‘Niet slecht voor een weekendje werk.’ over de eerste winst op mondkapjes 

‘Waar de overheid faalt, stappen ondernemers naar voren.’ kernidee dat het boek kritisch ontleedt