What do you think?
Rate this book
Cywil w Berlinie
Zbiór fascynujących reportaży z Trzeciej Rzeszy. Antoni hrabia Sobański, specjalny wysłannik "Wiadomości Literackich", po zwycięstwie wyborczym nazistów jeździł tam kilkakrotnie, by na miejscu przekonać się, jak narodowy socjalizm zmienia życie Niemców. Tożsamość narratora-spektatora jest tu wyraźnie określona - Sobański w Niemczech to cywil w koszarach, zdeklarowany liberał w kraju, w którym jednostka ma służyć państwu, miłośnik kultury europejskiej w zdziczałym świecie nacjonalistycznego kiczu. Jest m.in. naocznym świadkiem słynnego palenia książek, uczestniczy w "Parteitagu" w Norymberdze, ze zgrozą przysłuchuje się konferencji prasowej Juliusa Streichera, "uczciwego psychopaty". Wiele uwagi poświęca kwestii żydowskiej i planowej polityce terroru. Interesują go zarówno gospodarka, religia, polityczne represje, status prasy i opozycji, jak i fasony mundurów, nastroje społeczne, życie nocne, moda, wygląd ulicy, położenie mniejszości seksualnych. Część reportaży Sobańskiego została wydana w 1934 roku nakładem wydawnictwa "Rój"; pozostałe ukazały się w "Wiadomościach Literackich" z lat 1934 i 1936.
[merlin.pl]
[merlin.pl]
264 pages, Paperback
First published January 1, 1934
87 people want to read
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 8 of 8 reviews
September 28, 2023
Ależ dziennikarskie pióro miał Sobański! Wstrząsające reportaże z przedwojennego, hitlerowskiego Berlina.
Niesamowicie ciekawa jest ta perspektywa korespondenta piszącego o Hitlerze i III Rzeszy sprzed horroru II Wojny Światowej. Tymbardziej, kiedy napisana jest w tak wspaniały sposób. Sobański jako germanofil próbuje zrozumieć niemiecką rewolucje i przedstawia w zbiorze dwa historyczne momenty. Pierwszy zaraz po przewrocie Hitlera w roku 1934 i drugi po roku od tamtego wydarzenia. Daje to efekt w postaci wglądu w berlińskie społeczeństwo w nieznany mi dotąd sposób i pokazuje, jaką zmianę poczyniła dyktatura Führera w umysłach obywateli. Polecam wszystkim sięgnąć do zasobów Wolnych Lektur po Cywila w Berlinie.
Niesamowicie ciekawa jest ta perspektywa korespondenta piszącego o Hitlerze i III Rzeszy sprzed horroru II Wojny Światowej. Tymbardziej, kiedy napisana jest w tak wspaniały sposób. Sobański jako germanofil próbuje zrozumieć niemiecką rewolucje i przedstawia w zbiorze dwa historyczne momenty. Pierwszy zaraz po przewrocie Hitlera w roku 1934 i drugi po roku od tamtego wydarzenia. Daje to efekt w postaci wglądu w berlińskie społeczeństwo w nieznany mi dotąd sposób i pokazuje, jaką zmianę poczyniła dyktatura Führera w umysłach obywateli. Polecam wszystkim sięgnąć do zasobów Wolnych Lektur po Cywila w Berlinie.
December 3, 2023
#niemieckilistopad czyli akcja Natalii z kanału kursywa czytelnicze podróże
Wstrząsająca, gdy czytamy ją z dzisiejszej perspektywy
Myślę że może skłonić do refleksji i jest to lektura godna tego by ją czytać by nie zaginęła w literackich odmętach
Przesłuchana w audiobooku na Storytelu w wersji uwspółcześnionej
Wstrząsająca, gdy czytamy ją z dzisiejszej perspektywy
Myślę że może skłonić do refleksji i jest to lektura godna tego by ją czytać by nie zaginęła w literackich odmętach
Przesłuchana w audiobooku na Storytelu w wersji uwspółcześnionej
July 15, 2025
Звичайно напрошуються аналогії між суспільством нацистської німеччини і сучасної росії. Однак в цій книзі мене найбільше вразила не ця аналогія, а аналогія як тодішній журналіст шукав хороших нацистів (як це роблять західні журналісти з російським суспільством: так нацисти палили книжки, але он молодь, що палила ховає собі найпікантніші з них, так багатьох викрадають і катують, але ж не всіх. Так багато євреїв «вчиняють самогубства» їх звільняють з роботи, бʼють і змушують тікати, але ж я бачив як один німець дав єврею-утікачу 5 марок.
Яскравим прикладом слугує наступна цитата: «За час свого перебування в Німеччині у мене склалося чітке враження, що сьогодні збройного конфлікту там ніхто не прагне»
Або коли автор відмовляється переповідати розмови зі студентами, які «анітрохи не бояться тієї містичної мстивої сили, яку містить у собі пролита робітниця кров» бо «Навіщо розʼятрювати?»
Ось це намагання журналістів знайти «хороших» представників хворих суспільств-монстрів не може не вражати
Яскравим прикладом слугує наступна цитата: «За час свого перебування в Німеччині у мене склалося чітке враження, що сьогодні збройного конфлікту там ніхто не прагне»
Або коли автор відмовляється переповідати розмови зі студентами, які «анітрохи не бояться тієї містичної мстивої сили, яку містить у собі пролита робітниця кров» бо «Навіщо розʼятрювати?»
Ось це намагання журналістів знайти «хороших» представників хворих суспільств-монстрів не може не вражати
January 16, 2022
po „Żydach dnia powszedniego” kolejna perełka dostarczona przez Wolne Lektury (które zawsze warto wspierać)
January 16, 2022
Zbiór całkiem niezłych reportaży z nazistowskich Niemiec, których pełen cykl został wydany w latach 30stych. Ciekawie było czytać obserwacje osoby w samym centrum wydarzeń. Sobański miał dobre, wnikliwe, dziennikarskie oko. Nie tylko doskonale wyłapał atmosferę tamtych czasów, ale zwrócił też uwagę na zjawiska, które jakże nasiliły się w trakcie II wojny światowej!
Mnie najlepiej podobały się teksty napisane tuż po przewrocie dokonanym przez Nazistów
Mnie najlepiej podobały się teksty napisane tuż po przewrocie dokonanym przez Nazistów
November 19, 2022
Reportaż napisany przez polskiego dziennikarza opisuje Niemcy w rok po dojściu nazistów do władzy. To fascynujące świadectwo początku prawdziwej rewolucji, która dokonała się w tym kraju. Opisuje Sobański terror, opanowanie mediów, militaryzację społeczeństwa, zawłaszczenie prawa, zmiany w wychowaniu. Książka niewiele wnosi do wiedzy o III Rzeszy ale bardzo ciekawie przedstawia ówczesną atmosferę.
Ta książka to bardzo ciekawe świadectwo początków reżimu hitlerowskiego spisane na gorąco w 1934 r. przez polskiego dziennikarza, który doskonale znał Niemcy. Autor nie był obciążony wiedzą o tym jak się później potoczyła historia, więc jego spostrzeżenia są tym bardziej godne uwagi.
Można się zapytać czy książka Sobańskiego wnosi coś nowego, do przebogatej, opisanej w tysiącach tomów historii III Rzeszy? Na poziomie faktów niewiele, zgoła nic, natomiast jest bardzo interesującym pokazaniem atmosfery ówczesnej.
Zauważa Sobański olbrzymie zmiany w Niemczech w ciągu roku od objęcia władzy przez hitlerowców, to prawdziwa rewolucja, warto tu przytoczyć najbardziej rzucające się w oczy zmiany. Po pierwsze morze mundurów, prawie wszyscy noszą jakieś uniformy, po drugie brak cudzoziemców, którzy przestali przyjeżdżać do tego w sumie atrakcyjnego kraju. Pisze też o terrorze, o biciu i zabijaniu przeciwników reżimu, co ciekawe na początku rządów Hitlera robiły to różne bojówki, potem państwo przejęło z powrotem monopol na przemoc.
Dalej mamy całkowite opanowanie mediów: „Kłamliwość tej prasy jest tak zupełna, tak (oczywiście z musu) bezczelna, że trudno do niej przywyknąć.” Łączy się z tym tworzenie nowego języka, nazistowskiej nowomowy, tu nader aktualny cytat: „Za „marxowskie” uważa się dziś w Niemczech wszystko, co jest liberalne czy lewicowe.”
Są oczywiście i fundamentalne zmiany w prawie cytuje tu Sobański wysokiego funkcjonariusza reżimu mówiącego: „Sędzia powinien być sprawiedliwy, ale objektywizm ma swoje granice tam, gdzie idzie o sprawę narodu. Żywotne interesy narodu sędzia musi stawiać bezwzględnie ponad prawem formalnem”.
I jeszcze wychowanie, tu autor przytacza słowa innego dostojnika nazistowskiego twierdzącego „że główną zasadą wychowania powinno być stworzenie ducha służby oraz zidentyfikowanie się jednostki z państwem w przeciwieństwie do liberalnej teorji o indywidualnem myśleniu i wolności.”
To dosyć przerażający obraz, co ciekawe, w 1934 r. Niemcy byli zajęci sami sobą, nie marzyli nawet o ekspansji, zresztą byli słabi militarnie. Niestety, i wtedy i później państwa ościenne nie zareagowały wystarczająco stanowczo, a jak się to skończyło, wszyscy wiemy.
Dostaliśmy bardzo ciekawe świadectwo tworzenia się dyktatury, która doprowadziła do wielkiej katastrofy.
Ta książka to bardzo ciekawe świadectwo początków reżimu hitlerowskiego spisane na gorąco w 1934 r. przez polskiego dziennikarza, który doskonale znał Niemcy. Autor nie był obciążony wiedzą o tym jak się później potoczyła historia, więc jego spostrzeżenia są tym bardziej godne uwagi.
Można się zapytać czy książka Sobańskiego wnosi coś nowego, do przebogatej, opisanej w tysiącach tomów historii III Rzeszy? Na poziomie faktów niewiele, zgoła nic, natomiast jest bardzo interesującym pokazaniem atmosfery ówczesnej.
Zauważa Sobański olbrzymie zmiany w Niemczech w ciągu roku od objęcia władzy przez hitlerowców, to prawdziwa rewolucja, warto tu przytoczyć najbardziej rzucające się w oczy zmiany. Po pierwsze morze mundurów, prawie wszyscy noszą jakieś uniformy, po drugie brak cudzoziemców, którzy przestali przyjeżdżać do tego w sumie atrakcyjnego kraju. Pisze też o terrorze, o biciu i zabijaniu przeciwników reżimu, co ciekawe na początku rządów Hitlera robiły to różne bojówki, potem państwo przejęło z powrotem monopol na przemoc.
Dalej mamy całkowite opanowanie mediów: „Kłamliwość tej prasy jest tak zupełna, tak (oczywiście z musu) bezczelna, że trudno do niej przywyknąć.” Łączy się z tym tworzenie nowego języka, nazistowskiej nowomowy, tu nader aktualny cytat: „Za „marxowskie” uważa się dziś w Niemczech wszystko, co jest liberalne czy lewicowe.”
Są oczywiście i fundamentalne zmiany w prawie cytuje tu Sobański wysokiego funkcjonariusza reżimu mówiącego: „Sędzia powinien być sprawiedliwy, ale objektywizm ma swoje granice tam, gdzie idzie o sprawę narodu. Żywotne interesy narodu sędzia musi stawiać bezwzględnie ponad prawem formalnem”.
I jeszcze wychowanie, tu autor przytacza słowa innego dostojnika nazistowskiego twierdzącego „że główną zasadą wychowania powinno być stworzenie ducha służby oraz zidentyfikowanie się jednostki z państwem w przeciwieństwie do liberalnej teorji o indywidualnem myśleniu i wolności.”
To dosyć przerażający obraz, co ciekawe, w 1934 r. Niemcy byli zajęci sami sobą, nie marzyli nawet o ekspansji, zresztą byli słabi militarnie. Niestety, i wtedy i później państwa ościenne nie zareagowały wystarczająco stanowczo, a jak się to skończyło, wszyscy wiemy.
Dostaliśmy bardzo ciekawe świadectwo tworzenia się dyktatury, która doprowadziła do wielkiej katastrofy.
August 7, 2025
Wybitna! Jednak na swój sposób lekko przerażająca z dzisiejszej, polskiej perspektywy. Pokazuje gdzie zmierzamy niestety..
October 1, 2025
Книга попередження, до чого приводять ігри з диктаторами.
Displaying 1 - 8 of 8 reviews