What do you think?
Rate this book
A Cat At the End of the World
Delivered like a fable, A Cat At the End of the World shifts perspectives between a runaway slave and the Scatterwind, a bodiless spirit that moves effortlessly through time and space, from the days of ancient Syracuse to our contemporary era. At the center of their stories is Miu, an Egyptian cat— one of the earliest to be domesticated— through whom Robert Periš channels a deeply profound and beautiful understanding of animal and human behaviors as seen through the results of language, warfare, colonization, trade, and the building of a society.
____
"Perišić draws on mythology and history in this immersive if arcane tale . . . Classicists will find lots to love." —Publishers Weekly
______
"Perišić takes his time in pulling the threads of the story together . . . A graceful meditation on history and nature by an author well worth knowing." —Kirkus Reviews
____
"Perišić draws on mythology and history in this immersive if arcane tale . . . Classicists will find lots to love." —Publishers Weekly
______
"Perišić takes his time in pulling the threads of the story together . . . A graceful meditation on history and nature by an author well worth knowing." —Kirkus Reviews
401 pages, Paperback
First published January 1, 2022
79 people are currently reading
1484 people want to read
About the author
Robert Perišić
37 books74 followersRobert Perišić (born. 1969) is a prominent Croatian poet, writer and journalist. He took his BA in Croatian language and literature at Philosophical Faculty in Zagreb. His criticism and essays were published in Feral Tribune and Playboy magazines. Perišić lives in Zagreb and works as a freelance writer.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 101 reviews
September 9, 2024
Uvek je mnogo lakše objasniti zašto nešto nije dobro nego zašto je nešto dobro.
Ovde je reč o istorijskom romanu napisanom na način da uopšte ne morate biti ljubitelji istorijskih romana da biste u njemu uživali. Onda mogu da bez okolišanja kažem da je ključna reč kada je iskustvo čitanja Broda za Issu u pitanju upravo uživanje, pre svega u atmosferi. Distanca od savremenosti omogućava da se uživimo u priču na drugom nivou, pružajući osećaj za kojim tragamo kada čitamo klasičnu književnost. Osećaj usporavanja vremena i sužavanja prostora, osećaj da je svet daleko manji nego ovaj u kome živimo sad, a da opet postoji nešto opšte, što važi za sve i ne dovodi se u pitanje.
Formalno je roman ipak prilagođen savremenom čitaocu. Ne bih rekla da je pojednostavljen već da je reč o veštini obraćanja, koja mnogim savremenim piscima koji pate od „nivoa“ fali.
A kad smo već kod pojednostavljivanja, neće se svi složiti s tim da je najbolji način da se ispriča ovakva priča perspektiva deteta, mačke, magarca i vetra. Te se perspektive prepliću i usložnjavaju na neočigledan način pa dolazimo do razmatranja ozbiljnih pitanja o čoveku, prirodi i društvu, to jest čoveku kao biću prirode i društva, kao i posledicama te dvostrukosti, nekad i sad.
Ali čak i ako vam ništa od ovoga ne deluje naročito privlačno, možete da uživate u ovoj knjizi ako:
1) imate između 12 i 96 godina;
2) volite more;
3) volite životinje;
4) žudite za osećajem letnjeg raspusta;
5) nedostaje vam da nemate internet, telefon i mejl;
6) nosite pet knjiga na godišnji odmor jer se sećate kako je nemati interent, telefon i mejl;
7) želite da vam bude žao što ste završili knjigu.
I dva uslova su sasvim dovoljna.
Ovde je reč o istorijskom romanu napisanom na način da uopšte ne morate biti ljubitelji istorijskih romana da biste u njemu uživali. Onda mogu da bez okolišanja kažem da je ključna reč kada je iskustvo čitanja Broda za Issu u pitanju upravo uživanje, pre svega u atmosferi. Distanca od savremenosti omogućava da se uživimo u priču na drugom nivou, pružajući osećaj za kojim tragamo kada čitamo klasičnu književnost. Osećaj usporavanja vremena i sužavanja prostora, osećaj da je svet daleko manji nego ovaj u kome živimo sad, a da opet postoji nešto opšte, što važi za sve i ne dovodi se u pitanje.
Formalno je roman ipak prilagođen savremenom čitaocu. Ne bih rekla da je pojednostavljen već da je reč o veštini obraćanja, koja mnogim savremenim piscima koji pate od „nivoa“ fali.
A kad smo već kod pojednostavljivanja, neće se svi složiti s tim da je najbolji način da se ispriča ovakva priča perspektiva deteta, mačke, magarca i vetra. Te se perspektive prepliću i usložnjavaju na neočigledan način pa dolazimo do razmatranja ozbiljnih pitanja o čoveku, prirodi i društvu, to jest čoveku kao biću prirode i društva, kao i posledicama te dvostrukosti, nekad i sad.
Ali čak i ako vam ništa od ovoga ne deluje naročito privlačno, možete da uživate u ovoj knjizi ako:
1) imate između 12 i 96 godina;
2) volite more;
3) volite životinje;
4) žudite za osećajem letnjeg raspusta;
5) nedostaje vam da nemate internet, telefon i mejl;
6) nosite pet knjiga na godišnji odmor jer se sećate kako je nemati interent, telefon i mejl;
7) želite da vam bude žao što ste završili knjigu.
I dva uslova su sasvim dovoljna.
August 24, 2025
Evo, sada i zvanično: odgovorno tvrdim da je ova knjiga kandidat da postane prvi klasik ekokritike južnoslovenskih književnosti. Da me neko pita od čega da počne kad je o ekokritici reč, predložio bih mu, uz ovaj roman još i Toroov „Valdenˮ, eseje i poeziju Gerija Snajdera ili Julije Fjedorčuk, romane Ursule Le Gvin i na primer, „Šumu nad šumamaˮ Ričarda Pauersa.
Ipak, uprkos mom oduševljenju pristupom, „Brod za Issuˮ nije zbog toga sjajan roman, već zbog načina na koji je uobličen. Izvrsnost se ne meri temama, nego postupkom. Što ne znači da su sjajne teme nedobrodošle, već da nisu dovoljne. Perišićeva ljubaznost prema čitaocu je izuzetna, ali je ona izraz ne podilaženja, nego poštovanja. Ovo je jedna od onih knjiga koju možete komotno preporučiti onima koji vole s vremena na vreme da, iz razbribrige, prelistaju neko lakše štivo, kao i onima koji su nezasiti književni moljci. I to je samo po sebi redak uspeh: pronaći dobru ravnotežu između promišljenosti i pristupačnosti.
Ovo je knjiga pisana van vremena, a za sva vremena i jedino njeno narativno vreme je, zapravo, moralo da se odnosi nadrevnost, na antiku. Razlozi su slojevitiji nego što bi to neko pomislio. Pišući o uspostavljanju Isse, antičkog naselja na današenjem ostrvu Vis, Perišićev pripovedni svet nije uobličen po aršinima istorijskog romana, već se odnosi na daleko širi okvir, koji je koliko prepoznatljiv, toliko i krajnje ambiciozan. Jer ovde je reč o jednom primeru koji ilustruje celinu – način na koji i danas poimamo svet, uspostavljen je upravo u tom vremenu, pa se značaj antike nikad ne može preceniti. U pitanju su dihotomije koje su toliko ukorenjene u kolektivnoj svesti da ih ili ne preispitujemo ili to činimo izuzetno retko. To se može reći, na primer, za famozni odnos prirode i kulture; tako nasleđe antičkog sveta obuhvata kako kulturu kao„drugu čovekovu priroduˮ, tako i kultivizaciju, civilizaciju, demokratiju, urbanitet, pa čak i, na primer, koncept pripitomljenih, odnosno, domaćih životinja. Važno je, međutim, primetiti da je i u drevnim vremenima postojalo raznoglasje u pogledu na ove temeljne koncepte, te da nije dobro gledati na istorijske termine isključujuće, ali da mi danas živimo ono što je kristalisano pre više od dva milenijuma. A kad je o imaginiranju prirode reč, i danas smo uklešteni između Aristotela, Platona i Pitagore.
Ali gde to Perišić pravi promenu? U proširivanju polja istoričnosti i pokazivanju neodrživosti razdvojenosti prirode i kulture. Jer, po inerciji tradicije, istorija je za nas društvena istorija – istorija događaja – selekcija onoga što je važno čoveku. Ekokritička perspektiva podrazumeva to da u razmišljanje o istoričnosti inkorporiramo i ono što prevazilazi ljudsko i što nosi sa sobom daleko duže trajanje od onoga što je antroposfera. Tako likovi istorijskog romana mogu biti i mačka i magarac – ali ne kao antropomorfizovani, alegorijski konstrukti ili dekor – već upravo kao to što jesu – živa bića sa kojima ostvarujemo različite odnose i koja imaju samostalnost.
Uz to, jedan od najzanimljivijih likova ovog romana uopšte nije lik. Zapravo, o njemu malo šta i može sa sigurnošću da se kaže, osim da ima veze sa vetrom. Vjetropir je tako najživlji neživi lik s kojim sam se susreo, koji je sa naratološke strane krajnje zanimljiv, jer ujedinjuje sveznajuću sa ograničenom perspektivom. On je ujedno i komentator zbivanja, svedok, ali i neko ko za koga vreme ne postoji, ali postoji trajanje, o čemu svedoči i pogled na savremenost. A i taj pogled je pouka: iza svakog, pa i najstatičnijeg pejzaža, krije se neverovatno dinamična povest, veličanstveno dugo trajanje, koje samo skučenost ljudskog uma ne želi da prihvati i osvesti.
Iako pokreće pregršt filozofskih tema, Perišiću se ne može prigovoriti intelektualizacija ili esejizacija. Jer to nije ni cilj – cilj je napisati jednu toplu i dragu knjigu, koja ne boluje od toliko prisutnih kompleksa ovdašnjih književnih glasova. Ona je velika upravo jer ne pretenduje da to bude – veliki angažovani, nacionalni, mudronosni ili kanonski roman – pisan da udovolji onima koji na književnost gledaju, zapravo, sa distance.
Već su primećene veze sa Matvejevićevim „Mediteranskim brevijaromˮ i one svakako postoje i nisu ni podražavalačke ni idolopokloničke, već pripadaju jednom istom talasu ili, ako hoćemo da se nadovežemo na narativnu organizaciju romana – vetru. To kako Matvejević završava svoju divnu knjigu omažom upućenom magarićima, nije nevažno za razumevanje „Broda za Issuˮ. Ali Perišićeva knjiga pripada ipak jednom drugom registru, gde ne prevladava lirizacija niti gomilanje kurioziteta, premda i njih nesumnjivo ima, već je određena romanesknom povešću pripitomljavanja, političnosti, migracija, prijateljstva, klasnih razlika, pa čak i razmišljanja o jeziku kao čovekovoj posebnosti. U njoj nijedno znanje ne odmaže, ali nijedno nije neopohodno; romanu se može pristupiti i kao avanturisitčkoj priči, koja teče i koja zanosi, ljuljuškajući se između akcije i opservacije.
Ponegde bi se možda još nešto moglo utegnuti – neko ponavljanje izbrisati, neko skretanje izoštriti, a neke karaktere dodatno razraditi – ali u pitanju su sitnice koje ne bi ništa presudno promenile, ali nije zgoreg imati ih u vidu. Verujem da je pronalaženje prostora za napredak poštovanje prema nečijem delu, a ne puka pedanterija. A isto tako verujem da će ova knjiga još mnoge čitaoce radovati i da ćemo o njoj moći još dugo i sa uživanjem razgovarati.
Ipak, uprkos mom oduševljenju pristupom, „Brod za Issuˮ nije zbog toga sjajan roman, već zbog načina na koji je uobličen. Izvrsnost se ne meri temama, nego postupkom. Što ne znači da su sjajne teme nedobrodošle, već da nisu dovoljne. Perišićeva ljubaznost prema čitaocu je izuzetna, ali je ona izraz ne podilaženja, nego poštovanja. Ovo je jedna od onih knjiga koju možete komotno preporučiti onima koji vole s vremena na vreme da, iz razbribrige, prelistaju neko lakše štivo, kao i onima koji su nezasiti književni moljci. I to je samo po sebi redak uspeh: pronaći dobru ravnotežu između promišljenosti i pristupačnosti.
Ovo je knjiga pisana van vremena, a za sva vremena i jedino njeno narativno vreme je, zapravo, moralo da se odnosi nadrevnost, na antiku. Razlozi su slojevitiji nego što bi to neko pomislio. Pišući o uspostavljanju Isse, antičkog naselja na današenjem ostrvu Vis, Perišićev pripovedni svet nije uobličen po aršinima istorijskog romana, već se odnosi na daleko širi okvir, koji je koliko prepoznatljiv, toliko i krajnje ambiciozan. Jer ovde je reč o jednom primeru koji ilustruje celinu – način na koji i danas poimamo svet, uspostavljen je upravo u tom vremenu, pa se značaj antike nikad ne može preceniti. U pitanju su dihotomije koje su toliko ukorenjene u kolektivnoj svesti da ih ili ne preispitujemo ili to činimo izuzetno retko. To se može reći, na primer, za famozni odnos prirode i kulture; tako nasleđe antičkog sveta obuhvata kako kulturu kao„drugu čovekovu priroduˮ, tako i kultivizaciju, civilizaciju, demokratiju, urbanitet, pa čak i, na primer, koncept pripitomljenih, odnosno, domaćih životinja. Važno je, međutim, primetiti da je i u drevnim vremenima postojalo raznoglasje u pogledu na ove temeljne koncepte, te da nije dobro gledati na istorijske termine isključujuće, ali da mi danas živimo ono što je kristalisano pre više od dva milenijuma. A kad je o imaginiranju prirode reč, i danas smo uklešteni između Aristotela, Platona i Pitagore.
Ali gde to Perišić pravi promenu? U proširivanju polja istoričnosti i pokazivanju neodrživosti razdvojenosti prirode i kulture. Jer, po inerciji tradicije, istorija je za nas društvena istorija – istorija događaja – selekcija onoga što je važno čoveku. Ekokritička perspektiva podrazumeva to da u razmišljanje o istoričnosti inkorporiramo i ono što prevazilazi ljudsko i što nosi sa sobom daleko duže trajanje od onoga što je antroposfera. Tako likovi istorijskog romana mogu biti i mačka i magarac – ali ne kao antropomorfizovani, alegorijski konstrukti ili dekor – već upravo kao to što jesu – živa bića sa kojima ostvarujemo različite odnose i koja imaju samostalnost.
Uz to, jedan od najzanimljivijih likova ovog romana uopšte nije lik. Zapravo, o njemu malo šta i može sa sigurnošću da se kaže, osim da ima veze sa vetrom. Vjetropir je tako najživlji neživi lik s kojim sam se susreo, koji je sa naratološke strane krajnje zanimljiv, jer ujedinjuje sveznajuću sa ograničenom perspektivom. On je ujedno i komentator zbivanja, svedok, ali i neko ko za koga vreme ne postoji, ali postoji trajanje, o čemu svedoči i pogled na savremenost. A i taj pogled je pouka: iza svakog, pa i najstatičnijeg pejzaža, krije se neverovatno dinamična povest, veličanstveno dugo trajanje, koje samo skučenost ljudskog uma ne želi da prihvati i osvesti.
Iako pokreće pregršt filozofskih tema, Perišiću se ne može prigovoriti intelektualizacija ili esejizacija. Jer to nije ni cilj – cilj je napisati jednu toplu i dragu knjigu, koja ne boluje od toliko prisutnih kompleksa ovdašnjih književnih glasova. Ona je velika upravo jer ne pretenduje da to bude – veliki angažovani, nacionalni, mudronosni ili kanonski roman – pisan da udovolji onima koji na književnost gledaju, zapravo, sa distance.
Već su primećene veze sa Matvejevićevim „Mediteranskim brevijaromˮ i one svakako postoje i nisu ni podražavalačke ni idolopokloničke, već pripadaju jednom istom talasu ili, ako hoćemo da se nadovežemo na narativnu organizaciju romana – vetru. To kako Matvejević završava svoju divnu knjigu omažom upućenom magarićima, nije nevažno za razumevanje „Broda za Issuˮ. Ali Perišićeva knjiga pripada ipak jednom drugom registru, gde ne prevladava lirizacija niti gomilanje kurioziteta, premda i njih nesumnjivo ima, već je određena romanesknom povešću pripitomljavanja, političnosti, migracija, prijateljstva, klasnih razlika, pa čak i razmišljanja o jeziku kao čovekovoj posebnosti. U njoj nijedno znanje ne odmaže, ali nijedno nije neopohodno; romanu se može pristupiti i kao avanturisitčkoj priči, koja teče i koja zanosi, ljuljuškajući se između akcije i opservacije.
Ponegde bi se možda još nešto moglo utegnuti – neko ponavljanje izbrisati, neko skretanje izoštriti, a neke karaktere dodatno razraditi – ali u pitanju su sitnice koje ne bi ništa presudno promenile, ali nije zgoreg imati ih u vidu. Verujem da je pronalaženje prostora za napredak poštovanje prema nečijem delu, a ne puka pedanterija. A isto tako verujem da će ova knjiga još mnoge čitaoce radovati i da ćemo o njoj moći još dugo i sa uživanjem razgovarati.
July 8, 2023
Perišić je, sudeći po komentarima i osvrtima na internetima, sve iznenadio kad je u ovom romanu, umjesto uobičajene proze s gradskog asfalta, odlučio zaploviti vodama Mediterana kakav je nekad bio i literarno uroniti u grčke polise, apoikije, smokve, lozu i druga opća mjesta matvejevićevsko-barbierijevske ikonografije. Ali opet, iako je radnja smještena u doba grčke kolonizacije Visa, ovo je suvremena urbana priča par excellance. Samo što ona poseže u same početke grada, što će reći i razvoja civilizacije, pa se gradi na suprotstavljanju: s jedne strane je civilizacija, jasno određena jezikom, službenim narativima, zakonima i piramidama moći, dok je s druge strane iracionalno, bezoblično i bezvremensko doba nevinosti u kojemu se sve međusobno pretapa bez jasne predodžbe o svom hijerarhijskom mjestu u svijetu. A u središtu svega su, više-manje, jedna mačka i jedan magarac.
Mačka je zbunjivala ljude. (…) Bila je to prva životinja koja se sprijateljila s čovjekom kojoj se nije moglo zapovijedati, tako da čovjek pred njom nije znao koji je smisao čovjeka.
Priča se odvija u dva međusobno isprepletena rukavca. Glavna nit prati sudbinu dječaka Kalije, roba iz grčke Sirakuze, koji u društvu mačke i magarca, svojih najboljih i jedinih prijatelja, bježi iz gospodareve kuće i ukrcava se na brod kojim budući kolonizatori kreću put Isse (Visa) kako bi tamo osnovali koloniju – prvi poznati grad na Jadranu. Ova nit isprepliće se s pripovijedanjem Vjetropira, duha vjetra, koji poput kora u grčkoj tragediji, ili još bolje poput nekakvog empatičnog wendersovskog anđela, prati i komentira Kalijine dogodovštine iz perspektive izvan vremena i povijesti, meditirajući pritom nad općim pitanjima odnosa čovjeka i svijeta koji ga okružuje.
Kroz ta dva glasa pratimo, prije svega, Kalijino prijateljstvo s mačkom Miu i magarcem Mikrom, neposredno i neopterećeno bilo kakvim uobičajenim uzusima o tome tko pripada kojoj kategoriji bića.
On je vidio tu razliku koju su donosili pamćenje i znanje, a na taj su način, vidio je, ljudi robovi svog znanja: nitko od njih ne može ništa zaboraviti onako kako Miu zaboravi sve kad je on primi u naručje. Nitko od njih nije toliko sretan zbog njega, i onda ni on s njima nije tako sretan samo zato što postoji.
Pratimo i kako Kalija od mačke postupno uči što je sloboda, a od magarca što je ropstvo i nepravda, a onda i kako odrastajući uviđa da biti građaninom i živjeti u civilizaciji znači vješto balansirati između te dvije krajnosti. Pratimo najzad i kako bivanje u civilizaciji polako, ali sigurno isključuje „prijateljstvo preko vrsta“, jer civilizacija je zapovjedni lanac: na dnu su biljke i životinje, zatim žene i robovi, pa onda slobodni građani, koji ipak zapravo i nisu slobodni, jer i njih, kao tegleće magarce, brutalno pritišće teret koji im nameće polis, zajednica i društvo zasnovano na želji za moći. (Na kraju tog civilizacijskog puta savršeno sjeda protagonist iz Prtenjačina Brda koji, sažvakan i ispljunut od urbanog života, bježi na najviše brdo najudaljenijeg otoka i tek tamo uspijeva opet pronaći ponešto duševnog mira, u napuštenoj karauli, i u društvu manje-više samo – a koga drugog nego opet jednog tovara.)
No iako se ne može istodobno biti u oba svijeta, ipak je moguće uzeti ono dobro od oba, čini se da hoće reći Perišić, ali samo ako se gradi na drugačijim temeljima. Recimo, ako razmišljamo malo manje samo o sebi, a malo više o hrastovima, kozama, mačkama i tovarima, kao što je lijepo razmišljao car Dioklecijan koji je u ediktu iz 301. godine proglasio da se magarce ne smije opteretiti teretom većim od 65.49 kilograma. Ili ako sebe promatramo kao Vjetropir, iz bezvremene i neosobne perspektive, kao nešto što nije iznad prirode, nego je u nju uronjeno (klasična definicija prirode je da je to „sve ono što nas okružuje“, čime je izostavljena gola činjenica da smo i mi priroda, da ne spominjemo prirodu koja je unutar nas). Ili ako shvatimo da smo prolazni i daleko manje značajni nego što volimo misliti, ali ujedno i neprolazni i zauvijek tu, jer „tu je gusto, u svakom zakutku živo, i svaka smrt se odmah razgrađuje u život. Nema baš nikakve praznine na Zemlji“.
Ona, Doris, reče: Želim umrijeti u šumi, ili u moru. Znaš, oni se toga najviše boje. Da ne bi bili nečija hrana. Žele biti iznad. Misliš da je to ispravno? Da sve pojedeš, a sebe ne daš.
Pročitajte ovu knjigu kad ste na godišnjem, negdje na moru, najbolje naravno na Visu, ali poslužit će bilo koja terasa ili plaža, ma i vikendica na kontinentu, i dnevna soba doma. Ali ako ju budete čitali u pauzama između sastanka sa klijentima, pisanja izvještaja i podizanja djece iz vrtića, nećete ju doživjeti. Za nju treba vremena, jer tekst teče sporo, repetitivno i tromo, uz stalne digresije, ali nudi previše mentalne hrane da bi bio dosadan, i meandrira u bezbroj minijaturnih refleksija, ali je previše zen, previše ga zanima ono što je obično, jednostavno i svakodnevno, da bi bio pretenciozan. Za njega je naprosto poželjno mentalno stanje godišnjeg odmora, ono mentalno stanje „daću sad otkaz i idem sadit masline“, mentalno stanje – opet - Dioklecijana koji je, kad su ga nakon abdikacije i povlačenja u vikendicu molili da se vrati na prijestolje i riješi krizu vlasti, prema anegdoti odgovorio: „Da možete vidjeti kupus koji sam svojim rukama uzgojio, ne biste nikada od mene tako nešto tražili.“ Dioklecijan se dakle nije vratio, mi se svi pak s godišnjeg vratimo prije ili kasnije, vratio se čak i Prtenjačin lik iz karaule, ali ako se vratimo malo više kao mačke, ili kao djeca – a eto. Imalo je valjda smisla.
Mačka je zbunjivala ljude. (…) Bila je to prva životinja koja se sprijateljila s čovjekom kojoj se nije moglo zapovijedati, tako da čovjek pred njom nije znao koji je smisao čovjeka.
Priča se odvija u dva međusobno isprepletena rukavca. Glavna nit prati sudbinu dječaka Kalije, roba iz grčke Sirakuze, koji u društvu mačke i magarca, svojih najboljih i jedinih prijatelja, bježi iz gospodareve kuće i ukrcava se na brod kojim budući kolonizatori kreću put Isse (Visa) kako bi tamo osnovali koloniju – prvi poznati grad na Jadranu. Ova nit isprepliće se s pripovijedanjem Vjetropira, duha vjetra, koji poput kora u grčkoj tragediji, ili još bolje poput nekakvog empatičnog wendersovskog anđela, prati i komentira Kalijine dogodovštine iz perspektive izvan vremena i povijesti, meditirajući pritom nad općim pitanjima odnosa čovjeka i svijeta koji ga okružuje.
Kroz ta dva glasa pratimo, prije svega, Kalijino prijateljstvo s mačkom Miu i magarcem Mikrom, neposredno i neopterećeno bilo kakvim uobičajenim uzusima o tome tko pripada kojoj kategoriji bića.
On je vidio tu razliku koju su donosili pamćenje i znanje, a na taj su način, vidio je, ljudi robovi svog znanja: nitko od njih ne može ništa zaboraviti onako kako Miu zaboravi sve kad je on primi u naručje. Nitko od njih nije toliko sretan zbog njega, i onda ni on s njima nije tako sretan samo zato što postoji.
Pratimo i kako Kalija od mačke postupno uči što je sloboda, a od magarca što je ropstvo i nepravda, a onda i kako odrastajući uviđa da biti građaninom i živjeti u civilizaciji znači vješto balansirati između te dvije krajnosti. Pratimo najzad i kako bivanje u civilizaciji polako, ali sigurno isključuje „prijateljstvo preko vrsta“, jer civilizacija je zapovjedni lanac: na dnu su biljke i životinje, zatim žene i robovi, pa onda slobodni građani, koji ipak zapravo i nisu slobodni, jer i njih, kao tegleće magarce, brutalno pritišće teret koji im nameće polis, zajednica i društvo zasnovano na želji za moći. (Na kraju tog civilizacijskog puta savršeno sjeda protagonist iz Prtenjačina Brda koji, sažvakan i ispljunut od urbanog života, bježi na najviše brdo najudaljenijeg otoka i tek tamo uspijeva opet pronaći ponešto duševnog mira, u napuštenoj karauli, i u društvu manje-više samo – a koga drugog nego opet jednog tovara.)
No iako se ne može istodobno biti u oba svijeta, ipak je moguće uzeti ono dobro od oba, čini se da hoće reći Perišić, ali samo ako se gradi na drugačijim temeljima. Recimo, ako razmišljamo malo manje samo o sebi, a malo više o hrastovima, kozama, mačkama i tovarima, kao što je lijepo razmišljao car Dioklecijan koji je u ediktu iz 301. godine proglasio da se magarce ne smije opteretiti teretom većim od 65.49 kilograma. Ili ako sebe promatramo kao Vjetropir, iz bezvremene i neosobne perspektive, kao nešto što nije iznad prirode, nego je u nju uronjeno (klasična definicija prirode je da je to „sve ono što nas okružuje“, čime je izostavljena gola činjenica da smo i mi priroda, da ne spominjemo prirodu koja je unutar nas). Ili ako shvatimo da smo prolazni i daleko manje značajni nego što volimo misliti, ali ujedno i neprolazni i zauvijek tu, jer „tu je gusto, u svakom zakutku živo, i svaka smrt se odmah razgrađuje u život. Nema baš nikakve praznine na Zemlji“.
Ona, Doris, reče: Želim umrijeti u šumi, ili u moru. Znaš, oni se toga najviše boje. Da ne bi bili nečija hrana. Žele biti iznad. Misliš da je to ispravno? Da sve pojedeš, a sebe ne daš.
Pročitajte ovu knjigu kad ste na godišnjem, negdje na moru, najbolje naravno na Visu, ali poslužit će bilo koja terasa ili plaža, ma i vikendica na kontinentu, i dnevna soba doma. Ali ako ju budete čitali u pauzama između sastanka sa klijentima, pisanja izvještaja i podizanja djece iz vrtića, nećete ju doživjeti. Za nju treba vremena, jer tekst teče sporo, repetitivno i tromo, uz stalne digresije, ali nudi previše mentalne hrane da bi bio dosadan, i meandrira u bezbroj minijaturnih refleksija, ali je previše zen, previše ga zanima ono što je obično, jednostavno i svakodnevno, da bi bio pretenciozan. Za njega je naprosto poželjno mentalno stanje godišnjeg odmora, ono mentalno stanje „daću sad otkaz i idem sadit masline“, mentalno stanje – opet - Dioklecijana koji je, kad su ga nakon abdikacije i povlačenja u vikendicu molili da se vrati na prijestolje i riješi krizu vlasti, prema anegdoti odgovorio: „Da možete vidjeti kupus koji sam svojim rukama uzgojio, ne biste nikada od mene tako nešto tražili.“ Dioklecijan se dakle nije vratio, mi se svi pak s godišnjeg vratimo prije ili kasnije, vratio se čak i Prtenjačin lik iz karaule, ali ako se vratimo malo više kao mačke, ili kao djeca – a eto. Imalo je valjda smisla.
June 3, 2024
Sa svakom novom uspješnicom pisaca, koji rođenjem ili prebivalištem pripadaju Splitu, bude mi žao da se baš nijedna lokalna vlast nije sjetila raspisati prostor za knjižaru koja bi prodavala isključivo djela splitskih autora. Bio bi to kulturni i turistički hit. Evo, zamišljam kako među policama biram hoću li nekome na poklon odnijeti ili poslati Marulića, Uvodića, Marovića, Mandića, Smoju, Popadića, Fiamenga, Tomića, Ivaniševića, Pavičića, Bobu, Tisju, Mihu, Barića ... ili Perišića. Dakako, neki bi bili na policama poezije, drame, trilera, humora, stripa, a 'Brod za Issu' na onima nad kojima piše 'lijepa književnost', pod etiketom koja mi je do sada zvučala nepojmljivo. Pa valjda su sve knjige 'lijepa književnost'. Tek s 'Brodom za Issu' razumijem čemu služi ta polica. OK, ostavimo se mojih snova u kojima se u istom prostoru uz knjige prodaju i CD/DVD izdanja splitskih glazbenika, slike ili reprodukcije likovnjaka, mene ni doma ne slušaju.
Priznajem da me je na čitanje romana nagovorio prijatelj Vjeko, koji mi je preporučio i Labatuta, a da su me nejasni teaseri bez radnje i s brojnim upitnicima, pa toliko zloupotrebljenim pridjevom 'eko-roman', ili hladna naslovnica uspješno odbijali duže od godinu dana. Šteta. Nemojte ponoviti moju tvrdoglavost.
Za početak, vrijedi pohvaliti izdavački potez kojim je djelo istovremeno objavljeno u Hrvatskoj i SAD-u ('A Cat at the End of the World' u prijevodu Vesne Marić u papirnatom, ali i kindle izdanju). No nije dovoljno samo prevesti i izdati, ne sumnjam da je dodatan trud uložen i u lobiranjima na adresama recenzenata, jer su vrlo brzo osvanule pozitivne kritike na raznim stranicama. Osvrti su se pojavili u Kirkes Reviewu, Wall Street Journalu, Publishers Weekly, i svim onim medijima čije preporuke krase brojne uvezene naslovnice.
To će pomoći plasmanu knjige i daljem prepoznavanju Perišića kao autora, ali i budućim prijevodima drugih hrvatskih djela. U ovolikoj globalnoj produkciji nije lako odškrinuti vrata i uvesti pojam 'croatian modern literature', a eto Sandorf se kroz svoj američki ogranak Sandorf Passage potrudio. Šaljem ogroman aplauz za takav pravi profesionalan odnos prema knjizi i autoru. Neke od kritika i recenzija ćete pronaći na web stranici romana.
Priča o dječaku Kaliji, koji kroz prijateljstvo s mačkom Miu i magarcem Mikrom, razmišlja i progovara dječje iskreno o životu, ropstvu, slobodi, međuljudskim odnosima i suživotu čovjeka i prirode, čovjeka i životinja, osvajala me iz stranice u stranicu. A poseban junak, vjetar Vjetropir, koji je vječan pa duhovito povezuje sadašnjost i povijest, razmišlja o ljudskom postojanju, pogotovo o jeziku, će me sigurno povesti na još jedno čitanje. Skoro svaka rečenica ili promišljanje Vjetropira bi se dalo sažeti u Facebook meme (i potpisati Teslu ili Balaševića).
Ljubitelje faktografije i povijesti će u djelu držati doseljavanje Grka na Issu, gradnja Visa, spominjanja grčkih filozofa, političkih borbi, razlika između Aristotelovog i Pitagorinog učenja, pad boraca za javno dobro od onih s osobnim ambicijama, no ja više preferiram onaj osjećaj topline tijekom čitanja, ljubavi Kalije prema životinjama i prirodi, poruke da bismo trebali resetirati neke stvari na bazične odnose.
Nekoliko puta sam WhatsAppom slao stranice ogleda o ulozi i životu mačaka priji koja ima kući i psa i nekoliko mačaka. Uzvratila mi je porukom da je očito da autor ima oboje kod kuće jer da je sve to što piše - živa istina, te da mi se preporučuje za posudbu.
Nije Perišić knjigu uzalud pisao 5 godina jer interesantan je osjećaj koji me držao tijekom čitanja. Nije triler, a ipak mi je bilo teško prekinuti čitanje. Nemam dobru koncentraciju, a ipak sam svaku rečenicu želio zapamtiti i upiti je u sebe. Iako u većini pisan iz naivnog dječjeg i Vjetropirskog kuta, šalje duboku poruku odraslima o odraslima. Debeo je (380 stranica) i fizički težak za moje hodanje i čitanje, ali s prijelomom i kratkim poglavljima te jednostavnim rečenicama uz koja to i ne primjećujete. OK, pao sam, razbio koljena i lakat, ali ne žalim se.
Filozofski je, a toliko daleko od raznih filozofskih daveža. Mislim da će mu dubokoumne analize tipa 'što je pisac htio reći', one gdje kritičar želi biti veći od autora, više odmoći nego pomoći, pa ne nasjedajte - prepustite se čitanju. Krenite s onim da pripada 'lijepoj književnosti' i nećete pogriješiti, napunit ćete srce pozitivnom energijom.
'Brod za Issu' je jedna od knjiga koju ću ostaviti u kućnoj knjižnici te sigurno pročitati još koji put. Što se tiče engleskog izdanja, podsjećam da nije mali broj knjiga kojima su priznanja uslijedila tek desetljeće nakon objave i čvrsto vjerujem da +A Cat at the End of the World+ tek počinje taj put. Još ćemo se puno puta uz ovaj roman ponositi zaključkom 'svjetsko, a hrvatsko'. S moje strane stiže puni aplauz i BIS.
==
https://dalmatinskiportal.hr/zivot/-t...
==
Link za nabavu: https://www.sandorf.hr/blogitem.php?i...
==
Dobrodošli u kolumnu "Timbar na libar":
Na Dalmatinskom portalu: https://dalmatinskiportal.hr/kolumna/...
Na Facebooku: https://www.facebook.com/timbarnalibar
Na Instagramu: https://www.instagram.com/timbarnalibar
Priznajem da me je na čitanje romana nagovorio prijatelj Vjeko, koji mi je preporučio i Labatuta, a da su me nejasni teaseri bez radnje i s brojnim upitnicima, pa toliko zloupotrebljenim pridjevom 'eko-roman', ili hladna naslovnica uspješno odbijali duže od godinu dana. Šteta. Nemojte ponoviti moju tvrdoglavost.
Za početak, vrijedi pohvaliti izdavački potez kojim je djelo istovremeno objavljeno u Hrvatskoj i SAD-u ('A Cat at the End of the World' u prijevodu Vesne Marić u papirnatom, ali i kindle izdanju). No nije dovoljno samo prevesti i izdati, ne sumnjam da je dodatan trud uložen i u lobiranjima na adresama recenzenata, jer su vrlo brzo osvanule pozitivne kritike na raznim stranicama. Osvrti su se pojavili u Kirkes Reviewu, Wall Street Journalu, Publishers Weekly, i svim onim medijima čije preporuke krase brojne uvezene naslovnice.
To će pomoći plasmanu knjige i daljem prepoznavanju Perišića kao autora, ali i budućim prijevodima drugih hrvatskih djela. U ovolikoj globalnoj produkciji nije lako odškrinuti vrata i uvesti pojam 'croatian modern literature', a eto Sandorf se kroz svoj američki ogranak Sandorf Passage potrudio. Šaljem ogroman aplauz za takav pravi profesionalan odnos prema knjizi i autoru. Neke od kritika i recenzija ćete pronaći na web stranici romana.
Priča o dječaku Kaliji, koji kroz prijateljstvo s mačkom Miu i magarcem Mikrom, razmišlja i progovara dječje iskreno o životu, ropstvu, slobodi, međuljudskim odnosima i suživotu čovjeka i prirode, čovjeka i životinja, osvajala me iz stranice u stranicu. A poseban junak, vjetar Vjetropir, koji je vječan pa duhovito povezuje sadašnjost i povijest, razmišlja o ljudskom postojanju, pogotovo o jeziku, će me sigurno povesti na još jedno čitanje. Skoro svaka rečenica ili promišljanje Vjetropira bi se dalo sažeti u Facebook meme (i potpisati Teslu ili Balaševića).
Ljubitelje faktografije i povijesti će u djelu držati doseljavanje Grka na Issu, gradnja Visa, spominjanja grčkih filozofa, političkih borbi, razlika između Aristotelovog i Pitagorinog učenja, pad boraca za javno dobro od onih s osobnim ambicijama, no ja više preferiram onaj osjećaj topline tijekom čitanja, ljubavi Kalije prema životinjama i prirodi, poruke da bismo trebali resetirati neke stvari na bazične odnose.
Nekoliko puta sam WhatsAppom slao stranice ogleda o ulozi i životu mačaka priji koja ima kući i psa i nekoliko mačaka. Uzvratila mi je porukom da je očito da autor ima oboje kod kuće jer da je sve to što piše - živa istina, te da mi se preporučuje za posudbu.
Nije Perišić knjigu uzalud pisao 5 godina jer interesantan je osjećaj koji me držao tijekom čitanja. Nije triler, a ipak mi je bilo teško prekinuti čitanje. Nemam dobru koncentraciju, a ipak sam svaku rečenicu želio zapamtiti i upiti je u sebe. Iako u većini pisan iz naivnog dječjeg i Vjetropirskog kuta, šalje duboku poruku odraslima o odraslima. Debeo je (380 stranica) i fizički težak za moje hodanje i čitanje, ali s prijelomom i kratkim poglavljima te jednostavnim rečenicama uz koja to i ne primjećujete. OK, pao sam, razbio koljena i lakat, ali ne žalim se.
Filozofski je, a toliko daleko od raznih filozofskih daveža. Mislim da će mu dubokoumne analize tipa 'što je pisac htio reći', one gdje kritičar želi biti veći od autora, više odmoći nego pomoći, pa ne nasjedajte - prepustite se čitanju. Krenite s onim da pripada 'lijepoj književnosti' i nećete pogriješiti, napunit ćete srce pozitivnom energijom.
'Brod za Issu' je jedna od knjiga koju ću ostaviti u kućnoj knjižnici te sigurno pročitati još koji put. Što se tiče engleskog izdanja, podsjećam da nije mali broj knjiga kojima su priznanja uslijedila tek desetljeće nakon objave i čvrsto vjerujem da +A Cat at the End of the World+ tek počinje taj put. Još ćemo se puno puta uz ovaj roman ponositi zaključkom 'svjetsko, a hrvatsko'. S moje strane stiže puni aplauz i BIS.
==
https://dalmatinskiportal.hr/zivot/-t...
==
Link za nabavu: https://www.sandorf.hr/blogitem.php?i...
==
Dobrodošli u kolumnu "Timbar na libar":
Na Dalmatinskom portalu: https://dalmatinskiportal.hr/kolumna/...
Na Facebooku: https://www.facebook.com/timbarnalibar
Na Instagramu: https://www.instagram.com/timbarnalibar
October 2, 2025
Brod za Issu Roberta Perišića roman je o povratku, ali ne onom trijumfalnom, već tihom, pomalo nespretnom. Roman gradi meditativnu strukturu o nasljeđu, identitetu, moru i vjetru koji pamti više od ljudi. To je putovanje koje nije linearno, već kružno, kako to često biva kad se čovjek vraća nečemu što nikad nije sasvim napustio.
Perišić piše odlično – rečenice su jasne, čiste, promišljene, a struktura pažljivo izgrađena. Međutim, ispod te vještine krije se problem: roman kao da se ne otvara prema čitaocu. Likovi ostaju skice, zaplet klizi kroz ruke, a emocija nikad ne dosegne tačku ključanja. Ima trenutaka koji zablistaju – opisi mora, atmosfere, usputne refleksije – ali sve djeluje kao da dolazi iz daljine. Uživao sam u formi, ali nisam osjećao nikakvu brigu za ono što se dešava. To je čitanje bez pulsa: estetski ugodno, emotivno prazno.
Na kraju, Brod za Issu je knjiga koja pokazuje koliko dobar stil može da prikrije, ali ne i zamijeni životnost. Perišić je vješt, siguran i promišljen, ali kao da je previše svjestan vlastite preciznosti – i u tom znanju nestaje toplina. Možda je to i poenta: svijet poslije svega zaista izgleda ovako – udaljen, miran, previše svjestan vlastite krhkosti. Ali za mene, čitaoca, ostaje osjećaj da sam gledao brod kako prolazi – lijep, ali bez želje da mu mahnem. No, ima puno čitalaca koji će u ovome uživati mnogo više od mene i ovaj prikaz nema ambiciju da obeshrabri uzimanje ove knjige u ruke.
Perišić piše odlično – rečenice su jasne, čiste, promišljene, a struktura pažljivo izgrađena. Međutim, ispod te vještine krije se problem: roman kao da se ne otvara prema čitaocu. Likovi ostaju skice, zaplet klizi kroz ruke, a emocija nikad ne dosegne tačku ključanja. Ima trenutaka koji zablistaju – opisi mora, atmosfere, usputne refleksije – ali sve djeluje kao da dolazi iz daljine. Uživao sam u formi, ali nisam osjećao nikakvu brigu za ono što se dešava. To je čitanje bez pulsa: estetski ugodno, emotivno prazno.
Na kraju, Brod za Issu je knjiga koja pokazuje koliko dobar stil može da prikrije, ali ne i zamijeni životnost. Perišić je vješt, siguran i promišljen, ali kao da je previše svjestan vlastite preciznosti – i u tom znanju nestaje toplina. Možda je to i poenta: svijet poslije svega zaista izgleda ovako – udaljen, miran, previše svjestan vlastite krhkosti. Ali za mene, čitaoca, ostaje osjećaj da sam gledao brod kako prolazi – lijep, ali bez želje da mu mahnem. No, ima puno čitalaca koji će u ovome uživati mnogo više od mene i ovaj prikaz nema ambiciju da obeshrabri uzimanje ove knjige u ruke.
July 22, 2023
I loved this book so much I want to learn Croatian and read it again. I’m so glad I decided to pick a random book at the library because this one delivered. This was just so artfully written I want to read all of his books now, easy 5/5.
- I loved the omnipotent Scatterwind character, and it’s chapters were my favorite in the entire book. The way it so frankly broke down the absurdities of human life in a curious way was just so so good.
- I will admit my love of cats is what drew me to this book, and I just loved how it explored the nature of cats. I just can’t imagine the wonder of meeting a cat for the first time and it not listening to a word you say. I love my cats and I love how powerful they were in this book.
- The descriptions of human language in this book were amazing, from seeing it as a web to a virus, and how Scatterwind seems to almost feel bad for humans for being trapped by it.
-Also it’s based on a real place I know nothing about so I learned something!
Favorite quote that kinda captures the story:
“I saw the loneliness of man. This soul who proclaimed that others didn’t have a soul.”
- I loved the omnipotent Scatterwind character, and it’s chapters were my favorite in the entire book. The way it so frankly broke down the absurdities of human life in a curious way was just so so good.
- I will admit my love of cats is what drew me to this book, and I just loved how it explored the nature of cats. I just can’t imagine the wonder of meeting a cat for the first time and it not listening to a word you say. I love my cats and I love how powerful they were in this book.
- The descriptions of human language in this book were amazing, from seeing it as a web to a virus, and how Scatterwind seems to almost feel bad for humans for being trapped by it.
-Also it’s based on a real place I know nothing about so I learned something!
Favorite quote that kinda captures the story:
“I saw the loneliness of man. This soul who proclaimed that others didn’t have a soul.”
May 31, 2025
Knjiga za uživanje koja prosto zahteva da usporite i da je gustirate. Brod za Issu je filozofski, poetski, meditativan roman o antičkom Mediteranu i osnivanju današnjeg dalmatinskog Visa. Ovo je priča o čoveku i životinjama koje je pripitomio. I o mačkama, koje ostaju svoje, koje u genima nemaju vođu.
Robert Perišić piše o prvoj mački i prvom gradu na Jadranu, o grčkim kolonizatorima, preplićući prirodu sa mitom i istorijom. Vetar kao narator, smenjuje se sa perspektivama likova i pruža nam jedan svet koji nas udaljava od modernog doba i vraća nas nekim osnovnim osećajima i razmišljanjima.
Brod za Issu je roman letnji odmor i roman letnji raspust. Ako možete, topla preporuka da ovu knjigu čitate kraj mora.
Robert Perišić piše o prvoj mački i prvom gradu na Jadranu, o grčkim kolonizatorima, preplićući prirodu sa mitom i istorijom. Vetar kao narator, smenjuje se sa perspektivama likova i pruža nam jedan svet koji nas udaljava od modernog doba i vraća nas nekim osnovnim osećajima i razmišljanjima.
Brod za Issu je roman letnji odmor i roman letnji raspust. Ako možete, topla preporuka da ovu knjigu čitate kraj mora.
November 7, 2025
Predivna knjiga ✨❤️ Jedna od onih koje te oraspolože, ispune, natjeraju da malo usporiš, zastaneš i razmisliš o biti života te upiješ svu lipotu oko sebe 😊🌊🌬️✨❄️
October 8, 2023
Ovaj roman lijepo teče, šunja se baš kao mačka, mekan je i polagano se uvlači, magleno obavija oko čitatelja gotovo lirskom ljepotom, postupno privlačeći njegovu punu pažnju. Radnja i likovi kao da svjesno ostaju pomalo linearni, mnogo toga ostaje čitatelju da sam upiše u njih što je i dobro; oni su samo kostur koji služi kako bi se progovorilo o aktualnim problemima antropocentrizma, ekologije, jezika. Umjesto oštrog aktivističkog tona pisac odabire onaj prigušeniji, dajući čitatelju vremena za razmišljanje o pitanjima koja otvara, što je svakako bolji izbor, kakav bi učinila i priroda sama, a za koju se ovdje zalaže.
Zašto zvjezdica manje? Možda zato što se ponekad previše ponavljaju neke rečenice-misli, vjerujem da je to s namjerom i svjesno, možda i u duhu cikličkog poimanja vremena kod nekih predsokratovaca, no pažljivom čitatelju neće promaći niti kad se nešto objasni prvi puta, pa djeluje pomalo redundantno. U grčku filozofiju, čiji je spor dionizijskog i racionalnog apolonskog principa (pri čemu je potonji, kroz Aristotela, uzrokom antropocentričkog očišta) također blago utkan u stranice ovoga romana, moglo se zagrebati i ponešto dublje, što bi i u literarnom smislu dodalo puninu koja mi pomalo nedostaje da me roman čvršće zaokupi, ali to je moj osobni dojam i potreba.
Zašto zvjezdica manje? Možda zato što se ponekad previše ponavljaju neke rečenice-misli, vjerujem da je to s namjerom i svjesno, možda i u duhu cikličkog poimanja vremena kod nekih predsokratovaca, no pažljivom čitatelju neće promaći niti kad se nešto objasni prvi puta, pa djeluje pomalo redundantno. U grčku filozofiju, čiji je spor dionizijskog i racionalnog apolonskog principa (pri čemu je potonji, kroz Aristotela, uzrokom antropocentričkog očišta) također blago utkan u stranice ovoga romana, moglo se zagrebati i ponešto dublje, što bi i u literarnom smislu dodalo puninu koja mi pomalo nedostaje da me roman čvršće zaokupi, ali to je moj osobni dojam i potreba.
July 23, 2025
Divna knjiga o davno proslim vremenima, o prolaznosti, o sudbini coveka, ali i o sudbini jedne macke i magarca.
Prica koja navodi na promisljanje i koja greje srce. Narocito su divne recenice jednog od likova (Ariona).
Prica koja navodi na promisljanje i koja greje srce. Narocito su divne recenice jednog od likova (Ariona).
January 29, 2025
Prvi susret s pisanjem Roberta Perišića, ako izuzmemo Područje bez signala koje sam gledala, a ne čitala.
Oni koji poznaju njegov književni opus kažu, jednoglasno, kako je Brod za Issu stilski potpuno drugačiji od prethodnih knjiga.
Po meni je ovo idealna knjiga za obaveznu srednjoškolsku lektiru.
Brod za Issu je prije svega knjiga koja će vas osvojiti stilom koji je lepršav i duhovit.
Kroz radnju nas vode dva naratora, Vjetropir kako mu samo ime govori on je...
Vjetar, pogodili ste!
Jedan sasvim neobičan vjetar koji radi svoj posao, no uz letenje puhanje i ostale stvari koje mu stoje u opisu radnog mjesta vrstan je promatrač onoga što vidi.
Naravno, kao pravi vjetar, dugovječan je i ne može izbjeći ljude. Iako nije previše zainteresiran za njih, rekla bih kako više voli životinje pogotovo mačke, ljude ne možeš izbjeći ako im letiš iznad glava.
Prvobitna odluka kako se neće vezati za ljudska bića pada u vodu kad njegov vjetroviti pogled opazi nekoga u Sirakuzi.
Drugi narator je dječak, rob Kalija, za neke čudan možda i priglup, ali Vjetropir misli drugačije.
Kalija jednog dana učini pogrešku i u strahu od kazne bježi od kuće ne noseći ništa sa sobom osim mačka koji je glavni krivac za nevolju u koju je upao.
Bijeg iz ropstva do slobode vodi ga s brodskim konvojem koji plovi za Issu gdje namjeravaju izgraditi novi polis.
S Kalijom na put idu , gore spomenuta mačka i jedan magarac.
Na Issi Kalija postaje pomoćnik Teogenu, kamenorezcu koji je zadužen za izgradnju novog polisa.
Teogen misli, živi i diše za novi polis, kamen, ulice, odvodne kanale, a duboko unutar sebe osjeća gorčinu i razočarenje u sina koji je....
"Trebao je biti ovdje sa mnom, trebali smo graditi polis, a on priča o polisu; pa mogao je i tog svoga povesti, mogao je i on komentirati. Ali ne, oni stoje u trećem redu oko onog đubreta od Platona."
Dijelim s vama par Vjetropirovih misli za one koji vole citate, nasumice sam ih izabrala jer je roman riznica zanimljivih misli koje je možda većina negdje pročitala.
Ali ne mogu odoljeti jer je Vjetropir šarmantan i duhovit pripovjedač. Čak i kad kritizira ljudski rod, on to čini s lakoćom i bez osude.
Je, malo se pogubi nekada u mislima, ali to je logično jer kad si vjetar u glavi ti je ponekad propuh.
"Davno sam vidio da je prijateljstvo s čovjekom riskantna stvar. Ono bi počelo kao prijateljstvo, kasnije bi većinom završilo u ropstvu."
"Na kraju krajeva, tako je i došlo do toga da mačka uopće nije pripitomljena, jer je došla čovjeku direktno. To svaki pas zna. Sve je to mimo procedure i pas je još i danas prilično iznerviran kad se sjeti kako je mačka došla da bude prijatelj s čovjekom mimo zasluga, radnog staža i ikakvog reda. Pas nije mogao vjerovati kako se mačka ponaša. Nije ona išla na šalter. Išla je direktno kod šefa."
Oni koji poznaju njegov književni opus kažu, jednoglasno, kako je Brod za Issu stilski potpuno drugačiji od prethodnih knjiga.
Po meni je ovo idealna knjiga za obaveznu srednjoškolsku lektiru.
Brod za Issu je prije svega knjiga koja će vas osvojiti stilom koji je lepršav i duhovit.
Kroz radnju nas vode dva naratora, Vjetropir kako mu samo ime govori on je...
Vjetar, pogodili ste!
Jedan sasvim neobičan vjetar koji radi svoj posao, no uz letenje puhanje i ostale stvari koje mu stoje u opisu radnog mjesta vrstan je promatrač onoga što vidi.
Naravno, kao pravi vjetar, dugovječan je i ne može izbjeći ljude. Iako nije previše zainteresiran za njih, rekla bih kako više voli životinje pogotovo mačke, ljude ne možeš izbjeći ako im letiš iznad glava.
Prvobitna odluka kako se neće vezati za ljudska bića pada u vodu kad njegov vjetroviti pogled opazi nekoga u Sirakuzi.
Drugi narator je dječak, rob Kalija, za neke čudan možda i priglup, ali Vjetropir misli drugačije.
Kalija jednog dana učini pogrešku i u strahu od kazne bježi od kuće ne noseći ništa sa sobom osim mačka koji je glavni krivac za nevolju u koju je upao.
Bijeg iz ropstva do slobode vodi ga s brodskim konvojem koji plovi za Issu gdje namjeravaju izgraditi novi polis.
S Kalijom na put idu , gore spomenuta mačka i jedan magarac.
Na Issi Kalija postaje pomoćnik Teogenu, kamenorezcu koji je zadužen za izgradnju novog polisa.
Teogen misli, živi i diše za novi polis, kamen, ulice, odvodne kanale, a duboko unutar sebe osjeća gorčinu i razočarenje u sina koji je....
"Trebao je biti ovdje sa mnom, trebali smo graditi polis, a on priča o polisu; pa mogao je i tog svoga povesti, mogao je i on komentirati. Ali ne, oni stoje u trećem redu oko onog đubreta od Platona."
Dijelim s vama par Vjetropirovih misli za one koji vole citate, nasumice sam ih izabrala jer je roman riznica zanimljivih misli koje je možda većina negdje pročitala.
Ali ne mogu odoljeti jer je Vjetropir šarmantan i duhovit pripovjedač. Čak i kad kritizira ljudski rod, on to čini s lakoćom i bez osude.
Je, malo se pogubi nekada u mislima, ali to je logično jer kad si vjetar u glavi ti je ponekad propuh.
"Davno sam vidio da je prijateljstvo s čovjekom riskantna stvar. Ono bi počelo kao prijateljstvo, kasnije bi većinom završilo u ropstvu."
"Na kraju krajeva, tako je i došlo do toga da mačka uopće nije pripitomljena, jer je došla čovjeku direktno. To svaki pas zna. Sve je to mimo procedure i pas je još i danas prilično iznerviran kad se sjeti kako je mačka došla da bude prijatelj s čovjekom mimo zasluga, radnog staža i ikakvog reda. Pas nije mogao vjerovati kako se mačka ponaša. Nije ona išla na šalter. Išla je direktno kod šefa."
January 13, 2024
Zeljela sam poceti novu 2024. citalacku godinu s necim posebnim.
Intuitivno, ali i iskustveno, znala sam da ce mi bas Robert Perisic omoguciti taj dozivljaj.
Brod za Issu, vise je od svega sto je do sada napisano o tom romanu. Jer ukupnost izrecenog i dojma koji ostaje nakon svake stranice, tesko je prenijeti.
Glavni likovi su djecak Kalia, nj. macka Miu, magarac Mikru i s druge strane narator Vjetar (Vjetropir). Mali rob Kalia plovi u novi zivot, strepite nad njegovom sudbinom, ali kao u bajci, vjerujete u njega i njegovu sposobnost radosti zivljenja.
Vjetropir jednostavnim stilom opisuje povijest ljudske civilizacije, ironijom i cudjenjem provlaci kroz pricu kritiku ljudskog roda, njegovih obicaja, navada i navika. Duhovit je i tako dobar. Vjetropirova uloga nije samo opazanje vremena i zivota na zemlji, opisivanje i izrugivanje, on i pomaze kada najvise treba.
…
I ja bih najradije, sa zivotinjskim prijateljima, otisla dalje od vrste koja se ljudima zove, gore kod Vjetropira, u visine, gdje je hladno.
…
Nista vas ne moze pripremiti na ljepotu romana Brod za Issu. Mozda samo kontrastna ruznoca civilizacije 2024.
Intuitivno, ali i iskustveno, znala sam da ce mi bas Robert Perisic omoguciti taj dozivljaj.
Brod za Issu, vise je od svega sto je do sada napisano o tom romanu. Jer ukupnost izrecenog i dojma koji ostaje nakon svake stranice, tesko je prenijeti.
Glavni likovi su djecak Kalia, nj. macka Miu, magarac Mikru i s druge strane narator Vjetar (Vjetropir). Mali rob Kalia plovi u novi zivot, strepite nad njegovom sudbinom, ali kao u bajci, vjerujete u njega i njegovu sposobnost radosti zivljenja.
Vjetropir jednostavnim stilom opisuje povijest ljudske civilizacije, ironijom i cudjenjem provlaci kroz pricu kritiku ljudskog roda, njegovih obicaja, navada i navika. Duhovit je i tako dobar. Vjetropirova uloga nije samo opazanje vremena i zivota na zemlji, opisivanje i izrugivanje, on i pomaze kada najvise treba.
…
I ja bih najradije, sa zivotinjskim prijateljima, otisla dalje od vrste koja se ljudima zove, gore kod Vjetropira, u visine, gdje je hladno.
…
Nista vas ne moze pripremiti na ljepotu romana Brod za Issu. Mozda samo kontrastna ruznoca civilizacije 2024.
September 4, 2024
Divan, neobičan i maštovit roman. Filozofsko-poetska oda Mediteranu, prirodi, životu, ljudima, životinjama, civilizaciji i otkrivanju.
Roman u kojem vrijedi uživati polako, uz tromost ljeta te zvukove valova i cvrčaka.
Moram priznati da sam najviše uživao u poglavljima iz perspektive Vjetropira, duha vjetra, i u njegovim opservacijama i meditacijama.
Iako ne mislim da je ovo savršen roman (određeni dijelovi gube koherentnost i jasnu viziju), jako sam sretan da postoji. Kao netko tko sve više otkriva i osvještava svoj mediteranski identitet i senzibilitet, sigurno ću se iznova vraćati Brodu za Issu, kao i Matvejevićevom Mediteranskom brevijaru.
Roman u kojem vrijedi uživati polako, uz tromost ljeta te zvukove valova i cvrčaka.
Moram priznati da sam najviše uživao u poglavljima iz perspektive Vjetropira, duha vjetra, i u njegovim opservacijama i meditacijama.
Iako ne mislim da je ovo savršen roman (određeni dijelovi gube koherentnost i jasnu viziju), jako sam sretan da postoji. Kao netko tko sve više otkriva i osvještava svoj mediteranski identitet i senzibilitet, sigurno ću se iznova vraćati Brodu za Issu, kao i Matvejevićevom Mediteranskom brevijaru.
February 7, 2023
Totally unexpected! Now I’ve got to finally visit Issa.
June 29, 2023
Prekrasno nešto, na mali milijun razina.
April 5, 2023
‘संसारको अन्तिम संघारमा एउटा बिरालो’ 🐈️
क्रोएसिया भन्ने साथै मलाई ‘डुब्रोव्निक’ भन्ने सहरको याद आउँछ, त्यो सहर मेरो सबैभन्दा प्रिय टिभी-सिरिज ‘गेम अफ थ्रोन्स’को ‘किङ्स ल्यान्डिङ’ हो । र क्रोएसिया भन्ने साथ दोस्रो कुरा, सन् २०१८ को वर्ल्डकप फाइनल कसरी भूल्ने ! तर अबबाट मैले क्रोएसियालाई सम्झनु पर्दा ‘रोबर्ट पेरिसिच’ र यो किताबलाई सबैभन्दा पहिला सम्झिने छु ।
यो किताब बिरालोको मात्रै कथा होइन, तर ‘म्यु’ नाम गरेको इजिप्टियन बिरालो यो किताबभित्रको कथाको केद्रबिन्दु हो । यो किताब कुनै दन्त्यकथा जस्तै छ, जहाँ एउटा ‘स्क्याटरविन्ड’ – बिना शरीरको हावा, जोसँग आत्मा छ, जो प्राचीन ‘सिराक्युज’को दिनदेखि अहिलेको समकालीन समयसम्म हावाबाट सहजै समय-यात्रा गर्न सक्छ, जसले यो कथालाई देखेको छ, जसले मान्छेको सभ्यतालाई नियालेको छ, हजारौं वर्षदेखि उनीहरूको बदलावको साँची भएको छ । र यसमा अर्को पात्र ‘कालिया’ नाम गरेको दास छ, जो अलिक लोसे छ, जसलाई दुनियाँदारी त्यति थाहा छैन र जो एकदिन आफ्नो मालिकको छोरोलाई कुटेर, उनीहरूको इजिप्टियन बिरालो, एउटा कैंची र अर्कैको घरबाट ‘मिक्रो’ नाम गरेको गधालाई लिएर त्यो ‘सिराक्युज’ भन्ने टापुबाट भाग्छ, भाग्न सफल हुन्छ ।
‘अ क्याट एट द इन्ड अफ द वर्ल्ड’ – मानव समाज र त्यसबाट उम्रिएका स्वतन्त्रता र दासत्वका अवधारणाहरूको मीठो अध्ययन हो । यसभित्र रहेका ससाना अध्यायहरूले पाठकलाई ७०० बि.सी ताकाको समाज र समयमा पुर्याउँछ, जतिबेला ग्रीसका मान्छेहरू इरोपका विभिन्न भागमा छरिँदै थिए । किताबले समाज कसरी बन्यो, सभ्यता कसरी सुरु भयो, भाषा कसरी बन्यो र समयसँगसँगै भाषा कसरी बद्लिदै र लोप हुँदै गयो भन्ने कुरादेखि लिएर ग्रीसले गरेको युद्ध र कोलोनाइजेसनसम्मको कुरालाई समेटेको छ । तत्कालिन समाज, व्यापार, र पहिलो-पहिलो सहर कसरी बन्यो भन्ने कुरा फिल्म जसरी देखाइएको छ, जहाँ प्लेटोका दर्शनहरू हावामा उडिरहेका छन् ।
किताबको अर्को बिलियो पक्ष्य भनेको यसले मान्छे र जनावरको व्यवहारको गहिरो अध्ययन गरेको छ । जस्तो, कि मान्छेले कसरी कुकुर, बिरालो, गाई, बाख्रा, भेडा, सुँगुर, कुखुरालाई घरपालुवा बनायो भन्ने साह्रै रोचक किसिमका कथाहरू छन् यसमाः
एकदिन एक हुल मान्छेहरूले आफ्नालागि खानाको खोजी गर्दै गर्दा ब्वाँसोका छाउराहरू भेटाए, छाउराकी आमा त्यहाँ थिईन । ती मान्छेले तीनीहरूलाई मारिसक्थे होला तर उनीहरूलाई ती छाउराहरूको चर्तिकला देखेर हाँसो लाग्यो । ती छाउराहरू चलिरहेका थिए, एकअर्कामा चढिरहेका थिए, एकले अर्कोलाई जित्न खोजिरहेको थियो, ती मान्छेहरूले ती छाउराहरूमा आफ्नै प्रतिरुप देखे र मज्जाले हाँसे । उनीहरू ती छाउरालई नमारी गाउँ फर्किए, गाउँमा यो कुरा फैलियो । त्यही गाउँमा एउटा आईमाई बस्थी, जसको बच्चा भरखरै मरेको थियो, तर उसका स्तनमा अझै दुध बाँकी नै थियो । उसले ती छाउरालई लिएर पाली । यसरी मान्छेले ब्वाँसोका छाउरालाई घरपालुवा बनाएर, कुकुर बनायो ।
समय बित्दै गयो, कुकुरले आफ्नो शिकार गर्ने बानीलाई त्यति सजिलै बिर्सिन सकेन । कुकुरले नै बाख्रालाई लखेटेर मान्छे भएको ठाउँसम्म ल्यायो, गाईलाई ल्यायो, कुखुरालाई ल्यायो, सुँगुर र भेडालाई ल्यायो र ती जनावरलाई लाग्यो मान्छेले त्यो ब्याँसो (कुकुर)बाट उनीहरूको सुरक्षा गर्न सक्छन् । यसरी उनीहरू पनि मान्छेका घरपालुवा जनावर बने । तर बिरालो भने यसरी आएको होइन ।
बिरालो मान्छे भएको ठाउँमा अरु सबै घरपालुवा जनवार आइसकेपछि अन्तिममा आयो । आफै आयो र मान्छेलाई पनि त्यतिबिग्न ख्याल भएन, बिरालो आयो, मुसा मार्यो, आफ्नो ढङ्गले बाँच्यो, मान्छेहरूको लागि त मुसाबाट अन्न जोगाएर बिरालोले राम्रो काम नै गरिरहेको थियो, त्यसैले मान्छेले बिरालोको आगमनलाई स्विकार्यो । तर कुकुरलाई यो कुरा पटक्कै मन परेन, किनकि अरु जनवारलाई घरपालुवा बनाउन उसले नै मान्छेलाई सहयोग गरेको थियो । तर बिरालो त आफ्नो मर्जीले आएको थियो, यो कुरा सम्झिदा कुकुरलाई अहिलेपनि रिस उठ्छ, त्यसलै अहिलेपनि कुकुर र बिरालोको त्यति बन्दैन ।
बिरालो (म्यु) र गधा (मिक्रो)लाई किताबले स्वतन्त्रता र दासत्वको मेटाफरको रुपमा पनि देखाएको छ । बिरालोहरू मुसा मार्छन्, मान्छेलाई सहयोग गर्छन्, र बिरालोका लागि मान्छे मालिक होइनन्, साथी हुन् । उनीहरूको प्रकृति नै मनमौजी खाल्को हुन्छ, मान्छेको घरमा जतिबेला पनि आउन सक्छन् र जतिबेला पनि जान सक्छन् । उनीहरूलाई डोरीले बाँधेपनि या खोरमा थुनेपनि, उनीहरू कसैको वशमा हुने जन्तु होइनन् । कोही पनि, वास्तवमा, कोही पनि बिरालोको मालिक होइन ।
जसरी गधा दासत्वको एउटा प्रतिबिम्ब हो । उनीहरूलाई दुध र मासुको लागि पालिएको थिएन, उनीहरू पहिलो र सच्चा मजदुर हुन् । उनीहरूले नै मान्छेसँग मिलेर पिरामिड बनाए । गधाभन्दा पहिले नै भेडा, बाख्रा र गाईहरू घरपालुवा भइसकेका थिए, तर ती मध्ये कुनै पनि मजदुर थिएनन् । हुनसक्छ, गधाले नै मान्छेलाई पहिलोपटक दासत्वको विचार दियो !
मान्छेले आफूले आफूलाई यस संसारको सर्वश्रेष्ठ प्राणी घोषित गर्यो, मान्छेलाई लाग्यो हामीजस्तो बलवान, बुद्धिमान अरु कोही छैन । मान्छेले आफूले आफूलाई नै भगवानको प्रिय सिर्जना मान्यो । जब मान्छेले रुखमा आत्मा हुँदैन भन्ने कुरामा विश्वास गर्न थाल्यो, तबदेखि मान्छेले आफूलाई बाहेक संसारका कुनैपनि वस्तु या प्राणीलाई जिउँदो देख्नै छोड्यो ।
एउटा युवक, उसको बिरालो र गधा, हावाले न्यारेट गरिरहेको ग्रीस र युरोपको इतिहास, जनवारको व्यवहार र प्रकृति, भगवान र विश्वासका कुरा, युद्ध, उपनिवेश र दासत्वको क्रममा मान्छे र उनीहरूको भाषाको उत्पति, परिर्वतन र लोप– यो किताब एउटा घ्यान हो, जसले इतिहास र प्रकृतिको जाप गरिरहेको छ । र यो किताब लिबुर्निया (अहिलेको क्रोएसिया) कसरी बन्यो भन्ने कुराको दस्तावेज हो । ❤️
क्रोएसिया भन्ने साथै मलाई ‘डुब्रोव्निक’ भन्ने सहरको याद आउँछ, त्यो सहर मेरो सबैभन्दा प्रिय टिभी-सिरिज ‘गेम अफ थ्रोन्स’को ‘किङ्स ल्यान्डिङ’ हो । र क्रोएसिया भन्ने साथ दोस्रो कुरा, सन् २०१८ को वर्ल्डकप फाइनल कसरी भूल्ने ! तर अबबाट मैले क्रोएसियालाई सम्झनु पर्दा ‘रोबर्ट पेरिसिच’ र यो किताबलाई सबैभन्दा पहिला सम्झिने छु ।
यो किताब बिरालोको मात्रै कथा होइन, तर ‘म्यु’ नाम गरेको इजिप्टियन बिरालो यो किताबभित्रको कथाको केद्रबिन्दु हो । यो किताब कुनै दन्त्यकथा जस्तै छ, जहाँ एउटा ‘स्क्याटरविन्ड’ – बिना शरीरको हावा, जोसँग आत्मा छ, जो प्राचीन ‘सिराक्युज’को दिनदेखि अहिलेको समकालीन समयसम्म हावाबाट सहजै समय-यात्रा गर्न सक्छ, जसले यो कथालाई देखेको छ, जसले मान्छेको सभ्यतालाई नियालेको छ, हजारौं वर्षदेखि उनीहरूको बदलावको साँची भएको छ । र यसमा अर्को पात्र ‘कालिया’ नाम गरेको दास छ, जो अलिक लोसे छ, जसलाई दुनियाँदारी त्यति थाहा छैन र जो एकदिन आफ्नो मालिकको छोरोलाई कुटेर, उनीहरूको इजिप्टियन बिरालो, एउटा कैंची र अर्कैको घरबाट ‘मिक्रो’ नाम गरेको गधालाई लिएर त्यो ‘सिराक्युज’ भन्ने टापुबाट भाग्छ, भाग्न सफल हुन्छ ।
‘अ क्याट एट द इन्ड अफ द वर्ल्ड’ – मानव समाज र त्यसबाट उम्रिएका स्वतन्त्रता र दासत्वका अवधारणाहरूको मीठो अध्ययन हो । यसभित्र रहेका ससाना अध्यायहरूले पाठकलाई ७०० बि.सी ताकाको समाज र समयमा पुर्याउँछ, जतिबेला ग्रीसका मान्छेहरू इरोपका विभिन्न भागमा छरिँदै थिए । किताबले समाज कसरी बन्यो, सभ्यता कसरी सुरु भयो, भाषा कसरी बन्यो र समयसँगसँगै भाषा कसरी बद्लिदै र लोप हुँदै गयो भन्ने कुरादेखि लिएर ग्रीसले गरेको युद्ध र कोलोनाइजेसनसम्मको कुरालाई समेटेको छ । तत्कालिन समाज, व्यापार, र पहिलो-पहिलो सहर कसरी बन्यो भन्ने कुरा फिल्म जसरी देखाइएको छ, जहाँ प्लेटोका दर्शनहरू हावामा उडिरहेका छन् ।
किताबको अर्को बिलियो पक्ष्य भनेको यसले मान्छे र जनावरको व्यवहारको गहिरो अध्ययन गरेको छ । जस्तो, कि मान्छेले कसरी कुकुर, बिरालो, गाई, बाख्रा, भेडा, सुँगुर, कुखुरालाई घरपालुवा बनायो भन्ने साह्रै रोचक किसिमका कथाहरू छन् यसमाः
एकदिन एक हुल मान्छेहरूले आफ्नालागि खानाको खोजी गर्दै गर्दा ब्वाँसोका छाउराहरू भेटाए, छाउराकी आमा त्यहाँ थिईन । ती मान्छेले तीनीहरूलाई मारिसक्थे होला तर उनीहरूलाई ती छाउराहरूको चर्तिकला देखेर हाँसो लाग्यो । ती छाउराहरू चलिरहेका थिए, एकअर्कामा चढिरहेका थिए, एकले अर्कोलाई जित्न खोजिरहेको थियो, ती मान्छेहरूले ती छाउराहरूमा आफ्नै प्रतिरुप देखे र मज्जाले हाँसे । उनीहरू ती छाउरालई नमारी गाउँ फर्किए, गाउँमा यो कुरा फैलियो । त्यही गाउँमा एउटा आईमाई बस्थी, जसको बच्चा भरखरै मरेको थियो, तर उसका स्तनमा अझै दुध बाँकी नै थियो । उसले ती छाउरालई लिएर पाली । यसरी मान्छेले ब्वाँसोका छाउरालाई घरपालुवा बनाएर, कुकुर बनायो ।
समय बित्दै गयो, कुकुरले आफ्नो शिकार गर्ने बानीलाई त्यति सजिलै बिर्सिन सकेन । कुकुरले नै बाख्रालाई लखेटेर मान्छे भएको ठाउँसम्म ल्यायो, गाईलाई ल्यायो, कुखुरालाई ल्यायो, सुँगुर र भेडालाई ल्यायो र ती जनावरलाई लाग्यो मान्छेले त्यो ब्याँसो (कुकुर)बाट उनीहरूको सुरक्षा गर्न सक्छन् । यसरी उनीहरू पनि मान्छेका घरपालुवा जनावर बने । तर बिरालो भने यसरी आएको होइन ।
बिरालो मान्छे भएको ठाउँमा अरु सबै घरपालुवा जनवार आइसकेपछि अन्तिममा आयो । आफै आयो र मान्छेलाई पनि त्यतिबिग्न ख्याल भएन, बिरालो आयो, मुसा मार्यो, आफ्नो ढङ्गले बाँच्यो, मान्छेहरूको लागि त मुसाबाट अन्न जोगाएर बिरालोले राम्रो काम नै गरिरहेको थियो, त्यसैले मान्छेले बिरालोको आगमनलाई स्विकार्यो । तर कुकुरलाई यो कुरा पटक्कै मन परेन, किनकि अरु जनवारलाई घरपालुवा बनाउन उसले नै मान्छेलाई सहयोग गरेको थियो । तर बिरालो त आफ्नो मर्जीले आएको थियो, यो कुरा सम्झिदा कुकुरलाई अहिलेपनि रिस उठ्छ, त्यसलै अहिलेपनि कुकुर र बिरालोको त्यति बन्दैन ।
बिरालो (म्यु) र गधा (मिक्रो)लाई किताबले स्वतन्त्रता र दासत्वको मेटाफरको रुपमा पनि देखाएको छ । बिरालोहरू मुसा मार्छन्, मान्छेलाई सहयोग गर्छन्, र बिरालोका लागि मान्छे मालिक होइनन्, साथी हुन् । उनीहरूको प्रकृति नै मनमौजी खाल्को हुन्छ, मान्छेको घरमा जतिबेला पनि आउन सक्छन् र जतिबेला पनि जान सक्छन् । उनीहरूलाई डोरीले बाँधेपनि या खोरमा थुनेपनि, उनीहरू कसैको वशमा हुने जन्तु होइनन् । कोही पनि, वास्तवमा, कोही पनि बिरालोको मालिक होइन ।
जसरी गधा दासत्वको एउटा प्रतिबिम्ब हो । उनीहरूलाई दुध र मासुको लागि पालिएको थिएन, उनीहरू पहिलो र सच्चा मजदुर हुन् । उनीहरूले नै मान्छेसँग मिलेर पिरामिड बनाए । गधाभन्दा पहिले नै भेडा, बाख्रा र गाईहरू घरपालुवा भइसकेका थिए, तर ती मध्ये कुनै पनि मजदुर थिएनन् । हुनसक्छ, गधाले नै मान्छेलाई पहिलोपटक दासत्वको विचार दियो !
मान्छेले आफूले आफूलाई यस संसारको सर्वश्रेष्ठ प्राणी घोषित गर्यो, मान्छेलाई लाग्यो हामीजस्तो बलवान, बुद्धिमान अरु कोही छैन । मान्छेले आफूले आफूलाई नै भगवानको प्रिय सिर्जना मान्यो । जब मान्छेले रुखमा आत्मा हुँदैन भन्ने कुरामा विश्वास गर्न थाल्यो, तबदेखि मान्छेले आफूलाई बाहेक संसारका कुनैपनि वस्तु या प्राणीलाई जिउँदो देख्नै छोड्यो ।
एउटा युवक, उसको बिरालो र गधा, हावाले न्यारेट गरिरहेको ग्रीस र युरोपको इतिहास, जनवारको व्यवहार र प्रकृति, भगवान र विश्वासका कुरा, युद्ध, उपनिवेश र दासत्वको क्रममा मान्छे र उनीहरूको भाषाको उत्पति, परिर्वतन र लोप– यो किताब एउटा घ्यान हो, जसले इतिहास र प्रकृतिको जाप गरिरहेको छ । र यो किताब लिबुर्निया (अहिलेको क्रोएसिया) कसरी बन्यो भन्ने कुराको दस्तावेज हो । ❤️
May 16, 2024
What a hidden treasure just sitting on the library shelf - so sweet and thoughtful. It made me love cats even more than I already do and now I love donkeys too. Such a breezy, beautiful book. Easily my favorite I’ve read this year.
August 20, 2024
Ima knjiga, a ima i Knjiga. Ovo je definitivno potonja kategorija.
Rob, macka, vjetopir glavni su likovi, Mediteran glavni je motiv. Apoikia.
Majstorski napisan, sjajno razradjena sjajna ideja. Jedna od boljih knjiga koje sam citao.
I jos sam je citao na brodu za Vis. Ne moze bolje.
Rob, macka, vjetopir glavni su likovi, Mediteran glavni je motiv. Apoikia.
Majstorski napisan, sjajno razradjena sjajna ideja. Jedna od boljih knjiga koje sam citao.
I jos sam je citao na brodu za Vis. Ne moze bolje.
February 7, 2024
Jedinstven roman u našoj novijoj književnosti, pa možda i šire. Kroz priču o dječaku-robu Kaliji, koji bježi iz rodne Sirakuze i s kolonizatorima dospijeva na otok Vis (Issu), Perišić pripovijeda i o razvoju zapadnjačke civilizacije, o odnosu ljudi i životinja, pa i o utjecaju Aristotela na razvoj društva, i daje malu pomisao da se civilizacija - možda - mogla razvijati i u nekom drugom smjeru, ne nužno osvajačkom i antropocentričnom. S te strane, možda šteta što roman ne daje više prostora Liburnima, koji se pojavljuju poput sjena, bez vlastitog glasa. Ali i ovako napisan roman predstavlja užitak čitanja, naročito uz polagani tempo i smiren način pripovijedanja. Odnos Kalije i mačkice Miu jedan je od najljepših opisa čovjeka i životinje za koje znam. Pripovijedanje radnje razdijeljeno je poglavljima koja pripovijeda vjetar - Vjetropir - i iako se u prvi mah može učiniti da su ta poglavlja suvišna, ona stavljaju cijelu radnju u širi kontekst i daju romanu blago filozofski ton, koji ipak ne vodi u lako moguću zamku autorskog osobnog pretjerivanja.
Izuzetna knjiga, za mene vrlo ugodno iznenađenje jer inače nisam osobita ljubiteljica Perišićevih djela. Ova je nešto posebno, i jako mi je drago da sam je pročitala.
Izuzetna knjiga, za mene vrlo ugodno iznenađenje jer inače nisam osobita ljubiteljica Perišićevih djela. Ova je nešto posebno, i jako mi je drago da sam je pročitala.
November 19, 2023
Prelijepa knjiga, atmosferična, poetična, s dozom humora. Postavlja jednostavna pitanja na koja je odgovor najteže naći. Tjera nas na razmišljanje koje budi staru, dječju radoznalost o svijetu, ljudima, životinjama i prošlosti ovoga čarobnog otoka.
February 3, 2024
super cute book - very easy to digest. I think towards the very end it felt a little rushed compared but overall I adored this book. Will read again !
March 11, 2023
A Cat at the End of the World is a wondrous study of human society and the institutions of freedom and slavery arising therefrom. It draws the reader forward by means of brief chapters that alternate between plot advancement and commentary by a chorus named Scatterwind. It is mostly Scatterwind who develops the themes of freedom and slavery by noting their origins in human interactions with other species.
As Scatterwind recounts, man learned of freedom from cats:
As Scatterwind recounts, man learned of freedom from cats:
Cats…caught mice and baby rats, and humans saw that they shared a line of interest. Cats befriended humans by doing what came to them naturally. At first they were mere acquaintances, then some children made friends with kittens and the kittens got used to human scent. When they grew up, they stayed close to their friends’ homes. They were simply there and no task could be given to them except for the ones they did anyway. No one had a reason to tie a cat on a leash because that would stop them from hunting. No one had a reason to teach cats anything apart from what they were already doing, and they saw that cats didn’t want any lessons. There was no reason to stick cats in a cage or close them off in a pen. People didn’t pay attention to whether the cats might leave. They were of no use when tied or trapped, so they didn’t bother. They could be around and hunt mice, or they could leave. Cats remained free. They were there, but were not part of the property….No one, in fact, owned a cat. (p. 133)Conversely, slavery, or overlordship, was suggested by donkeys.
Maybe donkeys had been the catalyst; they weren’t kept for milk and meat, they were the true first laborers. When the peasants domesticated them down deep by the Nile, in the Nubia, the first pharaohs soon appeared. The donkeys later built the pyramids, together with the slaves. Sheep, goats, and cows had been domesticated before donkeys, but none of them were just workers. Was it donkeys that first gave the idea of a slave? No, not them, but the straw broke their backs, so to speak, and thus man got his idea of a worker. I saw people, those who worked the most, who knew donkeys were their brothers. But slavery, that comes from above. It is the organization from above. (p. 277)The author’s (and/or translator Vesna Maric’s) style is accessible and fresh. Here are my favorite few sentences:
When [men] stopped believing trees had a soul, they soon stopped believing anything around them was truly alive. It was just matter. I saw that it wasn’t about the existence of spirits…but that it was about life. When human words deny the spirit of something, then it really ceases to be alive. The sprit is true life, and not the body. A body without a spirit is matter: meat, wood. (p. 309)Like many books with classical settings, A Cat at the End of the World is permeated by a bleak sadness, perhaps born of the foreknowledge that, although freedom may triumph over slavery, its victory is often short-lived, for politics, another “organization from above,” waits in the wings.
June 20, 2025
Ono što me je privuklo Perišiću bila je ta neka gradska atmosfera, pripovedanje o ljudskim odnosima i vezama, ušuškano između zgrada i haustora. I to je Perišić kakvog sam ja upoznala.
Međutim, pojavio se Brod za Issu, divan, maštovit i roman veoma sporog ritma.
Bilo mi je teško da se uklopim, jer uz ovaj roman definitivno idu teške letnje večeri uz morske talase i sol u zraku.
Priču pratimo iz dva lica, Vjetropira - duha vetra i Kalije - dečaka koji je pobegao iz ropstva. Puno draže mi je bilo da pratim Vjetropira i njegovu meditaciju, Kalija me je žestoko umarao svojim dečačkim nedoumicama.
No, ovo mi nije najsjajniji Perišićev roman, iako zaista nosi sve same dobre ocene na svim knjiškim portalima, čini mi se da je Robert prečesto ponavljao određene misli i samim tim ih nametao kao nejasne ili nama nedokučive. Što me je proganjalo tokom ovog putovanja i otkrivanja. A svakako nisam fan mitologije i filozofije, pa je ovo moj lični utisak, bez namere da obezvredim ovaj mediteransko poetični dragulj kakav se retko sreće.
Svakako, ako moje mišljenje iole vredi, ovaj roman trebate pročitati makar jednom, po savetu svih morskih sila i mediteranskih zakona, najbolje je da to bude u leto, negde na moru.
Međutim, pojavio se Brod za Issu, divan, maštovit i roman veoma sporog ritma.
Bilo mi je teško da se uklopim, jer uz ovaj roman definitivno idu teške letnje večeri uz morske talase i sol u zraku.
Priču pratimo iz dva lica, Vjetropira - duha vetra i Kalije - dečaka koji je pobegao iz ropstva. Puno draže mi je bilo da pratim Vjetropira i njegovu meditaciju, Kalija me je žestoko umarao svojim dečačkim nedoumicama.
No, ovo mi nije najsjajniji Perišićev roman, iako zaista nosi sve same dobre ocene na svim knjiškim portalima, čini mi se da je Robert prečesto ponavljao određene misli i samim tim ih nametao kao nejasne ili nama nedokučive. Što me je proganjalo tokom ovog putovanja i otkrivanja. A svakako nisam fan mitologije i filozofije, pa je ovo moj lični utisak, bez namere da obezvredim ovaj mediteransko poetični dragulj kakav se retko sreće.
Svakako, ako moje mišljenje iole vredi, ovaj roman trebate pročitati makar jednom, po savetu svih morskih sila i mediteranskih zakona, najbolje je da to bude u leto, negde na moru.
May 23, 2025
I’d rate this 4.5 if I could.
Read this book and you will find yourself getting emotionally attached to donkeys.
The prose here is special. It’s simultaneously accessible and dense. Aside from some minor gripes with the translation and the occasionally vague sentence structure, the narration in “A Cat at the End of the World” is one-of-a-kind. With its narrator, an age-old wind spirit, removed from a conventional understanding of life and living, the book offers fresh perspectives on the human condition. There’s a lot to be said about love, parenthood, the race to claim ownership of things, to expand, to colonize….
And there are donkeys.
One of my favorite books of the year.
Read it.
Read this book and you will find yourself getting emotionally attached to donkeys.
The prose here is special. It’s simultaneously accessible and dense. Aside from some minor gripes with the translation and the occasionally vague sentence structure, the narration in “A Cat at the End of the World” is one-of-a-kind. With its narrator, an age-old wind spirit, removed from a conventional understanding of life and living, the book offers fresh perspectives on the human condition. There’s a lot to be said about love, parenthood, the race to claim ownership of things, to expand, to colonize….
And there are donkeys.
One of my favorite books of the year.
Read it.
June 22, 2025
- Kad god je neka životinja spremna ići na jačeg, možeš biti uvjeren da je majka.
- Još ponekad vidim koliko se ljudi boje, ali to drže negdje ispod. To životinje ne znaju. Kad se boje, onda se boje. Vidio sam da ih strah obuzme, a čovjek je naučio lagati druge i sebe; bude ga strah, a on se pravi da nije ništa.
- Tako je, vidio sam, to s ljudima: ako ih okolnosti prisile i oni postanu to prisiljeno, onda se neće željeti sjećati kako je počelo.
- Neobično je što sve čovjek može reći. To, u stvari, nema granica.
- Još ponekad vidim koliko se ljudi boje, ali to drže negdje ispod. To životinje ne znaju. Kad se boje, onda se boje. Vidio sam da ih strah obuzme, a čovjek je naučio lagati druge i sebe; bude ga strah, a on se pravi da nije ništa.
- Tako je, vidio sam, to s ljudima: ako ih okolnosti prisile i oni postanu to prisiljeno, onda se neće željeti sjećati kako je počelo.
- Neobično je što sve čovjek može reći. To, u stvari, nema granica.
October 22, 2024
Ein Buch auf das ich selbst nie gekommen wäre, das mir von einer Freundin empfohlen wurde.
Wunderschön geschrieben, macht glücklich und traurig gleichzeitig und wenn man möchte lädt es dazu ein, die eigene Perspektive auf das Leben/die Welt/die Gesellschaft/die Natur/Machtverhältnisse/............. zu hinterfragen und zu reflektieren und ggf zu ändern.
Wunderschön geschrieben, macht glücklich und traurig gleichzeitig und wenn man möchte lädt es dazu ein, die eigene Perspektive auf das Leben/die Welt/die Gesellschaft/die Natur/Machtverhältnisse/............. zu hinterfragen und zu reflektieren und ggf zu ändern.
June 27, 2023
Jako zanimljiva knjiga, fantastično osmišljena, moram priznati da me Perišić jako jako ugodno iznenadio iako ga i inače cijenim kao pisca (omiljena knjiga: Uvod u smiješni ples). Uvedeni smo u antički svijet, pratimo i putujemo s dječakom Kalijom, njegovom macom i magarcem i njihovim odlaskom u nepoznato - na Vis... Najtoplija preporuka :)
November 16, 2023
Picked it up for the intriguing description of the book and plot, and put it down because I just couldn't deal with the long-winded writing and never-ending exposition.
August 28, 2023
Ne znam je li pomoglo što sam ju čitala na godišnjem na Korčuli, ali Miu, Mikro i Kalija ulaze u top 3 pročitanih ove godine. Divna knjiga ❤
Displaying 1 - 30 of 101 reviews