Wat Susan Smit de afgelopen twintig jaar van de oude natuurreligie heeft geleerd
Hekserij is, net als alle andere natuurreligies op de wereld, niet-georganiseerd. Er zijn geen heilige boeken, gebouwen of profeten, er is geen strikte leer. Veel mensen noemen het daarom liever een spiritueel pad. Susan Smit, inmiddels al ruim twintig jaar op het pad van de heks, deelt in dit boek wat ze zelf allemaal heeft geleerd op haar persoonlijke ontwikkelingsreis. Ze vertelt je alles wat ze weet over de natuurwetten en levensbeschouwing van de oude religie en reikt je middelen aan voor groei.
Zo laat Susan zien hoe de oude natuurreligie je in het hier en nu kan helpen bij het omgaan met emoties, het op peil houden en opschonen van je levensenergie, de verhouding tot je lichaam en seksualiteit, het benutten van creativiteit, intuïtie en scheppingskracht, en de zorg voor de aarde en elkaar. Kortom, hekserij leert ons hoeveel de natuur en vrouwelijke waarden ons te bieden hebben.
Susan Smit (1974) groeide op in Noordwijk en werkte tien jaar als fotomodel in binnen- en buitenland. Op haar zesentwintigste studeerde ze af in Culturele Studies, met als hoofdvak Nederlandse Taal- en Letterkunde, aan de Universiteit van Amsterdam. Ze woont met haar kinderen Linde en Goof in Amsterdam en is getrouwd met journalist Onno Aerden. Ze beschouwt spiritualiteit en literatuur als haar grootste passies. Toen ze in 2000 een artikel schreef over moderne heksen werd ze gegrepen door het fenomeen. In het jaar dat volgde, deed ze research naar de geschiedenis van deze eeuwenoude religie, stortte zich in rituelen en leerde werken met magie en kruiden. Uiteindelijk liet ze zich inwijden als heks. Over haar ervaringen schreef ze het boek Heks. Een magische reis door de westerse spiritualiteit, dat in 2001 uitkwam.
Boek met een pleidooi voor bewust leven. Resoneert met een innerlijk weten over onze rol in de natuur, zonder dat ik me daar echt van bewust was.
Het is een verhaal over een individueel ontwikkelingstraject van de schrijfster. Je kunt daar steun aan ontlenen. Het hele persoonlijke deel had niet gehoeven. Wat moet ik met de wetenschap dat Susan Smit haar ex- schoonmoeder het bloed onder de nagels vandaan haalde? Het past wel in deze tijd waarin velen het hele privé-leven uitventen. Zo geredeneerd is het goedkoop effectbejag. Aan de andere kant vertelt Smit haar eigen leerpad als heks, gestoeld binnen het dagelijks leven. Daar horen persoonlijke opmerkingen bij.
Opmerkelijk is het negatieve manbeeld. Het wegzetten in het boek van wij en zij, vrouw en man. Volgens mij gaat het om gelijkwaardigheid van beide seksen, los van de kenmerkende verschillen waar respectvol mee dient te worden omgegaan. Ik snap dat de eeuwen van onderdrukking van vrouwen een erkenning en een antwoord verdienen, een stevig ander geluid en dat een persoonlijk leertraject daar afrekeningen mee bevat. Ik mis de handreiking naar de nu levende andere sekse en de gezamenlijke weg naar een vruchtbare aarde en toekomst.
Wat aanspreekt is de concrete aanpak van individuele barrières, even los welke deze zijn en waaruit die zijn ontstaan. De behandelde methoden zijn universeel, door iedereen toepasbaar. Er zijn wel heel veel aannames over Godin en God en allerlei principes. Vraag me af in hoeverre dat geen menselijke toegevoegde dogma’s zijn aan de praktijk van het heks zijn, dat werken met natuur en haar krachten inhoudt.
Het laatste deel vanaf hoofdstuk 10 is aan me voorbij gegaan. Eerst is daar een stemadvies. Onvervalst populisme. Daarmee doet Smit de hekserij tekort. Ook komt Smit met allerlei theorieën en toepassingen die ze zelf zal hebben doorleefd, maar door mij niet gevolgd konden worden, waarmee het boek alsnog zweverig eindigde.
Waarschuwing: hele lange review met een sterk eigen (maar hopelijk goed genoeg onderbouwde) mening.
Introductie:
De eerste keer dat ik Heks van Susan Smit las was ik zo’n 13 jaar oud en zeer geïnteresseerd in hekserij en Wicca. Zo’n vijftien jaar later is er veel veranderd rond deze onderwerpen: nog nooit was er zoveel informatie over te vinden op het internet. Toen ik zag dat Susan met een nieuw boek was uitgekomen “De wijsheid van de heks” wilde ik het meteen luisteren, vooral omdat het me terugbracht naar de jongere ik die, al die jaren later, nog steeds geïnteresseerd is in deze onderwerpen en hekserij zich meer eigen heeft gemaakt.
Ik vond dit een moeilijk boek om te beoordelen, omdat er hier en daar sterke punten in zitten, maar ook veel punten waar ik het niet mee eens ben en vaak vreemd verwoord vond. In deze review zet ik een aantal dingen op een rij, maar omdat ik geluisterd heb, heb ik helaas een aantal quotes gemist of niet opgeschreven. Over het algemeen was dit boek een grote teleurstelling en ik voelde me genoodzaakt hierover te schrijven.
Positieve kanten:
Het positieve aan dit boek vond ik vooral de schrijfstijl. Susan Smit vertelt in een persoonlijke en vloeiende taal hoe zij hekserij ervaart en wat zij in al die jaren na haar eerste boek “Heks” geleerd heeft. Vooral de paragrafen waarin ze vertelt waarom hekserij bij haar past, spraken me erg aan en stond ik op het punt het boek aan te schaffen: ik vond me in haar woorden. Daarnaast kaartte ze ook diepgewortelde problemen aan die sterk in het huidige systeem (het hedendaagse patriciaat) zitten verworven, zoals racisme, seksisme, misogyny, xenofobie, de klimaatcrisis, en natuurlijk het trauma van de heks zelf, wat ik graag “de heksenwond” noem: het bang zijn om uit te komen dat je heks bent. Deze onderwerpen voelden heel empowering aan, het voelde alsof ik gehoord werd, dat de frustraties die ik in de wereld voel valid zijn en dat ik er niet de enige in ben.
Negatieve kanten:
Wat mij toch heeft doen besluiten het boek niet aan te schaffen en het bij audioboek te laten, zijn de volgende punten:
Susan Smit schrijft over haar ervaringen als heks, maar maakt in haar boek heel veel generalisaties over het ‘heks-zijn’, bijv.:
- Heksen geloven in een Godin en een God. - Heksen geloven in reïncarnatie - en dus autmatisch in een ziel. - Heksen geloven in vrouwelijke en mannelijke energie (wat Susan de ‘wet van geslacht’ noemt). - Heksen geloven in een goddelijke intelligentie en een ‘hoger plan’. - Heksen volgen ‘De wet van drie’ en de viering van de acht jaarfeesten.
Hoewel ik zelf geen Wiccan ben, weet ik dat wetten als: "alles wat je doet komt in drievoud bij je terug" en: "doe wat je wilt, zolang het niemand schaadt", regels of wetten zijn uit Wicca, niet uit hekserij zelf. Hekserij is niets meer dan een practice, een craft (zie: Witchcraft), en in de craft zelf zitten geen regels of bepaalde geloofsovertuigingen. Susan Smit weet dit waarschijnlijk zelf ook vast/hopelijk wel, maar schrijft het toch op alsof dit de manier is om als heks te denken.
Deze manier van denken en vertellen kan schadelijk zijn. Bijvoorbeeld, elke keer wanneer Susan het heeft over ‘de wet van het geslacht’ heeft ze het over vrouwelijke en mannelijke energieën. Zelf vind ik dit concept sterk gebaseerd op gender essentialisme, wat excludeert, stereotypen in stand houdt, en schadelijk is. (Een interessante video over gender essentialisme in spiritualiteit: https://www.youtube.com/watch?v=lL3c2...) Dit is één voorbeeld van de vele generalisaties die Susan maakt zonder nu eigenlijk precies te zeggen wat ze er nu helemaal mee bedoelt. En toch schrijft ze dit op als een generaliserend idee, alsof elke heks hier hetzelfde over denkt.
Ik vind dat je persoonlijke overtuigingen gerust mag benoemen (zoals ze ook doet, daar gaat dit boek over), maar Susan zou meer nadruk kunnen leggen op de vele verschillen in hekserij. Ik vond dat dit boek hierin ontzettend tekort schoot en mijn luisterplezier naar beneden haalde. Susan zou inclusiever hebben kunnen schrijven, door bijvoorbeeld een apart hoofdstuk in te richten over verschillende soorten levenswijzen en geloofsovertuigingen in hekserij en magie, of door zichzelf beter te positioneren in de punten die ze aankaart en dit ook meerdere keren te herhalen.
Daarnaast vond ik dat dit boek op een moment een te onsamenhangend geheel werd, waarin haar vooral politieke mening en overtuigingen te sterk naar boven kwamen. Hierdoor kwam ze naar mijn mening te eenzijdig en zelfs een beetje belerend over. Een quote die mij bijvoorbeeld echt deed fronsen was in hoofdstuk 10:
“Wil je af van het kapitalistische systeem van meer winst, meer economische groei, meer meer? Stem dan bij lokale en landelijke verkiezingen op een sociale, groene partij. Zo eenvoudig is het in een democratisch land als Nederland.”
Nee, zo makkelijk ligt het volgens mij helemaal niet. Bovendien heeft het niets met hekserij te maken. Dit is je eigen mening en politieke voorkeur, waar je een groot deel van de bevolking, evenals sommige heksen, uitsluit of zelfs beoordeelt. Je laat hierin ook je eigen privileges zien: niet iedereen heeft de optie om bijvoorbeeld hun ecologische voetdruk kleiner te maken of geen vlees meer te eten, niet iedereen heeft de optie om bij biowinkel biospullen te halen. Niet iedereen woont in Amsterdam, en heeft toegang tot ademsessies en holisitsche artsen die om de hoek liggen. Ik weet dat Susan dit niet zo bedoelt, maar toch kwam het op mij zo over en vond ik belerend.
Conclusie:
Dit zijn een paar punten die me opvielen terwijl ik dit boek luisterde. Een sterk boek met een duidelijke mening, waar opzich niets mis mee is, maar tegelijkertijd schoot het me daarom ook tekort. Het einde vond ik te zweverig en raakte ik het kwijt. Hoewel ik het boek niet zal kopen (deels ook omdat ik toch ook echt wel om mijn ecologische voetdruk moet denken 😉), heeft het me wel geïnspireerd om dieper over bepaalde onderwerpen in hekserij na te denken. Het is een boek die niet uitlegt wat hekserij is, maar wat door de schrijver persoonlijk als hekserij wordt ervaren. Het had meer gesierd als ze zich iets vaker opnieuw gepositioneerd had.
‘De wijsheid van de heks’ vraagt veel concentratie, ik las daarom elke dag maar één hoofdstuk. Op die manier kon ik de inhoud daarna goed laten bezinken en ik werd niet meteen overspoeld met informatie. Susan Smit gebruikt soms heel veel woorden om iets uit te leggen, de hoofdstukken zijn lang en zeer uitgebreid en er wordt vaak teruggegrepen naar eerder werk en andere boeken.
Super interessant al zit er veel herhaling in vanuit Smits eerdere boek (heks). Ook voelde het lezen hier en daar als een advertentie omdat ze veel van haar eerdere werk quote. Wel een aanrader, maar vooral voor mensen die zich nog nooit in hekserij hebben verdiept en die nog nooit iets anders van Smit hebben gelezen.
Toen ik lang geleden het boek ‘heks’ van Susan Smit had gelezen, voelde dat als thuis komen. Ik de tussentijd heb ik veel geleerd en heeft mijn spiritualiteit zich in golven verdiept, is weer wat meer aan de oppervlakte gekomen en heeft zich weer verder verdiept. Het lezen van het boek ‘De wijsheid van de heks’ op dit moment in mijn leven voelt als meer verdieping. Haar schrijven voelt meer doorleefd en heerlijk geaard. Op een paar dingen na die ik niet als ‘vaste waarheid’, maar als een mooie mogelijkheid zie, voel ik me erg thuis bij wat ze schrijft en stimuleert het mij om mijn eigen wijsheid te voelen, verder te onderzoeken, doorleven, en steeds meer te vertrouwen. Met beide voetjes op de grond!
Quote:
Als de heks in je tot je spreekt, richt ze zich tot je wilde natuur, tot het hartstochtelijke, het creatieve, het intuïtieve, het destructieve (als het nodig is), het zinnelijke en het onderzoekende in jou.
Ik keek er erg naar uit om dit boek te lezen, maar ik kwam er heel moeilijk door. Vaak werden mannen in het slechte hoekje gezet, alsof er geen mannen zijn die werden uitgemaakt voor heks. Vaak ging het over 'De wet van', wat steeds saaier werd. Ik lees een boek vaak binnen een maand uit, maar bij dit boek duurde het meer dan twee maanden.
Ondanks dat er dingen waren die ik niet aantrekkelijk vond, schreef zij het wel of een fijne manier. Ik plak altijd plakkertjes in mijn boeken en het viel mij op hoeveel ik er eigenlijk in heb geplakt, zessentwintig!
Het is niet een slecht boek, alleen niet echt mijn smaak. - Ik lees veel heksen- spirituele boeken, dus daar ligt het niet aan.
Als kind wilde ik altijd heks worden, niet zoals uit de sprookjes, maar zoals uit de geschiedenis. Ik voelde me sterk verbonden met de vrouwen die slachtoffer werden van de heksenvervolging. Dit boek lezend realiseer ik me dat ik me nog steeds verbonden voel met heksen. Fijn om eens concreet te lezen wat heks zijn anno 2022 zoal in kan houden.
Begin van het boek vond ik heel sterk. Duidelijke uitleg van het concept van Heks zijn en de natuurreligies erachter. De natuurwetten, wijsheden en soorten heksen werden mooi verwerkt in het verhaal. Mooi was ook dat de auteur de vormen/manieren die ze zelf niet beoefend wel uitgebreid uitwerkte in het verhaal. Daarnaast zeer uitgebreide research en onderbouwing van heksenjachten en de manier waarop dit samenhangt met feministische bewegingen.
Tweede helft van het boek kon ik me niet helemaal meer in vinden. Er was verdere afwijking van de wetenschappelijke literatuur (eerder in het boek werd dit regelmatig aangehaald) en meer op gebied van reïncarnatie, het tekenen van beschermende cirkels en contact met geesten/gidsen etc. Voor mij is dit net een paar stappen verder dan waar ik in geloof en daarmee was het minder makkelijk om geïnteresseerd te blijven.
Prettige schrijfstijl, wel vrij lange hoofdstukken. Mooi voorgelezen.
Geluisterd via Spotify. Ik vind het leuk om af en toe te flirten met spiritualiteit, maar het wordt mij algauw te zweverig, te dogmatisch en te mansplainend. Dit boek is juist heel toegankelijk, niet-oordelend en met verfrissende nuchterheid geschreven. Een enorme aanrader: ook als je alleen nieuwsgierig bent naar heidense religies en hekserij.
Delen waren heel inspirerend, andere delen persoonlijke ervaringen geformuleerd als feiten. Ik vond het interessant om meer te leren over natuurreligies, zeker omdat veel fantasyboeken die ik afgelopen jaar heb gelezen dingen erop hebben gebaseerd. 3,5/5
Sommige hoofdstukken vond ik super interessant en heb ik wat aan gehad, andere hoofdstukken voelde ik niet zoveel voor. Moet het denk ik nog een keer aandachtig lezen om alles goed op te slaan - wie weet!
5 sterren omdat ik ongelooflijk veel mee neem uit het boek, en mijzelf vaak thuisvoelde in wat ze schreef. Vooral in de eerste zeven hoofdstukken en hoofdstuk negen en tien. Ik zou dit boek over een jaartje nog een keer willen lezen. Ik zou m zelf willen aanschaffen, zodat ik er wat in kan markeren en vaker in kan teruglezen. Voor nu een goede eerste kennismaking met hekserij
Interessant boek waarin veel verklaringen en paralellen naar de wetenschap voorkomen, die zijn interessant om te lezen. Afgewisseld met aantal praktische tips. Aan het einde van het boek nam mijn interesse af. Vandaar 3 in plaats van 4 sterren.
DNF. Ik heb het twee keer geprobeerd maar kom er niet doorheen. Er wordt me teveel verwezen naar wicca, terwijl niet elke heks aan wicca doet. Het stikt van de generalisaties. Niet elke heks gelooft in ‘de godin’, niet elke heks werkt met het mannelijke en vrouwelijke, niet elke heks gelooft in de Threefold Law, etc. Verder wekten de vele verwijzingen naar haar eigen werk in stijgende mate irritatie bij me op.
Susan beschrijft hoe de moderne heks midden in het leven staat. Ze leeft in meerdere dimensies, is zich bewust van de wereld om zich heen en probeert daar zo goed mogelijk in te leven, alles met respect voor alles en iedereen. Veel gaat mij nog wat te ver, maar ik heb dit boek met plezier gelezen en geprobeerd te begrijpen.
Dit boek vergt veel concentratie en is zeker niet zo'n boek dat je in een paar dagen uitleest, maar damn, zeker het lezen waard! Spiritueel, maar niet zweverig. Met alle wetenschappelijke onderbouwingen die je nodig hebt om verder in die materie te duiken als je dat zou willen.
Dit is een boek dat problemen aankaart, maar ook hoop geeft dat het anders kan. Een schets van hoe de wereld in elkaar zit, hoe het is als alles in balans is, het mannelijke en het vrouwelijke, het licht en de duisternis, wij en zij. Er is pas balans, als er ruimte is voor alles. Dit betekent overigens niet dat je het ergens niet mee eens mag zijn. Graag zelfs. Zo komen we weer tot nieuwe perspectieven, inzichten en groei.
Net als Susan's boek 'heks', voelde ook dit boek aan als een goed gesprek met een bekende. Het boek biedt veel inzichten op basis van persoonlijke ervaringen. Ik ben heel aards en heb soms moeite met het 'geloven van', desondanks weet Susan haar ervaringen zodanig te brengen dat ik het gewoon kan 'aanhoren' omdat ze het heel toegankelijk en nuchter weet te verwoorden. Als wetenschapper vind ik het leuk hoe Susan verbinding zoekt met de natuurkunde. Ik erken deze verbinding ook en vind het prachtig om hierover te lezen vanuit iemand anders perfectief. Bravo!
Mooi, deze. Mooie bundeling van wat Susan Smit van het heksenleven heeft geleerd en aan andere vrouwen wil doorgeven. De wat abstract klinkende ‘heksenwetten’ zijn vanuit haar persoonlijke ervaringen tot leven gebracht. Zonder overzweef of hoogdravendheid. Over dertig jaar hoop ik nog eens te lezen hoe Smit zich als heks tot schoonheid en de cosmetische laag van ons bestaan verhoudt. Ik ben zo benieuwd hoe ze de wereld bekijkt als ze ook haar rimpels, pigmentvlekken en spataderen tot haar leven heeft toegelaten.
Smit beschrijft op aansprekende wijze een bewuste levensstijl. De auteur heeft me er niet van overtuigd waarom iemand die deze bezigt een heks dient te heten; de dingen die ze beschrijft doen niet aan als exclusief voor wat zij heksen noemt. Smit pleit voor inclusie en gelijkwaardigheid, maar spreekt zichzelf met haar traditionele en binaire man/vrouw-beeld en daarbij “behorende” eigenschappen of krachten regelmatig tegen, niet erkennend wat de rol is van socialisatie en de constructen man en vrouw.
Ik vond dit boek echt goed en heb er toch een aantal zaken van bijgeleerd en ben er positief over. Ik ken Susan Smit van haar regelmatige columns en vind ze over het algemeen zeer ‘raak’, gevat en diepgaand. Dit kan je doortrekken in dit boek. Het leest heel vlot en heeft voldoende diepgang, op sommige punten zoals het culturele erfgoed en de maatschappelijke context, kan ze heel diep en uitgepuurd gaan. Op die punten is het een plezier dit boek te lezen.
Het interessantste zijn de hoofdstukken tussen 20%-60% van het boek. Daar gaat ze dieper in op ‘heksen’ doorheen de geschiedenis en in moderne tijden. De contextualisering van heksenvervolgingen in onze contreien was zeer inzichtelijk.
Daar waar ze transversaal kijkt naar de rol van de vrouw, machtsverhoudingen, levenswijsheid en samenleving, is Susan Smit in dit boek op haar scherpst. In die hoofdstukken heb ik toch wat opgestoken, hoewel ik al veel over het onderwerp wist. Dat is zeer verdienstelijk schrijverschap.
Ik zou het boek aanraden voor wie zich door de titel/achterflap aangesproken voelt het te lezen.
Waarom de 3 sterren en niet 4 of 5? Twee sterren ‘aftrek’, omwille van:
1)In een aantal hoofdstukken kruisverwijst ze uitentreure naar haar vorige boeken of naar dezelfde persoonlijke levensmomenten en dat leest niet vlot, er is teveel herhaling. Het is fijner om dit boek als op zichzelf staand geheel te benaderen. Al die verwijzingen dragen niet bij tot de vorm of inhoud en zorgen voor verbale rommel. Dit gegeven had kunnen worden opgevangen met eindnoten of een lexicon/verwijslijst op het einde.
2)Naar het einde toe gaat ze ineens (?) de politiek-activistische toer op. Toen ging het bergaf. Eigenlijk had ze vlak daarvoor het boek kunnen afronden. Ik had in die laatste hoofdstukken echt het gevoel: ‘het vet is van de soep’. Van een persoonlijk doorleefd relaas gaat ze ineens over naar platitudes en politieke uitspraken. Die waren niet op hun plek en deden afbreuk aan het voorts zeer sterke boek: heel jammer.
Ter illustratie volgende quote: ‘Wil je af van het kapitalistische systeem van meer winst?[…] Stem dan bij landelijke en lokale verkiezingen op een sociale, groene partij. Zo eenvoudig is het, in een democratisch land als Nederland.’
Bovenop die twee punten irriteerde ik me ook aan een aantal meer vage hoofdstukken die inhoudelijk zwak waren (bv. over ‘dagdromen’, over ‘trillingen’).
Alles in ogenschouw genomen had dit boek wat langer op zich kunnen laten broeden, schrappen - herschrijven - schrappen - herformuleren. Nogal contradictorisch omdat ze ergens naar het einde toe het advies aan jongere generaties geeft iets niet ‘te snel in de wereld te zetten’, iets in de luwte te laten groeien. Als ze dit advies zelf had gevolgd, dan was dit boek absoluut een topper geweest.
Ik ben blij het gelezen te hebben en zal zeker nog iets van Susan Smit lezen in de toekomst. Ik hoop dat ze in een volgend boek haar focus en diepgang behoudt. En vooral, dat ze blijft schrijven, want ze heeft veel relevants te vertellen.
Dit is een boek over spiritualiteit. En wel dat, vanuit het oogpunt van de heks. Of wicca. Of natuurreligie. Ik ben dit boek gaan lezen, omdat een aantal aspecten mij aanspreken. Het leven met het wiel van de natuur, de maanstanden en de invloed daarvan op de aarde. Maar ook het vrouwelijke aspect, feminisme en activisme waar Susan over schrijft vond ik erg interessant. Ik heb ook zo mijn kanttekeningen bij het boek, maar dat ligt absoluut niet aan Susan Smit. Zij heeft een fantastische schrijfstijl die van het begin tot het einde weet te boeien. De kanttekeningen hebben puur met mijn eigen beleving van spiritualiteit te maken, en ook met een stukje nuchterheid. Het hoofdstuk waarin Susan Smit schrijft over reïncarnatie, kan ik bijvoorbeeld helemaal niets. Gewoon omdat ik daar niet in geloof. Bovendien vind ik mensen die over vorige levens praten, dat het altijd heel bijzondere levens zijn geweest. Nooit een gewoon leven waarin niks gebeurd. Ook het toedichten van krachten aan stenen of met magisch denken heb ik helemaal niks. Maar dat is iets heel persoonlijks. Verder kan ik haar kritiek richting het christelijke geloof en de kerk niet zo waarderen. Susan haalt soms dingen aan die over het christelijke geloof gaan die mijn inziens niet waar zijn. Zo zegt zij bv dat binnen de hekserij, het goddelijke overal te vinden is. Terwijl een christen hetzelfde zal beantwoorden.
Voor wie net als ik, meer wilt weten over het leven als heks, er nieuwsgierig naar bent, of de heks in jezelf wilt ontdekken, is dit boek zeer geschikt. Het is een bron van informatie en inzichten, biedt nieuwe perspectieven en leest heel prettig. Ik heb enorm genoten van de thema's die mij wel heel erg aanspraken. De thema's waar ik minder mee had, gaven me in ieder geval een inkijkje in een wereld waar ik mezelf niet snel in zou verdiepen en me nu met extra kennis heeft verrijkt. Voor iedereen een aanrader
In 'de wijsheid van de heks' the natural religion of witchcraft is explained and Susan Smit tells what this means to her specifically. When we hear the word "witchcraft," most people already have an image of it, but does it match reality? Our image of witchcraft is mainly formed through fairy tale books, but we also know it through the persecution and burning of witches. Ask any person and his/her definition of a witch will be mostly negative. This book debunks any preconceptions you may have about witches. Because they certainly exist, but probably not in the form you think.
The book focuses mainly on the power of women and nature. When we think of witches, we quickly think of a creepy old lady who spends all day in the middle of the forest brewing potions to lure in children or otherwise harm them. And it is not surprising that we think this way, because there is a grain of truth in it. Witches often keep to themselves and like to seek peace and space in nature to become one with it. Witchcraft goes back to the core and, for example, the healing effects of herbs can be seen as magic. This is why there are many references to natural science in the book. Therefore, the connections between these exact teachings and witchcraft seem to make for logical conclusions. However, there were also some parts that were really referred to as magic, but which I thought could just as easily be explained scientifically.
We know the phenomenon of "witches" (and the fear of it) mostly from the past. This book refers back to that a lot, but it also explains what the doctrine of witches looks like in the present. And then it turns out that at the core, not much has changed. I really liked that this book told both historical events, scientific facts and personal experiences of the author. At times it just got a little drawn out. Often it goes on at length about one subject, but in different words each time. In my opinion, the book could have been a lot shorter and without losing its message.
Over de hele linie vind ik dit een mooi boek. Ik heb het in eerste instantie te leen gekregen, en de lieve lener heeft uiteindelijk besloten me dit boek te schenken. Dat heeft me goed gedaan/heb ik als hartverwarmend ervaren.
Toen ik dit boek in handen kreeg wist ik niet zo goed waarom de ander graag wilde dat ik het zou lezen, dus deze heeft bijna twee weken naast bed gelegen (terwijl ik steeds meer schuldgevoel had omdat ik juist van plan was om het boek zo spoedig mogelijk te retourneren aan de eigenaar). Maar toen ik eenmaal begon merkte ik al snel dat er veel secties waren die in mij resoneerden, waardoor ik me gesterkt voelde in sommige overtuigingen en keuzes. Mijn vrienden hebben vele foto's ontvangen met de boodschap, "dit vond ik mooi", "dit voel ik", "dacht dat jij dit ook mooi zou vinden". Dus op een bijzondere manier was het lezen van dit boek voor mij ook heel verbindend.
De laatste grofweg 100 pagina's resoneerden minder in mij. (Misschien betekent dit wel dat ik nog wat stappen te zetten heb 😂.) Ik voel me vooral aangesproken door secties die gebaseerd zijn op eigen gevoelens en ervaringen. Wanneer dingen leers of schools gaan aanvoelen verlies ik aandacht en interesse. Vertel mij niet hoe de regels werken, dat zoek ik zelf wel uit!
Voor mij was dit geen boek dat je leest in een middagje aan het strand. Het vraagt om tijd en ruimte. Hoofdstukken moeten indalen, een plekje krijgen. Daarna volgt (voor mij) het "o ja" momentje. Misschien dat ik het over een paar jaar nog eens lees, en misschien denk ik dan wel heel anders over ons leven, de maatschappij, de planeet. En tot die tijd staat dit boek met trots en liefde mijn boekenkast.
In haar eerdere boek 'Heks' is Susan Smit nog op zoek naar wat de natuurreligie is en of die bij haar past. Een interessant en onderzoekend boek waarbij ze inzicht biedt in diverse onderdelen van de natuurreligie die niet één vorm kent of op één plek beschreven is. In dit boek geeft ze haar inzichten van de afgelopen 20 jaar. Wat zij geleerd heeft en hoe het je kan helpen bijvoorbeeld bij persoonlijke ontwikkeling.
Het boek bevat allereerst veel informatie. Elk hoofdstuk gaat over een ander onderdeel/onderwerp en heeft aan het eind een kleine samenvatting. Het is daarmee geen boek wat je gemakkelijk achter elkaar doorleest, maar waarbij je de hoofdstukken wel los van elkaar zou kunnen lezen. De hoofdstukken zijn vrij uitgebreid, soms wat van de hak op de tak, en hier en daar wordt ook behoorlijk uitgeweid of eigenlijk van het onderwerp afgedreven waar het hoofdstuk over zou gaan. Er zit ook best wat herhaling vanuit haar eerdere boek en ze verwijst vrij vaak naar eigen werk, een goede portie promotie of misschien zelfs sluikreclame. Het boek voelt op meerdere plekken belerend en soms zelfs als een pamflet van een boze vrouw. Dat voelt niet geheel passend bij een boek over inzichten van de natuurreligie en hoe deze wellicht zelf te in te passen zijn in iemands eigen leven.