Ooit dacht Sjors Roeters dat het kapitalisme de wereld zou redden. Vanaf zijn elfde handelde hij driftig op de beurs en hij geloofde vurig in de superioriteit van het systeem. Nu ziet hij dat de structuren en prikkels van het kapitalisme tot ongelijkheid en verwoesting leiden. Terwijl de aarde in de fik staat, worden de rijken rijker. De geschiedenis laat zien dat extreme ongelijkheid uiteindelijk bijna altijd tot geweld leidt. Maar miljardairs liggen nog niet onder de guillotine. Want er zíjn alternatieven voor het kapitalisme. Roeters gaat op zoek. Kan het tij nog worden gekeerd?
Een aardig boek over de zoektocht naar alternatieven voor het kapitalisme. Of althans, zo presenteert het boek zich. Soms vroeg ik me echter af wat de schrijver nu precies van plan was met dit boek. Hij beschrijft een aantal interessante casussen (zoals een Mondragon coöperatie in Baskenland, of het onteigenen van grote huiseigenaren in Berlijn). Maar sommige andere hoofdstukken meer op een opsomming van notities die hij gemaakt heeft tijdens het lezen van boeken. Dat was jammerlijk, want het zorgde ervoor dat de vraag bij mij oprees wat ik nu eigenlijk aan het lezen was.
Het laatste hoofdstuk, de conclusie, was een goed hoofdstuk met een duidelijke structuur. Hier beschrijft de schrijver de drie punten die kunnen bijdragen aan de omverwerping/vervorming van het kapitalisme:
-democratisering van de economie/bedrijven -ontcommercialisering/decommodificatie van de wereld -onze ogen openen voor de huidige alternatieven / coöperaties / verenigingen
Ik denk dat het boek een stuk helderder was geweest als hij deze structuur had gebruikt voor het hele boek. Nu lijkt het boek meer op een allegaartje van notities over onderwerpen die allemaal wel iets te maken hebben met het (anti-)kapitalisme. Maar zonder heldere structuur is het lastig om de informatie in duidelijke richting te zien. En dat is zonde, want het is een interessant onderwerp en de schrijver lijkt me iemand die er gepassioneerd over is. Maar dit boek had beter uitgevoerd kunnen worden.
“We zouden sociale en politieke regelingen moeten treffen om te voorzien in behoeftes die, wanneer ze niet worden vervuld, intermenselijk geweld veroorzaken: volkshuisvesting, gezondheidszorg, onderwijs en kinderopvang; fatsoenlijke banen op democratisch georganiseerde werkplekken; een gegarandeerd inkomen; lokale democratische controle op gemeenschapsuitgaven en prioriteiten; ruimte voor vrije tijd, spel en sociaal samenzijn, schone lucht en schoon water.”
“Er is geen groter obstakel voor verandering dan mensen die denken dat er geen alternatieven zijn.”
laatste hoofdstuk is nog een coherent betoog, de rest leest een beetje alsof een student heel enthousiast lees tips aan het af ratelen is zonder dat het een verhaal is dat goed te volgen is
Altijd leuk als je het met de schrijver eens bent.
Dit is een prima boek om te lezen als je nog geen (hard core) anarchist bent en je nog wat wil inlezen in de materie. (Niet dat ik dat per se ben trouwens, maar ik sta zeker open voor nieuwe systemen) Veel onderwerpen en ideeën die worden aangehaald zijn redelijk bekend. Dat de rijkste x% de meeste macht heeft, het meeste vervuild en het meeste bloed aan de handen heeft etc. . Ook de oplossingen zijn niet heel nieuw zoals het invoeren van veel meer belasting of zelfs 100% na een bepaald vermogen van een individu.
De vraag waarom een guillotine wordt gebruikt bij protesten en de symboliek ervan lijkt me zo duidelijk dat het niet in het boek had gehoeven.
De schrijfstijl ben ik niet helemaal gewend. Het lijkt er op alsof de auteur het onderwerp interessant vond, een uitgever had gevonden en toen onderzoek is gaan doen. De auteur gebruikt zichzelf niet als expert, behalve op het gebied van investeren, portfolio opbouwen, bonds, shorten etc. Maar schrijft dingen die hij uit boeken heeft geleerd en van mensen die hij heeft geïnterviewd. Het voelt dus iets meer als een soort documentaire of Keuringsdienst van waarde aflevering, waarbij hij je verteld wat hij heeft geleerd. Ik weet niet of het door deze keuze komt, maar de structuur van het boek is dus ook niet helemaal duidelijk. Als documentaire zou dit boek goed werken denk ik. Als boek is het prima. Maar pak daarna ook iets vrolijks op, want je wordt toch een partij treurig van ongelijkheid en kapitalisme.
Fijn geschreven en inhoudelijk heel interessant. Goed overzicht van de noodzaak om te kijken naar alternatieven en welke dit dan zijn. Vooral de bronnen van David whyte vond ik interessant.
Ik vind het een beetje bizar dat de auteur meegaat in het frame dat ecoterrorisme de grootste bedreiging van onze tijd is. Hij zegt zelf dat deze mensen zich richten op fysieke objecten en niet mensen. Ik denk niet dat een snelweg blokkeren vergelijkbaar is met mensen neersteken in een winkelcentrum of moskee, en al helemaal niet erger. Hij lijkt hier nog vast te zitten in het kapitalistische frame dat vernieling van objecten en de financiële kosten dat dit met zich meebrengt zo vreselijk erg is. Het is maar een object. Ja 't is kut als er een Rembrandt of van Gogh besmeurd wordt maar de mensenlevens die we verliezen door klimaatverandering zijn meer waard.
Dan volgt een stukje mansplaining van de rol van de guillotine tijdens de Franse Revolutie, dat we het allemaal verkeerd gebruiken. Ugh.
Het hele eerste hoofdstuk is erg van de hak op de tak. Het is niet logisch opgebouwd, we krijgen allemaal losse flodders aan informatie vanuit allerlei hoeken.
Het voelt ook heel erg wit westers met de verheerlijking van "geweldloze" revolutie, want geweld roept meer geweld op en brengt ons verder van de wereld die we willen creëren. Altijd leuk wanneer een wit, westers persoon dit zegt. Dit was ook mijn kritiek op Martha Nussbaum en nu is het mijn kritiek op Sjors Reuters. Je haalt zelf Malcolm X aan dus je weet best dat de meeste succesvolle revoluties en bewegingen gewelddadig waren, dat zelfs "geweldloze" protesten beveiligd werden door mensen met geweren. Het is als tone policing, erger om geen lieve woorden te gebruiken dan om onderdrukt te worden. En omdat de armste mensen niet wit zijn, klinkt het wederom als racisme en kolonialisme om ze te veroordelen voor het gebruik van geweld terwijl ze zoveel geweld wordt aangedaan. Je had dit ook kunnen framen als de kapitalisten hebben lang gewelddadig hun gang kunnen gaan, maar geweld leidt tot meer geweld en een gewelddadige opstand is de logische reactie op hun kutgedrag. Maar nee, daar had je nog wat werk voor moeten verzetten in je denkvermogen.
Na 35 pagina's houd ik het voor gezien. Wellicht staan er betere dingen in verdere hoofdstukken maar mij maakt dit boek alleen maar kwaad, en niet op de miljardairs. Dnf.
Ik lees niet vaak non fictie, maar dit boek las zo vlot en lekker. Ik was er zo door. Erg gevatte toon, met veel humor. Non fictie hoeft dus geen zware kluif te zijn om inhoudelijk en informatief te zijn. De opmerkingen over dat het boek leest als notities herken ik helemaal niet. Laat je daar zeker niet door weerhouden als je geïnteresseerd bent in dit onderwerp. Het hoofdstuk over inconsistentie vond ik vooral erg goed en ik verneem dat ik het boek vaak weer uit de kast pak om dit hoofdstuk opnieuw te lezen. Zouden meer mensen moeten doen!
Fijn inhoudelijk en duidelijk boek! Ik dacht, wellicht wat naïef, eerst dat het boek vooral zou gaan over het haten op miljardairs, maar het ging over zoveel meer. Sjors Roeters heeft me wat dat betreft positief verrast. Bovendien ben ik na afloop overtuigd dat er nog zoveel mogelijk is om deze aarde een eerlijkere, groenere en fijnere plek te maken voor iedereen. Het verhaal werd ook prettig voorgelezen door Erik van der Horst.
Niet heel diepgaand of vernieuwend, maar doet wat het wil doen erg goed. Kun je iedereen laten lezen die een anti-kapitalistisch geluid wil (of moet) horen.