Αγάπη παράνομη

by Κωνσταντίνος Θεοτόκης, Φίλιππος Βλάχος (Editor)

Η Αγάπη παράνομη γράφτηκε στις αρχές του 20ού αιώνα και εκτυλίσσεται στον Δαφνύλα της Κέρκυρας, με κεντρικούς ήρωες τα μέλη της αγροτικής οικογένειας Θεριανού. Όλα αρχίζουν όταν ο Στάθης Θεριανός προτείνει στη γυναίκα του, Διαμάντω, να παντρέψουν τον γιο τους, Γιώργη, με τη Χρυσαυγή, κόρη της οικογένειας Ασπρέα. Παρά τις επιφυλάξεις της Διαμάντως, το συνοικέσιο ευοδώνεται. Τη μέρα όμως που οι δύο οικογένειες συναντιούνται στο σπίτι του Ασπρέα για τα «γνωρίσματα», αποκαλύπτονται τα βαθύτερα αίτια των προθέσεων του Στάθη. Μια θρυαλλίδα σιγοκαίει τα σωθικά του, ο πόθος του για τη Χρυσαυγή ‒ ένας κρυφός έρωτας που θα εξελιχθεί σε ακραίο πάθος.

Ο Κωνσταντίνος Θεοτόκης έγραψε το εκτενές αυτό διήγημα το 1906, αλλά παρέμεινε ανέκδοτο μέχρι το 1977, οπότε αποκαταστάθηκε και εκδόθηκε με την επιμέλεια του Φίλιππου Βλάχου. Η νέα έκδοση, συμπληρωμένη πλέον με την εργοβιογραφία του συγγραφέα, αναδεικνύει και πάλι ένα κείμενο που συγκλονίζει, ένα έργο αμείωτης δραματικής έντασης, μια περίτεχνη ανατομία των ανθρώπινων παθών.

Genres: Short Stories, Classics, Fiction, Audiobook

128 pages, Hardcover

Published January 1, 2022

About the author

Ο Κωνσταντίνος Θεοτόκης γεννήθηκε στην Κέρκυρα και υπήρξε γόνος αριστοκρατικής οικογένειας, τα μέλη της οποίας ασχολήθηκαν με την πολιτική και τη διπλωματία ήδη από τον 14ο αι.. Παρακολούθησε στο Παρίσι φιλολογία, μαθηματικά, ιατρική και χημεία, χωρίς ωστόσο να λάβει κανένα δίπλωμα. Εκτός όμως της γαλλικής γλώσσας σπούδασε αγγλική, γερμανική, ιταλική και λατινική, καθώς και σανσκριτική. Έτσι πολύγλωσσος από νεαρά ηλικία, ασχολήθηκε πέραν της πεζογραφίας με τη μετάφραση και την ποίηση. Σε ηλικία 19 ετών έγραψε στη γαλλική το πρώτο του έργο, το «Η ζωή των ορέων», που δημοσιεύθηκε και από τον Ερμή της Γαλλίας.

Επιστρέφοντας στην Ελλάδα εγκαταστάθηκε στη Κέρκυρα, στον εξοχικό πύργο των Καρουσάδων. Συνδέθηκε με τον ποιητή Μαβίλη και προσχώρησε από τους πρώτους στο κίνημα του δημοτικισμού. Από τότε φαίνεται ότι ασπάστηκε τις πρώτες σοσιαλιστικές ιδέες, από τις οποίες και διακρίνονται τα έργα του. Συμμετείχε στην επανάσταση της Κρήτης το 1896 ως εθελοντής και στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 στη Θεσσαλία, επικεφαλής δικού του σώματος. Κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έλαβε ενεργό μέρος στο κίνημα της Θεσσαλονίκης. Τότε και απώλεσε ολόκληρη την προικώα περιουσία του στην Αυστρία (1917) οπότε και αναγκάσθηκε να δουλέψει αναλαμβάνοντας το γραφείο λογοκρισίας παντός εντύπου και αλληλογραφίας, θέση που διατήρησε για λίγο χρόνο.

Στην ελληνική λογοτεχνία η πεζογραφία του Κ. Θεοτόκη είχε σημαντική προσφορά. Στα εκτενή διηγήματά του: Η τιμή και το χρήμα, Η ζωή και ο θάνατος του Καραβέλα, Ο κατάδικος και Οι σκλάβοι στα δεσμά τους διακρίνεται η δραματικότητα της αφήγησης και η ρεαλιστική απόδοση της ζωής σε μια ηθογραφική ατμόσφαιρα, που διαπνέεται και από φιλοσοφική διάθεση. Τα σύντομα διηγήματά του, τα οποία δημοσιεύτηκαν στην αρχή στο περιοδικό Τέχνη του Κ. Χατζόπουλου και στον Νουμά, και που αργότερα κυκλοφόρησαν με τον τίτλο Κορφιάτικες ιστορίες, αποδίδουν με απλότητα και λιτότητα την κερκυραϊκή ζωή της εποχής, με εικόνες αδρές και σκληρές. Γεγονός είναι ότι υπήρξε επηρεασμένος από τον Νίτσε από την πρώιμη περίοδο της συγγραφικής του δραστηριότητας, όταν έγραψε πεζογραφήματα όπως Το Πάθος (1899) και διηγήματα όπως το Πίστομα. Στη ποιητική του συγγραφή κυριαρχούν οι μεταφράσεις του Σαίξπηρ που απέδωσε έμμετρα την Τρικυμία, τον Μάκβεθ, τον Βασιλιά Ληρ και τον Οθέλλο. Επίσης μετέφρασε τα Γεωργικά του Βιργιλίου, τον Έρμαν και Δωροθέα του Γκαίτε, τον Φαίδωνα του Πλάτωνα, και από τη σανσκριτική τα: Σακούνταλα, Μαλαβίκα και Αγνημίτρα. Έγραψε επίσης και μερικά σονέτα που διακρίνονταν για τη λεπτότητα αισθήματος.

Ο Κ. Θεοτόκης γνωρίζοντας τον σοσιαλισμό, συμμετείχε επίσης στην ίδρυση του Σοσιαλιστικού Ομίλου και του Αλληλοβοηθητικού Εργατικού Συνδέσμου Κερκύρας (1910-1914), ενώ παράλληλα υποστήριξε το κίνημα για τη χειραφέτηση των γυναικών.

Πέθανε στην Κέρκυρα σε ηλικία 51 ετών, τον Ιούλιο του 1923, από καρκίνο.

Reviews

[Ian D · Rating 4 out of 5]

Ναι, κι εγώ από τη σειρά το έμαθα! Πάλι καλά που γυρίζονται τέτοιες παραγωγές και ξεστραβωνόμαστε κι εμείς οι άσχετοι...

Το διήγημα, τι να πω; Εξαιρετικό. Μού φαίνεται απίστευτο το πόσο πιστά αποδώθηκε όλη η εσωτερική πάλη και οι ψυχικές περιπλανήσεις μέσα σε τόσο λίγες σελίδες, με μια θεματική ασυνήθιστη για την εποχή και τη χώρα μας, καυτηριάζοντας την αγία ορθόδοξη οικογένεια με μια αράδα:

Εκαταλάβαιναν πως έκαναν τότες ό,τι ήθελε ο κόσμος.

Αυτό.

[Ria · Rating 5 out of 5]

σύντομο, τραγικο αλλα ωραιο.
εντωμεταξύ ακομα να δω τη σειρα...

[Jennie · Rating 3 out of 5]

Μια σκοτεινή ανατομία του πόθου, της βίας και της εξουσίας

Το διήγημα «Αγάπη Παράνομη» γράφτηκε το 1906 και δημοσιεύτηκε πολύ αργότερα, το 1977. Διαδραματίζεται στο χωριό Δαφνύλας της Κέρκυρας και παρουσιάζει μια τραγική ιστορία ανήθικου πάθους ανάμεσα σε πεθερό και νύφη.

Ο Θεοτόκης, εκπρόσωπος της ελληνικής ηθογραφίας και του νατουραλισμού, δεν εξιδανικεύει την επαρχία· αντίθετα, αποκαλύπτει τη σκληρότητα, τις προκαταλήψεις και τις βίαιες πατριαρχικές δομές.

Ο Στάθης Θεριανός αποφασίζει να παντρέψει τον γιο του, Γιώργη, με τη Χρυσαυγή, μια νέα κοπέλα της κοινότητας. Όμως η επιλογή αυτή δεν βασίζεται στην αγάπη ούτε στην προίκα, αλλά στον παράνομο ερωτικό του πόθο για τη Χρυσαυγή.

Με πρόσχημα το συνοικέσιο, ο Στάθης φέρνει τη Χρυσαυγή μέσα στο σπίτι του και τελικά την κακοποιεί σεξουαλικά, με τραγικές συνέπειες για όλους.

Το διήγημα ανήκει στην ηθογραφική πεζογραφία, με αναφορές στη ζωή των αγροτών, τα ήθη, τις παραδόσεις και τις οικογενειακές σχέσεις.

Το χωριό δεν παρουσιάζεται ρομαντικά, αλλά ως κλειστή κοινωνία, που καλύπτει τη βία και υποτάσσει τις γυναίκες.

Ο Στάθης ενσαρκώνει την πατριαρχική εξουσία, που αντιμετωπίζει τη γυναίκα όχι ως πρόσωπο αλλά ως αντικείμενο ηδονής και ιδιοκτησία.

Η Διαμάντω, η σύζυγός του, είναι αδύναμη να αντιδράσει, όπως και η Χρυσαυγή, που δεν έχει φωνή, βούληση ή δικαίωμα στη δικαιοσύνη.

Ο βιασμός δεν περιγράφεται ωμά, αλλά υπονοείται μέσα από υπόγεια ένταση και αποσιωπήσεις.

Είναι μια πράξη επιβολής και κτητικότητας, και όχι «παραφοράς» έρωτα.

Ο Θεοτόκης καταγγέλλει με τρόπο δραματικό την ανισότητα φύλων και την ένοχη σιωπή της κοινωνίας.

Τριτοπρόσωπη αφήγηση με εστίαση στους ψυχισμούς των χαρακτήρων.

Νατουραλιστικό ύφος: ο άνθρωπος καθορίζεται από τα πάθη του και τις κοινωνικές του συνθήκες.

Ρεαλισμός στην απεικόνιση της ζωής στην επαρχία: φτώχεια, προκατάληψη, αυστηροί ρόλοι.

Η παράνομη αγάπη δεν έχει τίποτα το ρομαντικό – είναι καταστροφική, νοσηρή και εγκληματική.

Η κοινωνία δεν τιμωρεί τον θύτη – ο ίδιος παίρνει την «τύχη» του στα χέρια του με δολοφονία και αυτοκαταστροφή, πράξεις που όμως δεν εξιλεώνουν.

Ένα σκοτεινό πορτρέτο του έρωτα ως βίας και της εξουσίας ως παθολογίας.

Ο Θεοτόκης αποδομεί την εξιδανικευμένη εικόνα της ελληνικής υπαίθρου.

Το έργο παραμένει επίκαιρο, σχολιάζοντας τις δομές της έμφυλης καταπίεσης και το τίμημα της σιωπής.

[Penelope · Rating 4 out of 5]

Audio book

[Marinetta · Rating 4 out of 5]

Αρχικά να πω για τη σειρά! Είναι πάρα πολύ καλή ένα εξαιρετικό κλασικό δράμα με ρεαλιστικότατες ερμηνείες. Η Καραμπέτη σε άλλο επίπεδο!
Το διήγημα ήταν ωραίο με πολλές σκέψεις , συναισθήματα και έννοιες των ηρώων. Χαίρομαι που η σειρά με ώθησε να το διαβάσω. 9/10
Η σειρά 10 με τόνο !!

[Ioannis Tryfonas · Rating 5 out of 5]

Ένα καταπληκτικό σύντομο διήγημα του μεγάλου κερκυραίου συγγραφέα, Κων/νου Θεοτόκη, προσφάτως μεταφερμένο με επιτυχία στην μικρή οθόνη - αξίζει να το διαβάσετε.

[Georgia Zarkadaki · Rating 3 out of 5]

Να είναι καλά τα audiobooks!
Κλασσική ιστορια παράνομου έρωτα.

[Marianna Arvaniti · Rating 4 out of 5]

Λόγος συμπυκνωμένος και λιτός , χαρακτήρες δυναμικοί .

[Maria Book_a_boook Tsimpogianni · Rating 3 out of 5]

Ο Στάθης χρειάζεται χέρια για τα χωράφια του και σκέφτεται να παντρέψει τον γιο του με την πιο όμορφη κοπέλα της περιοχής! Οι πραγματικές βλέψεις βέβαια είναι για τον ίδιο και όχι για τον γιο του. Την ποθεί αλλά αυτό το πάθος είναι παράνομο.

Το βιβλίο αυτό γράφτηκε στις αρχές του 20ου αιώνα και αφορά το χωριό Δαφνύλα της Κέρκυρας ενώ ο χρόνος της αφήγησης ορίζεται αόριστα κατά το έτος 1906. Η εποχή αυτή φαντάζει εντελώς διαφορετική από τη δική μας καθώς ο άνθρωπος τότε ήταν παραδομένος στο πάθος και στο έλεος της φύσης.
Αρχικά η μεγάλη καρποφορία είναι εκείνη που αναγκάζει τον Στάθη να βάλει μπρος το σχέδιο του. Δε θέλει εργάτες θέλει μια νύφη και πείθει την Διαμάντω. Η νύφη παρουσιάζεται στολισμένη με γιλέκο με πολλά χρυσοστόλιστα κεντήματα. Επίσης μπροστά στο στήθος, χρυσές αλυσίδες το στολίζουν, δείγμα ότι η οικογένεια του Στάθη είναι πλούσια και θέλει να εντυπωσιάσει όλο το χωριό. Αυτό το λαογραφικό στοιχείο έδειχνε αρκετά στοιχεία για την οικογένεια στην οποία θα πήγαινε η νύφη. Συνήθως εξασφάλιζε ένα δυνατό συμβόλαιο με τον προύχοντα της περιοχής.
Η έννοια του πόθου συνεπάγεται την αγάπη η οποία είναι μονομερής. Αλλά είναι τρομερό αν σκεφτούμε ότι ο πόθος μεταφράζεται ως αγάπη. Επίσης, η Χρυσαυγή αν και βιάστηκε από τον πεθερό της, αφήνεται μετέωρο από τον Θεοτόκη αν συνέχισε και η ίδια το πάθος αυτό. Θεωρώ πως σε αυτό το έργο σίγουρα το στίγμα και η ντροπή και ότι δεν κατάφερε να το αποφύγει θεωρείται συναίνεση.
Αξίζει να αναφερθεί και η λειτουργία της θρησκείας η οποία εμφανίζεται ως παρηγοριά, ως κέντρο κοινωνικοποίησης αλλά και ως τιμωρία. Οι αναφορές στον Θεό και η τιμωρία των άνομων πράξεων που ξεστόμιζε η Διαμάντω ήταν αυτές που κάπως περιόριζαν το πάθος του Στάθη.

Αυτή η νουβέλα ουσιαστικά είναι μια μικρή λαογραφική αναδρομή στην ελληνική κοινωνία των αρχών του 20ου αιώνα μεταδίδοντας μας το πνεύμα της εποχής αλλά και τον τρόπο που η κοινωνία «κουκούλωνε τα πράγματα» και σιωπούσε υποφέροντας.

[Ελένη Καραχανίδη]

Ο τρόπος που κάποια βιβλία παραμένουν επίκαιρα και τα νιώθεις παρά τα χρόνια τους σύγχρονα δεν θα πάψει να με εντυπωσιάζει. Πιστεύω ότι είναι και μέρος της αξίας της ουσίας και της γοητείας τους. Τέτοιο βιβλίο είναι αυτό που σε βουτά και σε παρασύρει στον κόσμο του. Έναν κόσμο με συναισθήματα απαγορευμένα με τη θέση της γυναίκας και τα στερεότυπα να ξεχειλίζουν. Δυνατό στη σκιαγράφηση των χαρακτήρων και στη λυρικότητα των περιγραφών. Πολύ ενδιαφέρον. *Αφότου ολοκλήρωσα το βιβλίο διάβασα ότι υπάρχει και σειρά. ομολογώ ότι δεν κατάλαβα καν ποια είναι.

[Nena · Rating 5 out of 5]

Συνταρακτική η γραφή του Κωνσταντίνου Θεοτόκη. Η σφοδρή ερωτική επιθυμία εξελίσσεται σε μια παράνομη σχέση του πρωταγωνιστή Στάθη Θεριανού για την νύφη του Χρυσαυγή , ο δεσμό�� τους απειλεί να καταστρέψει τις δύο οικογένειες και να συγκρουστεί με τα αυστηρά ήθη της κλειστής και πατριαρχικής τοπικής κοινωνίας της Δαφνύλας της Κέρκυρας. Παράλληλα, μέσα από τη γραφή του Θεοτ��κη αναδεικνύεται η δυναμική παρουσία της γυναίκας.Οι ήρωες είναι ολοκληρωμένοι, ανθρώπινοι και γραμμένοι με απόλυτη ακρίβεια. Διάβασα πρώτα το βιβλίο, η σειρά και οι ερμηνείες ακολουθούν πιστά το κλασσικό αυτό αριστούργημα.

[Sophia K · Rating 5 out of 5]

Είχε δει μια φίλη την σειρά και μου πρότεινε να την δω. Στις μεταφορές στην μικρή/ μεγάλη οθόνη προσπαθώ πρώτα να έχω διαβάσει το βιβλίο. Τι να πω? Εξαιρετικό. Η γραφή ρέει και διαβάζετε χωρίς διακοπή. Ο Θεοτόκης σε όλα του τα βιβλία έχει μια διεισδυτική ματιά πολύ μπροστά απο την εποχή του ή απλά παναθρώπινη. 'Βλέπει" και μεταφέρει στον αναγνώστη με χειρουργική ακρίβεια στο κέντρο της ιστορίας, τα συναισθήματα, τα διλλήματα των ηρώων του καθώς και την φιλοσοφική/ κοινωνική υπόσταση.

[Eva Filippa · Rating 3 out of 5]

Ως άτομο που κατάγεται από τη Κέρκυρα ήταν ώρα να καταπιαστώ επιτέλους με το διήγημα του Θεοτόκη «αγάπη παράνομη». Το άκουσα μέσω της εφαρμογής JukeBooks και πραγματικά δε μπορούσα να σταματήσω να το ακούω. Η γραφή σε κρατάει μέχρι τη τελευταία λεξη. Θα μπορούσα να το απολαύσω περισσότερο αν δεν ήταν τέτοιο το θέμα: σεξουαλικη κακοποίηση. Σίγουρα θα ξαναδώ και την αντίστοιχη σειρά της ΕΡΤ, η οποία αξίζει πραγματικά.

[Tassos Bog · Rating 5 out of 5]

Ένα διήγημα του Θεοτόκη που γράφτηκε το 1906 και αφορά τον παράνομο έρωτα ενός άντρα με τη γυναίκα του γιου του. Σε μια κοινωνία κλειστή ένας πατέρας αποφασίζει να παντρέψει τον γιο του με την κοπέλα που ο ίδιος είδε μια μέρα στα χωράφια και του άρεσε. Ο γάμος γίνεται και η φωτιά είναι έτοιμη να κάψει τους πάντες.

[C · Rating 3 out of 5]

Ίσως έφταιγε που είχα δει πρώτα τη σειρά και διάβασα έπειτα το διήγημα. Νομίζω ότι κατά την ανάγνωση του συγκεκριμένου διηγήματος κάτι μου έλειψε. Μπορεί να έφταιγε και η έκδοση. Ομολογώ ότι περίμενα να μου δημιουργήσει εντονότερα συναισθήματα και να μου αφήσει μερικά αναπάντητα ερωτήματα στα οποία ύστερα από σκέψη θα μπορούσα να απαντήσω, ωστόσο αυτό δεν έγινε.

[Tasos Koutsovasilis · Rating 5 out of 5]

Αφορμή να διαβάσω το διήγημα του Θεοτόκη στάθηκε η καταπληκτική ομώνυμη σειρά του ERTFlix.
Ένα σύντομο και μεστό διήγημα, μια ιστορία πάθους.
5 αστέρια για αυτό το ξεχασμένο αλλά εξαιρετικό διήγημα του Θεοτόκη

[Άννα Βαλάση · Rating 3 out of 5]

Rated it

[foundon_mybookshelf · Rating 3 out of 5]

χρόνος διαβάσματος 2 ώρες 30 λεπτά και 14 δεύτερα
6 συνεδρίες
92 σελίδες

[Ioanna Lyb · Rating 5 out of 5]

Αριστούργημα!

[Eli · Rating 4 out of 5]

* Audiobook *
Συγκλονιστική αφήγηση από τον Λεωνίδα Χρυσομάλλη.

[Varvara Nikolaidou · Rating 4 out of 5]

Μικρό διαμαντάκι με όμορφη χρήση της ελληνικής γλώσσας και ντοπιολαλιάς και αριστοτεχνική περιγραφή του ψυχισμού των ηρώων.

[vagia · Rating 5 out of 5]

Το άκουσα σε audiobook και μαγεύτηκα ... Από την πανέμορφη χροιά της γλώσσας, από τη λιτή και δυνατή γραφή, από το εξαιρετο ψυχογραφημα όλων των προσώπων.

[Tonia Mitsea · Rating 4 out of 5]

Κλασσικό παράδειγμα της Ελλάδας του τότε,με το τι θα πει ο κοσμος,με τα ψέματα,το πόσα πράγματα έμεναν κρυφά αλλά και με την πατριαρχία στα ύψη. Πέραν τούτων,το διήγημα ήταν εξαιρετικό.

[Δήμητρα Κόμτσια · Rating 4 out of 5]

Προκλητικό για την εποχή του!Δείχνει την αντίληψη που υπήρχε εκείνα τα χρόνια και τον τρόπο που αντιμετώπιζαν οι άνθρωποι εκείνοι τα πράγματα..

[Christina · Rating 4 out of 5]

4.5 ☆
The end of the story gave me chills

[Diamantis · Rating 3 out of 5]

Τραγική ιστορία, με το κλασικό εξαιρετικό αφηγηματικό ύφος του Θεοτόκη.

[Alexandra Pavlou · Rating 4 out of 5]

Ολοκληρωμένοι ήρωες σε μια ιστορία βγαλμένη από άλλη εποχή.