Picasso, Van Gogh en Duchamp: het zijn kunstenaars die de kunstgeschiedenis hebben bepaald. Maar in diezelfde tijd waren er belangrijke vrouwelijke kunstenaars die vaak zijn vergeten. Ze waren soms de muze van een mannelijke kunstenaar, maar vaker nog hun eigen muze. Stuk voor stuk vrouwen die zo vrij mogelijk leefden en vochten voor wat ze belangrijk vonden, niet bang om zich aan de norm te ontworstelen. Hun werk en hun levensverhalen zijn van even grote betekenis geweest voor de kunstgeschiedenis als voor de emancipatie van de vrouw. Ze behandelden thema’s die vandaag de dag nog steeds actueel zijn: gender, seksualiteit, moederschap, racisme en feminisme. Ik ben mijn muze is een visuele ode aan acht eigenzinnige vrouwelijke kunstenaars waaronder Frida Kahlo, Charley Toorop en Artemisia Gentileschi. Zij vormen de ongeziene kant van een kunstgeschiedenis waarvan de belangrijkste iconen altijd mannen zijn geweest.
Wat een geweldig boek!! Echt een reis door het leven van acht kunstenaars, waar je op een fantastische manier in wordt meegenomen - en je hoopt dat er geen einde aan komt! Prachtig geïllustreerd en vol met informatie die niet "wijdverspreid" is maar dat wel zou moeten zijn, want het leven en de kunst van deze kunstenaars is in de meeste gevallen ondergewaardeerd. Ik raad dit boek absoluut aan!
In de graphic novel Ik ben mijn muze tekent Loes Faber de fascinerende levensverhalen op van acht vrouwelijke kunstenaars door de geschiedenis heen. Sommigen van hen kregen in hun eigen tijd uiteindelijk wel erkenning, maar zijn vervolgens toch naar de achtergrond verdreven: in het standaardwerk A Basic History of Western Art uit 1980 stond geen enkele vrouwelijke kunstenaar. Dat is je lot wanneer de geschiedenisboeken voornamelijk geschreven worden door (witte) mannen, aldus Faber. Maar gelukkig, merkt ze zelf op, zijn de tijden aan het veranderen en worden aloude verhalen aangevuld. Ik ben mijn muze is daar een schitterend voorbeeld van.
Artemisia Gentileschi, Elsa von Freytag-Loringhoven, Charley Toorop, Claude Cahun, Frida Kahlo, Amrita Sher-Gil, Elizabeth Catlett en Carolee Schneemann. Dat zijn de kunstenaars die Faber met indrukwekkende zwart-wit tekeningen en grote lappen tekst uitlicht in haar graphic novel. Gentileschi werd in 1593 geboren, Schneemann in 1939. Doordat Faber de kunstenaars chronologisch afgaat, is Ik ben mijn muze meer dan een verzameling biografieën. Er ontstaat zowel een beeld van de ontwikkelingen in de kustgeschiedenis, als van de emancipatie van de vrouw. Gentileschi leefde in een tijd waarin verkrachting juridisch teniet kon worden gedaan, als je vervolgens met het slachtoffer trouwde; Schneemanns kunst is een product van de tweede feministische golf. Maar als die laatste in 1964 een sensuele performance uitvoert, probeert een man die daar zo overstuur van is, haar te wurgen. Er is veel veranderd en er is veel hetzelfde gebleven.
‘De selectie van vrouwen is een persoonlijke, en daarmee onvermijdelijk beperkt,’ geeft Faber in haar voorwoord aan. Waar ze op gelet heeft, is dat de geselecteerde vrouwen in verschillende kunstdisciplines actief waren die in verschillende werelddelen werden beoefend. De herkomst van de vrouwen zelf is vrij eentonig te noemen: vijf komen uit Europa, drie uit Noord-Amerika. Ook valt op dat allen minstens in de middenklasse zijn geboren. Tegelijkertijd raak je er tijdens het lezen van Ik ben mijn muze van overtuigd dat je, zeker als vrouw, wel enige vinkjes móét bezitten om toe te kunnen treden tot de hogere regionen van de kunstwereld. Seksisme is een ervaring die alle acht de kunstenaars delen. Dat verklaart deels het zijn van ‘hun eigen muze’: het eigen lichaam en de eigen persoon waren de grootste vrijplaatsen die ze konden vinden.
Dat Faber uitgebreid reflecteert op haar selectie toont in ieder geval haar integere werkwijze aan. Ook de manier waarop ze met allround kunstenaar Claude Cahun omgaat, geeft hier blijk van. Op heldere wijze verklaart de auteur dat Cahun in onze tijd misschien wel met genderneutrale voornaamwoorden zou willen worden aangesproken, en waarom ze in dit boek waar nodig toch voor de vrouwelijke vorm heeft gekozen. Faber lijkt te hebben nagedacht over alle vormen van kritiek die op de loer liggen bij het maken van een mini-canon, maar nergens leidt dit tot een verkrampt boek.
Wat Ik ben mijn muze tot zo’n aangename lees- en kijkervaring maakt, is de stijl en toon die Faber gevonden heeft in zowel haar tekeningen als in haar prozastukken. Het geheel is krachtig en opgewekt, alsof ze het vertelt aan een jongere zus die op het punt staat de wijde wereld in te trekken. Natuurlijk worden we gewezen op de verschillende vormen van ongeluk en onrecht waar de kunstenaars mee te maken hebben gehad – de eenzaamheid en de pijn spat soms van de pagina’s af. Maar nergens sluipt er een verongelijkt slachtofferschap in. Er wordt juist nadrukkelijk stilgestaan bij de prachtige werken die de kunstenaars gemaakt hebben, bij de kleine en grote overwinningen die ze op persoonlijk en zakelijk vlak hebben geboekt. Het uitroepteken wint het van de dubbele puntjes. Deze graphic novel voelt daarom aan als een viering. Een viering van de kunst, een viering van de vrouw, een viering van de vrouw in de kunst. En iedereen is uitgenodigd deze keer.
Incredibly inspiring, well-researched stories with beautifully crafted illustrations. Since the drawings are in black & white, I’m also going to use it as a colouring-in book! 🌻
Eigenzinnige vrouwen die de kunstgeschiedenis veranderden. Dat is de ondertitel van dit geweldige boek. 8 vrouwelijke kunstenaars krijgen een eerbetoon in deze ongelooflijke graphic novel. Frida Kahlo kent u ongetwijfeld maar hoorde u al van volgende mensen: Artemisia Gentileschi, Barones Elsa von Freytag-Loringhoven, Charely Toorop, Claude Cahun, Amrita Sher-Gil, Elizabeth Catlett, Carolee Schneemann? Ik niet, tot nu.
Artemisia, de eerste in het boek, werd geboren in 1593 en komt eeuwen later toch springlevend tevoorschijn onder de (teken-) pen van Faber. Ik geef het toe, aan de tekenstijl moest ik even wennen, maar het verhaal is zo boeiend dat je die ongemakkelijkheid snel vergeet en al heel snel ging ik er zelfs van houden. Zeker omdat Loes Faber door die stijl heel veel informatie en details per pagina kan weergeven, op een heel gevarieerde manier. Het maakt dit boek lezen soms even puzzelen, maar dat geeft je de kans om even te vertragen en alle ongelooflijk boeiende weetjes over de indrukwekkende levens van deze fascinerende vrouwen helemaal tot je door te laten dringen. Ik weet dat dit wel een zeer enthousiaste zin is maar dat ben ik ook.
Ik ben enthousiast over dit boek, de informatie er in (ik ga al die vrouwen verder opzoeken), de moedige kunstenaars, de stijl, Loes Faber (dank voor dit grandioze werk, die 6 jaren hebben tot iets prachtigs geleid!) en het empowerende, educatieve effect van dit boek.
Dit boek moet elke vrouw lezen, elke kunstenaar (in spe), elke student op school. Waarom had ik überhaupt nog niet van deze belangrijke kunstenaars gehoord!? Het is zo inspirerend om te lezen hoe kleine meisjes tot indrukwekkende vrouwen uitgroeiden. Niet enkel voor de kunstgeschiedenis maar ook voor het feminisme, de emancipatie van de vrouw zijn zij enorm belangrijk (geweest). Jammer genoeg zijn veel van hun struikelblokken (vrouw zijn), actiepunten (racisme, feminisme, homofobie,…) en vijanden (oude, witte mannen) nog steeds dezelfde.
Ik hoop dat Faber nog de moed en zin heeft om van dit boek een eerste deel in een belangrijke reeks te maken. Ik ben fan!
The subject is interesting and important, but that is about all I liked about this book. I don't like the chaotic lettering making it strenuous to read. The wording is confusing at times, for example "she got rid of the child" about I presume an abortion? The drawings make all the female characters look alike. The text is almost at the level of a teenagers informative genre, but the drawings contain a lot of explicit sex. Who is this book for? I presume mostly for the writer herself.
Prachtige graphic Novel die het verhaal van 3 belangrijke vrouwelijke kunstenaars illustreert! Veel tekst, prachtige illustraties en vooral geweldig dat deze (nog) niet zo bekende vrouwen op deze manier ook het voetstuk krijgen dat ze verdienen!! #graphic-novel
het hele totaalplaatje klopte gewoon: een graphic novel (hoe cool??) over de kunstgeschiedenis van geweldige underrated kunstenaressen, feministischer en creatiever kan niet!
Prachtig beeldverhaal, werkelijk prachtig! Een aanrader voor iedereen die houdt van kunst, inspirerende figuren, cheecky tekeningen en voornamelijk een passie hebben!