Κανόνες, κοντάκια, αναστάσιμα απολυτίκια και καταβασίες ήταν ακούσματα γνωστά στον Παπαδιαμάντη, τα οποία διαμόρφωσαν ως έναν βαθμό την οπτική και, συνεπώς, τη γραφή του, η Ορθοδοξία είναι παρούσα, συγγράφει με τον λογοτέχνη, του υπαγορεύει. Τα Πασχαλινά Διηγήματα που συγκροτούν αυτό τον τόμο μεταφέρουν τους αναγνώστες σε εποχές αλλοτινές, αυθεντικές, όπου το βίωμα των αγίων ημερών ήταν όντως βίωμα. Η εύχυμη γλώσσα τους, οι γλαφυρές περιγραφές, η γνησιότητα των ηρώων, οι συγκινητικές συνομιλίες τους, οι αναμνήσεις τους, μαγεύουν εδώ και εκατό και πλέον χρόνια από τον θάνατο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Το έργο του Παπαδιαμάντη είναι γνωστό για την τεράστια συμβολή του στα ελληνικά γράμματα, και αυτός είναι ο λόγος που ο εκπαιδευτικός κόσμος το συμπεριέλαβε στο εκπαιδευτικό του πρόγραμμα, με αποτέλεσμα πολλοί μαθητές να γνωρίσουν το έργο του, παρά τις δυσκολίες της γλώσσας στην οποία γράφει ο συγγραφέας. Μαλλιάρης Παιδεία, 2015 224σ. 21x14εκ. ISBN 9789604577194
Alexandros Papadiamantis (Greek: Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης) was an influential Greek novelist and short-story writer. He was born in Greece, on the island of Skiathos, in the western part of the Aegean Sea. The island would figure prominently in his work. His father was a priest. He moved to Athens as a young man to complete his high school studies, and enrolled in the philosophy faculty of Athens University, but never completed his studies. He returned to his native island in later life, and died there. He supported himself by writing throughout his adult life, anything from journalism and short stories to several serialized novels. From a certain point onwards he had become very popular, and newspapers and magazines vied for his writings, offering him substantial fees. Papadiamantis did not care for money, and would often ask for lower fees if he thought they were unfairly high; furthermore he spent his money carelessly and took no care of his clothing and appearance. He never married, and was known to be a recluse, whose only true cares were observing and writing about the life of the poor, and chanting at church: he was referred to as "kosmokalogeros" (κοσμοκαλόγερος, "a monk in the world"). He died of pneumonia.
Τα Πασχαλινά Διηγήματα μου θυμίζουν την παιδική μου ηλικία καθώς τότε τα πρωτοδιάβασα, σε άλλη έκδοση βέβαια. Σε αυτά τα βιβλία που αποπνέουν παράδοση, με ευχαριστεί ιδιαίτερα το γεγονός ότι δεν έχουν περάσει από τα κριτήρια της πολιτικής ορθότητας και είναι πιο ειλικρινή κι αυθόρμητα. Κάποια είναι σκληρά για τα παιδιά με τα σημερινά δεδομένα, είναι όμως μοναδικά.
Όμορφα πασχαλινά διηγήματα, τοποθετημένα στην ιδιαίτερη πατρίδα του Παπαδιαμάντη, τη Σκιάθο, με πρωταγωνιστές λαϊκούς ανθρώπους της υπαίθρου. Απλά αλλά και ουσιώδη, αθώα αλλά και έξυπνα, λυπητερά αλλά και αισιόδοξα, βοηθούν τον αναγνώστη να βιώσει το Πάσχα πιο έντονα και με περισσότερη κατάνυξη.
1. Έχουν απίστευτες περιγραφές της Ελληνικής φύσης, χρησιμοποιώντας τις λέξεις σαν χρώματα που ζωγραφίζουν. Τι να λέμε τώρα... απίστευτες περιγραφές, θες να ταξιδέψεις στη Σκιάθο άμεσα.
2. Έχουν επίσης πολύ βαθιές περιγραφές της ανθρώπινης φύσης, χρησιμοποιώντας απλά, καθημερινά περιστατικά.
3. Η γλώσσα του Παπαδιαμάντη είναι καθαρά ποιητική. Είναι σαν να γράφει ποίηση με πεζό λόγο. Υπάρχουν φράσεις, περιγραφές, παρομοιώσεις που πραγματικά τις υπογράμμισα κ τις σημείωσα ώστε να τις ξαναδιαβάσω πολλές φορές, να τις ξαναχαρώ! Τόσο όμορφες είναι.
(Δε συμφωνώ ότι οι ιστορίες αυτές είναι πρωτίστως για παιδιά. Τα παιδιά δε θα καταλάβουν εύκολα το βάθος των περιγραφών του βιβλίου, τα νοήματά του. Φυσικά κ οι ιστορίες διαβάζονται από παιδιά, αλλά οι ενήλικες θεωρώ μπορούν να διακρίνουν περισσότερα νοήματα στο βιβλίο.)
4. Τέλος, το πηγαίο χιούμορ του βιβλίου ήταν μια αναπάντεχη έκπληξη για μένα!!! Γέλασα με την καρδιά μου!!! Μάλιστα το έντονο κωμικό στοιχείο προσδίδει στην περιγραφή της ανθρώπινης φύσης.
Σημείωση: δε διάβασα την έκδοση της Εστίας, αλλά του Ηλία Δικαίου, έτος 1912, Αθήνα. Η έκδοση Δικαίου διατίθεται δωρεάν στο διαδίκτυο.
Τα Πασχαλινά διηγήματα του Παπαδιαμάντη τα διάβασα – ως αρμόζει, και πολύ ταιριαστά - την Μεγάλη Εβδομάδα του 2022. Ξεκίνησα Κυριακή των Βαΐων, τελείωσα Κυριακή του Πάσχα. Ήταν μεγάλο κίνητρο να πετύχω ακριβώς αυτό. Αλλιώς θα μου έπαιρνε περισσότερο χρόνο. Λόγω της γραφής και της γλώσσας. Δεν θα μπορούσε να ήταν διαφορετική βεβαίως, αφού αυτός είναι ο Παπαδιαμάντης. Αμέσως μετά από αυτό το βιβλίο άρχισα να διαβάζω τον Ο κοσμοκαλόγερος: Μυθιστορηματική βιογραφία του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη του Περάνθη. (Από την ίδια σειρά Νεοελληνικής Λογοτεχνίας των Εκδόσεων Εστίας). Επίσης αρμόζων. Επίσης το έκανα σε μια περίοδο που ήμουν στην Αθήνα, στις περιοχές, που έζησε ο κοσμοκαλόγερος. Και είναι η Αθήνα, είναι η Σκιάθος, είναι ο πατέρας ιερέας, είναι οι φίλοι και οι ξάδελφοι, είναι τα αδέλφια και κυρίως οι αδελφές, και είναι οι εφημερίδες, και οι λίγες οι δραχμές. Και όλα τα κομμάτια ενώνονται και σχηματίζεται η εικόνα και έρχεται η κατανόηση αυτών των διηγημάτων. Εκεί που συναντιέται η έμπνευση, το ταλέντο με την ανέχεια και την φτώχια.
Όλα τα διηγήματα λαμβάνουν χώρα κατά την διάρκεια του Πάσχα προφανώς, σε παλαιότερους καιρούς ή και ένα-δυο σε σύγχρονους του συγγραφέα, και σε τόπους γνωστούς. Στην Σκιάθο ή στην Αθήνα. Και καταλλήλως έχουν ηθογραφικό χρώμα. Από τις ημερομηνίες φαίνεται ο συγγραφέας έγραφε ένα τον χρόνο. Εκδιδόταν σε συγκεκριμένες εφημερίδες της εποχής. Αυτό ήταν και το κύριο εισόδημα του Παπαδιαμάντη. Προφανώς ακόμη και τότε (1880 με 1905) κάποια τον έκριναν αρνητικά για αυτό. Νιώθει την ανάγκη να απαντήσει σε ένα από αυτά τα διηγήματα:
125 χρόνια μετά, δεν θα κάνω την ίδια κριτική. Εξάλλου ήξερα τι θα διαβάσω όταν άνοιγα βιβλίο με διηγήματα του Παπαδιαμάντη και με τον τίτλο Πασχαλινά Διηγήματα. Αλλά οφείλω να παραδεχτώ ότι μόνο η συγκυρία για το Πάσχα (αν και αμέτοχος κατά τα άλλα) μου έδωσε την αναγνωστική ώθηση. Ανακαλεί και πλάθει κάποιες ιστορίες ο Παπαδιαμάντης αλλά η γλώσσα μαζί με την θεματολογία απαιτούν συγκέντρωση. Δεν παύει όμως να ξετυλίγεται η προσεγμένη γραφή του συγγραφέα, ιδιώς στις περιγραφές, που - μην φοβάστε - είναι συντομες. Κρύβουν ποίηση που απογειώνεται από την γλώσσα.
16 ιστορίες μια άλλης εποχής κοντά στο 1800 κάτι !!!Περιγραφή καταστάσεων που ξετυλίγονται μέσω της αφήγησής του Παπαδιαμάντη μοναδικά και σε γυρνούν νοσταλγικά πίσω!!!