Een Rus als ik

by Eline Helmer

Eline Helmer is 22 als ze naar de provinciestad Pskov verhuist en vol tegen de Russische realiteit op loopt. Maandenlang in het donker leven omdat het minder dan de helft van de dag licht is. Duizelig zijn tijdens het sporten omdat je lichaam protesteert tegen het enige dieet dat je je met je nieuwe salaris kunt veroorloven. Omringd door Russen die je zonder gemeenschappelijke taal niet écht kunt leren kennen.

Vijf jaar later woont ze nog steeds in Rusland, spreekt ze de taal vloeiend en vraagt ze zich af: wat als iedereen in Nederland een praatje kon maken met de conciërge van de staatsuniversiteit van Pskov, die een sjaal voor mijn moeder heeft gehaakt? Kennis kon maken met de collega die wekelijks een plastic tas met groenten uit haar moestuin voor mijn deur zet? Of met de vriend die mijn bevroren banaan uren onder zijn jas droeg, zodat ik hem toch kon pellen?

In Een Rus als ik neemt Eline Helmer je mee naar het alledaagse Rusland. Aan de hand van dagboekaantekeningen en tientallen woordelijk opgeschreven gesprekken volg je haar van het Pskovse platteland naar het hart van Sint-Petersburg, van het onverwachte naar het volstrekt gewone, van een van hen naar een van ons.

Eline Helmer (1993) is antropoloog. Na een master in Russische en Oost-Europese studies aan de universiteit van Oxford promoveerde ze in 2021 aan de school voor Slavische en Oost-Europese studies van University College London. De afgelopen jaren woonde ze achtereenvolgens in Pskov en Sint-Petersburg, waar ze als docent op de universiteit werkte.

Genres: Nonfiction

224 pages, Paperback

Published May 4, 2022

Reviews

[Annerijn · Rating 5 out of 5]

Binnen een weekend uitgelezen. Heel knap geschreven; lichtvoetig, observerend, met compassie, maar nooit zonder inhoud of groter punt. Ik heb me verbaasd over de manier van leven die Eline beschrijft (wat weet ik eigenlijk weinig van hoe het dagelijks leven er daar uit ziet), ik ben geraakt door de betrokkenheid en zorgzaamheid van veel Russen die ze ontmoette, maar bovenal heb ik veel geleerd over het Rusland voorbij de nieuwsberichten. Enorme aanrader!

[Jos · Rating 4 out of 5]

Leuk om te lezen. En net zo grappig als de foto op de voorflap.

[Milan · Rating 5 out of 5]

Helmer weet haar lezers op overtuigende wijze mee te nemen in een avontuurlijk bestaan en de daaruit voortvloeiende overpeinzingen en gedachten. Vooral haar observaties en beschrijvingen van ontmoetingen met Russen onderweg zijn meeslepend en boeiend. Ik kijk uit naar een vervolg, al dan niet gesitueerd in haar huidige Nederlandse leven.

[Els · Rating 4 out of 5]

Een Rus als ik. Door: Eline Helmer.

In 2015 gaat de Nederlandse Eline Helmer, ze is dan 22, in Rusland wonen. Als het boek uit is woont ze er 5 jaar (met af en toe een bezoek aan Nederland om haar visum te verlengen). Het ganse ‘verhaal’ (het is natuurlijk geen verhaal, het zijn alledaagse ontmoetingen met echte mensen) speelt zich dus af voor de wereldwijde pandemie en voor de oorlog. Het eerste maakt dat ik heel graag wil lezen hoe het Eline (en Vitalik) verging tijdens de lockdowns, het tweede maakt dat ik (en u ongetwijfeld ook) geen neutrale blik meer hebben ten opzichte van Rusland. Toch slaagt Helmer erin om je gaandeweg zo mee te slepen dat je dat allemaal een beetje vergeet. De president speelt ook geen enkel rol in dit boek, het gaat om de gewone mensen.

Helmer is moedig, verstandig, ontwapenend en nieuwsgierig, dat maakt een Rus als ik zo fijn om te lezen. Die kwaliteiten bepalen haar schrijfstijl en verteltrant maar zorgen er in de eerste plaats ook voor dat ze een verhaal te vertellen heeft. Ik viel van de ene verbazing in de andere: geen stromend water in huis, een gedeelde keuken, ouders die sterven als ze 50 zijn (best oud vinden ze daar), banja’s en veniki… een wereld die ver van ons afstaat. Maar ook: heel gastvrije, vrijgevige, grappige, sterke mensen en prachtige natuur.

Ergens is het misschien lastig voor Helmer dat haar boek nu verschijnt, midden in de oorlog. Maar het is ook een uitgelezen kans voor ons: om verder te kijken dan het nieuws dat ons voorgekauwd wordt en te beseffen dat een president niet gelijk staat aan het volk dat hij zou moeten dienen. Een Rus als ik gaat over een buitengewoon Nederlands meisje dat ons meeneemt in het alledaagse Rusland, tussen de Russen, waar zij ondertussen één van hen werd.

[Francis · Rating 4 out of 5]

Ik vond dit persoonlijk een zeer aangenaam boek dat vlot wegleest. De titel is zeer toepasselijk. De schrijfster neemt ons mee naar Sint-Petersburg, Wit-Rusland, Karelië en enkele datsja's.

Ze vertelt over de mensen die ze hoort op de bus, en de zoektocht naar een "geschikte" verblijfplaats, waar je al mag blij zijn als het gemeenschappelijk toilet stromend water heeft en de douche warm én koud water kan geven. (Soms is maar één van beide of niets mogelijk).

Ook avontuurlijke trips over ijsmeren en de vele Russen waarmee ze vriendschappen sluit, ontbreken niet in dit verhaal. Gaandeweg krijg je als lezer, net als de schrijfster, ietwat meer inzicht in de Rus en zelfs iedere mens tout court.

[Imre · Rating 4 out of 5]

Een vlot, grappig en vooral intiem memoir over de obstakels die je tegenkomt als je met volledige overgave maar volledig onbekwaam een cultuur in duikt. Dat Rusland een 'moeilijk' land is om te verbloemen of te omschrijven is een oude en hardnekkige gedachte, die meerdere keren in mij boven kwamen borrelen. Het is verfrissend om iets over Rusland te lezen zonder bloedvergiet, zonder angst, maar over breien in de trein en de gerechten die uit mayonaise bestaan.

[Eline van Megen · Rating 4 out of 5]

Wat een heerlijk boek!

[Suzanne Rademaker · Rating 4 out of 5]

Komisch, fijn om te lezen en bovenal (zo pijnlijk) niet herkenbaar

[Bettina · Rating 4 out of 5]

Leuk om alle ontmoetingen met gewone Russen te lezen, die Eline heeft in de vier jaar dat ze in Rusland woont. Interessant en een mooi inkijkje in het alledaagse leven van gewone mensen in Rusland.