Jump to ratings and reviews
Rate this book

Later als ik vliegen kan

Rate this book
Bram groeit op in een klein, christelijk dorp. Als hij erachter komt dat hij homo is, ontwikkelt hij een paniekstoornis. Langzaam neemt de angst zijn leven over, waardoor hij een dramatische beslissing neemt. Een intensief groepstherapieprogramma op Ameland lijkt zijn laatste redding. Maar wat gebeurt er als je zes compleet verschillende jongeren bij elkaar zet en ze laat praten over hun problemen? Zullen ze zichzelf leren kennen, elkaar begrijpen of elkaar mee de afgrond in trekken?

Een verhaal over het vinden van moed om te vliegen op het moment dat het leven je dwingt om te springen.

320 pages, Paperback

Published June 23, 2022

2 people are currently reading
108 people want to read

About the author

Adriaan Volk

2 books1 follower

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
44 (38%)
4 stars
45 (39%)
3 stars
23 (20%)
2 stars
3 (2%)
1 star
0 (0%)
Displaying 1 - 28 of 28 reviews
Profile Image for Nora (NoraLeest).
432 reviews261 followers
February 25, 2024
Dit is typisch zo’n boek waarvan je voelt dat de auteur zijn hele ziel erin heeft gestort.

Enorm aangrijpend verhaal over een jongen, Bram, die opgroeit in een streng gelovig gezin. Elke zondag hoort hij in de kerk dat een man nooit een relatie kan hebben met een andere man; dat is niet God zijn plan en gaat in tegen alles wat Hij voor je wil. Als Bram ontdekt dat hij homo is, ontwikkelt hij een paniekstoornis waar hij moeilijk mee om kan gaan. Na een heftige gebeurtenis gaat hij drie weken naar Ameland waar ook een vijftal andere jongvolwassenen zijn die heftige problemen ervaren, om hier samen aan te werken.

Dit verhaal is (geloof ik) geïnspireerd door het verleden van de auteur. Ik vind het ontzettend knap hoe hij pijnlijke en zware momenten uit zijn eigen jeugd opnieuw heeft beleefd om dit verhaal te schrijven. Alle personages uit dit boek kwamen heel realistisch op mij over, vooral omdat ze meerdere kanten van zichzelf lieten zien en niet vlak waren geschreven.

Ook vond ik het mooi hoe het verhaal zich deels afspeelt in het heden en deels in het verleden. De hoofdstukken in het verleden beginnen achttien jaar eerder, met Bram als kleine jongen. Met elke blik naar het verleden kom je dichter bij de toekomst en begin je Bram zijn verhaal beter te begrijpen.

De combinatie van de herkenbaarheid van de paniek aanvallen die Bram ervaart, de afwisseling tussen heden en verleden, de korte hoofdstukken en de aangrijpende verhalen van alle personages heb ik dit boek in één ochtend uitgelezen. Dankjewel Adriaan, voor het schrijven van dit prachtige en kwetsbare verhaal.

TW: zelfmoord, zelfbeschadiging, homofobie, huiselijk geweld, angst / paniekaanvallen
Profile Image for bookznerd.
160 reviews55 followers
July 31, 2022
5⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

Bram is een jongen die in een christelijk dorp is opgegroeid. Hij ging naar een christelijke school en zondag altijd naar de kerk. Bram kwam erachter dat die niet naar de meiden keek maar naar de jongens. Dat die wat de jongens leuk vonden zelf juist minder leuk vond. Bij de kerk werd geleerd dat andere seksualiteit niet goed was en je naar de hel zou gaan. Hij bidden om genezen te worden. Naar mate werd Bram steeds banger en kreeg paniekaanvallen. Op een gegeven moment besluit hij is groep therapie te gaan waar iedereen zijn eigen problemen heeft en samen proberen op te lossen.

Wat een prachtig boek. Er zijn niet genoeg woorden en emoties om het te omschrijven.
Bram is een complex maar interessant personage. zijn verhaal raakte me ook echt. Ik vond mooi dat je terug de tijd in ging om mee te lezen hoe het voor hem in het christelijke dorp ging. Je leest ook hoe de paniekaanvallen zijn ontstaan.
Je leert ook de verhalen van alle andere mensen die mee in de therapie zitten. Ieder verhaal is anders en toch heel mooi omschreven. Ieder verhaal heeft me ook echt geraakt en bij stil laten staan wat er allemaal in de wereld aan de hand is.

Adriaan heeft prachtig geschreven met een heerlijke vlotte schrijfstijl. Je leeft echt mee met de personages en hebt het gevoel of je er ook echt bent. Je wilt ze een voor een troosten en helpen. Het terug in de tijd gaan had zoveel toevoeging aan het verhaal wat het nog mooier maakte. Adriaan je mag trots op je boek zijn echt een goed boek dat je inzicht op de wereld veranderd ❤️
Profile Image for Noah de Campos Neto.
294 reviews
June 30, 2022
Ik ben de eerste die een review op GoodReads plaatst over dit boek! Dat moeten we vieren🥳

Ik heb dit boek zo snel uitgelezen en dat zegt vaak al genoeg. Ik ga even niet dat hele boek samenvatten zoals elke recensent doet want daar ben ik te lui voor dus hier gewoon wat ik er van vond:

Allereerst vind ik het knap hoe Adriaan zo veel verschillende uiteenlopende issues zo mooi onder woorden heeft gebracht. Bij ieder personage kon ik me, dankzij Adriaan’s woorden, ergens voorstellen hoe hun situatie had moeten voelen. Op Louise na. Ik weet niet of het de bedoeling was dat zij ook een soort van einde hoorde te hebben waarbij je haar als lezer toch wel mag dus dat laat ik even varen. Ik kon haar in ieder geval van begin tot eind niet uit staan en voelde ook weinig remorse voor haar of haar situatie.
Ik vond Anna het meest aangrijpend ook omdat ik, ironically, de hele tijd dacht dat ze een wit meisje was terwijl ze dat niet was. Stom dat zelfs ik zo simpel denk ahaha.
Verder vond ik het verhaal over het algemeen fijn om te lezen op een goed “tempo” als je begrijpt wat ik bedoel. Vond het ook een mooie toevoeging dat we steeds terug in de tijd gingen om te begrijpen hoe het verleden van Bram er uit zag.
Als laatste vond ik het aangrijpend, maar ook dood eng, dat religie zo een grote impact in het leven van Bram heeft gehad. Nou bleef Bram nog wel trouw aan god en dat vond ik lastig te bevatten. Bram zei ook tegen zijn ouders dat zij hem nooit hebben beschermd voor die leuzen die ze in de kerk eruit pleuren (zo stond het er niet in natuurlijk maar ik ben gewoon niet zo van geloof). Aan de ene kant snap ik dat Bram dat zei want ja je groeit met iets op dus je weet niet beter. Aan de andere kant had ik ergens ook gehoopt dat Bram wat meer directe kritiek had op de kerk en de vinger voornamelijk naar hen wees. Maar dat laatste is echt mijn eigen persoonlijke invulling uiteindelijk gaat iedereen er anders mee om en kijkt iedereen er anders naar! (Kan ook zijn dat hij dit wel deed en ik het ben vergeten dus take it with a grain of salt)

Maar goed kort samengevat: ik vond het een top boek wat veel moeilijke topics behandelde. Het enige wat ik gewoon lastig te bevatten vond is hoe heavy het kan zijn om zo bang te zijn over wat god van je geaardheid vind etc. Hoewel Adriaan heel duidelijk schreef wat Bram voelde en wat Bram ervaarde, vond ik het lastig om helemaal te bevatten hoe dat nou precies is. (Hoop dat ik dat niet al te vaag heb uitgelegd.
Ik geef het boek 4,5⭐️❤️
Ik raad het echt zeker aan maar er komen wel een aantal sensitieve topics in dus check die even voordat je er aan begint :)
This entire review has been hidden because of spoilers.
Profile Image for Readingbooks.Withchey.
169 reviews
July 9, 2022
Wow, wat ben ik positief verrast door dit boek!

Ik ging redelijk nuchter het verhaal in en in het begin had ik ook een klein beetje moeite met alles te volgen. Maar daarna zat ik er HELEMAAL in!!

Het verhaal is ontzettend mooi geschreven echt Bravo! Het verhaal is ook echt hart verwarmend en er zitten onwijs veel goede levenslessen in!

Er zitten zelf stukken in waarvan ik dacht hier kan ik wat van leren, en er word echt een deur open gezet voor het meer open zijn over de mentale gezondheid.

Ik begon vanmorgen met die boek vanaf blz 106 en kon het gewoon niet meer neerleggen! Echt een van mijn nieuwe favorieten!! ♥️
Profile Image for Ellis.
192 reviews10 followers
June 30, 2023
Wat een prach-tig debuut, echt fantastisch gedaan. Het is rauw, maar zo mooi geschreven. Hoe hard het leven kan zijn, maar ook hoe hard we soms voor onszelf kunnen zijn. Flashbacks in boeken kan ik echt irritant vinden, maar dat was in dit boek totaaaal niet. Het voegde echt wat toe en gaf het boek nog meer diepgang. Fantastisch boek, echt!
Profile Image for Ramona.
658 reviews8 followers
November 20, 2024
Wat een prachtig boek! Ik heb het luisterboek geluisterd en heb meerdere malen in het openbaar een traantje moeten wegpinken. Het verhaal van Bram, die opgroeit in een streng christelijk gezin in een Nederlands dorp, raakte me. Wanneer hij ontdekt dat hij op jongens valt, krijgt hij te maken met paniekaanvallen. De kerk leert hem immers dat relaties tussen mannen niet geaccepteerd zijn, en thuis klinkt er geen tegengeluid. Om met zijn paniekstoornis te leren omgaan, neemt Bram deel aan een groepsprogramma op Ameland, samen met vijf andere jongeren. In de rustige omgeving leren zij openlijk over hun gedachten en gevoelens praten en zetten ze de eerste stappen om beter met hun problemen om te gaan.

Als iemand die zelf queer is en in een christelijke omgeving is opgegroeid, herkende ik veel in dit boek. De jongeren voelen levensecht aan, en hun gedachten en problemen deden me sterk denken aan die van mensen in mijn omgeving. Ook de beschrijvingen van de setting, zowel Ameland als Brams christelijke dorp, voelen heel echt.

Dit is een boek dat ik aan iedereen wil aanraden die zelf queer is en opgegroeid is in een christelijke setting en dat al moeilijk heeft ervaren of aan iemand die meer zou willen lezen over wat dit mogelijk met iemand kan doen. Een nieuw lievelingsboek dus en ik hoop dat Adriaan Volk snel meer boeken uitbrengt.

En voor wie zich momenteel in een situatie bevindt zoals Bram: weet dat je goed bent zoals je bent en dat je geliefd bent. Voel je vrij om me een berichtje te sturen als je even wilt praten.
Profile Image for Lucia van den Brink.
Author 3 books45 followers
October 13, 2022
Het was even geleden dat ik een YA las. Dit boek was een fijn verhaal waarin ik mezelf even helemaal kon verliezen. Netjes opgebouwd qua verhaallijnen, personages uitgediept (misschien met soms wat clichés) en het verhaal laat me vooral achter met de gedachte dat we allemaal onszelf moeten kunnen zijn, omdat het anders voor enorm veel stress zorgt.
709 reviews13 followers
June 26, 2023
Recensie van:

Later als ik vliegen kan

Een jongen op zoek naar de vrijheid om zichzelf te zijn.

Auteur:

Adriaan Volk (1989) groeide op in Zeewolde. Na het behalen van zijn vmbo-diploma, ronde hij de mbo-opleiding tot horecaondernemer af.
Er volgde een tussenjaar, waarin hij vrijwilligerswerk deed bij Switch Onderwijsprojecten. Door het spelen van educatieve theatervoorstellingen op middelbare scholen werden thema’s als pesten, identiteit en geweld bespreekbaar gemaakt in de klas.
Na zijn tussenjaar ging hij aan de slag in de horeca en studeerde hij aan de Hogere Hotelschool, waaraan hij in 2017 afstudeerde.
De afgelopen jaren is Adriaan werkzaam geweest bij een high-end boutique hotel in Amsterdam, schreef hij aan zijn debuut ‘Later als ik vliegen kan' en deed hij freelance schrijf- en redactiewerk. 
Momenteel werkt hij aan zijn tweede boek, en helpt hij andere schrijvers om ook hun verhaal aan de wereld te vertellen.  

Ontwerp omslag: Studio Jan de Boer

Wijze van lezen:

Paperback recensie exemplaar van KokBoekenCentrum

Uitgeverij: KokBoekenCentrum

Genre: Young Adult

Cover en flaptekst:

Een eindeloze blauwe lucht met een enkele vogel. Daaronder een blauwe zee. Twee benen met gympen waarvan de veters los zijn.

Een mooie en serene cover. Dit maakt nieuwsgierig naar de inhoud van dit boek.

De flaptekst is intens, hartverscheurend maar ook spannend.

Mooie teksten:

If we’re strong enough to let it in, we’re strong enough to let it go. Let it all go.

-Birdy, Rhodos

There is freedom waiting for you, on the breezes of the sky, and you ask ‘What if I fall?’ Oh but darling what if you fly?

-Erin Hanson

Quote:

Pagina 266:

Een blanco schrift, een nieuw begin, waar moet je dan beginnen? Alles wat ooit was, zal ik nooit meer zijn, alles waarvan ik ooit dacht dat ik het zou moeten zijn, zal ik nooit meer worden. Het is tijd om het jongetje, dat op zijn kamer onder de dekens zit, uit bed te halen. Bij de hand te nemen, de trap af, mee naar buiten. Tijd om hem te laten spelen bij de kersenbloesemboom, die ontwaakt, zijn roze bloemen opent en de wereld vertelt dat alles goedkomt. En ook al hangt de dood als een schaduw over de dag en zal hij het leven verstikken met een dikke laag sneeuw als de tijd gekomen is, hoe koud en wit de nachten ook zullen zijn, de zon zal altijd weer opkomen om een nieuwe dag te kleuren in rood, geel, oranje en goud. De sneeuw zal smelten en plaatsmaken voor een nieuw seizoen, waarin de vogels zullen broeden en hun kuikens zullen uitvliegen: het leven tegemoet.

Het verhaal:

Bram groeit op in een klein, christelijk dorp. Als hij erachter komt dat hij homo is, ontwikkelt hij een paniekstoornis. Langzaam neemt de angst zijn leven over, waardoor hij een dramatische beslissing neemt. Een intensief groepstherapieprogramma op Ameland lijkt zijn laatste redding. Maar wat gebeurt er als je zes compleet verschillende jongeren bij elkaar zet en ze laat praten over hun problemen? Zullen ze zichzelf leren kennen, elkaar begrijpen of elkaar mee de afgrond in trekken?

Mijn leesbeleving:

Dit verhaal heeft mij ontzettend diep geraakt. Voor al de eerste bladzijden, het eerste hoofdstuk was rauw, hartverscheurend en verwoordde precies hoe ik mijzelf al sinds mijn negende voel. Waar die gevoelens van leegte, ontreddering en pijn vandaan komen dat weet ik niet. Ik ben liefdevol opgevoed. Doordat ik te vroeg geboren werd en een hersenontsteking met coma overleefde konden mijn ouders het beeld van mij als breekbaar zorgenkind niet kwijt raken. Ik krijg goede hulp en begeleiding van professionals om op zoek te gaan naar mogelijke antwoorden. Ik heb verdriet, pijn en de dood ontmoet maar ook heb ik liefde, geluk en licht gekregen. Nu nog leren voelen en verdragen.

Daarom voelde ik me zo verbonden met Bram. Ik herkende zoveel van mijzelf in hem. Ik kon me zo goed voorstellen waarom hij was zoals hij was. Alsof we een leven deelden. Al begrijp ik dat het fictie was. Ook omdat de auteur een prima inleidende tekst daarover schreef. Dat er ook hulp was als je je zoals Bram voelde.

Vernietigend zwaar wat woorden, gedachten en gevoelens met een mens kunnen doen. Vreselijk dat er mensen, eerder monsters, zijn die iemand die buiten de lijntjes kleurt het licht in de ogen niet gunnen. Ik leerde dat God liefde is voor alles en iedereen. Niet oordelend over iemands geaardheid, etniciteit of levensovertuiging. Het esoterische gedeelte in dit verhaal is aan alle kanten zeer goed belicht. Niet veroordelend maar het laat jezelf nadenken en een mening vormen.

De wisselingen van verleden en heden zijn sterk gedaan. Ze vloeien geloofwaardig in elkaar over.

De personages zijn door de auteur tot leven gewekt. De gedachten van Bram gaan de diepte in. Ze zijn metaforisch, tragisch en inktzwart maar ook intens, krachtig en stap voor stap een weg naar voorzichtige heling en het toelaten van het levenslicht in de duisternis. De personages maken een duidelijke groei door. Niet alleen zelf maar ook hoe ze functioneren in een groep. Iedereen herkent vast een karakter tussen de personages. De kracht van praten, luisteren en schrijven zijn mooi verwoord.

Ook de liefde komt prachtig aan bod. De liefde van ouders voor hun zoon boven Het Geloof wat ze aanhangen, de liefde die opbloeit tussen twee geliefden op een uiterst idyllisch mooie manier die emotioneert maar ook troost is voor diegenen in een zelfde situatie. Alles in dit verhaal is zo waarheidsgetrouw, voelbaar en zo diepzinnig verwoord.

De plot is prachtig. Het verhaal dat daarna verder gaat en laat zien hoe het Bram dan vergaat. Het liet een glimlach achter op mijn gezicht.

Een magisch mooi debuut.

Ik lees graag meer van Adriaan Volk.

Mijn mening:

Ik geef 5 sterren:

Een zwaar onderwerp wordt op prachtige wijze verwoord. Ik vond herkenning, troost en mededogen. Ik putte hoop uit dit verhaal. De schrijfstijl is beeldend en metaforisch. De wisselingen van verleden en heden vloeien naadloos in elkaar over. De personages zijn gedetailleerd en levensecht uitgewerkt. Ze maken een duidelijke ontwikkeling door. De kracht van naar elkaar luisteren en blijven praten komt uitstekend naar voren.

De plot is mooi. Dat het daarna nog verder gaat vind ik uitstekend gedaan. Het stemde me hoopvol voor de toekomst van Bram. Dag jongen het ga je goed. Het is je van harte gegund.

Krachtig en prima debuut van een ware woordenkunstenaar.

 

 

 

 

 

 

 

 
Profile Image for Maaike de Vries.
200 reviews
August 16, 2022
Bram leeft in een streng christelijke omgeving: elke zondag twee keer naar de kerk, leven naar de bijbel en elke dag bidden. Hij weet niet anders, totdat hij gevoelens krijgt voor jongens. In de preek van de dominee hoort hij dat het verkeerd is om homo te zijn. Bram is een binnenvetter, hij praat niet over zijn gevoelens met zijn ouders. Op school probeert hij ‘gewoon’ te zijn en verliefd te worden op meisjes. Maar hoe harder hij het probeert, hoe meer zijn twijfels, vragen en frustraties harde vormen aan gaan nemen, een eigen leven leiden. Bram krijgt heftige paniekaanvallen. Zo erg dat hij een eind aan zijn leven wil maken.

Het boek begint met dit eindbeeld: Bram die dodelijke pillen bestelde, een afscheidsbrief schreef en de pillen achterover slaat. En dan nemen we een sprong in de tijd, want Bram wordt vrijwillig opgenomen op Ameland om aan zichzelf te werken: zijn zelfmoordpoging is dus mislukt, weten we nu. Zo werkt het begin en eind van het verhaal langzaam naar elkaar toe. We komen steeds meer te weten over Brams zoektocht naar zijn identiteit als kind/jongere, het waarom van zijn zelfmoordpoging en de therapie die hij volgt op Ameland.

Een mooie verteltechniek die goed past bij dit verhaal. In de therapiegroep op Ameland zitten nog vijf andere jongeren (begin twintigers) die allemaal ook weer zo hun eigen aanleiding hebben om een periode zich terug te trekken voor intensieve (groeps)therapie. Het is boeiend om te lezen over elk van hen, hoe ze geworden zijn wie ze nu zijn, wat hun leven vormde. Het verhaal van Bram voert de boventoon, maar door de andere verhalen leer je ook meer over hem.

Er gebeurt veel, daar op Ameland. De ene heftige gebeurtenis volgt op de andere. Het is ook niet niks om jong te zijn in deze tijd van sociale media, discriminatie, polarisatie. Ondanks dat het verhaal gaat over volwassenen van boven de 20 jaar, is het boek toch geschikt voor veel jongere lezers, vanaf 14 jaar ongeveer denk ik. Het is eenvoudig geschreven en boeiend, juist ook voor tieners die worstelen met hun geaardheid en hoe ze zich moeten verhouden tot hun geloof.

De manier waarop het christelijke geloof in het boek benaderd wordt vond ik mooi en inspirerend. Zonder teveel weg te willen geven over de afloop, kan ik wel zeggen dat ik aangenaam verrast werd. Op veel manieren biedt dit boek aanknopingspunten om met jongeren in gesprek te gaan over homoseksualiteit, uit de kast komen, mentale problemen zoals angststoornissen, denken over zelfdoding en de christelijke kerk.

Een waardevol debuut, ik heb het met plezier gelezen. Ik ontving van KokBoekencentrum een recensie-exemplaar.
Profile Image for Kostas.
106 reviews1 follower
July 14, 2022
Dit boek is zo mooi ! Ik ben helemaal verliefd op Bram, zijn personage is complex maar ook zo interessant. Deze boek maakt je ogen open over problemen die er bestaan in de wereld. Hoe mensen opgevoed worden, hoe anders sommige mensen kunnen denken en over all het geeft awareness. Ik vond het zo jammer toen de einde eraan kwam. Ik vond iedereen van het groepje zo leuk. Zelfs Louise is op het einde toch wel wat leuker geworden…

Iedereen zijn verhaal heeft me geraakt, en het was leuk om te zien dat iedereen zijn verhaal zo uniek was. Ik wou iedereen een knuffel geven tijdens het lezen. Dit is een van de beste boeken die ik dit jaar heb gelezen. Ik ben ook zo blij dat Bram zijn happy ending heeft gekregen <3 alleen spijtig dat we niet echt weten hoe het met de andere is afgelopen maar ik geloof dat het allemaal goed gaat met iedereen. Bedankt voor deze boek <3
This entire review has been hidden because of spoilers.
Profile Image for Marit.
306 reviews13 followers
September 6, 2022
Het eerste hoofdstuk blies me even van mijn sokkel. Ik was niet voorbereid op hoe heftig het verhaal begon. Toch nam ik het niet mee de rest van het verhaal in. Volk weet echt, maar niet te rauw te schrijven en beschrijft therapie zonder het te belerend te laten klinken.
Als lezer ga je meeleven met Bram, en hoop je dat alles goed met hem komt. Sommige andere personages hebben een karakter dat je erg tegen kan staan, maar de schrijfstijl maakte dat ik vooral met een glimlach verder luisterde.

Het kan niet vaak genoeg herhaald worden: je mag zijn wie je bent, en je kunt alles worden wat je wil! Hoe fijn is het dat als jongere mee te krijgen in de boeken die je leest, en zeker als je je anders voelt door culturele achtergrond, pestverleden of je seksualiteit.
1 review
August 29, 2023
Een schitterend boek dat heel treffend, ontroerend en op heel veel vlakken herkenbaar is. Daarbij is het nog heel goed geschreven, met prachtige zinnen.
Profile Image for J_jantine.
182 reviews2 followers
January 26, 2025
Supermooi boek met een zwaar onderwerp maar toch met veel grappige stukken. Heel mooi geschreven en verteld!
Profile Image for Kakflats.
18 reviews
November 13, 2023
Zó mooi, zo lief! Erg nieuwsgierig naar meer van deze schrijver.
Profile Image for Mathisse Janart.
213 reviews1 follower
July 9, 2022
Amai, wat een goed boek. Ikzelf struggel ook al een tijdje met mezelf en of ik wel moet bestaan. Dit boek is er op het perfecte moment gekomen. Ik neem het mee en houd het dicht bij me. De teksten zijn me dierbaar en het verhaal van Bram staat in mijn hart gekerft. Dankjewel voor dit mooie verhaal ♡
Profile Image for Emma.
196 reviews3 followers
October 17, 2022
3,5*! In één keer uitgelezen. De opbouw van de verhaallijnen vond ik goed en origineel! De schrijfstijl vond ik erg wisselend, soms ongelofelijk cliché maar met een aantal briljante zinnen. Je kunt voelen dat het een debuutroman is, voor mijn gevoel moet de auteur nog groeien. Wanneer sommige van Brams groepsgenoten aan het woord komen, verandert hun toon in die van de verteller. Dit vond ik behoorlijk storend. En iets kleins, maar namen als Wim en Angela voor mensen die rond de 18 zijn vond ik niet helemaal bij de tijd passen en dus een beetje van het verhaal afleiden. Inhoudelijk was het verhaal pakkend en de hoofdpersoon sympathiek en eerlijk. Je kreeg het gevoel alsof hij alles met je deelde. Ik denk dat ik daarom toch goed in het verhaal zat. Ook zijn relatie met de kerk vond ik mooi uitgewerkt, zonder dat het verhaal erdoor overheerst werd.
Profile Image for Lisanne Mol.
143 reviews
July 23, 2024
(listening book)

het geeft me confettiregen vibes maar my god dit boek is zo prachtig


de hoofdpersoon is ook iets te persoonlijk waardoor ik hem helemaal begrijp
Profile Image for Karina Krijgsman.
1 review
July 3, 2022
Prachtig geschreven.
Ik werd meegezogen in het verhaal en heb het boek meerdere keren aan de kant moeten leggen omdat ik het boek niet in 1 keer wilde uitlezen.
Veel herkenning in de gevoelens en gedachtes van Bram.
Uiteindelijk heeft het lezen van dit boek mij nog meer bevestiging gegeven dat iedereen er mag zijn op haar, zijn of diens manier inclusief mezelf.
Profile Image for Minca Huiberts (My Winged Books).
698 reviews18 followers
October 15, 2022
Bram vraagt zich al zijn hele leven af waarom hij anders is, waarom hij anders moet zijn. Hij zou niets liever willen dan een normaal tienerleven, maar dat is voor hem niet weggelegd. Hij heeft een paniekstoornis en uit de kast komen gaat hem alles behalve gemakkelijk af. Hij besluit aan zichzelf te willen werken bij een intensief groepstherapieprogramma op een rustig eiland. De jongeren met wie hij in aanraking komt hebben allemaal hun eigen problemen. Is dit echt de plek waar hij zichzelf terug zal kunnen vinden of levert het alleen maar meer moeilijkheden op?

Brams personage is al vanaf het eerste hoofdstuk intrigerend te noemen. De manier waarop Volk heden en verleden per hoofdstuk afwisselt en langzaam naar elkaar terug laat lopen, wekt nieuwsgierigheid op. Het feit dat Bram homoseksueel is en een angststoornis heeft, is al snel duidelijk. Het is de reden waarom hij bij de groepstherapie terecht is gekomen die vragen opwekt. Daarvan worden zo nu en dan details vrijgegeven in terugblikken naar 12, 8 of 3 jaar geleden. Zo worden steeds meer vragen beantwoord tot het punt waarop Bram een drastische en alles veranderende beslissing neemt. Dit komt niet per se als een verrassing, want zijn gedachtegangen, vooral tijdens een van zijn vele paniekaanvallen, werken daar al naartoe.

'En ook al hangt de dood als een schaduw over de dag en zal hij het leven verstikken met een dikke laag sneeuw als de tijd gekomen is, hoe koud en wit de nachten ook zullen zijn, de zon zal altijd weer opkomen om een nieuwe dag te kleuren in rood, geel, oranje en goud.'

Het is niet alleen Bram die bepaalde problemen ervaart in zijn leven. De andere vijf jongeren met wie hij de groepstherapie volgt, hebben ieder een eigen verhaal. Zo komt er een vrij breed scala aan (jeugd)problematiek voorbij, realistisch en prima uitgewerkt. Deze zijn uiteenlopend en vormen grotendeels de inhoud van het verhaal. Toch wordt de focus regelmatig naar andere elementen verlegd, zoals romantiek en humor. Hierdoor voelt het allemaal minder zwaar en intens, maar luchtiger en vrijer.

Dit is ook terug te vinden in de schrijfstijl. Diepgang en dieptepunten worden afgewisseld met dialogen, activiteiten, vooruitgang of een terugval. Er ontstaat een fijne cadans die aan de ene kant voorspelbaarheid creëert, maar nooit echt saai wordt. Net als de strakke afwisseling tussen heden en verleden. Bram staat hierin centraal, terwijl de andere jongvolwassenen in het heden, en zijn familie in het verleden, het aanvullen. Er ligt geen grote nadruk op de ontwikkelingen die de personages doormaken. Hierin had net wat meer diepgang de oppervlakkigheid kunnen verminderen. Daarentegen worden vriendschappen en inzichten wel sterker uitgewerkt.

Aan het eind gebeurt alles wat aan de snelle kant. Ineens is het eind van de therapie nabij en wordt alles vrij abrupt afgerond. Vooral de afsluiting rondom de andere jongeren kon beter uitgewerkt worden. Gelukkig worden de meeste losse eindjes rondom Bram wel ingevuld. Zo werd Later als ik vliegen kan een mooi en van tijd tot tijd intens debuut.
Profile Image for Myrthe.
25 reviews
December 6, 2023
Was wel een leuk boek om te lezen, en sleepte je mee. Vond soms wel dingen onduidelijk, en werden niet later uitgelegd
Profile Image for Denise.
39 reviews
August 8, 2025
Ergens kreeg ik dit boek aangeraden, dus deze ging op de leeslijst. Hoewel het verhaal mooi is en een goede opbouw kent, vond ik het niet bijzonder. Het boek was zo geschreven dat ik wilde blijven lezen, maar ik vond het behoorlijk voorspelbaar. Tot slot heb ik het boek 'gelezen' als luisterboek en vond ik de voorlees stem vervelend (met name de 'stemmen' van de diverse deelnemers aan de therapie groep), dat hielp ook niet mee.
Profile Image for Destinys.littleworld.
182 reviews9 followers
December 7, 2022
𝐋𝐚𝐭𝐞𝐫 𝐚𝐥𝐬 𝐢𝐤 𝐯𝐥𝐢𝐞𝐠𝐞𝐧 𝐤𝐚𝐧: 3.75⭐️
[gekregen - TW: paniekstoornis]

Nogmaals bedankt @kokboekencentrumjeugd voor dit recensie exemplaar!

Later als ik vliegen kan is een mooi en emotioneel verhaal dat je meeneemt in het leven van Bram. Door middel van korte hoofdstukken en flashbacks komt de lezer te weten waar Bram zijn angsten vandaan komen, maar ook hoe hij ze langzamerhand aan het overwinnen is.

Ik vond het fijn dat de hoofdstukken kort waren. Ik pakte het boek snel op en ging vlotjes weer verder. Zelf ben ik echter niet de grootste fan van terugblikken naar het verleden en ondanks dat het een beter beeld schetste van het verhaal, haalde het me er ook af en toe weer uit.

Ik vond de dynamiek tussen Bram en de andere karakters op Ameland interessant en ik merkte al snel dat ik meer wilde weten over Dave, Louise en de andere karakters.

Het is lastig om jezelf te zijn en Adriaan liet zien dat iedereen op zijn eigen manier omgaat met het ontdekken wie je bent en waarom je je voelt zoals je je voelt.

We hebben meer verhalen nodig zoals deze!
This entire review has been hidden because of spoilers.
Displaying 1 - 28 of 28 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.