Rivka en Esse houden na een paar hobbelige jaren nog steeds van elkaar. Ze verlaten de stad en betrekken op het platteland een oud huis met een diepe tuin. Hier hopen ze te aarden, maar het buitenleven heeft op hun binnenwerelden een verschillende uitwerking. En wanneer een tv-psychiater uit een naburig dorp in hun leven verschijnt, trekt er een schaduw over de idylle.
In Buitenleven laat Nina Polak het uitgestrekte noorden het strijdtoneel zijn voor grote dromen, demonen, vrouwelijke ego’s en vooroordelen.
Ik twijfelde lange tijd of ik dit boek goed vond omdat het echt goed was, of omdat ik me er heel erg in herkende. Nu ben ik er uit, ik vind het erg goed en het gaat over mij!
(nou ja niet echt, maar het was heerlijk om versies van mezelf hier in terug te vinden zonder dat ik bang hoefde te zijn dat mijn geliefde en ik het samen hoeven uit te zoeken in verre lege oorden met 4 uur reizen tussen ons en onze vrienden).
Ik vind het vooral sterk hoe er iets over ''onze'' tijdsgeest wordt gezegd dat me wel aan het denken heeft gezet, zonder dat het een pamflet is voor een nieuwe identiteit of een kritische treurzang zonder mededogen voor de mens van nu. Pas over de helft kwam ik er echt goed in, toen het verhaal de humorknop ook nog eens op een hoger volume zette. Ja graag!
Heerlijk boek, laat ik daar mee beginnen. De vlucht van een stel uit de stad dat heil zoekt op het platteland. Rivka was m'n vriendin en ik ergerde me mateloos aan Esse, wat ik al een vreselijk aanstellerige naam vind. Moet die Eva Alta er nog bijkomen. Werd helemaal kriegelig van dat personage; komt ook omdat ik mensen die je willen 'helpen' sowieso nogal irritant vind. Als je denkt dat ik iedereen haat, heb je het mis. Die hond vond ik sympathiek, voor zover dat kan. Er zat van alles in dit boek, maar het was niet opdringerig en dat is zalie. Vrouwelijke schrijvers hebben er namelijk vaak een handje van om ook eens even flink te coquetteren, maar deze meid niet. Lezen dus.
Een prima boek, maar ik miste toch wat. Misschien iets meer binnenleven, het voelde vrij vluchtig en ik vond het lastig Rivka en vooral Esse te doorgronden. Pas ruim over de helft begon het verhaal zichzelf waar te maken. Bonuspunten voor het prachtige coverontwerp.
'Maar goed, het wemelt natuurlijk van de lui die zielsveel van hun hond houden en er toch geen enkele moeite mee hebben om vijf keer per week mishandelde varkens en koeien te eten.'
Fijn boek en las lekker vlot! Er gebeurde lang niet extreem veel, maar het verveelde niet en er was ook zeker ruimte voor humor in het boek. Het speelt op een, voor mij, goede manier met hedendaagse thema’s. Soms herkende ik mezelf in de personages en soms ook helemaal niet. Naast dat ik Nina Polak’s schrijfstijl fijn vond ook even een shoutout naar de mooie cover van het boek!
‘Zij en Esse hadden, al met al, vrij hoge verwachtingen van de natuur. Rivka kon daar om lachen. Kijk ons toch ons lesbische voorland inhalen, zei ze, bergschoenen en een bomengids.’
‘De eerste ochtend, in een nog rommelige slaapkamer, openden Rivka en Esse hun ogen en keken elkaar aan. Voor het eerst in een jaar vreeën ze meteen na het ontwaken. Toen de hond begon te piepen, liepen ze met koffie de tuin in, die al zonnig was en rook naar grond. Rivka dacht het bij Esse te herkennen: de euforie van iets zaligs en nieuws.’
‘Boven de rustige zee kleurde de horizon lavendel. Wat haar blij maakte kon ze zien en voelen, dacht Esse. Wat haar somber maakte onttrok zich aan haar waarneming.’
'Wat is er precies gebeurd tussen jou en Eva?' 'Het nare is,' zei Doris, 'dat ik het niet eens meer goed kan reconstrueren. Je kunt je niet voorstellen wat een ander met je geest kan doen. Ik heb me nog nooit zo gek gevoeld. Dat is precies wat ze doen. Zo gaat het altijd. Jij bent de gek.'
Net aan drie sterren, het leest lekker weg, maar alles ligt er net iets te dik bovenop: vegetarische mediterende stressontvluchtende zichzelfherontdekkende yuppen die proberen te aarden in het ruige, verstilde, boerse, dorpse maar homofobe hoge Noorden. Alle clichés die je vanaf het eerste hoofdstuk verwacht worden aangetikt en dat is het dan ook. :)
In een anderhalve dag uitgelezen, op het balkon in de brandende zon. Mijn wangen zijn nog roze.
Goed verhaal en fijn om iets te lezen dat zo samenhangend is en klopt. Alles haakt in elkaar. Wel irriteert het me steeds meer als schrijvers over schrijvers schrijven (zonder dat het direct autobiografisch is), en vooral als de schrijvers dan worstelen. Of wil ze héél graag dat we haarzelf erin zien? Maar bovenal wel een aanrader, vooral als je zin hebt in een snelle meeslepende roman.
3,5. Boeiend plot, maar hoofdpersonage Rivka bleef toch nog erg van papier, afstandelijk ten opzichte van de lezer haast. Het sterkst vond ik de beschrijvingen van de band tussen Rivka en haar vader.
Héél erg mooi. Vooral de beschrijvingen van alle gedachten en emoties die voortvloeien uit depressie en cynisme zijn indrukwekkend direct en mooi geschreven.
Na een leespauze om me meer aan het schrijven te wijden nam ik Eva ter hand. Eva Alta welteverstaan, voor mij de hoofdpersoon van dit boek. Een bekende psychologe, die cursussen geeft en niet in relaties gelooft. En degene die de idylle tussen het lesbische stel, Rivka en Esse, dat zich in Onderweer van de wereld afzondert doet eindigen. "Teder deed Rivka haar MacBook dicht, alsof ze een dode de ogen sloot, maar de pen in haar hand plantte ze een paar zuigende seconden later in het melkige glas van de appel, een hart met een hap eruit." (p. 219). Een prachtige zin waarbij de vele komma's het langzame besef weergeven van het verdwijnen van de essentie van Rivka's leven, haar geliefde Esse die ze verliest. Het Buitenleven kent vele van zulke prachtige zinnen die mij zin gaven om te schrijven en om de grenzen van de metafoor, vergelijking of interpunctie op te zoeken!
Het is ook een roman van nu, over spiritualiteit, klimaat en #metoo. Maar vooral een liefdesroman, over de onmogelijkheid van het elkaar echt kunnen kennen en begrijpen en het uitsluiten van de wereld, of een derde persoon, uit een liefdesrelatie. Veel van het boek bestaat uit dialoog tussen Rivka en Esse en Polak maakt daarin de vervreemdende manier waarop communicatie werkt pijnlijk duidelijk en hoe taal trauma's kan "aanraken". Als Rivka aan Esse het verwijt maakt dat zij te veel in haar depressie blijft hangen slaat zij genadeloos terug: "Je verwijt iedereen zijn depressie die... Ik verwijt niemand iets! Die de Holocaust niet heeft meegemaakt. (...) Het is hallucinant wat je zegt. Eva zegt dat het meer voorkomt onder eerdegeneratie.. Eva? Rivka. Rot op met die Eva. Rot op, rot op! Ik wil naar huis" (p. 207/208).
Bij Eva Alta woont ook nog een Doris, die na een incident dat ik hier niet kan spoilen, maar waarna zij in een psychiatrische penitentiaire inrichting wordt opgenomen. "We woonden daan bij Eva met twee mensen die eigenlijk opgenomen hadden moeten worden. (...) Mijn therapeut zegt dat ik kwetsbaar ben voor manipulatieve persoonlijkheden. (...) Eva Alta werd vanaf nu genegeerd (...) Kreeg Doris aangeleerd dat ze zowel autonoom als ontoerekeningsvatbaar was?" (p. 232/233). Dit is Polak in optima forma en ik kan niet wachten op meer onderzoek naar de krochten van de menselijke geest, waarin liefde en gekte als de beide armen zijn van het menselijk lichaam. De roman moet wel even op gang komen en verliest zich soms iets te veel in observaties over een writers block, wandelkleding, meditatie apps en andere randzaken. En waar Esse het Es is, is Rivka misschien het Id, om met Freud te eindigen. "Is dat niet wat een relatie is, dat je elkaars slechte kanten leert kennen zonder het persoonlijk op te vatten, zonder meteen uit elkaar te gaan?" zegt Rivka's leermeester Peer op pagina 217. En: "Menselijkheid is een verantwoordelijkheid voor anderen, een extreme kwetsbaarheid. Blijf op pad", eindigt Polak haar roman met een briefje uit Heelsum (sic!). Dat klinkt natuurlijk allemaal helemaal zen, maar is mij toch iets te beschrijvend, uitleggerig en quasi-spiritueel. Want rot op met Nina, anders ga ik naar huis!
Buitenleven is een sterke, pakkende roman. Het boek gaat over Rivka en Esse, twee geliefden die samen vanuit de randstad naar een afgelegen huis in Groningen vertrekken: op zoek naar een betaalbare woning, maar ook naar rust, stilte en natuur. Het leven in Groningen blijkt anders uit te pakken dan de vrouwen verwachtten. Schrijfster Rivka krijgt niks meer op papier, de stroom wandelaars over het Pieterpad naast hun huis werkt op de zenuwen, bomen blijken veel minder zingeving te brengen dan gehoopt en Rivka en Esse worden het mikpunt van homofobie van enkele boeren uit het dorp. Bij Esse komt dit hard aan en ze zoekt haar heil bij psychiater en buurtgenoot Eva Alta. Rivka heeft niks op met Eva, terwijl Esse door haar juist de rust lijkt te hervinden en ook in de landelijke omgeving steeds meer haar plek vindt.
Meer nog dan over het leven in Groningen gaat dit boek over menselijke relaties en over leven met psychische problemen. De relatie van Rivka en Esse loopt meer en meer deuken op doordat steeds duidelijker wordt dat de twee langs elkaar af leven. Esse is gevoelig voor depressies en het wordt voor Rivka almaar lastiger om daarmee om te gaan, temeer omdat psychiater Eva met haar 'goede bedoelingen' steeds meer tussen haar en Esse in komt te staan.
Als je het mij vraagt is Buitenleven het beste boek van Nina Polak tot nu toe. Wat me zo greep zijn de observaties en beschrijvingen van hoe wij mensen zijn, hoe we soms op situaties kunnen reageren zoals we diep van binnen eigenlijk niet willen maar zoals het dan toch gebeurt, hoe we denken, hoe we fouten maken, hoe we in relatie staan tot anderen... Ik vond het interessant om te merken dat ik me in de meeste personages heel goed kon herkennen maar ze soms tegelijkertijd ook kon verachten. Volgens mij laat dit zien wat het betekent om mens te zijn; het steeds maar balanceren op een koord, kwetsbaar zijn terwijl je dat niet wilt zijn, altijd toch maar doorgaan, goed en fout tegelijk.
Update: 2.5*. Slecht was het niet, ik verveelde me gewoon. Heel lang snapte ik niet waar het verhaal heenging, al past dat trage natuurlijk heel goed bij het onderwerp van dit boek.
De hoofdpersonages waren goed uitgedacht en hadden een heel andere visie op het leven - persoonlijk vond ik Rivka erg star en kon ik me meer vinden in Esse. Ik vond het daarom ook vervelend om dingen vanuit Rivka te lezen omdat ik me mateloos aan haar ergerde. Eigenlijk best knap gedaan?
Ik ben wel blij dat ik na lange tijd weer iets van een Nederlandse auteur gelezen heb, maar weet niet of ik het snel nog eens zou doen. Ik mis heel erg de poëtische elementen in de Nederlandse taal - in mijn eigen moedertaal wordt alles poëtisch beschreven en daarom vind ik dit dus te kaal, te sober, en het doet me niks. Sorry.
In eerste instantie vond ik dit boek "gewoon leuk", maar was ik er niet door weggeblazen. Bij de tweede keer viel het me veel meer op hoe grappig het eigenlijk is en hoe goed het in elkaar zit. Dus toch 4.5 ster.
Lang geleden dat ik zó snel een boek uit las. Vanaf pagina 1 word je het verhaal van Rivka en Esse ingezogen; zou het omdat we allemaal in coronatijd wel eens een verhuizing naar niemandsland overwogen? Prachtig en spannend tegelijkertijd.
Mijn favoriete personage uit dit boek is uiteraard het gele zelfhulpboek van de lesbische psychiater. Altijd als Rivka een zelfhulpboek ziet betekent het dat er kwaad aankomt. And personally, yes I relate to that. Heb me vermaakt
Het is echt niet iets wat ik zelf zou pakken, maar toch kon ik de ontrafeling van sommige ideeën erg waarderen. Het leest ook zeker prima door. Maar voor de rest niet echt mijn ding.
Ondertussen ben ik een beetje een eigen (short!)list aan het bijhouden voor de volgende Libris. Shortlist, want ik heb mezelf voorgenomen dat er maximaal zes boeken op mogen voorkomen (zoals op de 'echte' shortlist). En deze komt er zeker op. (Slechts één ding: dat inleidende hoofdstuk, dat was voor mij echt niet nodig geweest.)
_Buitenleven_ is een zeer conventionele roman: het verhaal staat duidelijk centraal (en meer dan één professionele recensent heeft het daar blijkbaar lastig mee). Rivka en Esse ruilen hun woning in de stad in voor een huis met veel ruimte op het platteland. Voor beide vrouwen liggen de verwachtingen anders, en beiden gaan met de nieuwe situatie op een totaal andere manier mee om.
Polak raakt aan de clichés van dorp vs stad en gooit ze meteen overboord. Maar doorheen dat utopisch-romantische plattelandsleven loopt vooral ook de rode draad van de relatie van beide vrouwen, en de determinerende invloed van de herlocatie (daarop). Tijden een interview met Jana Antonissen, gepubliceerd in De Morgen, wijst Polak zelf op de verbondenheid met stad en platteland: "Volgens mij programmeert het landschap waarin je bent opgegroeid – in mijn geval de Randstad, dicht bij de zee – onbewust toch een zekere voorkeur."
De relatie tussen Rivka en Esse wordt druk geanalyseerd. Aan bod komt het hele scala van verlangen, (on)trouw, jaloersheid, zorg, dingen verborgen houden (of net bewust delen), kortom de mechaniek van een relatie. De brede toepasbaarheid van het verhaal zorgt er ook voor dat het voor de lezer bijna vanzelfsprekend is om zich in te leven in de personages (ééntje, of zelfs meerdere tegelijk). Het boek laat zich dan ook heel gemakkelijk lezen.
Een mooie, eigentijdse standpuntenschakering over de kloof tussen stad en platteland, gegoten in een soort psychologisch thriller plot. Fijn dat het echt zo'n zomer wegleesboek is, maar ik lees Polak wel meer voor haar scherpe blik op de samenleving en dat komt gelukkig in de dialogen en de rake beschrijvingen goed naar voren. Boven alles zijn het ook gewoon zinnen om in te lijsten:
"Passief genietend hingen ze in hun stoelen, hun nadrukkelijke gerecreëer afgebakend met vloekende vrijetijdskleding, de tijd oneerbiedig vullend, alsof het een kleurplaat was."
"Met tegenzin kwamen ze terug naar de bewoonde wereld, ze vertelden aan iedereen hoe goed de natuur ze had gedaan en bogen zich weer over hun laptop." - een mooie omschrijving van hoe ik leef. Er zaten mooie en grappige passages in, maar ik ben blij dat ik het boek uit heb. Nog een zin over Eva had ik niet overleefd.
Gelezen in Portugese parkjes en de bus van Lissabon naar Sevilla. Een kijkje in het leven van randstedelingen die de Randstad verlaten, maar vooral van een complexe relatie tussen twee vrouwen die iets anders willen.
Op één (vakantie)dag uitgelezen, dus Nina Polak had mij meer dan mee… Mooi relaas van platteland vs stad en een relatie onder (hoog)spanning. Rivka, Esse, Eva Alta, Kay en co kwamen helemaal tot leven in mijn hoofd. Ik zou de serie zeker bingewatchen.