Jump to ratings and reviews
Rate this book

Gombrowicz - Diary #1 of 3

Dziennik 1953-1956

Rate this book
Ta edycja daje szczególną sposobność do zapoznania się z najważniejszym utworem Gombrowicza, a zarazem jednym z najwybitniejszych dzieł literatury XX wieku. To właśnie Dziennik stworzył normę powojennej polszczyzny literackiej, stał się podręcznikiem stylu bycia i stylu pisania, specyficznego humoru, tragizmu, dawał lekcję stosunku do Polski i fundamentalnych zagadnień ontologicznych. Nadal pozostaje obowiązkowym podręcznikiem ludzi prawdziwie światłych, a jednocześnie jest kluczem do wielu zagadek Gombrowiczowskiej poetyki i światopoglądu. Obecne wydanie przynosi prawdziwie pomocne indeksy osób i postaci fikcyjnych oraz indeks rzeczowo-tematyczny.

388 pages, Paperback

First published January 1, 1970

72 people are currently reading
940 people want to read

About the author

Witold Gombrowicz

111 books1,021 followers
Gombrowicz was born in Małoszyce, in Congress Poland, Russian Empire to a wealthy gentry family. He was the youngest of four children of Jan and Antonina (née Kotkowska.) In 1911 his family moved to Warsaw. After completing his education at Saint Stanislaus Kostka's Gymnasium in 1922, he studied law at Warsaw University (in 1927 he obtained a master’s degree in law.) Gombrowicz spent a year in Paris where he studied at the Institut des Hautes Etudes Internationales; although he was less than diligent in his studies his time in France brought him in constant contact with other young intellectuals. He also visited the Mediterranean.

When he returned to Poland he began applying for legal positions with little success. In the 1920s he started writing, but soon rejected the legendary novel, whose form and subject matter were supposed to manifest his 'worse' and darker side of nature. Similarly, his attempt to write a popular novel in collaboration with Tadeusz Kępiński turned out to be a failure. At the turn of the 20's and 30's he started to write short stories, which were later printed under the title Memoirs Of A Time Of Immaturity. From the moment of this literary debut, his reviews and columns started appearing in the press, mainly in the Kurier Poranny (Morning Courier). He met with other young writers and intellectuals forming an artistic café society in Zodiak and Ziemiańska, both in Warsaw. The publication of Ferdydurke, his first novel, brought him acclaim in literary circles.

Just before the outbreak of the Second World War, Gombrowicz took part in the maiden voyage of the Polish cruise liner, Chrobry, to South America. When he found out about the outbreak of war in Europe, he decided to wait in Buenos Aires till the war was over, but was actually to stay there until 1963 — often, especially during the war, in great poverty.

At the end of the 1940s Gombrowicz was trying to gain a position among Argentine literary circles by publishing articles, giving lectures in Fray Mocho café, and finally, by publishing in 1947 a Spanish translation of Ferdydurke written with the help of Gombrowicz’s friends, among them Virgilio Piñera. Today, this version of the novel is considered to be a significant literary event in the history of Argentine literature; however, when published it did not bring any great renown to the author, nor did the publication of Gombrowicz’s drama Ślub in Spanish (The Wedding, El Casamiento) in 1948. From December 1947 to May 1955 Gombrowicz worked as a bank clerk in Banco Polaco, the Argentine branch of PeKaO SA Bank. In 1950 he started exchanging letters with Jerzy Giedroyc and from 1951 he started having works published in the Parisian journal Culture, where, in 1953, fragments of Dziennik (Diaries) appeared. In the same year he published a volume of work which included the drama Ślub (The Wedding) and the novel Trans-Atlantyk, where the subject of national identity on emigration was controversially raised. After October 1956 four books written by Gombrowicz appeared in Poland and they brought him great renown despite the fact that the authorities did not allow the publication of Dziennik (Diaries), and later organized

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
355 (54%)
4 stars
207 (31%)
3 stars
70 (10%)
2 stars
19 (2%)
1 star
3 (<1%)
Displaying 1 - 30 of 46 reviews
Profile Image for Buck.
157 reviews1,038 followers
October 8, 2012
Gombrowicz, Gombrowicz, Gombrowicz.

Sorry, I just like saying his name, even though I have no idea what to do with that consonant cluster at the end. If I ever learn another language, it just might be Polish. This is somewhere between a whim and a resolution. It’s a whimsolution.

Anyway, Gombrowicz...This story is well known in certain circles, but it’s biographically inescapable. In the summer of 1939, Witold Gombrowicz, then a rising young Polish writer, goes on a cross-cultural junket to Argentina. He’s hardly off the boat when the Germans invade Poland, so he and his fellow countrymen get ready to sail back home and be patriotically slaughtered (in the best Polish traditions). Just as the ship is pulling away, Gombrowicz grabs his suitcase and jumps ashore. Thus, at the age of 35, with no money, no friends and no Spanish, he maroons himself in Argentina, where he will hang on, often penniless, for over two decades. He will never set foot in Poland again.

In a sense, though, Gombrowicz never really left his homeland. He carried the problem of Polishness with him into exile, scratching it like a persistent rash during his years in South America. It bored and infuriated him, but he kept going back to it.

As a Canadian, I’m no stranger to collective navel-gazing, but Polish self-consciousness seems to have a very different metaphysical heft to it. Whereas Gombrowicz experienced Polishness as this massive plenitude weighing down on him, Canadianness—and the very noun is awkward—tantalizes by its absence. Gombrowicz could spend decades interrogating his cultural identity, arguing with it, cursing it. A Canadian can only shrug, make a lame joke and change the subject.

‘Diary’ is a misleading title for this collection of rants, essays and ruminations. Published serially in a Polish émigré paper, these pieces are more properly feuilletons, a word with zero cultural traction in English (though many blogs are essentially feuilletons). The great advantage of this form is its elasticity: it can hold anything from shopping lists to high-flown literary theory (Gombrowicz indulges in both, and everything in between). In my current state of disenchantment with the novel, I find this discursive, fragmentary approach more honest, more true to life, than the planed and chiseled contours of fiction. Gombrowicz, being a novelist, would no doubt disagree—at length, and with crushing eloquence. So I offer this thought in the timid spirit of FWIW.

Whatever you want to call it, this book provides yet more evidence that being a genius in a cultural backwater is a very dubious gift. Among other things, it means having nobody to talk to (just ask Kierkegaard, or one of his warring pseudonyms). But Gombrowicz suffered under a double obscurity: first as a major writer in a minor language, and then as an exile in a country even more peripheral than his own. Throw in the fact that, from his vantage point, communist Poland was little more than a giant sarcophagus, offering an unresponsive face to his cries and complaints, and you have all the conditions for an absolute, soul-destroying, career-killing solitude.

It would be too much to say that Gombrowicz triumphed over these circumstances—for one thing, triumph wasn’t his style—but the Diary represents a kind of artistic accommodation with disaster. He lost everything a writer can lose—country, language, audience—and he still turned it to account, making something beautiful and true out of the very marginality that should have silenced him.

Gombrowicz, Gombrowicz, Gombrowicz!
Profile Image for Monika.
271 reviews30 followers
December 2, 2020
Gombrowicz to geniusz i to jest fakt.

Pomimo tego, megalomania, ktora bije z kazdej karty tego dziennika jest naprawde irytujaca. Krytyka absolutnie wszystkiego. Nikt nie jest dosc dobry, zaden prozaik, zaden poeta.
"Poniedzialek Ja. Wtorek Ja. Sroda Ja. Czwartek Ja... " Litosci!

Poza tym sa tu naprawde swietne fragmenty.
Profile Image for Przemysław Skoczyński.
1,412 reviews48 followers
May 3, 2014
"Przestańcie kłamliwie twierdzić, że "sztuka zachwyca", powiedzcie zgodnie z prawdą, że wprawdzie sztuka od czasu do czasu zachwyca, lecz że, przede wszystkim ludzie zmuszają się wzajemnie do tego aby ich zachwycała."
Profile Image for Sebastian.
230 reviews88 followers
April 28, 2021
"Monday. Me. Tuesday. Me. Wednesday. Me. Thursday. Me."

This is how it all starts and this is unfortunately also how it continues (not with such an explicit me-focus but still). I had a plan to finish the Diaries of Gombrowicz eventually so I picked up the first part in an audiobook format. Despite the fact that some perspectives on art, writing, literature in general and society with particular focus on the Polish society are definitely interesting, it was also a bit tiresome to listen to due to this strong ego-centric attitude. Everything is him, everything circles around him, he is the center of everything. I admire him as a writer but at the moment I got slightly fed up with his views so if I ever pick up the other parts of his diaries, it will be definitely after some well-deserved rest.
Profile Image for Neringa.
152 reviews149 followers
February 13, 2021
Kai skaitai Gombrowiczių, atrodo, kad norėtum, jog jį perskaitytų, pvz., ambicingi žmonės, puoselėjantys norą tekstuose išreikšti pirmiausia save. Bet įdomu, ar jie tikrai susikalbėtų. Juk dienoraštis siūlo labai įdomų žvilgsnį į individualistų, kūrėjo genijaus, didelių ambicijų menui epochą, kuri jau praėjusi.

Gombrowiczius yra neįtikėtinai nepatogus tipas, kuris puikiai jaučia, kas jis yra ir kas nėra savo laike. Jam neprikiši ambicijų, kūrybiškumo ir asmeninės charizmos stokos. Gombrowicziui rūpi tie, kurie vienaip ar kitaip viešai pastato save į dėmesio centrą. Būdami arenoje, jie turi teisę fechtuotis – tiek kūriniais, kritika, intelektu, tiek su jais. Tad dienoraštis irgi yra tokia privati teritorija, sukurta viešai batalijai, ir tokia, kurią palaiko pretenzija kalbėti apie save, meną ir epochą. Įdomu, kad visa tai Gombrowiczius traktuoja ir kaip teismą: pyksta, kad kiti dalija nuosprendžius, bet ir pats santykį su jo žodžiais priima toj pačioj šviesoj. Išeina nuolatinis mūšis, kuris išjudina apstingusią kraujotaką.

Man labai patinka, kad Gombrowiczius priverčia pasižiūrėti į situacijas iš netikėtų kampų be iliuzijų ir paklusnumo, stoja piestu prieš falšą ir provincialumą. Todėl net asmeniškumai čia kaip kokia socialinio teatro atmaina. Tai puikūs esė skyriai, parašyti labai vientisai ir skirtingai – čia dramatiška, dvasinga, arti fikcijos ar polemikos, todėl dienoraštis visiškai nenuobodus, ne vien savitikslis.

Pagalvojau, kad velnias – namie koks tūkstantis puslapių tų dienoraščių. Bet tai malonumas. Skaitant Gombrowicziaus žodžių kilometražo nesijaučia.
Profile Image for Nikola Jankovic.
617 reviews150 followers
August 22, 2024
"Ja ne mogu da vidim svet drugačije, sem iz vlastite perspektive. Da bih zaveo nekakav red u svojim osećanjima, odlučio sam (i to već veoma davno) da ću pisati samo o vlastitoj stvarnosti."

Pročitao sam svojevremeno negde - moguće u nekom Bazduljevom eseju ili romanu, voli on tako da baci neku preporuku usred priče - da je Gombrovičev dnevnik jedno od najboljih dela te vrste, valjda ikad napisanih. Nisam čitao mnogo dnevnika, zapravo se ne sećam kad sam poslednji put pročitao neki dnevnik. Dnevnik Ane Frank, Dnevnik Adrijana Mola... Više sam čitao pisma, prepisku, dnevnike retko, pa mi je ova preporuka zvučala dovoljno dobro da kupim sva tri toma Dnevnika na nekoj rasprodaji polovnih knjiga.

"Zahtevam od čoveka jedino to, da ne dopusti da se zaglupi svojim vlastitim mudrostima, da mu njegov pogled na svet ne oduzima prirodni razum, da ga njegova doktrina ne liši čovečnosti, da ga njegov sistem ne učini krutim i ne mehanizuje ga, da ga njegova filozofija ne učini tupim."

Gombrovič se našao u Buenos Airesu pred sam početak Drugog svetskog rata. Zapravo bi se moglo reći da je bio slučajni izbeglica, pošto ga je ulazak nemačkih trupa u Poljsku zatekao u Argentini, pa je tamo i ostao, pokušavajući da skrpi kraj sa krajem, najpre 40-ih, a zatim do 1963., kad se konačno vratio u Poljsku. Dnevnik je inače pisao do 1969., a sastoji se od ličnih razmišljanja, zapažanja, kritičkih komentara, mnogo eseja o književnosti, istoriji, umetnosti i društvu. Ispade da nije Bazdulj jedini koji mu se divio, Kundera je smatrao ovo delo za jedan od najvažnijih tekstova modernističke književnosti, Suzan Zontag takođe, a voleli su ga i mnogi drugi.

I meni se sviđa. Doduše, kad čovek piše ono što mu taj dan (uzgred, nema tu datuma, samo dani u nedelji) padne na pamet, za očekivati je da je tematika šarolika. Najviše se bavi književnošću, pa u nekom trenutku i pretera sa obračunima sa poljskim književnicima i kritičarima, ali ima kroz ovaj prvi tom bisera koliko hoćeš. Razmišljao sam o oceni, doduše - da li je treba dati na osnovu nekog proseka kvasliteta zapisa (onda zaslužuje tri ili četiri), ili na osnovu genijalnosti koja nas na stranama knjige čeka? Grozim se što uopšte razmišljam o tome, treba oceniti prema drugom kriterijumu, naravno.

Prepisujem ovde neke citate koje sam podvukao, rizikujući naravno da će zvučati pomalo bezveze ovako, istrgnuti iz konteksta. Okej, manje-više u dnevnicima je sve pomalo istrgnuto iz konteksta, ali ovde to cepam na kratke misli, jednostavne citate, a znamo šta je Seneka govorio o citiranju pametnih ljudi izvan konteksta (i s čim se potpuno slažem).

Uz ovu misao sam na primer seo, pokušao da je seciram.
"Biti konkretan čovek. Biti jedinka. Ne težiti promeni sveta kao celine - živeti u svetu, prerađujući ga samo onoliko koliko to leži u dometu moje prirode. Ostvarivati se u saglasnosti s mojim potrebama - individualnim potrebama.

Neću da kažem da ona misao - skupna, apstraksna - da Čovečanstvo kao takvo - nije važno. Ali mora biti uspostavljena ravnoteža. Najsavremeniji pravac razmišljanja jeste onaj koji će ponovo otkriti pojedinačnog čoveka."


A oduševila me i ova, i dalje aktuelna, verovatno za svaku naciju, pa tako i za nas:
"Da li, kad bi vam rekli da ako treba da ostanete Poljaci, morate da se odreknete dela one vaše ljudske vrednosti, to znači da ćete moći biti Poljaci samo pod uslovom da postanete gori kao ljudi - nešto manje sposobni, manje plemeniti - da li biste pristali na takvu žrtvu održanja Poljske?"

Gombrovič piše bez dlake na jeziku (samleo bi me zbog korišćenja ove glupe fraze, prezirao bi ovakav zapis kao što je ovaj), pa tako i o umetnosti - vizuelnoj i pisanoj.

U dodatku prvom tomu Dnevnika, zapisu "Protiv pesnika" između ostalog kaže:
"Našao sam se dakle pred licem sledeće dileme: hiljade ljudi pišu pesme; stotine hiljada obožavaju tu poeziju; slavni geniji iskazivali su svoje misli u stihovima; od pamtiveka Pesniku ukazuju poštovanje - i naspram te planine od slave dolazim ja sa svojom sumnjom da se pesnička misa obavlja u potpunoj praznini.

Zašto ne mogu da podnesem taj monotoni pev, neprekidno uzvišen, zašto me uspavljuju ritam i rima, zašto mi se jezik pesnika čini najnezanimljiviji od svih mogućih jezika... U čistoj stihovanoj poeziji zamara prekomernost: prekomernost poezije, prekomernost poetskih reči, prekomernost metafora, prekomernost sublimacije, najzad kondenzacije i očišćenosti od svih antipoetskih elemenata, što pesme čini sličnim hemijskom proizvodu.

Metafora, lišena svake uzde, zaintačila se, razbesnela se do te mere da u stihovima danas i nema niče drugog sem metafora. Jezik je postao ritualan - one 'ruže', oni 'sumraci', 'čežnje' ili 'boli' koji su nekad imali nekakvu svežinu, postali su zbog zloupotrebe prazan zvuk..."


Nekako se ne uklapa u svakodnevnicu umetnika - zamišljam ga kako vodi sličnu tiradu u društvu književnika, nakon par ispijenih votki. Ne verujem da je bio omiljen u društvu. A nije štedeo ni licemernost vizualne umetnosti...

"Zašto se pred originalom okuplja pobožna gomila, a kopijama se niko ne divi? Ona slika postavljala je nebeska uzbuđenja dok je bila smatrana 'Leonardovim delom', ali danas niko na nju i ne pogleda, pošto je analiza boja pokazala da je to delo njegovog učenika. Ti se uopšte ne diviš - ti se jedino trudiš da se diviš."

Gombrovič? Neće nazad na policu, neka stoji na stolu, pa da se svakih toliko otprilike slučajno otvori na nekoj podvučenoj strani.
Profile Image for Janina Żukowska.
9 reviews
June 27, 2022
Rebuttlując siewczynię czy siewcę fermentu w innym review: megalomanizm- owszem, ale wcale mnie nie irytował, na pełnej wizji obnażony, sam z siebie mający pompkę. Gombrowicz jak Gombrowicz, czasem się zesra, czasem zarzyna raz tępym raz ostrym nożem albo sam dostaje manto i broni się jak może. Wszystko ubrane bardzo humorystycznie, przez brak powagi aż na niej zyskuje. Polska kultura, pisarze, emigracja, komuna, Argentyńczycy i nimfetki (aż trzy wspomnienia na końcu) - wszystko brane w magiel, ale na każdym zostaje chociaż jedna sucha nitka. Daje mocno, szczególnie rozdział 13.
Profile Image for Irek Piecuch.
62 reviews5 followers
October 21, 2021
Pierwszy raz czytałem Dzienniki Gombrowicza pod koniec lat osiemdziesiątych - w jakimś drugoobiegowym wydaniu. Tym razem lektura zajęła mi więcej czasu. Gombrowicz zrobil się znowu dramatycznie aktualny a jego analiza Polski i Polaków przerażająco trafna. To jedna z tych lektur to których można i należy wracać bo jest jak dobre wino. Z czasem nabiera mocy i bukietu.
Profile Image for Josh.
89 reviews87 followers
February 6, 2008
My "War and Peace." A new kind of book and, behind it, a new kind of writer. Gombrowicz's biggest obsession is escape, his biggest revelation/enactment that, no matter how involved in your life you are, there's actually a little mini-you sitting in your head watching it all on wide screen. Taken together, the three books of the diary are like the portable holes that Looney Tunes characters used to carry around, fold up, put in their pockets. Unbelievably useful.

Also, he treats ideas like toys.
Profile Image for ola k.
184 reviews
October 3, 2025
witoldo… książka raczej ciężka, skrytykowane zostało absolutnie wszystko. ja się w większości zgadzam z jego filozofią, jedynie fragment o literaturze powojennej jest slightly problematyczny.

„musimy całkowicie zerwać z tą zbyt łatwą myślą iż „sztuka zachwyca nas” i że „rozkoszujemy się sztuką. nie, sztuka tylko do pewnego stopnia nas zachwyca a a rozkosze jakich nam przysparza są wątpliwe…. i czyż może być inaczej, jeśli obcowanie z wielką sztuką to męczące, trudne obcowanie z ludźmi dojrzałymi, o szerszym zasięgu i potężniejszym odczuwaniu. nie rozkoszujemy się - raczej staramy się rozkoszować… i nie rozumiemy… staramy się zrozumieć”

„kiedyś będzie wiadomo, dlaczego w naszym stuleciu tylu wielkich artystów napisało tyle nieczytelnych dzieł. i jakim cudem te książki nieczytelne i nie czytane zaważyły jednak na stuleciu i są sławne” ((to komentarz na temat „procesu” kafki Xdddddd))

„W prozie równiez ta religiina postawa poczyniła wielkie spustoszenia i jesli weźmiemy utwory takie, jak na przykład „Śmierć Wirgiliusza” Brocha, lub „Ulissesa” albo niektóre dzieła Kafki, to doznamy tego samego wrażenia — iż „wybitność", „wielkość" tych utworów urzeczywistnia się w próżni, ze należą one do tych książek, o których wszyscy wiedzą, że są wielkie... które jednakowoż w jakiś sposób są nam odległe, niedostępne i zimne... albowiem zostały napisane na klęczkach z myślą nie o czytelniku a o Sztuce, lub też o innej abstrakcji.”
Profile Image for - قارئة ..
394 reviews16 followers
July 26, 2022
من أجمل اليوميات التي قرأتها .. توثيق لمرحلة مهمة في حياة الكاتب وبولندا عموماً ، أراء مشاكسة وصريحة في العديد من الأسماء على طول الكتاب ، مواقف ومشاهدات تستحق أن تُروى .. الجزء الأول ٦٠٠ صفحة والثاني ٥٠٠ صفحة في ١٤ يوماً ولم أشعر بملل
Profile Image for Anibalector.
280 reviews31 followers
February 23, 2022
Nefiind polonez și neștiind foarte multe despre cultura Poloniei am pierdut multe subtilități și zeci de pagini m-au plictisit. Câteva pagini însă mi-au rămas în minte și recunosc fascinația pe care scrisul său o poate provoca.
Profile Image for Helmi Chikaoui.
443 reviews119 followers
December 27, 2023
غومبروفيتش أي كلمات يمكن أن تصفك! من أعظم اليوميات التي قرأت.
أتذكر الأيام الذي كنت أقرأ فيها يومياته الكبيرة الحجم والممتدة إلى عقدين ( من بداية الخمسينات 1954 إلى نهاية الستينات ووفاته في سنة 1969 )
كنت أشعر بطاقة إزدراء وتدمير كبيرة،مستمعا إلى عظام وأصنام تتحطم، مستشعرا نبرته التهكمية التي كانت تحررني من وطأة الكيتش وغباوة المتعلمين، إنسان المستقبل ( أو الحمار المتذاكي كما يصفه )
أنت معجب بحياة أستاذك الذي يدرسك في الجامعة! صديقك المتفوق في الدراسة والذي يحبه الجميع! مديرك في العمل المغرور! الأنستغراموز التي تكشف لك عن حياتها الجميلة! إستعد مع غومبروفيتش كي يكشف عن ضحالة فكرتك وهو يجرد كل هؤلاء من زيفهم، بحيث في الأخير لا يمكنك إلا أن تضحك ضحكة تحررك من بؤسك.
أنا ظريف، مهرج، بهلوان، محرض، تقلب أعمالي الأمور رأسا علي عقب لتحقق المتعة، فأنا السيرك، الغنائية، الشعر، الهلع، الصراع، المتعة، الألعاب — هل تبغي المزيد؟ (هكذا يعرف غومبروفيتش نفسه)
سأعطيكم مثالا غومبوروفيتشيا في ممارسة فعل التدمير، قبلها من المهم الإشارة إلى أنه درس القانون بأمر من والده، لكنه لم يبدي تحمسه له، فسجل في معهد الدراسات العليا الدولية في باريس ، لكنه أهمل الدراسة لصالح «أصدقاء السوء»، ما اضطر أباه لقطع المصاريف عنه. بعودته إلى بولونيا، سجل في دورة تدريبية في محكمة وارسو، ولكنه نفر من دراسة القانون، مفضلا الجلوس في المقاهي الأدبية.
- الأحد
كل محام ، أو «أفوكاتو»، يتمرغ في القناعة المتضخمة بـ«ثقافته الشاملة» لأنّ «القانون يُثقف»، «بالطبع»، وأي مهندس هيدروليكا يعتبر نفسه عالماً متكاملاً مثل هايزنبيرغ . لا داعي لذكر أنه عندما يتعلق الأمر بالخيال، فليس لديهم أدنى فكرة عن ماهيته.
أمس . كم كان ذلك مزعجاً لمدة ساعتين، اضطررت لتحمل نوعين من ذلك المثقف المزيف "ذي الدبلوما" . غباء لا يصدق. الأفوكاتو بهيئته القانونية، ونظرته إلى العالم وأسلوبه وشكله العابق بتلك الرائحة البائسة للجامعة كأنه بدلة تفوح منها رائحة النفتالين . . . وكان مهندسنا الطيب يعلن تفوّق العلوم البحتة، لأن تلك الرومانسيات الفلسفية أو الفنية لا تصلح لعقل منضبط؛ إنها لحقيقة محزنة أن الجامعات تنتج سنوياً آلاف الحمير ممن عاجلاً أو آجلاً، سيعثر كل منهم على حمارته الدؤوبة .
كيف يمكن منع مؤسسات التعليم العالي من فبركة مثل هذه القمامة، ومن تلويث هواء العالم المتحضر بهذا الشكل الرهيب جداً؟ الهواء حولى يزداد امتلاء بالمعتوهين الشبان من هذه الفبركة الجامعية، المغسولين بالمنظفات من ذكائهم الطبيعي. وأيضا هواء أمريكا الجنوبية صار خانقاً بطلاب لا يعرفون أي شيء سوى ما يُحشى في رؤوسهم، ولانهم محشوون بالمعلومات فقد فقدوا . الإحساس بالأمور غير الملموسة مثل الطابع الخاص، العقل الشعر والرشاقة. القبح الفظ لهؤلاء العمال الفكريين المتخصصين في الطب والقانون والتكنولوجيا إلخ، يبدأ في إبراز تأثيره السلبي حتى هنا في الأرجنتين . إن هؤلاء الذين لا يظهرون حساسية تجاه الفن، وغير الملمين بالحياة، والذين يُشكّلون عن طريق التجريد يكونون مغرورين ومثقلين عقلياً أستمتع بإصابة أولئك الحمقى غير الجماليين بالسعار، أو بإغراقهم في فوضى الألقاب والنظريات المخترعة على عجل ... أتمنى ألا يضربوني يوماً ما ! يسرني أن طبيعتهم السوقية هذه محكوم عليها حصرياً بالتعليم . . . بالنسبة لهم، تُعتبر كل الأشياء الأخرى، كل الحياة الروحية للقبيلة البشرية، خداعاً وبالتالي يكونون باستمرار في حالة خوف مميت من أن يُخدعوا . لذا يسعدني كثيراً إثارة انعدام الثقة -ريفي الطابع- بـ «الأديب»، هذا «المخادع بامتياز، وأحياناً أعطي إيماءة وجه أو أصدر كلمة مشكوكاً فيها عموماً أو حتى هزل صريح. احترامهم الساذج للجنية كبير حد تعطيل أحاسيسهم تماماً. أو أهاجمهم بالأرستقراطية وعلم الأنساب خدعة مضمونة عندما يتعلق الأمر باقتياد البلهاء إلى البلاهة الحقيقية.
إلا أن ... الأرستقراطية ... أه نعم ... الأرستقراطية أيتها الأرستقراطية، ربما تكون في النهاية أكثر من مجرد نكتة حية.
صنم الجماهير «المنفعة»، وصنم الارستقراطية «المتعة». أن تكون نافعاً وغير ممتع - هو هدف كل روبوت وخبير، حلمهم أن يكونوا نافعين جداً لدرجة عدم الإمتاع. بينما حلم الأرستقراطيين هو العكس تماماً : أن يكونوا ممتعين بقدر كونهم غير نافعين. بالنسبة لي، فأنا أعلن وأسجل ذلك كأحد قوانين معرفتي بالطبيعة البشرية . من يريد إرضاء الناس، سيصل إلى الإنسانية بسهولة أكثر أن يكون خادماً نافعاً فقط.
غالباً ما يعمل العلم مثل السم، وكلما كان العقل أضعف قلت احتمالية عثوره على الترياق واستسلم بسهولة أكبر. انظروا إلى معظم الطلاب من أين يأتي، مثلاً . تعبهم مجرد نتيجة للعمل المفرط ؟ ألم تسمم ردود أفعالهم بإدمان الدقة الزائفة، أو الموضوعية المبالغ فيها ألم يؤثر ذلك على أحكامهم ويسمها بالشك والخوف؟ دعونا نرى كيف تقتل عبادة المنطق فهم الشخصية كيف تحل المبادئ محل الثقة بالنفس وإيمانك الفطريين وكيف تقتلع النظريات الجمال والرشاقة... هكذا ينشأ هذا النوع من الطلاب الحديثين هل ستنجح ، »أيها الزميل؟»، كائن طيب محترم مفيد ولكنه شاحب . . . شحوب القمر المحروم من ضوئه ودفئه الخاص والذي يعكس فقط ذلك الضوء الرهيب غير القابل للفهم. ربما ما زال حياً لكنها حياة واهنة ومشوهة.
هل هذه طليعة! هذه هذه نخبة! سلالة من الأقزام ذوي الرؤوس المنتفخة يرتدون معاطف المختبر البيضاء؟
- الجمعة
أقول لطلابي: لا تنسوا أنني لست واحداً من أساتذتكم النب��اء المرخصين والمضمونين. معي لا يمكن لأحد الجزم بشيء. قد أكذب أو أقول شيئاً أحمق في أي لحظة… قد أَستغفِل شخصاً ما. معي لا ضمانات. أنا متمرد، أحب إمتاع نفسي.. ولا أبالي.. لا أبالي بكم ولا بمحاضراتي مطلقاً.
الإربعاء
لا أريد أن أغمض عيني عن السخافات التي تصاحب الفن من دون أن تكون فناً أطالب من الفن ليس فقط بأن يكون فناً جيداً ولكن أيضاً بأن يكون متأصلاً في الحياة بقوة لا أريد أن أتحمل معابده السخيفة جداً ولا صلاواته المضحكة.
المدرسون، المربون، القادة الروحيون؟ في الواقع هم من علّم القارئ البولندي هذه الحقيقة عن الأدب مفادها: أنه عبارة عن شيء مثل مقالات المدرسة كُتبت لكي يتمكن المدرس من أن يعطي درجة ، مجرد إنتاج أدبي بما يشمله من مراجعات مترابطة ومسابقات وجوائز، وأعمدة صحفية ... إنهم أساتذة التبسيط وفنانو تحويل الحياة المتفجرة إلى مادة ناعمة مملة حيث كل شيء تقريبا على الدرجة نفسها من الضعف والتفاهة . إن فائضاً من الطفيليات يؤدي إلى مثل هذه النتائج الكارثية. الكتابة عن الأدب أسهل من كتابة الأدب - هذه هي المشكلة . إذاً ، لو كنت في مكانهم فكنتُ سأفكر بعمق كيف يمكنني أن أفلت من هذا العار الذي يدعى : التبسيط.
كيف يمكن الإفلات من ذلك؟
إن النقد الأدبي ليس حكماً على إنسان من قبل إنسان آخر (من أعطاك هذا الحق ؟ ) بل صدام بين ��خصيتين على قدم المساواة تماماً .
بالتالي - لا تحكم. فقط لوصف ردود أفعالك لا تكتب أبداً عن المؤلف أو العمل - فقط عن نفسك في مواجهة العمل أو المؤلف . . . يجوز لك أن تكتب عن نفسك .
غير أنه بينما تكتب عن نفسك اكتب بالطريقة التي تكسب شخصيتك مزيداً من الثقل والأهمية والحياة - لكي تصبح هي الحاسمة. إذاً لا تكتب مثل باحث زائف ولكن مثل فنان النقد يجب أن يكون حساساً وحيوياً مثل ذلك الذي يلمسه، وإلا فإنه يصبح مجرد تسريب هواء من بالون، ذبحاً بسكين بارد النصل ، تفكيكاً تشريحاً ، قبراً . وإذا لم ترد أو لم تستطع - فلتذهب بعيداً.
يجب أن أقاتل ضد ضحالة القارئ هذه القراءة الجبانة لكتاباتي . يبدو أنهم يخافون من أن يستخرجوا منها معناها الكامل ليس لأنها ترعبهم، بل لأنهم ليسوا معتادين على المحتويات الكاملة. يحاولون بعنف تحويلي إلى نوع آخر من الأدب التقليدي، بينما هم أنفسهم يدعون أن كتابتي متحررة من التقاليد.
* كتبتُ ذلك بعد أن علمتُ أن اتحاد الكتاب البولنديين في الخارج اعتبر أن النقد له أهمية خاصة بالنسبة إلى الإبداع الأدبي - فأعلن عن جائزة قدرها 20 جنيهاً إسترلينياً لأفضل عمل نقدي. على الرغم من أن الجوائز تركض بعيداً عني، وإنها جمع حفل راقص لم أدع إليه ...
- الإثنين
سألتهم : - ما المفروض لإنسان عادي أن يفعل عندما يقابل إنساناً متعلماً؟ وعندما يحيط به عالم بمعرفته المركزة - besserwisser ( الحمار المتذاكي ) ؟ أي وسائل متوفرة للإنسان العادي للدفاع عن نفسه؟
لم يعرفوا شرحت لهم أن الحجة المضادة الأكثر ملاءمة ستكون ركلة ... أو لكمة ... موجهة للمتخصص ذاته. وأضفت أن هذا يسمى في قائمة مفرداتي «إثبات في الذات» أو «عودة إلى الذات» على أي حال يبعده خارج النظرية . . . وسألت إذا كنت أنت أيها الفنان، تستطيع أن توجه اللكمة أو الركلة إلى البروفيسور ؟ سؤال غير لائق؟ نعم، ولكنه ملح. قد تعتقدون أن على العلم والفن الركض معاً إلى الأمام، وهما يمرران الشعلة مثلما في سباق الماراثون من يد إلى يد؟ اتركوا هذا الركض للرياضيين المستقبل يبدو غير ودود بل عديم الرحمة التعاون بين الفن والعلوم باسم التقدم قد يكون مؤثراً، لكن على الشاعر أن يدرك الآن أن البروفيسور سيخنقه بذلك الاحتفال الحنون، العلم وحش. دعونا لا نؤمن بإنسانية العلم، لأن في الحقيقة الإنسان ليس من يقوده، بل العلم هو الذي يعتلي الإنسان. إذا كنتم فضوليين كيف ستبدو إنسانية الإنسان العلمية في المستقبل، فتلقوا نظرة على بعض الأطباء «طيبتهم» . . . إنسانيتهم؟ نعم ولكن أي نوع منها ؟ غريبة قليلا ، أليس كذلك؟ نعم طيبة لكن غير طيبة إنسانية لكن غير إنسانية . .. تماماً كملاك حارس حقيقي بارد وجاف مثل شيطان ملاك عامل تقني. المستشفى لا يفسد فطوره. البرودة الجهنمية واللامبالاة غير المعقولة. "غير معقولة"؟ ... أشدد على هذا لأن كل التغييرات في طبيعتنا تحت تأثير العلم لها دمغة الخيال كما لو تجاوزت مسار التنمية الطبيعي. نحن على عتبة إنسانية عجيبة العقل. سيجري علينا المعالجات التي لا يمكن التنبؤ بها اليوم. إنه يضطر إلى أن يتقدم ،باستمرار قياساته المنطقية لا تتراجع أبداً ... لا تعود إلى نقطة الانطلاق.
قد يبدو لشخص ذي مزاج متفائل أننا إذا انتزعنا إنسانيتنا ، فذلك لإعادتنا إليها ... وفي يوم ما سيؤدي الانحطاط الذي تسبب فيه العقل - بنا إلى الطبيعة الإنسانية من جديد . . . إلى إنسان أرفع أصح وأقوى ... وسوف نعثر بعضنا على بعض عند نهاية هذا الطريق المؤلم!
كلا لن نجد أي شيء أبداً ! لن نعود أبداً إلى أي شيء! حينما نستسلم للعقل علينا أن نودع أنفسنا إلى الأبد... إنه لا يتراجع أبداً ! إنسان المستقبل، صنيعة العلم، سيكون مختلفاً جذرياً، لا يمكن تصوره وليس له أي علاقة بنا . ها هنا سبب أن التطور العلمي يعني الموت . .. شخص يموت كما هو عليه ... من أجل غريب. في شكله الحالي ... الإنسان الذي يقوده العلم يتخلى عن نفسه ... في مرة واحدة وإلى الأبد ألا تفهموننى ؟ أقصد بذلك ببساطة أنه إذا امتلك إنسان المستقبل رأساً ثانيا ينمو من مؤخرته، فلن يجدوا هذا غريباً ولا مثيراً للاشمئزاز .
Profile Image for Julia.
57 reviews
July 25, 2025
gombrowicz i jego ,,ja” przepełnione ironią oraz polemiką z każdą możliwą filozofią, pisarzem, krytykiem.
Jest tak pewny i wiarygodny w tym co mówi, że zarzuty megalomanii nie mają żadnego znaczenia na tym etapie - jego uszczypliwości wzbogacają wypowiedzi i argumenty ciskane w głównie polskich ,,krytyków”.
Trafna diagnoza między- i po-wojennej rzeczywistości polskiej w tym komuny, pojęcia sztuki, potrzeby odcięcia się od przeszłości, indywidualizacji jednostki i katolicyzmu.
Gombrowicz they could never make me hate you.
Chłop zapunktował zwróceniem uwagi na tendencję ludzi do krycia się za swoimi ideami,wiarami, doktrynami prowadząc tym samym do zwężenia myślenia i utraty własnego ,,ja” o którym tyle wspomina.

,,i wymagam od człowieka jedynie tego aby nie dał się ogłupić własnymi swymi mądrościami, aby jego światopogląd nie odebrał mu naturalnego rozumu, jego doktryna nie pozbawiała go ludzkości, jego system nie usztywnil go i nie zmechanizował, jego filozofia nie uczynią go tępym”

linijka dalej

,,pytanie które stawiam katolikom nie jest: jakiego boga wyznają, a tylko jakimi pragną być ludźmi?” str49

,,i znów mnie męczy to samo co przez całe życie mnie męczyło, co tak zaważyło na moim sposobie bycia z ludźmi, ta konieczność lekceważenia siebie, aby się dostroić do tych, którzy mnielekcewaza, lub którzy w ogóle nie mają o mnie zielonego pojęcia” s57

,,nie pozwólcie aby idea rosła w was kosztem osobowości” s116

Profile Image for NieFikcyjna.
199 reviews9 followers
April 1, 2020
Przeczytanie tego dziennika było ciekawym doświadczeniem. Nie jest to taki dziennik, jaki pewnie większość z nas ma na myśli, kiedy myślimy o tej formie pisarstwa. Bo nie jest to dziennik intymny, pisany dla siebie, lecz dziennik publiczny, pisany z zamiarem wydania go (zresztą wychodził on na bieżąco w paryskim, emigranckim piśmie „Kultura”). Gombrowicza bardzo lubię, chociaż nie zawsze rozumiem i nie zawsze się z nim zgadzam. Tak więc pewne fragmenty czytałam z zainteresowaniem, inne nieco mnie nudziły. Gombrowicz przede wszystkim stawia się tu w roli opozycjonisty do chyba wszystkiego – polemizuje z krytykami literackimi, wyraża swoje zdanie na temat uznanych polskich pisarzy i poetów, spisuje przemyślenia na temat Polski i jej miejsca w świecie, opowiada o literaturze, ale też o swoim pobycie w Argentynie i o swoich dziełach. No i robi to oczywiście w sposób niezwykle ironiczny i humorystyczny. Jeśli lubicie Gombrowicza z jakichś jego utworów prozą, to sięgnijcie po dzienniki, bo to niby coś podobnego, ale jednak coś innego.

Po więcej moich recenzji zapraszam na Instagram: https://www.instagram.com/niefikcyjna/
Profile Image for Henry L. Racicot.
Author 3 books15 followers
August 26, 2020
Would have given it a higher rating, but Gombrowicz's interesting stuff (theories on literature, philosophy, art, genesis of and shameless revelation of his pedophile desires, etc.) are choked with pages and pages of Polish cultural minutiae.
Profile Image for Rozkminy Hadyny.
259 reviews37 followers
December 13, 2022
"Obawiam się, że pretensje tej recenzji wyrastają o wiele ponad jej wartość realną. (...) Zaprawdę, pisze się o książkach byle co. (...) W samej naturze prasy literackiej zawiera się coś co literaturze musi stanąć kością w gardle." s. 32-33

"Jak rzeczy się mają? Publiczność pragnie być informowana przez prasę o książkach, które się ukazują. Stąd powstała gałąź krytyki dziennikarskiej, obsadzona przez ludzi mających styczność z literaturą. Lecz gdyby ci ludzie mieli naprawdę coś do zrobienia na terenie sztuki, gdyby w nim zapuścili korzenie, na pewno nie poprzestaliby na tych artykulikach – więc nie, są to prawie zawsze drugo- i trzeciorzędni literaci, osoby pozostające tylko w luźnym, raczej towarzyskim, stosunku ze światem ducha, osoby nie będące na poziomie sprawy, którą mają referować. I na tym właśnie polega największa trudność, która nie da się pominąć, z której rodzi się cały skandal krytyki i jej niemoralność. Pytanie jest takie: w jaki sposób człowiek niższy może krytykować człowieka wyższego, oceniać jego osobowość, wartościować jego pracę – w jaki sposób to może stać się, nie stając się jednocześnie absurdem." s. 122

"Takie zgubne skutki powoduje nadmiar pasożytów. Pisać o literaturze jest łatwiej niż pisać literaturę – w tym sęk. Więc ja, na ich miejscu, zastanowiłbym się bardzo głęboko jak wybrnąć z tej hańby, której na imię: ułatwienie. Ich przewagi bowiem są natury czysto technicznej. Głos ich rozlega się potężnie nie dlatego, aby był potężny, a tylko dlatego, że pozwolono im przemawiać przez megafon prasy.
Jak wybrnąć? (,,,)
Wobec czego – nie sądź. Opisuj tylko swoje reakcje. Nigdy nie pisz o autorze ani o dziele – tylko o sobie w konfrontacji z dziełem albo z autorem. O sobie wolno ci pisać.
Ale, pisząc o sobie, pisz tak aby osoba twoja nabrała wagi, znaczenia i życia – aby stała się decydującym twoim argumentem. Więc pisz nie jak pseudo-naukowiec, ale jak artysta. Krytyka musi być tak natężona i wibrująca jak to, czego się dotyka – w przeciwnym razie staje się tylko wypuszczaniem gazu z balonu, zarzynaniem tępym nożem, rozkładem, anatomią, grobem.
A jeśli nie chce ci się lub nie potrafisz – odejdź." s. 123-124

Zawsze zaczytywała się w Gombrowiczu z perwersyjną przyjemnością i iskrą w oku. Podziwiała go, tego drugiego obok Witkacego najulubieńszego szaleńca literatury. Bakakaj inspirował ją do rzeczy wielkich, Trans-Atlantyk do padania na kolana, Ferdydurke do zachwytu, Pornografia do rumieńców, Kosmos do marszczenia czoła. W liceum jeszcze kupiła sobie trzyczęściową baterię Dziennika wydanego w roku jej urodzenia. Próbowała przejść, ale potykała się, zatrzymywała, gubiła wątek, zapisywała na ostatniej stronie słowa trudne: "proklamować", "paradygmat", "dialektyka", "antynomia", "fenomenologia", "eskapizm". Pławiła się w blasku samego czytania, ale mało do niej docierało. Wreszcie się poddała w połowie pierwszego tomu.

Ostatnio wróciła. Zawzięta, doświadczona, starsza. Już nie musi sprawdzać pojęć w słowniku. Już więcej rozumie. Już potrafi wchłonąć, przetrawić, zacząć dyskutować, komentować, podziwiać, ale też bezwstydnie nudzić się, przysypiać i wywracać oczami. Podkreślać fragmenty tak uniwersalne, że niemal idealnie skrojone na współczesność, choć ponad pół wieku minęło. Zaśmiewać się dziko z gombrowiczowskiego podpuszczania, z jego wybiegów, intryg i przekory. Z podniesioną brwią i niedowierzaniem śledzić jego opisy twórcze, ze znudzeniem niemal pomijać wywody na temat lektur na temat komunizmu, doceniać różnorodność stylów i form, cieszyć się głupkowato z bezczelnej krytyki publicystów, czytelników, ignorantów i innych twórców.

Najbardziej zapamiętuje akcję z herbami: jak to Gombrowicza chadzał do kawiarni artystów-komunistów i rzucał wciąż podteksty związane z klasami, arystokracją, genealogią, herbami, szlachectwem, dopóki artyści ci sami nie zaczęli opowiadać, czyja to babka z jakiego rodu się wywodzi, a kto jest lepiej ustawiony społecznie, kto lepszy, kto gorszy. Aż tu przychodzi ktoś z zewnątrz i podnosi raban, bo co ten Gombrowicz uczynił? Zepsuł dobrze zapowiadających się komuchów! Druga świetna akcja z arystokracją, gdy Gombrowicz na proszonych herbatkach u księcia czy innego hrabiego zaczął się dopytywać, czy jest wystarczająco dystyngowany, by w ogóle bywać. I cóż oni sądzą? Czyż z niego nie jest plebejusz?

Z drugiej strony czuje się poruszona, ja bardzo aktualne wydają jej się fragmenty o recenzjach literackich. Jak bardzo polska blogosfera mogłaby się zadławić tymi fragmentami. Jak bardzo te uwagi trafiają ją samą w czuły punkt. Co by powiedział Gombrowicz o blogach książkowych i jak bardzo byłoby to zjadliwe.

Jednocześnie pamięta też, by nie traktować Dziennika zupełnie na poważnie, by patrzeć z dystansem, jako na dzieło, w którym Gombrowicz stwarza siebie jako personę, artystę, gębę wobec publiczności. Gombrowicz w Dzienniku to konstrukt, bohater, ktoś, kim Gombrowicz chce, byśmy wierzyli, że jest. Tak jak to robimy teraz na portalach społecznościowych. Słyszała, że to autokreacja na całej linii, wie, że istnieje jeszcze Kronos, czyli ten prawdziwy dziennik. Ten, w którym Gombrowicz jest po prostu człowiekiem o nazwisku Gombrowicz.

"Poniedziałek – ja, wtorek – ja, środa – ja, czwartek – ja." s. 9
Profile Image for Johanna perec.
5 reviews1 follower
Read
August 16, 2008
For a diary that was meant to be published, it is remarkably simple and pure.
46 reviews1 follower
December 31, 2024
Jurnalul unui om nonconformist, care s-a ridicat împotriva șabloanelor de toate tipurile, de la Forma care domină în general relațiile interumane, la prejudecățile de tot felul, de la mituri și ritualuri, la mentalități și obiceiuri tradiționale. De altfel și propria-i biografie e plină de contraste și contradicții: e nobil, dar lua în râs valorile nobilimii, e polonez, dar refuză să lupte pentru țara lui, retrăgându-se în Argentina în timpul războiului, e conștient de valoarea operei lui, dar are o mândrie stupidă, care se manifestă aberant și îl face să se certe cu toată lumea, cu prietenii și editorii, cu cei din diasporă și cu alți scriitori. Cam tot ce face și scrie demonstrează faptul că îi plăcea să provoace și să-și provoace probleme, de cele mai diverse naturi. Făcea declarații șocante și compromițătoare pentru el, se comporta ciudat, adeseori neadecvat mediului sau anturajului, jignea la nivel individual, dar și un grup întreg, sau întreaga națiune.
Contradicția între nobil și artist; se comporta diferit în funcție de mediul în care era, dar totdeauna de-andoaselea. ”Aveam obiceiul să fiu artist cu rudele mele de la țară (ca să-i agasez) și să fac pe moșierul infatuat cu artiștii (ca să-i înnebunesc).” -p.385
Jurnalul e considerat cea mai matură operă a lui, scris în mai multe registre stilistice, neomogene, dominând un foarte puternic narcisism, care se manifestă încă de la începutul textului, când în prim plan, în fiecare zi a primei săptămâni, apare doar pronumele „Eu.” Jurnalul a apărut la Paris, la Institutul polonez de literatură, stârnind uimire încă de la început prin insolitul formulei, atât de polifonice și nonconformiste. Se consideră că acest polifonism evident e consecința măștilor pe care le purta autorul, niște ipostaze circumstanțiale ale eului care e alunecos, proteic. Se pare că metoda lui de lucru a fost dintotdeauna atacul, vorbind, acționând și scriind totdeauna împotriva a ceva.
Jurnalul acoperă 13 ani, din 1953-1966 și se remarcă, potrivit prefațatorului, prin două mari caracteristici: „caracterul de text literar conștient construit, cu puternice implicații ficționale și relativa estompare a factorului biografic.” -p.8
Nu îi plăcea să spună că „scrie”, insistând pe ideea de creație, de refacere a realității. În viziunea lui arta presupunea deformare, iar un autor, spre a fi credibil, trebuie să fie insolit, cât mai original cu putință.
Ultimul text din Jurnal e scris în 3 VII 1966, restul sunt postume, găsite în arhiva autorului. În această ultimă însemnare, bolnav fiind, își mărturisește marea dezamăgire că jurnalul nu i-a ieșit așa cum ar fi vrut și știe că nu mai are timp să facă nimic pentru el.
Profile Image for Fală Victor.
Author 1 book83 followers
May 26, 2021
Ei bine, de unde și până unde, metrolog, apoi business-men la „universitatea de ciocleji", am ajuns la filologie din pură stimă față de carte și pofta „de a pricepe mai multe" în lumea asta a cărților; am început să înțeleg că înveți mult mai multe de unul singur și, pentru asta, am început să caut cărțile care m-ar ajuta să învăț multe (toate bune). Ultimile lecturi, ori - tot mai des în ultima vreme, pun laboaica mea, ca de pianist, pe cărți care au fost sursa de formare a multor scriitori, cărțile prin care s-au format unii autori și, cea mai frumoasă variantă, cărțile în care să vorbește despre formarea unor scriitori - ca scriitori. De fapt, ce vorbesc eu - formarea lor ca oameni-, fiind autentici, astfel, mari scriitori fiind, pe lângă oameni mari au devenit și scriitori de același calibru, dacă nu mai mult.
În acest, ultim, tip de carte intră și jurnalele. Iar ultimul jurnal pe care am pus LĂBOAICA, la recomandarea lui Emilian Galaicu-Păun, a fost „Jurnal"-ul lui Witold Gombrowicz. Până acum și cel mai bun jurnal, cine știe ce mai apuc să citesc din această categorie...
Nu sunt de trecut cu vederea toate numele mari, pomenite aici, sau întâlnite, de-a dreptul, aici: Borges, Bioy Casares, Sabato, Lafebvre, și, și, și. Un șir lung cât, nu, un șir mare cât... coaiele lui Gombrowicz. Da-da!
Omul ăsta, intrat în lumea literară cu o proză la fel de curajoasă, Ferdydurke, a scris un jurnal (publicabil) cu un curaj admirabil, uimitor, trăsnit, debil; a dat la palme, în mare parte conaționalilor săi - polonezilor (și Poloniei în parte); încât e foarte ciudat faptul că a mai trăit ceva ani, bine-mersi.
A vorbit despre atâtea lucruri, cu o minte limpede (se putea altfel - într-o Portugalie liniștită, cu plaje, beții, fete tinere!!! zâmbind în jur și făcând (tumbe) ochișori dulci?): artă la general, literatură, pictură, tinerețe, curaj, individualitate și altele.
Nu e posibil să nu-ți placă o asemenea lectură. Cum nu-i posibil să te scoată din mințit o asemenea lectură.
Și asta nu-i decât prima parte a jurnalului publicat în română. Urmează să citesc și a doua parte, pe care, desigur, o am. Dar, între timp, mă așteaptă o altă carte, mult prea delicioasă, mult prea așteptată, delicată, 'cornorată, despre care încă nu vă spun, evident, nimic. Pupici, vorba domnului Burlacu
6 reviews
October 24, 2025
I really enjoyed my time with this book. It isn't at all what you'd expect from a normal diary, and I like how Gombrowicz isn't scared to show his true, not perfect in any way mind in this book. I don't really want to review him as a person, I have no intention of that here. There definitely were parts that I thought in isolation came off as if Gombrowicz thought only he was in any way or form a good writer, but in the context of the entirety of the diary full of essays, usual for the author nonsensical writing, travel logs and even just him saying it was a tragedy how he went to a store or how he went to change a pair of too small for him shoes for an exactly identical pair, he definitely makes a mockery of himself as well. I've heard before a few things about how much Gombrowicz liked to point out everything he disliked in basically every aspect of his life, and yup this checks out here. The essays he goes into are also interesting, because while when at first I was reading them I felt much more... offended wouldn't be best word, maybe irritated with everyone for the author being fake, not bringing anything new into the world, but later on he also does mention him feeling bad with himself for doing exactly the same. And the last thing that I'd like to mention is that he also is definitely an ego-centric, as this is something even he mentions on multiple occasions, but he doesn't see anything wrong with it, and brings it up as being able to be true with himself and expressing what's important for him. Overall the stories that left the biggest impression on me were the ones that touched on the author's experience with his books, especially Trans-Atlantyk and it's translation process I was keen on. I also liked the half Crocodile and the boy who halfed everything, or the gay escapades and Gombrowicz basically being both in denial and in acceptance of his gay ventures. Overall I really liked this book.
Profile Image for Adam.
20 reviews
December 31, 2021
More books need to be about Polish neurosis that takes place far from home --- A child, yes, but one that has come to know and has exhausted all possibilities of adult seriousness. This is the big difference. First, push away all the things that make life easier, find yourself in a cosmos that is as bottomless as you can stand, in a cosmos at the limits of your consciousness, and experience a condition where you are left to your own loneliness and your own strength, only then, when the abyss which you have not managed to tame throws you from the saddle, sit down on the Earth and discover the sand and grass anew.
Profile Image for Astrie.
20 reviews2 followers
November 7, 2022
Megalomania nie razi mnie chyba tylko u tych wyjątkowych jednostek, które rzeczywiście wiedzą, o czym mówią i są w tej swojej mowie tak wiarygodni, że w pewnym momencie przyłapujesz się na myśleniu, czy to nie w tobie przypadkiem leży problem. Najchętniej podkreśliłabym każde zdanie, które znalazło się w tym “dzienniku”. Arcydzieło.
Profile Image for Horatio.
44 reviews3 followers
November 8, 2024
At the end of the day it was not my cup of tea. At some point he is brilliant. However he is not telling us enough about his life during those years. He focusses on intellectual ideas too much - and neglects real life stories.
Profile Image for Marcela.
197 reviews4 followers
September 21, 2025
Chyba jak w każdym dzienniku - sa fantastyczne fragmenty i są takie, przez które chciałam po prostu przebrnąć.

Trochę jakby pan Witold siedział w fotelu w Argentynie i mówił, że tak ogólnie to wszystko nie tak.
Displaying 1 - 30 of 46 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.