Leven en laten leven: een gedachtewisseling over abortus en zelfbeschikking

by Madeleijn van den Nieuwenhuizen

Het recht op een legale abortus ligt onder vuur in de westerse wereld. Het werd ingeperkt in de Verenigde Staten en in Polen, en de anti-abortuslobby wordt steeds luider. Ook in Nederland. Hoe zeker kunnen we zijn van ons abortusrecht? Kunnen we achteroverleunen omdat hier de verplichte bedenktijd recentelijk werd afgeschaft? En wat bedoelen we eigenlijk met zelfbeschikking, met ‘recht op leven’, en is er een verschil tussen foetus en mens? ‘Leven en laten leven’ gaat in op deze vragen. Want de enige manier om onze wetten en rechten te beschermen, is door ze te verdedigen. Met zorg, aandacht en gedegen argumentatie.

Rechtshistoricus Madeleijn van den Nieuwenhuizen riep via haar Instagramaccount @zeikschrift mensen op hun argumenten voor en tegen, ervaringen, twijfels en gedachten over abortus te delen. Ingeleid door een bevlogen en persoonlijk essay staat een ruime selectie van die reacties in dit boek, als een genuanceerd gesprek in boekvorm.

Genres: Nonfiction, Feminism, Audiobook, 21st Century, Activism, Dutch Literature, Essays

120 pages, Paperback

First published June 17, 2022

Reviews

[Merel Wildschut · Rating 4 out of 5]

Mooi en slim geschreven. Ik heb er een hoop van geleerd en heb nu meer handvatten om een gegronde mening te vormen over het onderwerp abortusrecht.

[Eva · Rating 4 out of 5]

ik had iets meer diepgang in het essay verwacht, maar de gedachtes, twijfels en persoonlijke verhalen aan het eind vond ik erg waardevol. ik heb veel onderstreept. ook kudo's aan madeleijn dat ze opmerkt dat het niet goed voelt om helemaal niet over 'vrouwen' (in plaats van bijvoorbeeld zwangeren, of mensen met een baarmoeder) te spreken, omdat 'de regulering van abortus historisch gezien nauw verweven is geweest met de perceptie van hoe een vrouw behoort te zijn, wat zij behoort te doen. vaak werd niet het mensenlichaam gereguleerd, maar het vrouwenlichaam. niet de baarmoeder was aan wetten onderhevig, maar de vrouw die de baarmoeder in zich droeg.' nu kan ik eindelijk onder woorden brengen waarom ik me zo erger aan instagram-infographics die het hebben over 'womb carriers' (kots).

[Justine · Rating 3 out of 5]

Voor de ingeburgerde feminist niet per se heel veel nieuws onder de zon, maar een actuele en goede weergave van de huidige stand van zaken rondom abortus, een genuanceerde samenkomst van verschillende perspectieven op abortus en de uiteenlopende argumenten voor abortus. Madeleijn schrijft helder en prettig (ik was enorm ontroerd door het fragment over haar vriendinnen die met de nachtelijke flixbus vanuit NL naar Parijs kwamen).

[Emma Zunneberg · Rating 4 out of 5]

Hoop dat er ook mannen zijn die zich aan dit boek wagen

[Jacqueline · Rating 4 out of 5]

I appreciate Madeleijn for having posed this question to anyone who would answer. It helps finding different voices within questions about (the right to have an) abortion.

Concluding that the most important thing is freedom of choice is paramount to the discussion, and something that respondents from both sides of her research could at least comprehend.

Probably not a book that will sway, but definitely a book that can shed light on both sides of this question. Which is more important than ever with the overturning of Roe & Wade.

[Roos · Rating 5 out of 5]

De nuance die je soms mist in het debat, staat hier op papier. Indrukwekkend goed.

[Kelly · Rating 5 out of 5]

“Afschaffing van de legale abortus is ondenkbaar, tot ze dat niet meer is.”

Een heel goed en genuanceerd essay over de “abortus discussie,” dat eigenlijk verder, dieper, en voorbij wil gaan aan die discussie. Ik ben het met haar eens wanneer ze zegt: “de kern van de legale abortus is niet veiligheid of pragmatisme, maar vrijheid.” En laten we vooral niet ervan uitgaan dat het een vast gebeiteld recht is en laten we alert blijven om de legale abortus te behouden.

En oja, weg uit het wetboek van strafrecht, laten we dat eerst even voor elkaar krijgen!

[Floor Kleuskens · Rating 4 out of 5]

Leven en laten leven is net als prachtige titel ook een goede samenvatting van van den Nieuwenhuizens essay. Ze brengt de nuance aan in een discussie tussen de twee kampen. Van mij had het essaygedeelte nog wel langer gemogen. Maar zeker ook mooi hoe vd Nieuwenhuizen als feminist en denker van nu Instagram kan gebruiken voor dit gesprek. Hoe dan ook zet de auteur je aan het denken over leven, verantwoordelijkheid, zelfbeschikking, taboe en vrijheid.

[Jinke · Rating 4 out of 5]

In de ondertitel staat 'gedachtewisseling' en dat is precies wat dit is. Alle mogelijke standpunten komen voorbij en dat maakt, wat je ook vindt, dat je eens vanuit een ander perspectief naar de kwestie kijkt.
Goed boek, dit zouden meer mensen moeten lezen. Niet om te overtuigen van iets, dat is het doel niet. Wel om er even over na te denken.

[Nicole van Batenburg · Rating 4 out of 5]

Hele fijne schrijfstijl, prachtig om te zien hoe Madeleijn haar Instagram-community haar inspireert om belangrijke thema’s in een actueel boek te gieten

[Dasja · Rating 4 out of 5]

De gebeurtenissen in de VS van de afgelopen week hebben laten zien hoe belangrijk het is om over abortus en zelfbeschikking te blijven praten. Dit essay zet goed en genuanceerd uiteen hoe er door de tijd heen over abortus is gedacht. Het tweede deel, waarin hele uiteenlopende perspectieven en meningen tot uiting komen, vond ik echt heel verhelderend. .

[Rhiannon · Rating 3 out of 5]

Het is een rustige uiteenzetting van de verschillende visies over abortus en zelfbeschikking. Sommige punten worden vaak herhaald en sommige punten te beknopt beschreven. Het leest prima weg en ik denk dat velen zich zullen herkennen in wat wordt beschreven.

Ik trek toch echt een punt af voor de keuze om het woord vrouw te gebruiken. Persoonlijk denk ik dat iedereen met een baarmoeder lijdt onder vrouwonvriendelijkheid en vind het verdrietig om te zien dat deze groep weer grotendeels uit de discussie wordt verwijderd. Ik snap de uitleg die is gegeven maar ben het er niet mee eens.

[mia · Rating 4 out of 5]

subtiel en oprecht, maar ik had op iets meer body gehoopt

[Judith · Rating 5 out of 5]

Een belangrijk boek over een belangrijk thema. Heel mooi hoe Madeleijn alle visies aan bod laat komen, met alle nuances en afwegingen. Het is geen boek om te overtuigen maar om aan het denken te zetten, en dat is zeker gelukt.

[Margje de Hoog · Rating 5 out of 5]

De waarde van dit boek ligt in de nuancering. Het debat over zelfbeschikking en abortusrecht is zo verhard, maar dit werk laat zien dat er zoveel belangrijks tussenin bestaat.

[Dorea · Rating 4 out of 5]

De laatste zin van het boek vind ik mooi: “keuzevrijheid is ook keuzes kunnen maken waar je achteraf misschien spijt van hebt”. Verder sta ik erg achter Madeleijns redenatie over abortus, die stelt dat argumenten over abortus per definitie subjectief zijn. Aan de ethische kant van het debat is er geen vast moment te vinden wanneer een foetus een mens wordt (bij een hartslag? levensvatbaarheid? als het eruit ziet als mens?), en er is ook geen consensus te vinden over wanneer een foetus/mens het recht heeft om te leven, of juist het recht om niet te leven. Hetzelfde geldt voor de praktische kant van het debat: bij elk praktisch argument voor abortus (wat vaak te maken heeft met slechte leefomstandigheden) zal er iemand roepen dat bij de verbetering daarvan dan de oplossing ligt, in plaats van bij een abortus. Juist door deze subjectiviteit is abortusrecht belangrijk: dat recht maakt ons vrijere mensen, die met al hun eigen overwegingen een keuze kunnen maken voor zichzelf. Zelfbeschikking gaat de ethische en praktische argumenten voorbij. Na haar essay geeft Madeleijn ruimte aan de subjectiviteit: veel van haar volgers geven hun visie op verschillende aspecten van abortus, waarbij er ruimte is voor twijfel en nuance. Dat vond ik mooi om te lezen, want door de polarisatie van dit debat zijn er niet veel plekken waar ik soortgelijke verhalen en gesprekken heb gezien.

[Anneke · Rating 4 out of 5]

Kort boekje, helder te lezen. Wat ik mis in het boekje is een bespreking vd context van seks & de plaats vh kerngezin in de samenleving en andere invloeden v vrije keuze voor conceptie en ouderschap. Ik ben dus nog niet uitgelezen

[noor]

gelezen voor pws, erg interessant!!

[Judith · Rating 5 out of 5]

Een must read voor iedereen die pro-choice, anti-abortus, niks erover weet, twijfelt, stellig is en alles er tussen in. Een mooie herinnering dat dit soort zaken niet een zwart-witte kwestie is, maar wel van levensbelang.

Blijf er over spreken en nadenken!

[Emma]

Ik weet niet echt hoe ik dit boek moet raten want het is goed om bewust met zelfbeschikkingsrecht bezig te zijn als het politiek besproken of zelfs aangetast wordt maar ik ben er niet per se wijzer of gelukkig van geworden. Het boekje blijft erg nuancerend en ik wil toch op zoek naar uitgedachte ethiek over dit onderwerp. Het was enerzijds interessant om de reacties van mensen te lezen achterin, anderzijds lees ik juist graag boeken om even weg te zijn van iedereens snel geformuleerde meningen op internet. Dus ja.

Wel veel discussiepunten die in m’n hoofd na-echo’en en die ik graag met vrienden wil bespreken.

[Melissa]

(iets aan de toon hiervan stond me heel erg tegen maar verder ben ik blij dat dit essay er is)

[Karishma · Rating 5 out of 5]

Intens relevant. Ik had niet verwacht zo'n essay 'mooi' te vinden, maar ik vond het prachtig en had bij vlagen kippenvel of tranen in mijn ogen (misschien ook uit verdriet om de ontwikkelingen in de VS de afgelopen dagen). Dit gesprek voeren is zo, zo belangrijk en Madeleijn doet het op zeer prettige toon en schrijfstijl.

[Hester · Rating 5 out of 5]

Wat een prachtig essay, en wat fijn om al die verschillende (en dat zijn ze echt) verhalen en meningen en vragen te kunnen lezen op in de tweede helft. Zoals de tekst op de voorkant al zegt is dit echt een gedachtewisseling en is er geen moment waarop ik dacht dat iemand me ergens van wilde overtuigen. Ook al heb ik duidelijk voor mezelf waar ik sta, toch vond ik het bijzonder mooi om verhalen van alle kanten te horen die zo ook mijn gedachten weer verbreedden en uitdaagden. Ik heb veel bewondering voor de manier waarop het boek (of eigenlijk beter gezegd de bundeling) in elkaar steekt, en raad het zeker aan. Eigenlijk is het voor iedereen geschikt, juist omdat het het gesprek zo open gooit. Misschien kon nog wat sterker naar voren komen op wat voor manier het gesprek in de praktijk geopend kan worden, maar het boek is zeer zeker een belangrijk hulpmiddel erin. Bovendien vond ik het mooi hoe in het essay (voor mij) nog meer duidelijk werd hoe tweezijdig er naar het onderwerp gekeken wordt. Alsof iedereen altijd maar 100% voor of 100% tegen is of zou moeten zijn. Dat heeft me aan het denken gezet.

[Eline · Rating 4 out of 5]

heb dit boekje al een paar maanden op mn tbr staan en nu kwam het er toch echt van

sinds ik er over na begon te denken als 15/16-jarige ben ik voor het recht op abortus geweest, geen twijfel over mogelijk. nog steeds is in mijn ogen het zelfbeschikkingsrecht een van de meest belangrijke rechten dat een mens kan hebben.

dit boek is opgedeeld in twee delen; het eerste deel is een soort inleiding/essay door madeleijn van den nieuwenhuizen zelf, het tweede deel zijn korte fragmenten van de reacties die zij op haar social media kreeg op vragen naar meningen over het abortusrecht. deze combinatie maakte het voor mij enorm interessant, omdat het echt verschillende posities belicht en laat zien waarom sommigen twijfels hebben.

ik heb dit boekje in een ruk uitgelezen, niet omdat het zo bijzonder goed geschreven was (met name het eerste deel vond ik soms iets incoherent), maar omdat het daadwerkelijk iets toevoegde aan de discussie: het laat zien dat het debat niet zo polariserend hoeft te zijn als iedereen alleen over diens eigen situatie beslist. baas in eigen buik. leven en laten leven.

[Aafke · Rating 5 out of 5]

Wat een goed geschreven en belangrijk boekje. Ik was al langer enthousiast van Madeleijn als persoon en schrijfster, en dat is zeker niet minder geworden. Het essay waarmee ze begint is sterk geschreven en de teksten van personen die reageerden op haar oproep op Instagram over het thema geven me het gevoel deelgenoot te zijn van een genuanceerd gesprek. Deze persoonlijke bijdrages doen precies wat Madeleijn zelf hoopte en beschreef op pagina 61:

“Samen overstijgen de bijdrages, hoop ik, de beperkingen van de individuele anekdote of slogan. Ze vormen een meerstemmig koor dat gezamenlijk de inhoud, waarde en ruwe randen van ons abortusrecht verkent. Ze tonen dat legale abortus niet alleen maar praktische voordelen heeft of fysiek lijden inperkt, maar dat zij ons tot vrijere mensen maakt.”

[Rosan · Rating 3 out of 5]

Kort essay. Heel belangrijk onderwerp, fijn om iemands gedachten en research mee te lezen. Aan de andere kant weinig nieuws. Een vd doelen van het essay is om argumenten op een rij te zetten voor een discussie over abortus. Daar zou je iets aan kunnen hebben. De gedachten van lezers ah eind voegen weinig toe, ik had liever gedachten gehad van mensen uit specifieke groepen en die geduid. De korte stukjes zijn nu moeilijk in context te plaatsen en voelt al snel als een herhaling van ‘ik vind…’.

[Rosalie Veerle · Rating 5 out of 5]

In 1 middag uitgelezen. In een ontzettend fijne schrijfstijl geschreven. Het zijn zeer actuele onderwerpen die ook in mijn persoonlijke omgeving veel spelen, maar waarbij het voelt dat het toch iets is waar je vaak in eenzaamheid over nadenkt. Des te fijner om dit boek te lezen en tot nieuwe inzichten te komen.

[Eefje · Rating 4 out of 5]

Erg essayistisch, ik had ook graag de argumenten en onderbouwingen van sommige statements willen lezen (om mijn eigen kennis over dit onderwerp te verbreden). Maar helemaal eens met de centrale boodschap: we moeten het over abortus hebben en waarom het zo'n belangrijk recht is, en niet alleen "omdat het legaal is".

[Fleur · Rating 3 out of 5]

Goed leesbare gedachtegang over de vele aspecten van abortus. Ik had graag meer diepgang gezien op het gebied van autonomie en de waarde die we hier aan hechten. Een diepe duik in dit concept had naar mijn idee het fundament van de abortusdiscussie verder bloot kunnen leggen.

[Nienke · Rating 3 out of 5]

Mooie uiteenzetting en waardevol om in de tijd van het herzien van roe vs wade in de vs toen ze dit schreef ook vanuit NL aandacht aan te schenken. Toch voldeed het niet helemaal aan mijn verwachting.