De Gele Rivier is bevrozen

by Leo Pleysier

Dutch

Genres: Literature

144 pages, Paperback

First published January 1, 1993

About the author

Leo Jozef Theresia Pleysier is een Vlaamse schrijver.

Leo Pleysier in de Nederlandstalige Wikipedia

Leo Pleysier in de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren

Leo Pleysier bij "Schrijversgewijs"


Leo Jozef Theresia Pleysier is a Flemish writer.

Leo Pleysier in the English Wikipedia

Reviews

[Lars Meijer · Rating 4 out of 5]

‘Niet veel meer, naar ik vrees, lieve tante. Ge zijt té lang weggebleven. Uw beeld is beschimmeld. De Gele Rivier is bevrozen. En de mooie bamboestok, die ge mij indertijd hadt beloofd, hebt ge zo te zien ook al vergeten.’

[André · Rating 4 out of 5]

Citaat : De Gele Rivier is bevrozen. En ik had nog maar pas geleerd op school dat we niet bevrozen mochten zeggen, maar wel bevroren. "Met een -rrrr," zei de meester. "Met een -rrrr in plaats van een-zzzz." Maar die fout deerde nu niet in het minst. Integendeel. Zo'n stralende, heldere en welluidende zin, vond ik het, die zij nu ineens had uitgesproken.
Review : Het verhaal gaat over een jongetje dat in een dorpje woont met zijn ouders, twee zussen en twee broers. Hij is in het begin van het boek een jaar of zes. Zijn naam wordt in het hele boek niet genoemd. Tante Roza is non en gaat als missiezuster in 1946 naar China. Ze komt alleen thuis als ze het land wordt uitgezet of het té gevaarlijk wordt. Ze schrijft regelmatig brieven waarin ze vertelt over haar avontuurlijke en gevaarlijke leven.



Moeder schrijft elke keer plichtsgetrouw haar schoonzus terug om te vertellen hoe het met de achtergebleven familie in België is. De brieven zijn een beetje afstandelijk en als tante bij hen logeert komt hij ook niet veel te weten over haarzelf en wat er nou precies in China is gebeurd. De familie praat soms op een wat geheimzinnige wijze over haar en wil niet altijd uitleggen waar het over gaat.



Het jongetje wordt hierdoor erg nieuwsgierig en raakt gefascineerd door zijn raadselachtige tante. De jongen beschrijft wat hij allemaal hoort over tante Roza. Hij weet niet veel over haar en probeert zoveel mogelijk te weten te komen. Uit stukken van gesprekken die hij opvangt maakt hij zijn eigen verhaal. Zo wordt de jongen langzaam ouder en kom je meer over Roza te weten. Aan het eind van het boek is de jongen zelf vader en kijkt met zijn jongste foto’s waar ook tante Roza op staat.



Het kind heeft haar nog nooit gezien of iets over haar gehoord en begint vragen te stellen. De vader vertelt wat er allemaal gebeurd is en zo kom je de waarheid te weten waar hij in het boek naar op zoek was. Het mooist aan dit boek is de schitterende volkse taal waarin de auteur het verhaal vat. En de volkse taal van een kind nog wel dat er niet voor terugschrikt om fouten te schrijven zoals uit de titel al duidelijk wordt!

[Alexander · Rating 2 out of 5]

Ook maar doorgezet omdat het een heel dun boekje is dat je in een voormiddag uitleest. Het verhaal heeft wellicht een bepaalde nostalgische charme, een Vlaanderen van vroeger, maar mij sprak het niet aan. Ik breng het teug naar een boekentil zodat iemand anders er mogelijks van kan genieten.

[Hermine Couvreur · Rating 3 out of 5]

Een tante non die werkt in de missies, gezien door een opgroeiend jongetje. Leuk om te lezen, een beetje herkenbaar ook. Zelf had ik niet zo'n familielid maar heel wat klasgenootjes in de lagere school wel. Zij werden een 'beetje' voorgetrokken :-).

[Wouter · Rating 5 out of 5]

'En ik had nog maar pas geleerd op school dat we niet bevrozen mochten zeggen, maar wel bevroren. "Met een -rrrr," zei de meester. "Met een -rrrr in plaats van een -zzzz." Maar die fout deerde nu niet in het minst. Integendeel. Zo'n stralende, heldere en welluidende zin, vond ik het, die zij nu ineens had uitgesproken.'

Een ontroerende vertolking van Vlaamse alledaagsheid. De lezer wordt voor een enigzinds vervreemdende perceptie van de Roza gesteld en dit door de ogen van een jongentje van een jaar of zeven. Roza, een tante van de jongen, trad tegen de zin van haar ouders binnen in het klooster. Vlak na de Tweede Wereldoorlog werd ze naar China gestuurd als missiezuster. Begin jaren vijftig, verjaagd door de communisten, keert ze terug naar België. De jongen is onder de indruk van de toch wel opmerkelijke persoonlijkheid waarmee hij geconfronteerd wordt. Niet veel later vertrek Roza naar India. Vijfentwintig jaar brengt Roza opnieuw een bezoek aan het 'thuisfront', maar niets blijkt nog hetzelfde. Tijdens haar vijfentwintig jaar afwezigheid is alles veranderd, ook de jongen, inmiddels een volwassen man, en zijn perceptie op de werkelijkheid.

Leo Pleysier weet als geen ander sfeer over te brengen op de lezer. Na enkele pagina's word je getransporteerd doorheen de tijd en wordt het moeilijk niet op te gaan in het verhaal. Pleysier brengt zijn personages tot leven door middel van een opmerkelijk taalgebruik dat een zeer realistisch effect teweeg brengt. Beter dan met de woorden van Cyrille Offermans kan ik het zelf niet omschrijven: "De vermenging van taalgevoeligheid en lijfelijke sensaties maakt dit boek tot een zeer plastisch en pakkend verhaal." Jaap Goedegebuure, op zijn beurt, noemt 'De Gele Rivier is bevrozen' "het beste boek dat Pleysier ooit schreef en een hoogtepunt in de recente Vlaamse literatuur." Absoluut een aanrader!

[Gijs Hollebosch · Rating 3 out of 5]

Een dun boekje, het eerste dat ik las van Leo Pleysier. Ik laat het lezen door mijn vijfdejaars.
Blijkbaar is het een deel uit zijn ‘orale trilogie’ en inderdaad, er staan hele passages in die enkel bestaan uit gesproken replieken tussen verschillende personages. Dat zijn zeker de vlotste delen in het boek. Anders dan in een toneeltekst staat soms achter de tekst tussen haakjes wie van het gezin iets zei. Meestal weet je niet wie er spreekt, een vreemd effect, vooral omdat je moet vaststellen dat het inderdaad niet nodig is om het verhaal te volgen.
Het boek schets zowat de sfeer in een Vlaams gezin in de jaren 50-60 maar anders dan bijvoorbeeld Omtrent Deedee van Hugo Claus wordt er zelden kritiek gegeven op de katholieke dwang van toen. Dat is ook niet de opzet, het is eerder het verhaal van hoe Tante Non ‘bevrozen’ is en vervreemdt van haar familie. Tegelijkertijd zie je de ik-verteller opgroeien (Peter, maar zijn naam moet je echt zoeken en afleiden van een paar hints in het boek), een soort coming of age-boek dus.
Lees dit boek niet als je een sterk verhaal of politieke geschiedenis wil. Het is eerder een licht verteerbaar tussendoortje dat mij niet zo lang zal bijblijven. Eigenlijk zoals een goed getrokken foto waarbij je denkt, ‘ah ja, mooi...’
Toch valt er, zoals met de betere literatuur, zeker meer voor te zeggen. Op dbnl.org staat veel interessants, o.a. door Bart Vervaeck.

[Joostr · Rating 4 out of 5]

Opnieuw een vondst in de kilomarkt in Anderlecht en opnieuw voor 20ct een perfecte leeservaring rijker.
Het is (misschien) opnieuw een boek over de onttovering (désenchantement) van de wereld, van de verbeelding. In de vroege jaren vijftig is Roza, het tante nonneke, voor haar neefje een poort naar een mysterieuze wereld ver buiten het dorp, is het geloof dat haar drijft een poort naar een andere werkelijkheid. Op het eind van het boek is de betovering niet meer zichtbaar noch voor haar neefje, noch voor haar andere familie (die zich druk maakt over een gevallen kapstok en over de slechte resultaten van de hond in hondenschool), noch voor haarzelf (ze wordt blind). Het is een boek dat de secularisering onbarmhartig in het licht zet. De bladzijden waarin de neef met zijn eigen zoon spreekt over zijn tante laten zien dat het verhaal en de beweegredenen van Roza totaal onbegrijpelijk zijn geworden.
Is het een boek dat melancholisch stemt? De schrijver niet denk ik, mij wel.

[Keith Finn · Rating 3 out of 5]

natuurlich gua salah pilih buku. gua kira ini buku yg cocok dibaca buat mereka yg di masa transisi tingkat belanda a2-a3. ternyata gak samsek, susah banget untuk memahami ejaan lama dan tulisan belanda selatan, ditambah beberapa kata serapan perancis yg bikin gua ga enjoy baca buku ini. sebenarnya isi konten buku ini bagus dan cukul di apresisasi untuk alurnya tapi bahasanya blm ngena di gua yg bikin aku memilih memberi 3 bintang

[Britt · Rating 4 out of 5]

“[…] eigenlijk was ze precies wat ze altijd al geweest was voor mij: een tante van papier, een brief die je openvouwt en afleest. En die je daarna dichtplooit en lichtelijk verwonderd weer wegsteekt.”

[Marc Buelens · Rating 4 out of 5]

vooral boeiend voor wie nostalgisch van aard is en zich graag terug plaatst in de jaren 50. Heel volks, heel rake details

[Ria · Rating 1 out of 5]

Vreemd boek snap er niks van. Na 26 bladzijden gestopt met lezen

[RLJ · Rating 5 out of 5]

Dit is echt heel erg mooi.

[François · Rating 3 out of 5]

Volks verhaal over familie met tante non als spilfiguur. Heel in een volkse taal verteld.

[Leen · Rating 4 out of 5]

Dit jammer genoeg heel erg dunne boekje vertelt van een heel normaal Vlaams gezin in de jaren vijftig. Zoals bij veel families in die tijd hadden ze een 'tante nonneke', een vrouw die in het klooster zat, maar de tante nonneke van het hoofdpersonage is niet zomaar een zuster: ze is een missiezuster, wiens roeping in het buitenland ligt. Begin jaren vijftig keert ze terug na een woelige periode in China en vindt onderdak bij het gezin van haar jongere broer. Het hoofdpersonage is dan een jaar of zeven en raakt gefascineerd door zijn afstandelijke, afwezige tante die hij tot dan toe enkel kende uit de stijve brieven die ze schreef over haar avonturen.

De stof van haar habijt had de kleur van melk, room ('zaan' noemde moeder dat altijd), biest. Het had de kleur van het karretje van de ijsventer dat op zondag kwam langsgereden. De kleur van papier dat in de zon had gelegen, van beddelakens die te lang in de kast zijn gebleven, melk met saffraan, rijstpapier en ivoor, vers geschaafd vurehout. De kleur van gedroogd riet, woestijnstof, verduurde glasgordijnen. Maar soms, als ze buiten was en de zon scheen op haar kleed, dan zag ze weer zo verblindend wit dat ik er helemaal draaierig van werd.
(p43)

Het is een prachtboek, dat ik met veel liefde heb gelezen. Het gunt de lezer een unieke blik op een stukje Vlaamse geschiedenis, in een schrijfstijl zo beeldend dat je geen moeite moet doen om je tante nonneke voor te stellen. Ik heb genoten van het eerste tot het laatste woord.

Maar het mooiste en het spannendste van wat ik zo al luistervinkend kon opvangen, vond ik toch déze zin:
"De Gele Rivier is bevrozen."
En die kwam dan nog uit de mond van tante Roza zélf. Nadat ze weer uitgebreid had zitten zwijgen aan tafel. Zodat al de anderen meteen hun mond hielden en iedereen mekaar verbaasd aankeek. De Gele Rivier is bevrozen. En ik had nog maar pas geleerd op school dat we niet bevrozen mochten zeggen, maar wel bevroren. (...) Maar die fout deerde nu niet in het minst. Integendeel. Zo'n stralende, heldere en welluidende zin, vond ik het, die zij nu ineens had uitgesproken. En hij klonk mij na in de oren alsof ik niet alleen over het ijs van die rivier maar evengoed over de klank van deze woorden kon schaatsen als ik dat wilde.
(p52)

**** sterren, omdat het een pareltje is in de Vlaamse literatuur.

[Lieze · Rating 3 out of 5]

Dit korte verhaal van Leo Pleysier is me beter bevallen dan ik verwacht had. In wezen is het een karakterschets van een klein stukje typisch Vlaamse geschiedenis. Heel sfeervol en realistisch overgebracht, voornamelijk door de conversaties in het toenmalige taalgebruik. Verwacht geen grote of bijzondere gebeurtenissen, gewoon een rake selectie van episodes uit het leven van alledag met als rode draad de kijk van een jongen op de obligate tante non in elke familie als ware het een soort van buitenaards wezen.