ديوان رهي معيري

by رهی معیری

Genres: Poetry

440 pages, Hardcover

First published January 1, 2005

About the author

Rahi Mo'ayyeri ( رهی معیری in Persian) was a famous contemporary poet and musician from Iran.

He was born on April 30, 1909 in Tehran, his book Sayeh Omr (سايه عمر in Persian) (translated "The Shadow of Life") of poems was printed in 1964.

He died on November 15, 1968 in Tehran and was buried in the Zahir o-dowleh cemetery in the northern parts of Tehran.

Reviews

[Peiman E iran · Rating 3 out of 5]

‎دوستانِ گرانقدر، کلیاتِ «رهی معیری» از غزلیات، قصائد، مثنوی ها، رباعیات، قطعات، ترانه ها، تک بیتی ها و ابیات پراکنده تشکیل شده است... به انتخاب ابیاتی از میان غزلیات و رباعیاتِ این دیوان را برایِ شما ادب دوستانِ گرامی، در زیر مینویسم
---------------------------------------
‎چون زلفِ توام جانا در عینِ پریشانی
‎چون بادِ سحرگاهم در بی‌ سر و سامانی
‎خواهم که ترا در بر بنشانم و بنشینم
‎تا آتش جانم را بنشینی و بنشانی
************************
‎ساقی بده پیمانه‌ای زآن مِی که بی‌ خویشم کند
‎بر حسنِ شورانگیزِ تو عاشق‌ تر از پیشم کند
‎سوزد مرا، سازد مرا، در آتش اندازد مرا
‎وز من رها سازد مرا، بیگانه از خویشم کند
************************
‎چو نی به سینه خروشد دلی که من دارم
‎به ناله گرم بُوَد محفلی که من دارم
‎به خون نشسته‌ام از جان ‌ستانیِ دلِ خویش
‎درونِ سینه بُوَد قاتلی که من دارم
************************
‎رفت و نرفته نکهتِ گیسویِ او هنوز
‎غرقِ گل است بسترم از بویِ او هنوز
‎از من رمید و جای به پهلویِ غیر کرد
‎جانم نیارمیده به پهلویِ او هنوز
************************
‎مردم از درد و نمی آیی به بالینم هنوز
‎مرگِ خود می‌بینم و رویت نمیبینم هنوز
‎آرزو مُرد و جوانی رفت و عشق از دل گریخت
‎غم نمیگردد جدا از جانِ مسکینم هنوز
************************
‎یادِ ایامی که در گلشن فغانی داشتم
‎در میانِ لاله و گل آشیانی داشتم
‎دردِ بی ‌عشقی زِ جانم بُرده طاقت ورنه من
‎داشتم آرام تا آرامِ جانی داشتم
************************
‎چون شمعِ نیمه‌ جان به هوایِ تو سوختیم
‎با گریه ساختیم و به پایِ تو سوختیم
‎دیشب که یار انجمن‌ِ افروزِ غیر بود
‎ای شمع تا سپیده به جایِ تو سوختیم
************************
‎دگر زِ جانِ من اِی سیم‌ بر چه میخواهی؟
‎ربوده‌ای دلِ زارم دگر چه میخواهی؟
‎نهاده‌ام سرِ تسلیم زیرِ شمشیرت
‎بیار بر سرم اِی عشق هرچه میخواهی
************************
‎ندانم کان مهِ نامهربان، یادم کند یا نه؟
‎فریب‌ انگیزِ من، با وعده‌ای شادم کند یا نه؟
‎خرابم آنچنان، کز باده هم تسکین نمیابم
‎لبِ گرمی شود پیدا، که آبادم کند یا نه؟
************************
‎باید خریدارم شوی تا من خریدارت شوم
‎وز جان و دل یارم شوی تا عاشقِ زارت شوم
‎من نیستم چون دیگران بازیچهٔ بازیگران
‎اول به دام آرَم تو را وآنگه گرفتارت شوم
************************
‎کاش امشبم آن شمع طرب می آمد
‎وین روزِ مفارقت به شب می آمد
‎آن لب که چو جانِ ماست دور از لبِ ماست
‎ای کاش که جانِ ما به لب می‌ آمد
************************
‎مستانِ خرابات زِ خود بی خبرند
‎جمعند و زِ بویِ گُل پراکنده ترند
‎اِی زاهدِ خودپرست با ما منشین
‎مستان دگرند و خودپرستان دگرند
************************
‎ای جلوهٔ برقِ آشیان سوز تو را
‎ای روشنی شمعِ شب‌ افروز تو را
‎زآن روز که دیدمت شبی خوابم نیست
‎ای کاش ندیده بودم آن روز تو را
---------------------------------------
‎امیدوارم این انتخابها را پسندیده باشید
‎«پیروز باشید و ایرانی»

[Maryam · Rating 4 out of 5]

چون زلف تو ام جانا در عین پریشانی

چون باد سحرگاهم در بی سر و سامانی

من خاکم و من گردم من اشکم و من دردم

تو مهری و تو نوری تو عشقی و تو جانی

خواهم که ترا در بر بنشانم و بنشینم

تا آتش جانم را بنشینی و بنشانی

ای شاهد افلاکی در مستی و در پاکی

من چشم ترا مانم تو اشک مرا مانی

در سینه سوزانم مستوری و مهجوری

در دیده بیدارم پیدایی و پنهانی

من زمزمه عودم تو زمزمه پردازی

من سلسله موجم تو سلسله جنبانی

از آتش سودایت دارم من و دارد دل

داغی که نمی بینی دردی که نمی دانی

دل با من و جان بی تو نسپاری و بسپارم

کام از تو و تاب از من نستانم و بستانی

ای چشم رهی سویت کو چشم رهی جویت ؟

روی از من سر گردان شاید که نگردانی

[Bahman Bahman · Rating 2 out of 5]

سایه آرمیده
لاله داغدیده را مانم
کشت آفت رسیده را مانم
دست تقدیر از تو دورم کرد
گل از شاخ چیده را مانم
نتوان بر گرفتنم از خاک
اشک از رخ چکیده را مانم
پیش خوبانم اعتباری نیست
جنس ارزان خریده را مانم
برق آفت در انتظار من است
سبزه نو دمیده را مانم
تو غزال رمیده را مانی
من کمان خمیده را مانم
به من افتادگی صفا بخشید
سایه آرمیده را مانم
در نهادم سیاهکاری نیست
پرتو افشان سپیده را مانم
گفتمش ای پری که را مانی ؟
گفت : بخت رمیده را مانم
دلم از داغ او گداخت رهی
لاله داغدیده را مانم

[Shabnam]

دل زود باورم را به کرشمه ای ربودی
چو نیاز ما فزون شد تو بناز خود فزودی

به هم الفتی گرفتیم ولی رمیدی از ما
من و دل همان که بودیم و تو آن نه ای که بودی

من از آن کشم ندامت که ترا نیازمودم
تو چرا ز من گریزی که وفایم آزمودی

[Leila Alizade · Rating 4 out of 5]

ای سرو پای بسته به آزادگی مناز.. آزاده من که از همه عالم بریده ام.

[0 رادیو شعر و داستان 0]

پنجاه و پنجمین قسمت #صدویک_شعرعاشقانه.
.
"خیال انگیز و جان پرور چو بوی گل سراپایی..."
#رهی_معیری

عاشقانه ترین سروده های شاعران.
@poemstoryradio

https://t.me/poemstoryradio/2792

[Mehdi khani · Rating 5 out of 5]

رهی ،قلّۀ ترانه سرایی ایران است.هرگاه کاروانِ بنان و یا خزانِ عشقِ بدیع زاده را می شنوید به یاد بیاورید که شاعر این هنرِ عظیم ،جان آگاه و دل سوخته ای است به نام رهی.و اگر در محفلی پیری صاحبدل را دیدید که آرام زمزمه می کند:دیدی که رسوا شد دلم غرق تمنا شد دلم
دیدی که من با این دل بی آرزو عاشق شدم
با آن همه آزادگی،بر زلف او عاشق شدم
بسیار یاد کنید ازعزیزی که در گلستانِ ظهیرالدولۀ تجریش آرمیده است

چو نِی به سینه خروشد ،دلی که من دارم
به ناله گرم بُوَد،محفلی که من دارم
بیا و اشک مرا چاره کن،که همچو حباب
به رویِ آب بُوَد،منزلی که من دارم
دلِ من از نگهِ گرمِ او نپرهیزد
ز برق سر نَکِشد،حاصلی که من دارم
به خون نشسته ام از جان ستانیِ دلِ خویش
درونِ سینه بُوَد،قاتلی که من دارم
ز شرمِ عشق خموشم،کجاست گریۀ شوق؟
که با تو شرح دهد مشکلی که من دارم
رهی، چو شمعِ فروزان گَرَم بسوزانند
زبانِ شکوه ندارد،دلی که من دارم

[Maede Moradi · Rating 3 out of 5]

چه رفته است که امشب سحر نمي آيد؟
شب فراق به پايان مگر نمي آيد؟

جمال يوسف،گل چشم باغ روشن کرد
ولي ز گمشده من خبر نمي آيد

شدم به ياد تو خاموش، آنچنان که دگر
فغان هم از دل سنگم به در نمي آيد

تو را بجز به تو نسبت نمي توانم کرد
که در تصور، از اين خوبتر نمي آيد

طريق عقل بود ترک عاشقي دانم
ولي ز دست من اين کار برنمي آيد

بسر رسيد مرا دور زندگاني و باز
بلاي محنت هجران،بسر نمي آيد

منال بلبل مسکين به دام غم،زين بيش
که ناله در دل گُل،کارگر نمي آيد

ز باده،فصل گُلم توبه ميدهد زاهد
ولي ز دست من اين کار برنمي آيد

دو روز نوبت صحبت،عزيز دار رهي
که هر که رفت از اين ره، دگر نمي آيد

[Farhad · Rating 4 out of 5]

رهي را در كنار بيژن ترقي و معيني كرمانشاهي بايد مثلث ترانه كلاسيك ايران ناميد.
عشق نافرجام و رهايي در دامن دود و سوختن نتيجه اش ترانه هايي است كه خواستن و حسرت را در نهايت تنهايي انسان(با چهره برازنده اش) فرياد مي زند

[rozhin]

در میان اشک نومیدی,رهی خندم از امیدواری های دل

[Khodam · Rating 4 out of 5]

در پیش بیدردان چرا فریاد بی حاصل کنم
گر شکوه ای دارم ز دل با یار صاحبدل کنم
در پرده سوزم همچو گل در سینه جوشم همچو مل
من شمع رسوا نیستم تا گریه در محفل کنم
اول کنم اندیشه ای تا برگزینم پیشه ای
آخر به یک پیمانه می اندیشه را باطل کنم
آنرو ستانم جام را آن مایه آرام را
تا خویشتن را لحظه ای از خویشتن غافل کنم
از گل شنیدم بوی او مستانه رفتم سوی او
تا چون غبار کوی او در کوی جان منزل کنم
روشنگری افلکیم چون آفتاب از پکیم
خکی نیم تا خویش را سرگرم آب و گل کنم
غرق تمنای توام موجی ز دریای تو ام
من نخل سرکش نیستم تا خانه در ساحل کنم
دانم که آن سرو سهی از دل ندارد آگهی
چند از غم دل چون رهی فریاد بی حاصل کنم
______________

چشم فروبسته اگر وا کنی

در تو بود هر چه تمنا کنی


عافیت از غیر نصیب تو نیست

غیر تو ای خسته طبیب تو نیست


از تو بود راحت بیمار تو

نیست به غیر از تو پرستار تو


همدم خود شو که حبیب خودی

چاره خود کن که طبیب خودی


غیر که غافل ز دل زار تست

بی خبر از مصلحت کار تست


بر حذر از مصلحت اندیش باش

مصلحت اندیش دل خویش باش


چشم بصیرت نگشایی چرا؟

بی خبر از خویش چرایی چرا؟


صید که درمانده ز هر سو شده است

غفلت او دام ره او شده است


تا ره غفلت سپرد پای تو

دام بود جای تو ای وای تو


خواجه مقبل که ز خود غافلی

خواجه نه ای بنده نا مقبلی


__________________

رفتیم و پای بر سر دنیا گذاشتیم

کار جهان به اهل جهان واگذاشتیم

چون آهوی رمیده ز وحشت سرای شهر

رفتیم و سر به دامن صحرا گذاشتیم

__________

[Bahman Bahman · Rating 2 out of 5]

سایه آرمیده
لاله داغدیده را مانم
کشت آفت رسیده را مانم
دست تقدیر از تو دورم کرد
گل از شاخ چیده را مانم
نتوان بر گرفتنم از خاک
اشک از رخ چکیده را مانم
پیش خوبانم اعتباری نیست
جنس ارزان خریده را مانم
برق آفت در انتظار من است
سبزه نو دمیده را مانم
تو غزال رمیده را مانی
من کمان خمیده را مانم
به من افتادگی صفا بخشید
سایه آرمیده را مانم
در نهادم سیاهکاری نیست
پرتو افشان سپیده را مانم
گفتمش ای پری که را مانی ؟
گفت : بخت رمیده را مانم
دلم از داغ او گداخت رهی
لاله داغدیده را مانم

[Mumtaz Noori · Rating 5 out of 5]

باید خریدارم شوی تا من خریدارت شوم
وزجان و دل یارم شوی تا عاشق زارت شوم
من نیستم چون دیگران بازیچه بازیگران
اول به دام آرم ترا و آنگه گرفتارت شوم

[Fereshteh Angella Gharib · Rating 4 out of 5]

فقط لذت بردم، 😍😍😍😍⭐⭐⭐⭐⭐⭐

[Mehdi Shahbazi · Rating 5 out of 5]

روزی به جای لعل و گوهر سنگریزه ای

بردم به زرگری که بر انگشتری نهد

بنشاندش به حلقه زرین عقیق وار

آنسان که داغ بر دل هر مشتری نهد

زرگر ز من ستاند و بر او خیره بنگریست

وانگه به خنده گفت که این سنگریزه چیست؟

حیف آیدم ز حلقه زرین که این نگین

نا چیز و خوار مایه و بی فدر و بی بهاست

شایان دست مردم گوهرشناس نیست

درزیر پا فکن که بر انگشتری خطاست

هر سنگ بدگهر نه سزاوار زینت است

با زر سرخ سنگ سیه را چه نسبت است؟

گفتم به خشم زرگر ظاهر پرست را

کای خواجه لعل ز آغوش سنگ خاست

ز آنرو گرانبهاست که همتای آن کم است

آری هر آنچه نیست فراوان گرانبهاست

وین سنگریزه ای که فراچنگ من بود

خوارش مبین که لعل گرانسنگ من بود

روزی به کوهپایه من و سرو ناز من

بودیم ره سپر به خم کوچه باغ ها

این سو روان به شادی و آن سو دوان به شوق

لبریزه کرد از می عشرت ایاغها

ناگاه چون پری زدگان آن پری فتاد

وز درد پا ز پویه و بازیگری فتاد

آسیمه سر دویدم و در بر گرفتمش

کز دست رفت طاقتم از درد پای او

بر پای نازنین چو نکو بنگریستم

آگه شدم ز حادثه جانگزای او

دریافتم که پنجه آن ماه رنجه است

وز سنگریزه ای بت من در شکنجه است

من خم شدم به چاره گری در برابر خویش

و آن مه نهاد بر کف من پای نرم خویش

شستم به اشک پای وی و چاره ساختم

آن داغ رابه بوسه لبهای گرم خویش

وین گوهری که در نظرت سنگ ساده است

برپای آن پری چو رهی بوسه داده است

[ناصر سليم · Rating 4 out of 5]

خیال‌انگیز و جان‌پرور چو بوی گل سراپایی

نداری غیر از این عیبی که می‌دانی که زیبایی


من از دلبستگیهای تو با آیینه دانستم

که بر دیدار طاقت سوز خود عاشق‌تر از مایی


به شمع و ماه حاجت نیست بزم عاشقانت را

تو شمع مجلس‌افروزی تو ماه مجلس‌آرایی


منم ابر و تویی گلبن که می‌خندی چو می‌گریم

تویی مهر و منم اختر که می‌میرم چو می‌آیی


مراد ما نجویی ورنه رندان هوس‌جو را

بهار شادی‌انگیزی حریف باده پیمایی


مه روشن میان اختران پنهان نمی‌ماند

میان شاخه‌های گل مشو پنهان که پیدایی


کسی از داغ و درد من نپرسد تا نپرسی تو

دلی بر حال زار من نبخشد تا نبخشایی


مرا گفتی: که از پیر خرد پرسم علاج خود

خرد منع من از عشق تو فرماید چه فرمایی


من آزرده‌دل را کس گره از کار نگشاید

مگر ای اشک غم امشب تو از دل عقده بگشایی


رهی تا وارهی از رنج هستی ترک هستی کن

که با این ناتوانیها به ترک جان توانایی

[Amir ali · Rating 3 out of 5]

دیده فروبسته ام از خاکیان
تا نگرم جلوه افلاکیان
شاید از این پرده ندایی دهند
یک نفسم را بجایی دهند
ای که بر این پرده خاطرفریب
دوخته ای دیده ی حسرت نصیب
آب بزن چشم هوسناک را
با نظر پاک ببین پاک را
آن که در این پرده گذر یافته است
چون سحر از فیض نظر یافته است
خوی سحر گیر و نظر پاک باش
راز گشاینده افلاک باش
خانه تن جایگه زیست٬ نیست
در خور جان فلکی نیست٬ نیست
آن که تو داری سر سودای او
برتر از این پایه بود جای او
چشمه مسکین نه گهر پرور است
گوهر نایاب به دریا در است
ما که بدان دریا پیوسته ایم
چشم ز هر چشمه فروبسته ایم
پهنه دریا چو نظرگاه ماست
چشمه ناچیز نه دلخواه ماست
پرتو این کوکب رخشان نگر
کوکبه ی شاه خراسان نگر

[Khodam · Rating 5 out of 5]

این سوز سینه شمع شبستان نداشته است

وین موج گریه سیل خروشان نداشته است

آگه ز روزگار پریشان ما نبود

هر دل که روزگار پریشان نداشته است

از نوشخند گرم تو آفاق تازه گشت

صبح بهار این لب خندان نداشته است

ما را دلی بود که ز طوفان حادثات

چون موج یک نفس سر و سامان نداشته است

سر بر نکرد پاک نهادی ز جیب خاک

گیتی سری سزای گریبان نداشته است

جز خون دل ز خوان فلک نیست بهره ای

این تنگ چشم طاقت مهمان نداشته است

دریا دلان ز فتنه ایام فارغند

دریای بی کران غم طوفان نداشته است

آزار ما بمور ضعیفی نمی رسد

داریم دولتی که سلیمان نداشته است

غافل مشو ز گوهر اشک رهی که چرخ

این سیمگون ستاره بدامان نداشته است

[SA®A · Rating 4 out of 5]

نه دل مفتون دلبندی نه جان مدهوش دلخواهی

نه بر مژگان من اشکی نه بر لبهای من آهی

نه جان بی نصیبم را پیامی از دلارامی

نه شام بی فروغم را نشانی از سحرگاهی

نیابد محفلم گرمی نه از شمعی نه از جمعی

ندارد خاطرم الفت نه با مهری نه با ماهی

به دیدار اجل باشد اگر شادی کنم روزی

به بخت واژگون باشد اگر خندان شوم گاهی

کیم من ؟ آرزو گم کرده ای تنها و سرگردان

نه آرامی نه امیدی نه همدردی نه همراهی

گهی افتان و خیزان چون غباری دربیابانی

گهی خاموش و حیران چون نگاهی برنظرگاهی

رهی تا چند سوزم در دل شبها چو کوکبها

باقبال شرر نازم که دارد عمر کوتاهی

[Saeed]

گر من از گردش ایام ملولم ، نه عجب

آن که خوش دل بود از گردش ایام کجاست ؟

..............................................

دریاب که ایام گل و صبح جوانی

چون برق کند جلوه و چون باد گریزد

شادی کن اگر طالب آسایش خویشی

کاسودگی از خاطر ناشاد گریزد

غم در دل روشن نزند خیمه ی اندوه

چون بوم ، که از خانه ی آباد گریزد

[Negin · Rating 3 out of 5]

tamam ehsaste ensani ke fekr mikonam nesfe aghidehaiash ra bavar daram hame chiz dar ghalebe sher

[Manizheh · Rating 4 out of 5]

کتاب سالهای دور

[Mostafa]

بهترين مونس و همدم شب هاي تابستان نوجواني

[Meysam Rasoli]

رهی عاشقی دلسوخته است.از معشوق جواب مثبت میشنود اما معشوق بی وفایی می کند.خوندن دیوان سعدی وار او سوز خاصیرا در انسان برمی انگیزاند. دیوان او را بارها خواندهام.