What do you think?
Rate this book
Dejavu
“Öyle ya, harem kültüründen, kapalı odalardan çıkıp sokaklarda tek başına yürümeyi öğrendik biz kadınlar, diye düşündü. Üstelik de bir paşa torunu, konak kızı olarak nereden nereye... Ülkenin insanını, kenar mahalleleri, işçi sınıfını, yoksulluğu, çamuru, açlıktan ölünebileceğini, açlık yüzünden etini satan kadınları tanıdığını biliyordu artık. En az bir yıl mahkeme muhabiri olarak çalışmış, katili, hırsızı, fuhuş yapan, yapmak zorunda olan kadınları dinlemişti. Ne büyük dramlar. Çoğu sanki bir dalgınlık anına gelmiş insanlık trajedileri.”
İşsiz bırakılmış bir kadın akademisyen Berlin sokaklarında Suat Derviş’in yüz yıl önceki izini sürüyor. Yabancı bir ülkede kalemiyle geçinmeye, ayakta durmaya çalışan bir yazar. O da yitirmiş midir umudunu? Yoksa, erkeklerin sen yapamazsın bakışlarına; Batı’nın, bize o büyülü Şark’ı anlat dayatmalarına aldırmadan yürüyüp gitmiş midir özgürce? Âşıkken, yoksulken, yazarken, gülerken, ağlarken yüreğine oturan, İstanbul’u ve Berlin’i, geceleri ve gündüzleri birbirinin aynısı kılan o dejavu duygusunu yaşamış mıdır?
Menekşe Toprak, Suat Derviş’i günümüz kadınlarıyla bir Dejavu’da buluşturuyor. Her şey size aşina gelecek.
İşsiz bırakılmış bir kadın akademisyen Berlin sokaklarında Suat Derviş’in yüz yıl önceki izini sürüyor. Yabancı bir ülkede kalemiyle geçinmeye, ayakta durmaya çalışan bir yazar. O da yitirmiş midir umudunu? Yoksa, erkeklerin sen yapamazsın bakışlarına; Batı’nın, bize o büyülü Şark’ı anlat dayatmalarına aldırmadan yürüyüp gitmiş midir özgürce? Âşıkken, yoksulken, yazarken, gülerken, ağlarken yüreğine oturan, İstanbul’u ve Berlin’i, geceleri ve gündüzleri birbirinin aynısı kılan o dejavu duygusunu yaşamış mıdır?
Menekşe Toprak, Suat Derviş’i günümüz kadınlarıyla bir Dejavu’da buluşturuyor. Her şey size aşina gelecek.
256 pages, Paperback
Published September 1, 2022
3 people are currently reading
33 people want to read
About the author
Menekşe Toprak
18 books7 followersİlk ve ortaöğrenimini Köln ’de ve Ankara’da tamamladı. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni bitirdikten sonra Ankara’da ve Berlin’de bir bankada dört yıl görev aldı. Bir süre Varşova’da bir kitap kulübünde çalıştı. 2002 yılından bu yana radyo gazeteciliği yapıyor, Berlin ve İstanbul arasında yaşıyor.
Öyküleri kitap-lık, Notos, Özgür Edebiyat gibi dergilerde, Kadın Öykülerinde İstanbul, Kadın Öykülerinde Ankara ve Kadın Öykülerinde Avrupa adlı antolojilerde yer aldı. Almanca, Fransızca ve İngilizceye çevrilen bazı öyküleri ise bu ülkelerin edebiyat dergileri ve öykü antolojilerinde yayımlandı.
Öyküleri kitap-lık, Notos, Özgür Edebiyat gibi dergilerde, Kadın Öykülerinde İstanbul, Kadın Öykülerinde Ankara ve Kadın Öykülerinde Avrupa adlı antolojilerde yer aldı. Almanca, Fransızca ve İngilizceye çevrilen bazı öyküleri ise bu ülkelerin edebiyat dergileri ve öykü antolojilerinde yayımlandı.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 8 of 8 reviews
October 7, 2022
Dejavu, bir Suat Derviş romanı. O nedenle Suat Derviş'i okuyup, hayatına dair bilgiler edindikten sonra hiç zaman kaybetmeden okumak istedim romanı. İyi ki öyle yapmışım. Kitap iki farklı kadın karakterin Berlin'ini anlatıyor. Bu kadınlardan biri Suat Derviş diğeri ise akademiden atılmış akademisyen bir kadın. Biz bir Suat Derviş'in Berlin'ine bir de 2020 Berlin'ine gidiyoruz. Kitabın kurgusunun, karakter analizlerinin ve yazarın gözlemlerinin çok iyi olduğunu düşünüyorum. Zamanda böylesine geçişleri iki kadın karakterin gözünden, eğreti durmadan anlatabilmek oldukça zor. Ama yazar bunun altından çok iyi kalkıyor. İki karakterin yalnızlık, gurbet ve özlem duyguları ile empati kurabilmenizi sağlıyor. Kitap ismini tam da bu çağlar değişse de aynı kalan durum ve hislerden alıyor. Suat Derviş'i okumuş, sevmiş okurların çok hoşuna gideceğini düşünüyorum.
July 18, 2024
Suat Derviş hakkında inceleme yapmak üzere Berlin’e giden bir akademist ile yazarın iç içe geçen hikayesini merakla okudum. Benzeşen ve ayrışan yönleri ile işlenmiş bir roman. Suat Derviş okuma listemde olan bir yazardı. Roman, her ne kadar bir Suat Derviş romanı olsa da, yazarın metin içerisinde de belirttiği gibi, Suat Derviş’in bilinmezliklerle dolu hayat hikayesinde boşluklar, yazar tarafından, dönemin ruhuna uygun olarak hissettiği yönde doldurulmuş. Bir bakış açısı romanı. Yine de, Suat Derviş okuması öncesinde böyle bir kitabı okumak, yazarı daha iyi anlamak açısından yararlı olacak.
February 17, 2024
Suat Derviş'i çok seven ve pek çok kitabını okuyup hayran kalan bir okuru olarak Suat Derviş adı geçince bu kitaba ve yazara şans vermek istedim normalde Menekşe Toprak'ın çevirmen olarak biliyor ve çalışmalarını takip ediyordum evvelinde hâl böyle olunca referans oldu benim için.
Öncelikle kitap iki kısımdan oluşuyor biri Suat Derviş'in yaşadığı dönem Berlin'i biri de 2020 yılında aldığı bursla Berlin'e giden bir akademisyenin dönemi. Biz kitapta bu iki kadının dönemini ve yaşadıklarını pararel okuyoruz. Gurbet,çaresizlik,aile,yaşama telaşı ve elbette bol bol edebiyat içeriyor kitap amma velakin kitabı okurken çok yükselemediğimi,bir şeylerin eksik kaldığını, dönem ruhunun özellikle kitaba geçmediğini görmek beni çokça üzdü.
Kendi açımdan kitap okurken her kitabın bir ruhu olduğuna inanır ve yazan kişiyle, kitabını kafamda birleştirmeye yani eşlestirmeye çabalarım ama bunda ne yazık ki olumlu bir sonuç alamadım.
Suat Derviş büyük bir yazar onun dönem ruhunu yansıtmak çok büyük bir iş ve zorlu da ben de yer edemedi bu kitap.
Öncelikle kitap iki kısımdan oluşuyor biri Suat Derviş'in yaşadığı dönem Berlin'i biri de 2020 yılında aldığı bursla Berlin'e giden bir akademisyenin dönemi. Biz kitapta bu iki kadının dönemini ve yaşadıklarını pararel okuyoruz. Gurbet,çaresizlik,aile,yaşama telaşı ve elbette bol bol edebiyat içeriyor kitap amma velakin kitabı okurken çok yükselemediğimi,bir şeylerin eksik kaldığını, dönem ruhunun özellikle kitaba geçmediğini görmek beni çokça üzdü.
Kendi açımdan kitap okurken her kitabın bir ruhu olduğuna inanır ve yazan kişiyle, kitabını kafamda birleştirmeye yani eşlestirmeye çabalarım ama bunda ne yazık ki olumlu bir sonuç alamadım.
Suat Derviş büyük bir yazar onun dönem ruhunu yansıtmak çok büyük bir iş ve zorlu da ben de yer edemedi bu kitap.
October 24, 2022
Burs ile Berlin'e gelmiş bir akademisyen, süresi dolduğu için geri dönüp düzenini devam ettirebilecekken bir mezarlığın taşları arasında, İstanbul'da olsa dayatılmış alelade bir hayat yaşayabilecekken Berlin'de edebiyatı ve özgürlüğü seçen Suat Derviş'in izini takip ediyor ve işinden atılıyor. Sonrasında Suat'ın ve İşsiz akademisyenin Berlin'deki karşılıklı adımlarını seyrediyoruz.
Akademisyen ile Suat Derviş arasında aşağı yukarı 100 yıllık bir fark var. Ama dünya pek değişmiyor. O gün savaş sürerken bugün salgın olabiliyor. Her şekilde insan kısıtlanabiliyor. Sınıflar ve mücadele ise hep var. Ve birçok kadın bugün aynaya baktığında, karşısında Suat Derviş'i bulabiliyor. Bu da bir çeşit ebedi dejavu değil de nedir.
Ayrıca, Suat Derviş'in hayatını kurgu olarak okumak güzeldi. Bilmediğim, duymadığım ne çok ayrıntı varmış dedim. Tavsiye ederim.
Akademisyen ile Suat Derviş arasında aşağı yukarı 100 yıllık bir fark var. Ama dünya pek değişmiyor. O gün savaş sürerken bugün salgın olabiliyor. Her şekilde insan kısıtlanabiliyor. Sınıflar ve mücadele ise hep var. Ve birçok kadın bugün aynaya baktığında, karşısında Suat Derviş'i bulabiliyor. Bu da bir çeşit ebedi dejavu değil de nedir.
Ayrıca, Suat Derviş'in hayatını kurgu olarak okumak güzeldi. Bilmediğim, duymadığım ne çok ayrıntı varmış dedim. Tavsiye ederim.
November 26, 2022
Suat Derviş'in izini 100 yıl sonra Berlin'de süren bir akademisyenin ağzından anlatıyor yazar bu çağının çok ötesinde kadını...
September 17, 2022
Menekşe Toprak iki ülkeli, iki şehirli bir yazar. Yaşamı Türkiye ve Almanya, İstanbul ve Berlin arasında geçiyor. Bu yeni bir durum da değil. Biyografisine bakarsanız, “ilk ve ortaöğrenimini Köln’de ve Ankara’da tamamladı. A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesinden mezun olduktan sonra Ankara ve Berlin’de kısa bir süre bankacı olarak çalıştı. 2002 yılından beri Radyo gazeteciliği yapıyor, Berlin ve İstanbul’da yaşıyor,” bilgisine ulaşıyorsunuz. Menekşe Toprak’ın yeni romanının iki kadın kahramanının yaşamları da yüz yıl arayla Berlin ve İstanbul’da geçiyor. Büyük ihtimalle yazarın adımladığı sokaklarda dolaşıyor, onunla benzer şeyler yaşayıp hissediyorlar. Dejavu, bir roman projesi olarak Berlin Kültür Senatörlüğü’nün 2021 edebiyat bursunu kazanmış. Bu bursu da iki ülkeliliğin, iki şehirliliğin olumlu bir sonucu olarak düşünebiliriz.
Kahramanlardan biri bir kadın akademisyen. Berlin’de yaşama tutunmaya çalışıyor. Tıpkı yazar gibi, kazandığı bir bursla yaşamını sürdürüyor. Kadın akademisyenin burs konusu da Suat Derviş. Suat Derviş’in yüz yıl önce Berlin’de yaşadıklarını araştırıyor.
Suat Derviş’in yaşamında Berlin’in önemini biliyoruz ama orada neler yaşadığının ayrıntıları pek net değil. Suat Derviş, Osmanlı'nın ünlü ailelerinden birinin kızı. İmparatorluğun son yıllarında yazarlığa ve gazeteciliğe başlamış. En önemli kadın gazetecilerden, en ünlü yazarlardan olmuş. Çok okunmuş, çok sevilmiş. Kitapları yabancı dillere çevrilen ilk Türk yazarlarından. Nâzım Hikmet'in aracılığıyla 25 Ocak 1919'da yayınlanan ilk yazısının başlığı "Anadolu Kadınlarımız." İlk şiirini de yine Nâzım Hikmet, Ekim 1920'de Alemdar'da yayınlatmış. İlk romanı Kara Kitap da 1921'de yayınlanmış. İlk gençlik çağından beri edebiyat ve basın dünyalarının içinde aktif olarak yer almış. Suat, ani bir kararla, ablası Hamiyet’le Berlin'e gidiyor. O zamanlar bir kültür başkenti olan Berlin'e Sternisches Konservatuarı’nda piyano ve şan dersi almak üzere geliyor ama konservatuvarda kısa bir süre okuduktan sonra Edebiyat Fakültesi’ne geçiyor. Alman ve İsviçre gazete ve dergilerinde eserleri yayınlanmaya başlayınca edebiyat fakültesinden de ayrılıyor.
Suat Derviş’in yaşamı bilinmezlerle doludur. Doğum tarihi bile tartışma konusudur. 1901 mi, 1905 mi? Yayınlanmış eserlerinin tam bir kaynakçası yoktur. Eserlerinin bir çetelesini tutmamış, yayın tarihleri ve yerleri hakkında verdiği bilgiler de çoğunlukla doğru çıkmıyor. Serdar Soydan sabırlı bir kazı çalışmasıyla tam bir liste oluşturulmaya çalışıyor. Serdar Soydan’dan Suat Derviş’in Sultanın Karıları–Bir Haremağasının Hatıraları adlı romanının 1931-1932’de Berlin’de Almanca olarak Tempo gazetesinde yayınlandığını öğreniyoruz. Avrupa’ya gönderilen ilk kadın gazeteci o mudur? Fransızcaya çevrilen ilk Türk romanı gerçekten Suat Derviş’in midir? Ankara Mahpusu 18 dile çevrilmiş midir, merak ediyorum. Ölümünün 50. Yılında anmamıza rağmen hâlâ birçok şey bilinmiyor.
Bir Haremağasının Hatıraları’nın gazete tefrikası dışında Suat Derviş’in Berlin’de geçirdiği günler, orada ürettiği eserler, gazete ve dergilerdeki çalışmaları da tam olarak bilinmez. Dejavu’nun kadın kahramanı bu bilinmezleri araştırıp aydınlığa çıkarmaya çalışıyor. Tabii ki akademisyenin yaşamı sadece bu araştırmadan ibaret değil. Onu bir başına Berlin’e gitmeye yönelten yaşanmış birçok olay, geride bırakılmış kırık aşklar ve yeni aşk arayışları var. Maddi ve manevi olarak yaşama tutunmaya çalışıyor. Bir yanda da Türkiye’nin gerçekleri sıkıştırıyor. Bursumu uzattırıp ya da yeni burslar bularak Berlin’de kalış süremi uzatabilir miyim arayışı ve tedirginliği içindeyken üniversitedeki görevinden atıldığı bilgisi geliyor. Covid salgını ile de yaşamı tamamen değişiyor.
Suat Derviş’le hakkında araştırma yapan kadın akademisyenin birçok benzerlikleri var. Suat Derviş de onun gibi ardında kırık aşklar ve iki evlilik bırakarak Berlin’e gelmiştir. Berlin Dünya’nın en önemli kültürel merkezlerinden biridir ama aynı zamanda Hitler Nazizm’inin yükseldiği kenttir. Suat Derviş’in Berlin günleri bu gelişmelere denk gelir. Genç yazar adayı Sabahattin Ali, gelecekte hayatını birleştireceği Reşat Fuat da oradadır. İstese sosyalist devrimden kaçıp Berlin’e gelmiş olan Nabokov’la tanışabilecektir. Nabokov’la olmasa bile birçok yazarla tanışır, edebiyat ortamlarına girer. “Bize o büyülü Şark’ı anlat” dayatmalarına, yazarlığın erkek işi olduğu kanısına rağmen bir yazar olarak Berlin’de kendine yer etmeyi başarır. Ama tek talihsizlik gelmekte olan İkinci Dünya Savaşı değildir. İstanbul’daki konaklarının yanıp tüm servetlerinin yitmesi, babasının kanser olup Berlin’e tedavi için gelmesi gibi gelişmeler de belirler yaşamını. Babasını Berlin’de isimsiz bir mezara gömer ve İstanbul’a döner. İstanbul’da onu mutlu bir evlilik ve muhalif bir yazar olarak büyük bir yaşam mücadelesi beklemektedir.
Menekşe Toprak Dejavu’da Suat Derviş’in Berlin günlerine yoğunlaşırken paralel bir anlatımla onun yaşamını araştıran kadın akademisyenin yaşamıyla kesişmelerini de göstererek günümüz kadınlarının da pek farklı bir yaşamı olmadığını, yaşam ve varlık mücadelelerinin benzer olduğunu, romanın adına uygun olarak bir dejavu duygusu yaşandığını anlatıyor.
Kahramanlardan biri bir kadın akademisyen. Berlin’de yaşama tutunmaya çalışıyor. Tıpkı yazar gibi, kazandığı bir bursla yaşamını sürdürüyor. Kadın akademisyenin burs konusu da Suat Derviş. Suat Derviş’in yüz yıl önce Berlin’de yaşadıklarını araştırıyor.
Suat Derviş’in yaşamında Berlin’in önemini biliyoruz ama orada neler yaşadığının ayrıntıları pek net değil. Suat Derviş, Osmanlı'nın ünlü ailelerinden birinin kızı. İmparatorluğun son yıllarında yazarlığa ve gazeteciliğe başlamış. En önemli kadın gazetecilerden, en ünlü yazarlardan olmuş. Çok okunmuş, çok sevilmiş. Kitapları yabancı dillere çevrilen ilk Türk yazarlarından. Nâzım Hikmet'in aracılığıyla 25 Ocak 1919'da yayınlanan ilk yazısının başlığı "Anadolu Kadınlarımız." İlk şiirini de yine Nâzım Hikmet, Ekim 1920'de Alemdar'da yayınlatmış. İlk romanı Kara Kitap da 1921'de yayınlanmış. İlk gençlik çağından beri edebiyat ve basın dünyalarının içinde aktif olarak yer almış. Suat, ani bir kararla, ablası Hamiyet’le Berlin'e gidiyor. O zamanlar bir kültür başkenti olan Berlin'e Sternisches Konservatuarı’nda piyano ve şan dersi almak üzere geliyor ama konservatuvarda kısa bir süre okuduktan sonra Edebiyat Fakültesi’ne geçiyor. Alman ve İsviçre gazete ve dergilerinde eserleri yayınlanmaya başlayınca edebiyat fakültesinden de ayrılıyor.
Suat Derviş’in yaşamı bilinmezlerle doludur. Doğum tarihi bile tartışma konusudur. 1901 mi, 1905 mi? Yayınlanmış eserlerinin tam bir kaynakçası yoktur. Eserlerinin bir çetelesini tutmamış, yayın tarihleri ve yerleri hakkında verdiği bilgiler de çoğunlukla doğru çıkmıyor. Serdar Soydan sabırlı bir kazı çalışmasıyla tam bir liste oluşturulmaya çalışıyor. Serdar Soydan’dan Suat Derviş’in Sultanın Karıları–Bir Haremağasının Hatıraları adlı romanının 1931-1932’de Berlin’de Almanca olarak Tempo gazetesinde yayınlandığını öğreniyoruz. Avrupa’ya gönderilen ilk kadın gazeteci o mudur? Fransızcaya çevrilen ilk Türk romanı gerçekten Suat Derviş’in midir? Ankara Mahpusu 18 dile çevrilmiş midir, merak ediyorum. Ölümünün 50. Yılında anmamıza rağmen hâlâ birçok şey bilinmiyor.
Bir Haremağasının Hatıraları’nın gazete tefrikası dışında Suat Derviş’in Berlin’de geçirdiği günler, orada ürettiği eserler, gazete ve dergilerdeki çalışmaları da tam olarak bilinmez. Dejavu’nun kadın kahramanı bu bilinmezleri araştırıp aydınlığa çıkarmaya çalışıyor. Tabii ki akademisyenin yaşamı sadece bu araştırmadan ibaret değil. Onu bir başına Berlin’e gitmeye yönelten yaşanmış birçok olay, geride bırakılmış kırık aşklar ve yeni aşk arayışları var. Maddi ve manevi olarak yaşama tutunmaya çalışıyor. Bir yanda da Türkiye’nin gerçekleri sıkıştırıyor. Bursumu uzattırıp ya da yeni burslar bularak Berlin’de kalış süremi uzatabilir miyim arayışı ve tedirginliği içindeyken üniversitedeki görevinden atıldığı bilgisi geliyor. Covid salgını ile de yaşamı tamamen değişiyor.
Suat Derviş’le hakkında araştırma yapan kadın akademisyenin birçok benzerlikleri var. Suat Derviş de onun gibi ardında kırık aşklar ve iki evlilik bırakarak Berlin’e gelmiştir. Berlin Dünya’nın en önemli kültürel merkezlerinden biridir ama aynı zamanda Hitler Nazizm’inin yükseldiği kenttir. Suat Derviş’in Berlin günleri bu gelişmelere denk gelir. Genç yazar adayı Sabahattin Ali, gelecekte hayatını birleştireceği Reşat Fuat da oradadır. İstese sosyalist devrimden kaçıp Berlin’e gelmiş olan Nabokov’la tanışabilecektir. Nabokov’la olmasa bile birçok yazarla tanışır, edebiyat ortamlarına girer. “Bize o büyülü Şark’ı anlat” dayatmalarına, yazarlığın erkek işi olduğu kanısına rağmen bir yazar olarak Berlin’de kendine yer etmeyi başarır. Ama tek talihsizlik gelmekte olan İkinci Dünya Savaşı değildir. İstanbul’daki konaklarının yanıp tüm servetlerinin yitmesi, babasının kanser olup Berlin’e tedavi için gelmesi gibi gelişmeler de belirler yaşamını. Babasını Berlin’de isimsiz bir mezara gömer ve İstanbul’a döner. İstanbul’da onu mutlu bir evlilik ve muhalif bir yazar olarak büyük bir yaşam mücadelesi beklemektedir.
Menekşe Toprak Dejavu’da Suat Derviş’in Berlin günlerine yoğunlaşırken paralel bir anlatımla onun yaşamını araştıran kadın akademisyenin yaşamıyla kesişmelerini de göstererek günümüz kadınlarının da pek farklı bir yaşamı olmadığını, yaşam ve varlık mücadelelerinin benzer olduğunu, romanın adına uygun olarak bir dejavu duygusu yaşandığını anlatıyor.
December 3, 2022
Suat Derviş'in izinde kismen bir dönem romanı ve Berlin ve İstanbul kurgusu okumak keyifli olsa da bir miktar çatışma eksiği nedeniyle tempo düşüklüğü zorluyor. *spoiler* mesela Berlin'de günümüzdeki yazarın Suat Derviş ile bir yakınlık bir köşk meselesi var sanki o biraz havada kalıyor, o bir gizem alanı yaratabilirdi.
December 10, 2024
1920'lerden 1930'lara doğru Berlin ve Suat Derviş. Arka fonda yükselen Nazi iktidarının ayak sesleri. Heyecanla devam ediyorum okumaya.
Displaying 1 - 8 of 8 reviews