What do you think?
Rate this book
ابن خلدون و علوم اجتماعی، وضعیت علوم اجتماعی در تمدن اسلامی
ابن خلدون و علوم اجتماعی، وضعیت علوم اجتماعی در تمدن اسلامی
گفتار در روش، و سنت، مبانی کلامی اندیشه ی اجتماعی ابن خلدون ، در باره جامعه شناسی فیلسوفان دوره اسلامی، نظریه اجتماعی ابن خلدون ، در باره بنیاد نظری علوم اجتماعی، نظریه عدالت در اندیشه ابن خلدون ، نظریه ابن خلدون در باره تجمل، در باره نظریه اقتصادی ابن خلدون ، خاتمه، فهرست اعلام، فهرست موضوعی
گفتار در روش، و سنت، مبانی کلامی اندیشه ی اجتماعی ابن خلدون ، در باره جامعه شناسی فیلسوفان دوره اسلامی، نظریه اجتماعی ابن خلدون ، در باره بنیاد نظری علوم اجتماعی، نظریه عدالت در اندیشه ابن خلدون ، نظریه ابن خلدون در باره تجمل، در باره نظریه اقتصادی ابن خلدون ، خاتمه، فهرست اعلام، فهرست موضوعی
- GenresPhilosophy
400 pages, Paperback
First published January 1, 1374
5 people are currently reading
76 people want to read
About the author
جواد طباطبایی
20 books98 followersوی در سال ۱۳۲۴ در تبریز به دنیا آمد. تحصیلات متوسطه خود را در تبریز به انجام رساند. او که در دروس فلسفی آیتالله غَروی در کلاسهای اسفاراربعه جواد مصلح شرکت کرده بود برای تحصیل حقوق به دانشگاه تهران رفت.
پس از اخذ لیسانس حقوق از دانشکده حقوق و علوم سیاسی از دانشگاه تهران به فرانسه رفت و در دانشگاه سوربن به ادامهٔ تحصیل پرداخت و با اخذ دیپلم مطالعات عالی D.E.S از رشتهٔ فلسفهٔ سیاسی فارغالتحصیل شد.
در سال ۱۳۶۳ با نوشتن رسالهای دربارهٔ «تکوین اندیشهٔ سیاسی هگل جوان»، با دریافت درجهٔ ممتاز دکترای دولتی در رشتهٔ فلسفهٔ سیاست به ایران بازگشت.
وی در سالهای حضور در فرانسه هم در حلقهٔ لوئی آلتوسر، فیلسوف مارکسیست، بود و هم به حوزهٔ گروهی از کشیشهای یسوعیای که در مسائل فلسفی در سطح بالایی بودند رفت-و-آمد داشت و با یکی از مفسران مطرح هگل در ارتباط بود. در همین حلقه بود که وی یادداشتها و حاشیههایی است که لنین بر کتابهای هگل نوشته بود را ترجمه و با عنوان یادداشتهایی دربارهٔ دیالکتیک منتشر کرد. همچنین مجموعه مقالههایی از آلتوسر را با عنوان لنین و فلسفه و چند مقالهٔ دیگر ترجمه و منتشر کرد.
پس از بازگشت به عضویت هیئت علمی درآمد و معاون پژوهشی دانشکدهٔ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران شد. در همان حال، او سردبیری نشریهٔ همین دانشکده را به عهده گرفت. به دلایلی از کار برکنار و از دانشگاه اخراج شد.
او به کار پژوهشی خود در مراکز دیگر ادامه داد و با امکاناتی که در مراکز پژوهشی فرانسه، آلمان، و امریکا فراهم آمد، پژوهشی دربارهٔ تاریخ اندیشه در ایران را دنبال کرد.
وی در سال ۱۳۷۶ موفق شد جایزهٔ نخل آکادمیک، عالیترین نشان علمی فرانسه، و مدال نقرهٔ تحقیقات در علم سیاست را از دانشگاه کمبریج کسب کند.
هماکنون عضو هیئت علمی دائرةالمعارف بزرگ اسلامی است و در مؤسسات خصوصی به تدریس مشغول است.
آثار:
- ترجمهٔ لنین و فلسفه و سه مقالهٔ دیگر، لوئی آلتوسر
- ترجمهٔ یادداشتهایی دربارهٔ دیالکتیک، ولادیمیر لنین
- ترجمهٔ فلسفهٔ ایرانی و فلسفهٔ تطبیقی، هانری کربن، تهران، انتشارات طوس، چاپ نخست ۱۳۶۵
- ترجمهٔ تاریخ فلسفهٔ اسلامی، جلد دوم، تهران، انشارات کویر، چاپ نخست ۱۳۶۶
- درآمدی بر تاریخ اندیشهٔ سیاسی در ایران، تهران، انشارات کویر، چاپ نخست ۱۳۶۷، چاپ دهم ۱۳۸۸
- ترجمهٔ تاریخ فلسفهٔ اسلامی، متن کامل، تهران، انشارات کویر و انجمن ایرانشناسی فرانسه، چاپ نخست ۱۳۷۳، چاپ ششم ۱۳۸۷
- زوال اندیشهٔ سیاسی در ایران، تهران، انشارات کویر، چاپ نخست ۱۳۷۳، چاپ سوم ۱۳۷۷
- ابنخلدون و علوم اجتماعی، تهران، انتشارات طرح نو، چاپ نخست ۱۳۷۴، چاپ سوم ۱۳۸۶
- خواجه نظامالملک، تهران، انتشارات طرح نو، چاپ نخست ۱۳۷۵، انتشارات ستوده، تبریز، چاپ دوم ۱۳۸۵
- مفهوم ولایت مطلقه در اندیشهٔ سیاسی سدههای میانه، تهران، مؤسسهٔ نگاه معاصر، چاپ نخست ۱۳۸۰، چاپ دوم ۱۳۸۱.
- تأملی دربارهٔ ایران، جلد نخست، دیباچهای بر نظریهٔ انحطاط ایران، تهران، مؤسسهٔ نگاه معاصر، چاپ نخست ۱۳۸۰، چاپ دوم ۱۳۸۱، چاپ سوم ۱۳۸۲، چاپ هفتم ۱۳۸۶
- تاریخ اندیشهٔ سیاسی جدید در اروپا، بخش نخست از جلد نخست، جدال قدیم و جدید: از نوزایش (۱۵۰۰) تا انقلاب فرانسه (۱۷۸۹)، تهران، نشر ثالث، چاپ نخست ۱۳۸۲، چاپ دوم ۱۳۸۵
- سقوط اصفهان به گزارش کروسینسکی، تهران، مؤسسهٔ نگاه معاصر، چاپ نخست ۱۳۸۲، چاپ سوم ۱۳۸۶
- زوال اندیشهٔ سیاسی در ایران، ویراست دوم، تهران، انشارات کویر، چاپ نخست ۱۳۸۳، چاپ سوم ۱۳۸۵
- تأملی دربارهٔ ایران، بخش نخست از جلد دوم، مکتب تبریز و مبانی تجددخواهی، تبریز، انتشارات ستوده، چاپ نخست ۱۳۸۴، چاپ دوم ۱۳۸۶
- تأملی دربارهٔ ایران، بخش دوم از جلد دوم، مبانی نظریهٔ مشروطهخواهی، تبریز، انتشارات ستوده، چاپ نخست ۱۳۸۶
پس از اخذ لیسانس حقوق از دانشکده حقوق و علوم سیاسی از دانشگاه تهران به فرانسه رفت و در دانشگاه سوربن به ادامهٔ تحصیل پرداخت و با اخذ دیپلم مطالعات عالی D.E.S از رشتهٔ فلسفهٔ سیاسی فارغالتحصیل شد.
در سال ۱۳۶۳ با نوشتن رسالهای دربارهٔ «تکوین اندیشهٔ سیاسی هگل جوان»، با دریافت درجهٔ ممتاز دکترای دولتی در رشتهٔ فلسفهٔ سیاست به ایران بازگشت.
وی در سالهای حضور در فرانسه هم در حلقهٔ لوئی آلتوسر، فیلسوف مارکسیست، بود و هم به حوزهٔ گروهی از کشیشهای یسوعیای که در مسائل فلسفی در سطح بالایی بودند رفت-و-آمد داشت و با یکی از مفسران مطرح هگل در ارتباط بود. در همین حلقه بود که وی یادداشتها و حاشیههایی است که لنین بر کتابهای هگل نوشته بود را ترجمه و با عنوان یادداشتهایی دربارهٔ دیالکتیک منتشر کرد. همچنین مجموعه مقالههایی از آلتوسر را با عنوان لنین و فلسفه و چند مقالهٔ دیگر ترجمه و منتشر کرد.
پس از بازگشت به عضویت هیئت علمی درآمد و معاون پژوهشی دانشکدهٔ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران شد. در همان حال، او سردبیری نشریهٔ همین دانشکده را به عهده گرفت. به دلایلی از کار برکنار و از دانشگاه اخراج شد.
او به کار پژوهشی خود در مراکز دیگر ادامه داد و با امکاناتی که در مراکز پژوهشی فرانسه، آلمان، و امریکا فراهم آمد، پژوهشی دربارهٔ تاریخ اندیشه در ایران را دنبال کرد.
وی در سال ۱۳۷۶ موفق شد جایزهٔ نخل آکادمیک، عالیترین نشان علمی فرانسه، و مدال نقرهٔ تحقیقات در علم سیاست را از دانشگاه کمبریج کسب کند.
هماکنون عضو هیئت علمی دائرةالمعارف بزرگ اسلامی است و در مؤسسات خصوصی به تدریس مشغول است.
آثار:
- ترجمهٔ لنین و فلسفه و سه مقالهٔ دیگر، لوئی آلتوسر
- ترجمهٔ یادداشتهایی دربارهٔ دیالکتیک، ولادیمیر لنین
- ترجمهٔ فلسفهٔ ایرانی و فلسفهٔ تطبیقی، هانری کربن، تهران، انتشارات طوس، چاپ نخست ۱۳۶۵
- ترجمهٔ تاریخ فلسفهٔ اسلامی، جلد دوم، تهران، انشارات کویر، چاپ نخست ۱۳۶۶
- درآمدی بر تاریخ اندیشهٔ سیاسی در ایران، تهران، انشارات کویر، چاپ نخست ۱۳۶۷، چاپ دهم ۱۳۸۸
- ترجمهٔ تاریخ فلسفهٔ اسلامی، متن کامل، تهران، انشارات کویر و انجمن ایرانشناسی فرانسه، چاپ نخست ۱۳۷۳، چاپ ششم ۱۳۸۷
- زوال اندیشهٔ سیاسی در ایران، تهران، انشارات کویر، چاپ نخست ۱۳۷۳، چاپ سوم ۱۳۷۷
- ابنخلدون و علوم اجتماعی، تهران، انتشارات طرح نو، چاپ نخست ۱۳۷۴، چاپ سوم ۱۳۸۶
- خواجه نظامالملک، تهران، انتشارات طرح نو، چاپ نخست ۱۳۷۵، انتشارات ستوده، تبریز، چاپ دوم ۱۳۸۵
- مفهوم ولایت مطلقه در اندیشهٔ سیاسی سدههای میانه، تهران، مؤسسهٔ نگاه معاصر، چاپ نخست ۱۳۸۰، چاپ دوم ۱۳۸۱.
- تأملی دربارهٔ ایران، جلد نخست، دیباچهای بر نظریهٔ انحطاط ایران، تهران، مؤسسهٔ نگاه معاصر، چاپ نخست ۱۳۸۰، چاپ دوم ۱۳۸۱، چاپ سوم ۱۳۸۲، چاپ هفتم ۱۳۸۶
- تاریخ اندیشهٔ سیاسی جدید در اروپا، بخش نخست از جلد نخست، جدال قدیم و جدید: از نوزایش (۱۵۰۰) تا انقلاب فرانسه (۱۷۸۹)، تهران، نشر ثالث، چاپ نخست ۱۳۸۲، چاپ دوم ۱۳۸۵
- سقوط اصفهان به گزارش کروسینسکی، تهران، مؤسسهٔ نگاه معاصر، چاپ نخست ۱۳۸۲، چاپ سوم ۱۳۸۶
- زوال اندیشهٔ سیاسی در ایران، ویراست دوم، تهران، انشارات کویر، چاپ نخست ۱۳۸۳، چاپ سوم ۱۳۸۵
- تأملی دربارهٔ ایران، بخش نخست از جلد دوم، مکتب تبریز و مبانی تجددخواهی، تبریز، انتشارات ستوده، چاپ نخست ۱۳۸۴، چاپ دوم ۱۳۸۶
- تأملی دربارهٔ ایران، بخش دوم از جلد دوم، مبانی نظریهٔ مشروطهخواهی، تبریز، انتشارات ستوده، چاپ نخست ۱۳۸۶
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 3 of 3 reviews
Read
January 9, 2023جذابیت بعضی از کتابها از «ویراست جدید» شروع میشود، اینکه کتابی بعد سالها برای مولفش جای آن داشته که بازنگری کند، خودش در نگاهش تغییری حس میکند، میبیند جایی از کار مجال بسط میدهد، بعضی حرفها آن موقع ضروری بود امروز تکراری و بیخود است، کتابهای جدیدی در این سالها منتشر شده عدهای حرف تازه زدهاند و خب این کتاب هم اگر نظری و موضعی دارد باید در گفتگو با آن کتابها و تحلیلها جدی باشد پس گریزی نیست و الیآخر. این فرق کتاب است با وحی. حتی در اوایل قرن بیستم وقتی ویراست جدید رمانهای هنری جیمز مثلاً منتشر میشود یعنی هنوز در ان دوره ویراست جدید کار خلاقهی تألیفی هم ممکن بوده است. از این جهت مقدمههای کتابهایآقای طباطبایی در هر ویراست جای وارسی و دقت دارد و این کتاب بخصوص چون تا جایی که من دیدهام جدیترین «ویراست جدید» آثار است و کم و زیاد دارد و بعضی نظرات تفاوتهای نامحسوس اما مهمی دارد.
در «ابنخلدون و سنت» با نگاهی به فصول مربوط به مفهوم سنت و تجدید نظر در سنت در کتاب «جدال قدیم و جدید» وارد بحث میشود که به این جهت مهم است و شاید نمونهای برای نوع مواجهه با بحثها در جهانی که مسیحی نیست. در فصل قبلتری، «گفتار در شرایط امتناع» مهمترین بخش گفتوگو با و نقدِ ایدهی آرامش دوستدار است که نشان میدهد چرا در خود متناقض است و به هیچ روی جایی برای روشنگری و تفوق بر این شرایط در آن متصور نیست بخصوص تمثیل «دژ». و فصل آخر«تجدید مطلعی در سنت و تجدد» هم اشارات متفاوتی از دوران اولیهی کارهای آقای طباطبایی دارد. در کل سه چهار فصل کتاب که به نظریههای اجتماعی و اقتصادی ابنخلدون ربط دارد و به مبانی علوم اجتماعی چندان در سیر مطالعه و دغدغههای من نبود و سرسری گذشتم. اما این فصلها که گفتم حالم را جا آورد.
(این را هم روزی باید وارسید چرا در کتابها چنین متوجه موضوع و در گفتارهای روزنامهای چنین ستیهنده؟ و هوادارن هوراکش و مخالفانِ هجوکننده کدام یک از اینها را مد نظر دارند وقتی به موافقت یا مخالفت گلو میدرند؟)
در «ابنخلدون و سنت» با نگاهی به فصول مربوط به مفهوم سنت و تجدید نظر در سنت در کتاب «جدال قدیم و جدید» وارد بحث میشود که به این جهت مهم است و شاید نمونهای برای نوع مواجهه با بحثها در جهانی که مسیحی نیست. در فصل قبلتری، «گفتار در شرایط امتناع» مهمترین بخش گفتوگو با و نقدِ ایدهی آرامش دوستدار است که نشان میدهد چرا در خود متناقض است و به هیچ روی جایی برای روشنگری و تفوق بر این شرایط در آن متصور نیست بخصوص تمثیل «دژ». و فصل آخر«تجدید مطلعی در سنت و تجدد» هم اشارات متفاوتی از دوران اولیهی کارهای آقای طباطبایی دارد. در کل سه چهار فصل کتاب که به نظریههای اجتماعی و اقتصادی ابنخلدون ربط دارد و به مبانی علوم اجتماعی چندان در سیر مطالعه و دغدغههای من نبود و سرسری گذشتم. اما این فصلها که گفتم حالم را جا آورد.
(این را هم روزی باید وارسید چرا در کتابها چنین متوجه موضوع و در گفتارهای روزنامهای چنین ستیهنده؟ و هوادارن هوراکش و مخالفانِ هجوکننده کدام یک از اینها را مد نظر دارند وقتی به موافقت یا مخالفت گلو میدرند؟)
April 12, 2019
در این کتاب، طباطبایی بر آن است تا نشان دهد، نظری که در باب پیشرویی ابن خلدون در علوم اجتماعی جدید (جامعه شناسی، اقتصاد و ...) وجود دارد توهمی بیش نیست و ناشی از بی توجهی به اصول علوم جدید و پایگاه اندیشه ای ابن خلدون است. ابن خلدون بر مبنای فلسفه قدیم و سنت اسلامی، با دیدی اخلاقی درباره ی پدیده های اجتماعی صحبت میکند. شباهتی هم اگر وجود دارد شباهتی ظاهری است. برای مثال در باب تجمل، منظور ابن خلدون از تجمل از همان نوعی است که افلاطون بکار برده و نظری یکسره اخلاقی و ارزشی است، در صورتی که در علوم جدید به این پدیده مانند تحلیل فیزیکی در برخورد جسمی به اجسام دیگر اندیشیده میشود. بدون هیچ ارزش گذاری ای و صرفا تحلیل علی و معلولی آن روی دیگر پدیده های جامعه شناسی.
January 5, 2025
به یاد ندارم تا بهرحال اینقدر برای فهم یک کتاب آزرده شده باشم. جملات این کتاب به گونه ایستذکه برای عبور آرام از آنها می بایست با "لهجه ادبی" نویسنده خو گرفته باشید.
این لهجه ادبی که میگم از اصطلاحات ساخته خودمه. ولی یکذحالت آیرونی وجود داره بین نوشته هایی که به قول طباطبایی خواسته اند جور فلسفه را در تاریخ اندیشه ما بکشند و فقط جنبه ادبی داشته اند و کار خود طباطبایی که آدم می بایست خبره ی وزن ها و قافیه ها باشد تا سر از آن دراورد
این لهجه ادبی که میگم از اصطلاحات ساخته خودمه. ولی یکذحالت آیرونی وجود داره بین نوشته هایی که به قول طباطبایی خواسته اند جور فلسفه را در تاریخ اندیشه ما بکشند و فقط جنبه ادبی داشته اند و کار خود طباطبایی که آدم می بایست خبره ی وزن ها و قافیه ها باشد تا سر از آن دراورد
Displaying 1 - 3 of 3 reviews