Jump to ratings and reviews
Rate this book

Hildeke

Rate this book
Lieve Joris duikt in Hildeke opnieuw in haar familiegeschiedenis, nadat zij in Terug naar Neerpelt had geschreven over haar bewonderde en verguisde broer Fonny. Door de toenemende zorg voor haar ouders wordt ze teruggezogen naar het Vlaanderen van haar jonge jaren: de moeder die ze te weinig kende, de weerbarstige vader die vooral oog had voor zijn verloren zoon. En dan is er Hildeke, ‘dat andere uiterste op de schaal van het menselijk tekort’, die na de dood van haar ouders onder de hoede komt van haar broers en zussen. Hildeke heeft een ‘zingend hartje’, waardoor ze alom geliefd is, maar beschikt ook over een feilloze antenne voor goed en kwaad. Met liefde en humor portretteert Lieve Joris haar Vlaamse achterland. Terwijl het schuldgevoel over haar jarenlange afwezigheid knaagt, steken familiespanningen de kop op. Maar gaandeweg verzoent ze zich met de wereld die ze op haar negentiende ontvluchtte.

140 pages, Paperback

First published September 13, 2022

5 people are currently reading
93 people want to read

About the author

Lieve Joris

39 books38 followers
Godelieve "Lieve" Elisabeth Achiel Micheline Joris is een Vlaamse schrijfster van reisverhalen.

Lieve Joris in de Nederlandstalige Wikipedia

Lieve Joris in de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren

Lieve Joris bij "Schrijversgewijs"


Godelieve "Lieve" Elisabeth Achiel Micheline Joris is a Flemish writer of travel stories.

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
35 (17%)
4 stars
96 (46%)
3 stars
61 (29%)
2 stars
13 (6%)
1 star
0 (0%)
Displaying 1 - 30 of 35 reviews
Profile Image for Els Deveuster.
104 reviews31 followers
October 15, 2022
Wie Terug naar Neerpelt las moet zeker ook Hildeke lezen. Anders lees je beide boeken misschien best vlak na mekaar. Lieve Joris duikt in beide boeken in haar familiegeschiedenis.
Waarin het in Terug naar Neerpelt vnl. over haar broer Fonny gaat krijgt Hildegarde haar zus met het syndroom van Down de hoofdrol in Hildeke.

"Tegen Fonny wapenen we ons; Hildeke zullen we van jongs af aan beschermen."

Het boek Hildeke is opgedeeld in twee delen. Het eerste deel De Schepper gaat over haar inmiddels zorgbehoevende ouders waar opnieuw vooral vader op de voorgrond staat. De in Amsterdam wonende Joris reist regelmatig terug naar Vlaanderen. Na de dood van haar ouders neemt ze in beurtrol de zorg mee op tijdens de weekends voor Hildegarde. Het einde van het tweede deel Hildeke, is heel ontroerend. Ik pinkte regelmatig een traantje weg. Op een respect- en liefdevolle manier dragen de broers en zussen zorg voor Hildeke. Herinneringen meanderen tussen het langzaam aftakelingsproces van Hildeke. Zelfreflectie over de omgang met de zus, "dat andere uiterste op de schaal van het menselijk tekort" vind je ook terug in het boek.
Waar ik mij in Terug naar Neerpelt stoorde aan de vernederlandsing van Vlaamse woorden en gebruiken kon ik deze ergernis niet toepassen op Hildeke. In een pure Vlaamse familiegeschiedenis passen Noord-Nederlandse woorden niet dan moet je het bij het Vlaamse woord houden.
Ook dit boek leest heel vlot weg, emotioneler dan het vorige.
Profile Image for Ria.
907 reviews
October 30, 2022
‘Mijn kruisje’ noemde mama Hildeke, en ook wel ‘mijn zorgenkindje’. Uit dit mooie verhaal werd zij in het gezin Joris vooral liefdevol ervaren als degene met ‘een zingend hartje’.

Als je eerder werk van Lieve Joris hebt gelezen, trekt een boektitel ‘Hildeke’ als vanzelf de aandacht. In ‘Terug naar Neerpelt’, de familiegeschiedenis waarin het voornamelijk draait om zoon en broer Fonny lees je ook over Hildeke, één van de negen kinderen Joris.
Fonny was verslaafd, deze zus heeft het syndroom van Down en daarmee wordt een andere kant van zorg belicht.

Het boek is in twee delen opgedeeld. Het eerste gaat over ‘De schepper’ zo vader Joris zich placht te noemen. Het tweede spitst zich toe op het verzorgen van Hildeke na vaders dood. De titel zou de verwachting kunnen scheppen dat het boek alleen over de zus van Lieve Joris gaat, maar om Hildekes levensverhaal in de juiste context te zien is de keuze om te beginnen met de periode van zorg voor hun vader en daarmee ook allengs meer voor hun zus een logisch keuze. In terugblikken, soms in enkele woorden, herken je fragmenten uit ‘Terug naar Neerpelt’ of wordt duidelijk wie wie is in deze familie waarin ieder zijn of haar eigen plaats en verhaal heeft.

In pure taal met Vlaamse woorden die absoluut te begrijpen zijn uit de context, lees je over de tijd na het overlijden van moeder Joris en vader die achterblijft. Een citaat van Jacques Brel treft. De tijd waarin door thuiszorg het huis op een duiventil of café lijkt, een opname in een verzorgingshuis voor vader onafwendbaar is door dementie. Herkenbare situaties worden beschreven. De ene keer kom je voor gezelschap, de volgende keer is er door één vergeten handeling weer een bezoek vol van zorg en regelen. Ook de verrassende woorden en opmerkzame momenten blijven de Jorissen ervaren, bijv. ‘Vroeger zat ik daar’, ‘Dat ben ik nog.’ en ‘Gij zijt ne lieve.’ Of het vragen of ‘de paperassen’ in orde zijn en je lieve oudje voor het moment weer gerust is.

Intussen is de ontmanteling van het ouderlijk huis gaande - de doos met sleutels -, de plaats waar Hildeke was als zij niet in de instelling verbleef. Haar broers en zussen omarmen haar, evenals de kinderen ervan door familieweekenden te organiseren op allerlei plaatsen of door uitjes per persoon.
Zij heeft er altijd vanzelfsprekend bij gehoord, ging overal mee naar toe. Lange tijd overnachten ze nog met haar in het huis. Lieve hoopt haar daardoor beter te leren kennen, door de in het buitenland doorgebrachte tijd heeft ze veel gemist van het dagelijks leven van Hildeke. Na enige tijd blijkt dat ook bij haar het proces van dementie gaande is en mantelzorg een steeds grotere plaats inneemt. Het is triest en tevens mooi hoe er zo waardig mogelijk afscheid wordt genomen.

Een mooi invoelend, eerlijk en respectvol geschreven familieverhaal waarin een aantal onderwerpen met enkele rake woorden richting politiek, zorg en kerk worden aangekaart. Een verhaal dat ontroert, herkenning geeft, een lach kan geven, maar ook laat nadenken: ‘Ze praat nog in pakketjes van hooguit vijf woorden.’ Prachtige vlotlezende ode aan Hildeke.
Profile Image for Rei Lee.
70 reviews1 follower
December 20, 2022
Feel good boek. Hoe een familie een zus warm omsluit.

Ook al blijft het binnenkijken bij de familie Joris, toch voelt dit boek minder voyeuristisch dan Terug naar Neerpelt.
Profile Image for Cindy Vanarwegen.
78 reviews
October 19, 2022
Jaren geleden werd ik al fan van het werk van Lieve Joris. Met veel interesse las ik als twintiger haar boeken over Afrika. Ze boden mij een blik op de rest van de wereld in tijden waarin de wereld voor jonge mensen nog niet zo klein geworden was als nu. Bewondering had ik voor deze vrouw uit Neerpelt die erin slaagde los te breken uit de Vlaamse klei en de wereld te ontdekken.

Toen Terug naar Neerpelt verscheen, was ik de auteur wat uit het oog verloren maar ik was benieuwd: dit was duidelijk een heel ander boek dan wat ik van haar kende. Prachtig vond ik het. Een eerlijk, Vlaams portret van een doorsnee familie. En eerlijk impliceert in de autobiografische literatuur ook moedig. In tijden waarin alles instaproof dient te zijn, waardeer ik dat des te meer.

Omdat ik dit boek zo graag las, was ik natuurlijk benieuwd naar Hildeke. Ook dit boek is een familieroman met dezelfde kenmerken: oprecht en geschreven met heel veel liefde. Het boek is opgebouwd uit twee delen waarin achtereenvolgens vader Joris en dochter Hildeke centraal staan.
Zonder hierin expliciet te zijn, snijdt de auteur enkele heikele thema’s aan in haar boek zoals de gebrekkige zorg in ons land voor gehandicapten, een “electoraal voor de politiekers weinig belangrijke groep” schrijft vader Joris. Ook de katholieke kerk krijgt van hem een flinke veeg uit de pan. Al zijn onmacht en woede die hij ervaart bij zijn pogingen om goede zorg aan zijn kind te geven, beschreef hij ooit in een brief, gericht aan de redactie van een blad. Deze verstuurt hij (zoals een typische Vlaming?) echter nooit.
Door zijn ziekte kan de vader steeds minder zelf de zorg voor zijn Hildeke opnemen. Geleidelijk nemen zijn zonen en dochters deze taak van hem over. Heel mooi om te lezen is hoe zijn liefde voor literatuur in deze periode overeind blijft. Zo blijft zijn boekenkennis verrassend lang intact en duiken o.a. Lampo, Elsschot en Racine op in het boek.
Het tweede deel van het boek beschrijft een familie die haar uiterste best doet om hun zus tot op het einde van haar leven een geborgen en liefdevolle thuis te bieden. Het is een zoektocht waarbij onzekerheid heerst over de juiste omgang met een dementerend familielid, een zoektocht naar een manier om nog contact te maken wanneer dat uiterst moeilijk is, de zoektocht naar een waardig levenseinde.
Hildeke is een vlot te lezen familieverhaal over een liefdevol gezin, over elkaar accepteren en graag zien, over begrip hebben, over dankbaar zijn. Over een familie die verenigd wordt rond het liefste wat ze ooit kregen.
Profile Image for Alexander Vreede.
183 reviews2 followers
January 19, 2023
Indrukwekkend en roerend boek over het leven en afscheid van Lieve Joris’ vader en zus Hildegarde. Vooral het tweede deel over Hildeke is roerend en uiterst persoonlijk. Hildeke heeft het syndroom van Down en woont in een instelling maar heeft een bijna centrale plaats binnen het gezin van twee broers en vijf zussen. Één broer is al overleden. Zijn verhaal is door Lieve beschreven in “Terug naar Neerpelt”.
Lieve is openhartig over de relaties tussen de broers en zussen en over haarzelf. Maar centraal staat het verhaal van het zorgen voor Hildeke en haar leven en sterven. schrijft een zeer persoonlijk verhaal met het scherpe en liefdevolle oog zoals alleen een echte schrijfster dat kan. Van harte aanbevolen!
Profile Image for Puck Rietveld.
89 reviews32 followers
September 28, 2023
Mooi en verdrietig familieportret, ik zou de tekeningen van Hildeke graag zien. Een lach en een traan!
Profile Image for Hermine Couvreur.
534 reviews28 followers
December 24, 2024
Eerlijk en gevoelig geschreven herinneringen aan het zusje met het Down syndroom.
Profile Image for Hannes Couvreur.
39 reviews8 followers
February 3, 2025
Ik huil niet vaak bij het lezen van een boek. Maar hier... ik hoorde Lieve Joris zelf het boek voorlezen, haar met zoveel liefde over haar zus en over haar andere broers en zussen, over haar vader, haar bomma en haar moeder vertellen, over neefjes en nichtjes, en over een bijzondere kat.

Je zo gezien, zo gehoord, zo gekoesterd weten. Pakkend.

Lieve Joris, dank je, dankjewel voor deze mooie parel.
Profile Image for Martine Meuris.
21 reviews1 follower
April 15, 2023
Zeer hard ge-uglycried met dit boek. Zo, prachtig en puur en oprecht. Grote fan.
Profile Image for Diane.
295 reviews12 followers
November 10, 2022
Ze was heel klein. Kleiner dan ik. Over haar hoofd heen keek ik naar buiten en zag dat het rode appeltje nog steeds aan de boom hing. ‘Kijk daar!! Een kerstbal’
‘Waar’
‘Daar!’
Ze lachte alweer”

De cover is versierd met kindertekenen die door een volwassene blijken te zijn gemaakt. Het komt ook verschillende keren terug in het verhaal en illustreren de sfeer goed.

Hun vader is overleden, hun moeder was er al langer niet meer. Het huis is verkocht en de spullen zijn verdeeld onder de broers en zussen. Maar wie van de negen broers en zussen gaat zorgen voor Hildeke, het zusje met het Down syndroom.
Niet dat dat echt een vraag is, het is meer de vraag hoe ze het vorm gaan geven. Hildeke woont in een instelling voor mensen zoals zij en voelt zich daar thuis. Af en toe logeert ze bij een van de broers of zussen en zo wordt zij, na hun ouders de verbindende factor in hun gezin.

“Daar is ze, Ons Hildeke. Nietsvermoedend kijkt ze op. Ze lacht.”

Lieve Joris schreef al eerder boeken, vooral reisverhalen en ze reisde daarvoor ook de wereld over. Enkele boeken van haar vielen in de prijzen zoals De Henriette Roland Holst-prijs voor De melancholieke revolutie (1993) En publieksprijs Confituur Boekhandels voor Terug naar Neerpelt (2019)

“En dan is er Hildeke, dat andere uiterste op de schaal van het menselijk tekort.”

Lieve Joris schreef het boek over haar zusje op een rustige manier. Ze vertelt hoe tijdens en na het ziekbed van haar ouders Hildeke ze lijkt te zijn vergeten totdat ze met een rake opmerking ineens weer tot leven komen. Vele mooie en minder mooie herinneringen worden gedeeld waardoor het een heel persoonlijk en misschien ook confronterend boek is. Er zullen namelijk ongetwijfeld veel gezinnen zijn die deze situatie herkennen.
De pure reacties van Hildeke zijn heel ontwapenend en daarnaast is de beschrijving van de achteruitgang van hun zusje ontroerend en hartverscheurend. Lieve Joris laat met dit boek zien dat ze de lezer kan raken en emotioneren. Het is een mooi levensverhaal met een plotseling afscheid. Toch is het geen droevig boek want door de schrijfstijl van Lieve Joris is een glimlach heel dichtbij.
Profile Image for Michel Schynkel.
404 reviews11 followers
February 13, 2023
Enkele Jaren geleden – ten tijde van ‘Terug naar Neerpelt’ - had ik het genoegen Lieve Joris te interviewen. Ze bleek een boeiende en zeer aangename gesprekspartner. Na het interview vroeg ik haar of ze al aan het werk was aan een nieuw boek. Ze bleef daarin wat vaag, maar zei dat ze wel wat ideeën had. Ik vroeg me toen vooral af naar welk continent ze voor haar nieuwe boek zou trekken, want tot dan toe kenden we haar toch vooral als schrijfster van reisverhalen. Maar zie; ofwel gooide corona en zijn bijhorende lockdowns roet in het eten ofwel beschouwde ze de terugblik op haar gezin van herkomst, die met ‘Terug naar Neerpelt’ begon, nog niet als afgerond. ‘Hildeke’ is in elk geval een vervolg op dat laatste boek geworden. Deze keer staat haar zus met het syndroom van Down centraal, al gaat het in het eerste deel van het boek vooral over de vader van het gezin Joris. Het is een zeer liefdevol portret geworden, waarbij het vakmanschap van de auteur er voor zorgt dat de valkuil van de sentimentaliteit behendig wordt vermeden. Net als in haar eerder werk heeft ze oog voor veelzeggende details en schrijft ze zeer beeldend. Je ziet alle personages uit deze autobiografische roman zo voor je. Ze beheerst de kunst om veel te vatten in weinig woorden tot in de puntjes. Ook de waarde van mensen met een beperking maakt ze invoelbaar, zonder daar een lijvig traktaat voor nodig te hebben. Zo schrijft ze naar het eind van het boek toe: ‘Ik ga bij haar zitten, neem haar hand, bedank haar in stilte, omdat ze er was, omdat ze ons beter maakte dan we waren.’ (p.140) Zo waar. Zo herkenbaar. En zo tilt ze ook dit particulier verhaal weer naar een meer universeel niveau. Aanrader.
116 reviews
November 28, 2022
Mooie familiegeschiedenis, bestaande uit twee delen, waarvan het eerste het gezin beschrijft met de aftakeling van beide ouders, zowel fysiek als mentaal. Het gezin heeft 9 kinderen die opgroeien in de katholieke dorpstraditie uit de 20ste eeuw. Vader is een klerk bij financiën, moeder is huisvrouw, drie broers van vader zijn geestelijken. Van de 9 kinderen is er 1 rebels(Fonny) en is het jongste een mongooltje, Hildegarde/Hildeke.
Het eerste deel, vooral over de vader, Schepper' vind ik nogal deprimerend, hoewel met liefde beschreven. Het tweede deel gaat specifiek over Hildeke, beschrijft familiespanningen over hoe zij moet opgevangen worden bv.( ze verblijft uiteindelijk in een verzorgingsinstelling, 82 omwille van het huisnummer), maar geeft toch vooral de speciale liefdevolle band weer tussen de zussen Lieve, Nicole , Wies en Hildeke. Ook hier weer sprongen in de tijd, gebeurtenissen waaruit de soms moeilijke relatie van Hildeke met de buitenwereld blijkt en waarbij ze altijd kan rekenen op de steun van haar familie.
Als ze sterft tonen ook de andere bewoners van 82 hun medeleven, waaruit moet blijken dat Hildeke zeer geliefd was bij iedereen.
Het enige minpunt voor mij is dat het boek soms een aaneenschakeling van anekdotes is, de ene al belangrijker dan de andere. Toch geven deze ons een inzicht in de verschillende personages, zonder echt diep in te gaan op hun psychologie. Ik kan me wel indenken dat het boek therapeutisch werkt voor de schrijfster en misschien ook wel voor lezers in een soortgelijke situatie.
Profile Image for Rein .
200 reviews2 followers
February 10, 2023

Wat te schrijven over een zusje met het syndroom van Down? Veelal komen de fragmenten over Hildeke niet verder dan de gebruikelijke verhalen over mensen met dit syndroom, dat, zoals Lieve voorstelt, ook Up zou kunnen heten, omdat de mensen die eraan lijden over het algemeen heel vrolijk in het leven lijken te staan. Daaronder echter bevindt zich ook een andere laag. Hildeke heeft last van angsten die later steeds groter worden, maar echt boeiend wordt het toch niet.
De neergang van de vader van het gezin, die de eerste helft van het boekje beslaat, is interessanter. De gewezen belastingambtenaar raakt na de dood van zijn vrouw de richting kwijt en kwijnt weg in zijn huis in Hasselt. Zijn kat is nog de enige dat hem op de been houdt, maar als hij eenmaal in een gesloten instelling terecht komt, is het einde te voorzien.
Profile Image for Eline schrijft hier.
297 reviews13 followers
July 10, 2023
In Hildeke focust Lieve Joris zich op haar dementerende vader en zus Hildeke die het syndroom van Down heeft. Wanneer het met vader steeds slechter gaat, wordt duidelijk dat Hildeke onmogelijk voor zichzelf kan zorgen. Tijdens haar verblijf met Hildeke in het ouderlijk huis in Hasselt, doemen er verschillende demonen uit haar jeugd op. Als vijfde kind in een gezin van negen, was het thuis druk. Een chaos die Joris jarenlang wist te ontvluchten. Dit deed ze door te gaan reizen en aan non-fictieboeken te werken over de vaak gevaarlijke gebieden die ze doorkruiste in het Midden-Oosten, Afrika, Oost-Europa en Azië.

Wil je mijn volledige recensie lezen? Ga dan naar Hebban of elineschrijfthier.nl. 🙋🏻‍♀️↖️
170 reviews2 followers
December 3, 2022
Ik heb naar dit boek geluisterd op de heenweg naar Frankrijk - voorgelezen door Lieve Joris zelf, een sterke troef! Het verhaal over haar zus, die met het downsyndroom geboren was. Zeer ontroerend zonder melig of langdradig te zijn, en heel herkenbaar wat het ‘klassieke’ Limburgse familie- en dorpsleven betreft.
Een sterke aanrader - ook knap dat Lieve Joris zo eerlijk schrijft, over zichzelf maar ook over anderen zonder enig verlies van respect!
504 reviews
November 6, 2022
Och wat een herkenning. Lieve Joris leest het verhaal over haar ouders en haar zusje hildeke, een mongooltje, zoals ze haar noemt, erg mooi voor. Zorgen, hoe doe je dat goed en hoe verrijkend kan het zijn.
Profile Image for Martijn Nicolaas.
295 reviews18 followers
January 31, 2023
Een mooi melancholisch verhaal over de omgang met een zus met down syndroom: ‘En telkens is er dan dat knagende besef dat Hildeke zoveel dingen niet leerde kennen omdat niemand haar de weg wees. Ook ik niet’. Pijnlijk maar moot registrerend en beschouwend geschreven.
Profile Image for Sylvie.
264 reviews14 followers
July 12, 2024
Het duurde lang voor ik aan de 'Vlaamse' boeken van Lieve Joris toekwam. In april las ik 'Terug naar Neerpelt. 'Hildeke' sluit er bij aan en wist me ook heel erg te raken. Grote herkenbaarheid wanneer Joris schrijft over zorg voor ouders/familie en afscheid nemen.
219 reviews3 followers
October 10, 2022
Liefdevol portret van het zusje vd schrijfster, een mongooltje, zoals ze het syndroom van Down liever noemt. Behalve het leven, ook het afscheid van Hildeke.
Profile Image for Katrien Eloot.
90 reviews
November 24, 2022
Een eerlijk, mooi verhaal over hoe de Schepper (vader) en Hildeke (zus) naar het einde van hun leven gaan en hoe een familie daar in mee gaat.
349 reviews1 follower
January 23, 2023
Mooi geschreven boek, maar iets te icht.
Anderzijds toch een andere invulling gekregen na de auteur gehoord te hebben op het literair salon.
Een fantastische vertelster!
Profile Image for Marleen.
225 reviews
May 29, 2023
Vooral het tweede deel vond ik erg mooi en ontroerend. De titel vind ik verwarrend, want het eerste gedeelte gaat over haar vader, het tweede over Hildeke. Een eerlijk boek is het.
154 reviews2 followers
December 6, 2023
Ik vond het een ontroerend en prachtig boek
Displaying 1 - 30 of 35 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.