O desafio poliamoroso é uma investigação histórica sobre a centralidade da monogamia em nossas construções amorosas e seus mecanismos de imposição. Com o livro, Brigitte Vasallo nos convida a uma conceitualização do pensamento monogâmico, introduzindo o tema a partir de uma perspectiva feminista, antirracista e anti-lgbtfóbica. Ao mesmo tempo, oferece um passeio encarnado em sua própria história, marcada por experiências (e fracassos) amorosos, em um texto afetivo que estende a mão a quem já tem intimidade com a discussão, mas, por vezes, encontra desamparo no momento de vivenciá-la.
Es la segunda vez que lo leo y creo que por siempre me va a provocar: AHHHHHHHHHH este librooooooo AHHHHHHH. De verdad que es impresionante la lucidez, claridad y profundidad con la que Brigitte Vasallo explica el modelo amoroso en el que estamos viviendo. No es un manual para entender el poliamor ni propaganda poliamorosa, es un llamado urgente a transformar la forma en la que establecemos vínculos para salvarnos definitivamente de las violencias en nombre del amor, para poder construir una sociedad distinta. No puedo hacer caber toda mi admiración y amor por la autora en esta especie de reseña, pero porfi porfi léanlo y ámenlo conmigo. De verdad que aborda TODO lo relevante: la monogamia, la exclusividad, la competencia, los celos, la libertad, las redes afectivas, el deseo, la ruptura, el poliamor, las no monogamias, desde una mirada vanguardista y feminista. “El pánico que sembremos no irá de sangre y dolor, no irá de individualismo, no irá de violencias patriarcales, no irá de imperialismo: sembraremos el pánico haciéndonos imposibles, indivisibles, ingobernables, descapitalizándonos, desmercantilizándonos, desalienizándonos. Deconstruyéndonos, cuestionándonos. Estando, simple y complejamente, fuera de juego.” “No hay manera de estar preparadas para relacionarnos de maneras distintas: si la monogamia es un sistema opresivo, en algún momento habrá que crear la resistencia, sin más. Y dolerá, sí, pero lo que nos duele no es el poliamor, ni siquiera el poliamor a lo bestia. Lo que nos duele es la monogamia, el capitalismo de los afectos y la brutalización de los vínculos afectivos.”
Si hay un libro que he releído más veces que “Una habitación propia” de Virginia Woolf, siempre con la certeza de que encontraré algo nuevo, algo para reflexionar, más argumentos combativos o algo que simplemente me calme, es “Pensamiento monógamo terror poliamoroso” de Brigitte Vasallo. A pesar de lo cual, nunca he tenido apetencia de hacer ningún tipo de “reseñita” al respecto. Y no por devaluar las reseñas, si no por pura consciencia de que la sola lectura del libro estalla contra todas mis neuronas, y me lleva a decir a todo el mundo, desde su primer lectura: «¡¡tienes que leerlo!! ¿Por qué? ¡Porque sí, léelo y lo entenderás.» Y ya está. Pero esta vez no, esta vez quería dejarlo por aquí y volver a reivindicarlo como una lectura feminista esencial.
Es curioso, como en el momento en el que salió a la luz el libro, allá por el 2018 , no era tan “popular” hablar de poliamor, o decir practicarlo. Cosa que ha cambiado radicalmente en la actualidad. Y no sé si de forma positiva o negativa, porque muchas son las ideas erróneas que se tienen respecto a toda esta parafernalia denominada de muchas maneras, pero que es más conocida por todas nosotras como poliamor. En el imaginario colectivo poliamor es sinónimo de f*llar con muchas personas, de un despiporre neoliberal, de hacer lo que nos da la gana con quien nos da la gana sin dar demasiadas explicaciones a nadie. De ser liberales, de ir “contranatura”, de no querer una relación “de verdad”, de ser inmaduras. En fin, de no llevar “una vida decente/natural”. Y este libro arroja un rayo de luz sobre todas estas afirmaciones absurdas y erróneas, llevándonos a través de contextos históricos, y con una argumentación clara y brillante, hacia la ruptura del sistema monógamo y piramidal donde unos le pisan la cabeza a otros.
Este no es un libro para decir que la monogamia está mal; este es un libro para explicar de dónde viene y qué intereses hay detrás de ella. Este es un libro para que tú quieras ser y quieras vivir como desees, pero con la información en la mano; para no juzgar o para atreverte a hacer aquello que te apetezca. Esto no va de f*llar, esto va de poner encima de la mesa el sistema que nos rige, la monogamia, de donde viene y por qué eso es “la normalidad”. Y un buen ejemplo de que no hay nada normal o anormal es el hecho de que la heterosexualdiad no es “normal” y la homosexualidad no es lo “anormal”, ni ser una persona/cis es “normal” y ser una presona/trans es “anormal”. Sin embargo esto es lo que hay dentro de muchas cabecitas, los patrones sociales que están instaurados en muchas mentes. El amor romántico, la monogamia y la heteronormatividad es la punta de la pirámide social que nos rige. Y eso nos magulla, nos corrompe, llegando a pensarnos rotas e incompletas por no estar “en pareja” por estar “solas”. Destruye el autoamor, ese que tanta falta nos hace.
Y el caso, es que este es un ensayo feminista de diez, que habla de un millón de cosas, como las que estoy mencionando, y también de las redes de afecto entre mujeres que tanto necesitamos que se establezcan y prevalezcan. El «juntas somos más fuertes» no es solo un lema, es una realidad. Los sistemas patriarcales son jerárquicos y empujan a la competitividad, a los celos, a la envidia; y dejan lo opuesto, la comprensión, la unidad y la ayuda, en el lado negativo de la balanza. Algo que primero tiene que partir de una deconstrucción individual, para poder, sin miedo ni demora, ayudarnos entre nosotras sin mayor problema. Porque solo juntas, pero con nuestras diferencias, podremos acabar con la jerarquía institucional. Y esto no significa universalizar las luchas feministas, ya que ese es el error actual, desde mi punto de vista, del feminismo actual. Debemos escucharnos las unas a las otras y aprender; las blancas de las racializadas, las heterosexuales de las mujeres dentro de las siglas LBTQI+, las bien posicionadas económicamente de las humildes. Aprender, en definitiva, de la otredad.
Este libro habla de redes de afecto, de relaciones sexo-afectivas con más de una persona. Pero sobretodo este libro habla de respeto.
dos críticas menores a este libro: una, que la parte "de en medio", cuando comienza a trazar la línea ideológica que une a la monogamia con el estado e instituciones como el ejército, me parece por momentos un tanto forzada, que no falsa, sólo eso: estirada, además de que es un punto que, pienso, pudo haberse elaborado en mucho menos espacio. la otra crítica menor es que por momentos queda la impresión de que la propuesta ética-relacional de brigitte no considera la dimensión inconsciente del ser humano (por ahí hace una crítica a los discursos biologicistas del enamoramiento que de repente no se entiende bien si, de hecho, está menospreciando nuestra dimensión biológica y la fuerza de los procesos hormonales, por ejemplo), algo que, me parece, falta mucho en los discursos poliamorosos de todos los frentes de modo que se pueda hacer una propuesta y una crítica más precisa.
sin embargo, estas quejas son menores. el libro de brigitte, por lo demás, es una de las cosas más poderosas que he leído, no sólo en el tema de relaciones poliamorosas, sino sobre las relaciones en general, y su crítica a la monogamia como ideología tan poderosa como la del racismo, el colonialismo, el capitalismo o el género binario está para estudiarse una y otra vez. ah: y también: es un libro escrito desde el cuerpo y que se toma el concepto "conocimiento situado" de una manera seria y profunda. brillante, pues.
adenda: en algún punto del libro, brigitte vasallo cita a una autora como "la + apellido" para no perder su género por la forma de citado (ej: la lópez) y pensé: wow la gente de culiacán va años luz adelante con esto del lenguaje con perspectiva feminista.
Menos agresivo de lo que esperaba, lo cual está genial. Hay muchos grises en esto del poliamor y Vasallo lo presenta de la mejor manera posible. Imposible no admirarla y empatizar con sus planteamientos.
creo que todas hemos llegado a este libro desde y por una situación biográfica particular, ya sea ilusionadas por algo que se nos abre, ya sea abrumadas o perdidas en busca de respuestas.
ojalá mi momento hubiese sido otro. aún así, el libro me ha acompañado y ha sido el diario de una transición
Logo no prefácio de Geni Núñes, eu sabia que tinha em mãos um livro maravilhoso e disruptivo. Me encantei com Brigitte, com o tom acolhedor, próximo e afiado para mergulhar profundo nos emaranhados capitalistas e romanticos. Durante a leitura, experimentei rupturas que eu não esperava e termino até um tanto dilacerada, pensando como desconstruir capitalismos e monogamias sem perder as entranhas e o feminismo no caminho. Já fico com o desejo de reler e tenho ganas de compartilhar esse livro com toda minha rede de afetos!
termino de leer este libro en un momento amoroso difícil y sintiendome la chica más acompañada del mundo. leer a Brigitte ha sido un abrazo, una caricia en los ojos y en ocasiones un puñetazo de realidad en la cara. gracias a este libro he comprendido algunas cosas que hasta hoy ignoraba y me he cuestionado otras que afirmaba con convicción. gracias a este libro he podido perder el miedo a comunicarme
4/5 Comencé el libro y tras empaparme de las primeras páginas con emoción y flipándolo de lo que me estaba gustando, pasé poco a poco a sacarle fallas a medida que llegaba a la mitad. Centradx en mis desacuerdos, sobre todo en ciertas formas de hilar interseccionalidad, aunque me encantaba la forma de escribir y la cantidad de bibliografía interesante e ideas que presentaba, empecé a perder mi entusiasmo por el libro. Pero llegué al fin a la última parte y sinceramente, aunque no sean conceptos que me hayan hecho volar la cabeza, me han llegado a lo profundo y además los comparto con gran pasión. Este es un libro increíble para recomendar a quienes queramos ayudar a construir un debate más sano sobre relaciones regenerativas. Es un libro sobre el amor y su encarcelamiento en un sistema más de dominación. Es un libro para usarse de ariete y ayudar a tirar abajo ese pensamiento monógamo consumista, monógamo egoísta. Pues la autora no usa monógamo solo como relación exclusiva, sino como sistema de pensamiento exclusivo y jerárquico, cerrado a otrxs, contra la concepción que se tiene a veces de que sólo la no monogamia es ética. Lo que no lo es es nuestra manera de pensar exclusivista, llena de idiosincrasias monógamas y toxicidad encubierta. Es hora de crear relaciones sanas, es hora de ser de verdad.
me asustaba muchísimo enfrentarme a este libro y que fuese ensayo político muy difícil de entender, pero creo que brigitte vasallo hace un trabajazo a la hora de exponer estructuras muy complejas de una manera bastante accesible.
este libro presenta súper claramente la construcción del modelo monógamo y en general de cómo el sistema capitalista y religioso ha configurado el marco de relaciones que tenemos. es súper interesante!
me hubiese encantado que profundizase más a nivel personal y que hubiese desarrollado más el modelo de red afectiva que propone. es como que te explica súper bien cómo hemos llegado al sistema actual, por qué el poliamor moderno no funciona al basarse en la misma estructura, pero luego no desarrolla del todo cómo salir de esas presiones y "reglas" que nos afectan a todas.
algo en lo que pienso mucho, como lesbiana, es en cómo construir una relación de pareja que no acabe siendo un copia y pega de estructuras heteropatriarcales, y ojalá hubiese desarrollado más ese factor al ser también ella una mujer lesbiana pero!! en general me ha parecido una lectura súper esclarecedora y que recomiendo a todo el mundo, porque va mucho más allá de lo que podríamos pensar como poliamor/relaciones abiertas.
Oye que me demoré en terminar este libro, no porque no lo disfrutara, sino por lo mucho que hizo pensar y cuestionar. Me sé una lectora lenta, especialmente con la no ficción, pero le puse empeño, subrayé, marqué y volví atrás todas las veces que fue necesario, porque pucha que es relevante todo lo que plantea Brigitte Vasallo. Llegue a este libro luego de leer unos fragmentos y me resonó tanto, que tuve leerlo entero. Me quedo con que cuestionar la monogamia no parte de exclusividad, sino de cuestionar un sistema o estructura relacional que 1. organiza las relaciones desde lo identitario, soy en cuanto estoy con… 2. Jerarquiza los vínculos y 3. Las vuelve confrontacionales. La exclusividad es un síntoma, no la causa! Cuestionémonos todo, motivados por erradicar las violencia que subyacen a los sistemas que nos dominan.
‘Pensamiento monógamo, terror poliamoroso’ ha cambiado mis perspectivas a muchos niveles. Sin ser agresiva y con una elocuencia brillante, Brigitte Vasallo analiza las opresiones del sistema monógamo y los matices del poliamor como paradigma opuesto.
¿Por qué se suele priorizar a la pareja en vez de a los amigos? Por qué cuando estamos solteras decimos que estamos “solas”? Nos han enseñado a ser individualistas, a depender de una sola persona, excluyendo al resto de la sociedad, creyéndonos diferentes, mejores que el resto. Hemos aprendido a relacionar deseo sexual con amor y a criminalizar el sexo no reproductivo.
A la vez, hay muchos grises en esto del poliamor posmoderno, y la escritora los destapa todos. El poliamor no debe ser el capitalismo de los afectos, ni la suma de parejas sexuales, ni la búsqueda constante de subidones, sino la creación de una red afectiva que se cuida en las subidas y las bajadas, sin jerarquías ni confrontaciones de por medio.
El libro también reflexiona sobre las desigualdades de género, clase y edad dentro de los poliamorosos. Los hombres poliamorosos siempre tienen más amantes que las mujeres. La mujeres mayores o gordas, o las que no siguen los cánones de belleza, también juegan con desventaja.
El poliamor también puede ser racista. Si no, por qué se intenta siempre diferenciar entre poligamia (eso musulmán, de los “otros”, eso “malo”) y el poliamor (eso bueno y “civilizado”), en vez de intentar entender a aquellos que hace siglos que practican algo que, como mínimo, se parece al poliamor?
Es simplemente increíble cómo de esclarecedores son los argumentos y las metáforas que contiene este libro. Pero, además del trabajo de investigación que hay detrás del ensayo, Vasallo también me ha enamorado (pero no románticamente por favor) por la sinceridad y el desgarro que transmiten sus palabras. Se nota que están escritas “desde las entrañas”, “desde las tripas”, tal como ella misma admite.
De toda la literatura surgida para explicar el poliamor, sus repercusiones y los errores más comunes, este libro ha sido de los más esclarecedores. Desde una desgarrada experiencia personal, Vasallo nos da las claves para entender que el poliamor no es una forma de extender las relaciones monógamas a más personas, puesto que la monogamia tal como está socialmente instituida es una pieza más del constructo opresor de los deseos y los afectos basada en la apropiación de los cuerpos como capital y propiedad privada. El poliamor es tejer una red de afectos y apoyo mutuo que desafía la perspectiva neoliberal del individualismo consumista. Tiene que ser también una decisión consciente y no impuesta, en la que todos los miembros sean cuidados y respetados, so pena de convertirse en una sucesión de monogamias múltiples que acaban en dolor y ruina emocional. "La pregunta necesaria, imprescindible, y la que implica compromiso, es ¿qué vas a hacer y cómo me afecta a mí? (...) Si no hemos tomado las decisiones de manera consciente y consensuada con todas y contigo misma en cada paso, si nos hemos dejado arrastrar por la riada de la construcción social romántica, acabaremos con dos parejas monógamas simultáneas y haciendo malabares para sostener lo insostenible". Una reflexión que me toca muy de cerca. Y termino con otro fragmento: "Decimos que el poliamor no funciona como si fuera una máquina expendedora de tabaco o de condones, un artilugio al que meter una moneda y recibir una vida (...) No hay manera de estar preparadas para relacionarnos de maneras distintas: si la monogamia es un sistema opresivo, en algún momento habrá que crear la resistencia, sin más. Y dolerá, sí, pero lo que nos duele no es el poliamor, ni siquiera el poliamor a lo bestia. Lo que nos duele es la monogamia, el capitalismo de los afectos y la brutalización de los vínculos afectivos que, sí, también tiene que ver con una práctica poliamorosa nacida de todo eso".
A mig camí entre assaig, proposta política des dels marges i autobiografia, m'ha aportat moltes idees vàlides, interessants i revolucionàries però per contra, per mi, no té una estructura clara: barreja molts temes sense un ordre coherent, se’n va per les branques excessivament per fer comparacions, el llenguatge és a mig camí entre acadèmic i gamberro... exactament com visc les intervencions de la Vasallo en xerrades.
Probablement és exactament el què ha volgut l'autora i probablement li importa un rave la meva opinió, però ha fet que em quedi amb una sensació de petit caos i de que no n'he tret tot el suc.
It's not a book to learn what polyamory is and its dynamics, that's the first thing. It's a book that makes you question everything you've been taught about love, relationships and polyamory itself. It's a book that opens up more interrogations than it responds to. It also grants passages in moments of lucidity that are worth gold. A recommendation that I ended up enjoying very much.
El principi molt bé, el final també. Al mig fa una espècie de genealogia de la monogàmia rollu Silvia Federicci i crec que es complica una mica la vida i no acaba de lligar-ho tot però vaja que aprens amb el llibre.
Once you recognize how monogamy has been constructed to further the capitalist agenda, fascism, and neoliberalism, you can’t help but feel disconnected from it theoretically. There is no “natural” order. No inherent truth about how humans interact relationally. No need or true benefit from organizing your life around one other person. Heteronormative monogamy further entrenches us in individuality politics, disconnects us from our community and, as Vasallo coins, alienates us from our affective networks. Heteronormative monogamy creates an “us” and an “other”. Friends are pushed to the sidelines. Communities of care neglected. We have agreed as a society that building a life with this one person is the ultimate trump card. It’s not even about exclusivity, it’s about hierarchy. A hierarchy that perpetuates competition, the belief that there are winners and losers, and ultimately promotes capitalist greed. Heteronormative monogamy is about consumerism and ownership. Who, what, and in which ways we can experience love and desire. What we’re “allowed” to be upset about. It’s about distributing and assigning privilege.
Upon reflection, polyamory to me is about creating supportive networks of care. Multiplicity is not a solution in and of itself and anyone who feels this way is someone to be wary of. The idealistic goal for me would be to eliminate hierarchy. Vasallo is careful to point out the downfalls of horizontalism for its own sake, and I’m inclined to agree. The section on the ethics of justice vs the ethics of care should be required reading for all. Killing hierarchy does not mean everyone receives the exact same treatment & the same amount of your time. It means that all relationships are unique and have different needs dependent on context. It’s caring enough about yourself and all the people you have decided to be in relationship with to set boundaries when appropriate but avoid falling into the idea of ownership that’s been programmed into our brains. Disregard for others emotions in the name of “freedom” is not a polyamory I’m interested in. I believe there can be more love and I resent the notion that giving love to one person creates a deficit for another.
Much of this book feels prescriptivist in a way that doesn’t resonate with me, but I also found it to be a good exercise in removing my own feelings in service of understanding heteronormative monogamy in a historical and western context. Don’t get me wrong, much of the structural descriptions apply to me and everyone I know, but I would love to delve further into queer monogamy, the ways in which it mirrors heteronormative monogamy, and the ways in which it’s subverted.
Finally reaching the section on polyamorous terror was thrilling. Vasallo is careful not to frame polyamory as a utopian solution to all our problems and states “it will have to be an alliance of human wreckage that comes to construct something new from the ashes… Polyamorous terror is about rescuing ourselves from being kidnapped by the violence embedded in us, from the violence we have incorporated and normalized… Polyamorous terror is not about terrorizing ourselves. It’s about leaving the empire without any subjects.”
Let’s be honest, an anthropological study on the history of monogamy was the only way to get me to read further into polyamory. I often find people who have written on the subject to be pompous and annoying. There are those who imply it is a relationship structure without faults. Others imply that if you do “fail”, it’s because you haven’t done enough to deconstruct the reality you live in. This analysis fundamentally misunderstands how to create an affective network. Polyamory is meant to hold space for the most marginalized. Shunning those who refuse to be ignored when their partners argue “freedom” only forces people back into monogamous structures. I have so many thoughts on this book I couldn’t possibly fit into one review but I will say this found me at the right time and expect I’ll be rereading it every few years <3
"Pensamiento monógamo, terror poliamoroso es el ensayo que Brigitte Vasallo llevaba trabajando cuatro años. Dividido en tres partes: lo personal, lo político y las entrañas, despliega el resultado de la investigación que parte de una intuición: la monogamia es un sistema de gran alcance -“una forma de pensamiento”- y va mucho más allá del número de parejas sexoafectivas. En el libro plantea de una forma amena, original y matizada la relación del pensamiento monógamo con el racismo e incluso, con el nacionalismo; a partir de la detección de tres dinámicas: la exclusividad ligada a la jerarquía, el vínculo de identificación y la confrontación.
El propósito no es dar respuestas ni modelos sino tomar conciencia sobre lo que nos habita para poder provocar desplazamientos al pensarnos de forma más radical y así, plantearle resistencias al sistema (alguna más que si nos rendimos a la inercia). Como también comenta en el artículo que acaba de publicar dentro del volumen conjunto de Humanidades en acción (Rayo verde, 2019, coord. Marina Garcés) al final, se trata de desmontar la legitimidad e ilegitimidad con la que cargan todas las formas de relación que componen nuestra red afectiva, nuestro bosque.
El análisis de este libro, que va desde Michel Foucault a Shakira y otros productos de la industria cultural como parte de nuestro imaginario, también nos descubre todas las violencias estructurales históricas que dan como resultado el sistema que ahora nos atraviesa y hasta qué punto se desnaturalizan las prácticas que tenemos tan asumidas en el momento en el que sabemos de dónde provienen y cómo se han construido. Lectura imprescindible, para seguir." Jara de Tomás
Pone algunas ideas interesantes encima de la mesa, pero lo hace desde la atalaya de la incontestabilidad, lo cual es, francamente, molesto. Da la impresión de que la autora cree partir de un punto común, de premisas previamente pactadas y unánimes, cuando, al menos yo, empiezo el recorrido bastante más atrás. Otro de los principales problemas de este ensayo es la forma en la que intenta desarrollar dichas ideas, mete tercera, cuarta y acaba derrapando de tal forma que te hace seguir leyendo con una ceja levantada. Cuatro meses así: tengo la ceja izquierda agarrotada.
Me habría gustado darle tres estrellas (y esa era mi intención) porque creo que todo relato de disidencia sexoafectiva merece su espacio y debe fomentarse para descubrir los márgenes de la norma y entender los disparates internos a la misma. Sin embargo, he decidido bajar la puntuación por el ridículo número de erratas de la edición, del orden de treinta o cuarenta en apenas doscientas páginas. Da sensación de dejadez, de que no se lo han tomado en serio.
Un imprescindible. Acerca la problemática de las relaciones poliamorosas y las redes afectivas dentro del sistema del capital de forma muy clara y cercana. Me ha parecido todo un ejercicio de valentía pero también de ternura, porque en algunas ocasiones pone la experiencia propia para que dibujemos más fácilmente realidades que se nos pueden escapar.
Tiene reflexiones muy, muy potentes. No he parado de subrayar y poner postits.
«...ni un cadáver emocional más en nuestras vidas, ni privadas, ni colectivas».
No os podéis hacer una idea de lo muchísimo que me ha gustado este libro. En este ensayo Brigitte Vasallo analiza las construcciones amorosas tradicionales, marcadas por la jerarquía, la desigualdad y las violencias y lo relaciona también con la idea de patria-nación-Estado (supremacía-exclusividad/status-superioridad).
Últimamente estoy leyendo mucho sobre la responsabilidad sexo-afectiva y emocional. Esto, que tendría que ser básico en cualquier tipo de vínculo, no lo es tanto. Nuestra sociedad individualista está guiada por el consumo y la superficialidad, un capitalismo que acaba afectando también a las relaciones.
Además de todo esto, Brigitte hace una crítica brutal al amor romántico, tóxico y a esa idea que aún sigue marcando el camino vital: el único amor válido, el que cuenta y te da valor como persona es el de la pareja. «...la pareja como forma de aumentar nuestro valor de mercado: tanto gustas, tanto vales(...) la cultura del reemplazo y la cosificación». Menospreciando los lazos emocionales sanos de amistades, familias, vecinas o cualquier otro tipo de comunidad (RRSS, por ejemplo) en la que el amor -los afectos, en definitiva-, también están presentes; sin dejar de lado el más importante de todos: nuestro amor propio, queridas, ese que nos ayuda a poner límites y cuidarnos.
Al mismo tiempo estoy leyendo a Eva Illouz, Anna Hope, Jenny Odell; escucho Deforme semanal (que me tiene muy in love), revisiono Sense8 (ya he perdido la cuenta de las veces que la he visto) y no puedo dejar de relacionarlo todo. Este espacio es limitado para mencionar todos los puntos que toca Brigitte, así que voy a terminar recomendando muy fuertemente este libro y me quedo con uno de los párrafos más bonitos de la lectura: « el amor éramos ella y yo pasando la noche en vela para acompañarla en su tristeza como ella me ha acompañado en todas las mías. El amor es esa incondicionalidad, apoyo, ese cariño en lo mejor y en lo peor; ese poder reírnos de ese follón, esa certeza íntima de que dos semanas más tarde yo estaría llorando en el suelo de su cocina y ella iba a estar allí. Y estuvo. Ese es el amor que nos salva y ese es el amor que no vemos, el que consideramos menos amor que otros, al que no damos la importancia que merece y sin el que no podríamos salir adelante en este mundo de mierda. Ese amor».
Qué pasada de libro, no me lo esperaba así para nada. Muy buenas fuentes y referencias con reflexiones hondas, teóricas y muy cercanas. Me apunto el nombre de Brigitte Vasallo con ganas de leer más de sus textos. Chapó
De cómo el sistema capitalista se ha metido tanto en nuestras entrañas que dicta la forma de relacionarnos.
De cómo el sistema monógamo representado por la familia normativa (o no) es la primera institución de control. "La monogamia no es una práctica: es un sistema, una forma de pensamiento". Edificamos la monogamia al igual que construimos las patrias, las razas y las clases. Tres dinámicas lo hacen posible: la exclusividad jerárquica, la identificación y la confrontación.
El libro no da respuestas pero nos provoca pensarnos de forma radical con el fin de plantear resistencias al sistema desmontando legitimidades interiorizadas.
La lectura se hace amena quizá por su tono macarra y antiacadémico. Pero le echaría un poco de bronca por una parte central un tanto caótica y repetitiva.
Va de un poliamor que no acumula conquistas. Va de un amor responsable hacía una misma y hacía las demás. Va de romper las jerarquías de los afectos tejiendo redes más allá de la pareja o la familia.
"Ese el amor que nos salva y ese es el amor que no vemos, el que consideramos menos amor que otros, al que no damos la importancia que merece y sin el que no podríamos salir adelante en este mundo de mierda. Ese amor. Ese bosque."
Indipendentemente da quelle che possono essere le nostre opinioni in merito, trovo che le domande che scaturiscono dalla lettura di questo testo siano molte e meritevoli di essere poste. Non possiamo non chiederci se non possa esistere un modo di vivere i rapporti affettivi che lasci meno "cadaveri" (come li definisce Vassallo, pensando anche alle vere e proprie volenze che seguono in troppi casi la fine di un rapporto sentimentale), che non sia fondato su esclusione e competizione, che conduca a un cambiamento profondo della società, restituendole apertura, accoglienza, solidarietà. Il legame tra alcuni dei gravi problemi che permeano la nostra società e il pensiero monogamo può sembrare strano, ma rifletterci porta almeno a non dare per scontato la presunta superiorità di modelli che, nel loro sviluppo. hanno mostrato tutti i loro limiti. Anche se non tutti i capitoli hanno la medesima chiarezza, occorre sottolineare che il pregio delle riflessioni di Brigitte Vassallo risiede anche nella loro concretezza. Sono riflessioni che nascono dall'esperienza vissuta, dalla pelle e dalle viscere, come scrive lei nell'ultima parte del libro, quella più intima, personale e toccante.
“Tanto la nación como la pareja son una promesa de felicidad. Aglutinar una desigualdad insostenible es la necesidad primaria de la nación como es también la necesidad primaria de la pareja heterosexual. La gran diferencia entre lo uno y lo otro es que la pareja heterosexual se lleva a la práctica en conjuntos tan reducidos que es posible ensayar una redistribución íntima del poder, pero en el caso de la nación el engranaje es tan monstruosos que no hay resistencia posible.”
este libro es interesantíiiiisimo y completíiiisimo (con muchas íes en ambos casos).