"Δεκαπέντε κι απάνω χρόνια χρειάστηκε ο Tάσος Aθανασιάδης για να φέρει σε άξιο πέρας αυτό το συγγραφικό άθλημα που θα πρέπει να του εξασφαλίσει μια θέση ολότελα ξεχωριστή και ειδική μέσα σε ολόκληρη τη νεοελληνική πεζογραφία... δεν υπάρχει παρόμοια περίπτωση μυθιστορήματος μακράς πνοής στη λογοτεχνία μας. Mα ούτε και παρόμοια πρόθεση να δοθεί ένα μυθιστόρημα-ποταμός μέσα από την ιστορία μιάς χαρακτηριστικής οικογένειας, των Πανθέων, η κοινωνική, ψυχολογική και ιστορική Eλλάδα των πρώτων σαράντα χρόνων του αιώνα μας". (Aντρέας Καραντώνης)
"O Tάσος Aθανασιάδης είναι προπάντων ένας στυλίστας που παλεύει με τα πράματα τα ίδια, που αγγίζει τη ζωή στους αρμούς της. H λέξη του είναι διαλεγμένη, η φράση σμιλεμένη, ο τόνος υπολογισμένος σταθερά, με την άγρυπνη φροντίδα του καλλιτέχνη που φοβάται ότι και μία ελάχιστη παραφωνία μπορεί να διασαλέψει την ισορροπία του συνόλου..." (Γιάννης Χατζίνης)
Θεωρώ το βιβλίο ( και τους 4 τόμους) αριστούργημα. Πιστεύω ότι δεν θα είναι ευκολοδιάβαστο από μικρότερες ηλικίες γιατί καποιες σελίδες του βιβλίου είναι σε απλή καθαρεύουσα που οι νεότεροι δεν την έχουν διδαχτεί. Επίσης κάποια σημεία θέλουν "υπομονή". Όμως αξίζει ο κόπος γιατί οι καταπληκτικές περιγραφές σε μεταφέρουν εκεί ακριβώς που θέλει ο συγγραφέας!
Δυστυχώς η ανάγνωση του δεύτερου βιβλίου, χωρίς να έχω διαβάσει το πρώτο δεν ήταν και η καλύτερη επιλογή. Όχι ότι δεν έβγαλα άκρη αλλά κάποιοι χαρακτήρες/γεγονότα αναφέρονται αρχικά στο πρώτο βιβλίο οπότε ήταν λίγο δύσκολο να τα ακολουθήσω. Αν εξαιρέσεις αυτό, για μια ακόμα φορά η γενιά του '30 (αν και ο Αθανασιάδης είναι λίγο μεταγενέστερος αν και γράφει για αυτούς) δείχνει πόσο γοητευτική, μοιραία αλλά και πόσο διαχρονική είναι: ασχολούνται με ματαιότητες ενώ ο πόλεμος είναι στο κατώφλι τους. Η πρόζα του Αθανασιάδη, εδώ είναι λιγότερο λυρική από όσο άλλα βιβλία του (πχ "Αίθουσα του θρόνου") αλλά και πάλι παραμένει κορυφαία. Αναμφίβολα θα αναζητήσω και τα υπόλοιπα βιβλία.
💙💙💙💙 Πάει και ο δεύτερος τόμος της σειράς των βιβλίων για την ισχυρή οικογένεια των Πανθεων. Η υπόθεση ξετυλιγοταν, κυρίως, γύρω από την παράνομη σχέση της Μάρμως, που είναι πλέον κυρία υπουργού, αφού ο Ανδρέας είναι ο νέος υπουργός υγιεινής και του Κίτσου, όπου για άλλη μια φορά παρακολουθούμε μια τρελά ερωτευμενη Μάρμω και έναν Κίτσο που ζει στο κόσμο του. Οι εικόνες της Σαντορίνης, μαγευτικές! Το βιβλίο τελειώνει με την έναρξη του Β' παγκόσμιου πολέμου και μια μεγάλη απογοήτευση της Μάρμως, που θα καθόριζε το μέλλον της, αν ο Κίτσος έμενε σταθερός στις αποφάσεις του. Ο Κίτσος, όμως, φέρθηκε για άλλη μια φορά εγωιστικα, διαλύοντας το συναισθηματικο της κόσμο.
Η ιστορία της οικογένειας των Πανθέων συνεχίζεται με τον τόμο να τελειώνει με την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου. Παρά την τηλεοπτική μεταφορά, δεν είναι από τα καλύτερα του Αθανασιάδη επειδή πελαγοδρομεί χωρίς ουσιαστικό λόγο. Το πιο αδύναμο στοιχείο (πιό εκτενές σε αυτό τον τόμο), είναι η σχέση της Μάρμως με τον Κίτσο, που είναι από τους κεντρικούς ήρωες, αλλά που αν η περιγραφή της ήταν λιγότερο εκτενής θα ήταν πολύ καλύτερα. "Γιατί το πνεύμα να κατανοεί και να αγαπά ενώ το ένστικτο να βασανίζει μα ν' αγαπιέται;.... Κάθε στιγμή τα λόγια μας είναι το ψέμα και μόνο η πράξη μας η αλήθεια."