Evolution and Human Behavior

by John Cartwright

The past decade has seen an upsurge of interest in the application of evolutionary thinking to the study of human behavior. This introductory book provides an overview of the key theoretical principles of human sociobiology and evolutionary psychology and shows how they illuminate the ways humans think and behave. The book takes as one of its main premises the idea that we think, feel, and act in ways that once enhanced the reproductive success of our ancestors.The book covers fundamental issues such as the origins and function of sexual reproduction, mating behavior, human mate choice, patterns of violence in families, altruistic behavior, the evolution of brain size and the origins of language, the modular mind, and the relationship between genes and culture. It also examines the larger implications of Darwinism for how we view ourselves as a species and our sense of ourselves as a moral animal. The book includes a valuable historical introduction to evolutionary theories of behavior and concludes with an examination of the social and political ramifications of evolutionary thought. It contains numerous diagrams and illustrations, comprehensive references, summaries, and suggestions for further reading.

Genres: Science, Psychology, Evolution, Anthropology, Nonfiction, Biology

376 pages, Paperback

First published January 1, 2000

Reviews

[Ebi · Rating 3 out of 5]

دقیقا چهار ماه طول کشید تا این کتاب را بخوانم. کتابی آکادمیک پر از نمودار و فرمول که برای منی که از هنرستان به بعد با ریاضی سروکاری نداشتم به شدت سخت بود. کمبود دانشم در حوزه‌ی زیست‌شناسی دلیل دیگری بود که کتاب را سخت‌خوان می‌کرد برایم. در کنار اینها شب‌های کوتاه تابستان را هم اضافه کنید تا بفهمید چرا از ۱۲ فصل کتاب ماهی سه فصل فقط می‌خوانده‌ام! اگر شوق دانستن در باب فرگشت و فکت‌هایی که گاه و بی‌گاه درمورد انسان و خویشاوندان نه چندان دورش نبود احتمالا هرگز کتاب را تمام نمی‌کردم.
کتاب بر خلاف اسمش که درمورد رفتار انسان است، حجم انبوهی از مطالب را در مورد سایر جانداران مطرح می‌کند. چرا که از طرفی ما هم جاندار هستیم (۹۸/۴ درصد دی‌ان‌ای ما با شامپانزه یکسان است) و از طرف دیگر می‌خواهد ذهن خواننده را قبل از برخورد با انسان همچون جانوری در میان سایر جانوران، آماده‌ی پذیرش مفاهیم فرگشتی و داروینیسم کند.
اما در نهایت برای چند سوالی که در مقدمه پرسیده بود جواب‌های خود را می‌دهد. سوالاتی چون چرا تعداد پسرها و دخترهایی که به دنیا می‌آیند تقریبا برابر است یا چرا هرزه‌نگاری بیشتر برای ارضای نیاز مردان است. چرا زنان از زمان تخمک‌گذاری خود اطلاعی ندارند و یا اینکه چرا طلاق‌های زودهنگام بیشتر از سوی زنان و طلاق‌های دیرهنگام از سوی مردان صورت می‌گیرد. جواب‌ها با رویکردی زیست‌شناسانه و فرگشتی بودند و در نوع خود جالب و نو.
اگر آن مفهوم فیل در تاریکیِ مولانا را بخاطر داشته باشید می‌دانید که در آنجا هر کسی در تاریکی بسته به اینکه به کجای فیل دسترسی دارد تصوری از آن در ذهن می‌کند. حال اینجا هم یک زیست‌شناس داروینیست تصور خود را از واقعیت و دلایل به وقوع پیوستن امور بیان می‌کند که در نهایت به درک ما از تصویر نهایی کمک خواهد کرد.
تنها انتقادی که به کتاب دارم انتخاب اسم تکامل است برای رویدادی که به صراحت در خود کتاب اشاره می‌شود به سمت هیچ مقصد و کمالی نیست. شاید واژه‌ی فرگشت که بیشتر به معنی تبدیل شدن است بهتر بود تا تکامل که گویی به سمت مقصدیست و به همین دلیل گمراه‌کننده. فرگشت فرآیند جهش ژنتیکی یک موجود زنده است که توسط انتخاب طبیعی صورت می‌گیرد در راستای تطبیق‌پذیری با شرایط جدید پیش‌روی آن موجود نه چیزی بیشتر.
نقل قول مستقیم کتاب که به نوعی پیام اصلی آن نیز است بهترین گواه است

انتخاب طبیعی جانداران را در یک مسیر مطلق به پیش نمی‌راند و صرفاً به موفقیت تولیدمثلی جایزه می‌دهد. هیچ پیشرفتی بنابر یک مقیاس ارزشی مطلق صورت نمی‌گیرد بلکه صرفاً تغییر است. کل مجموعه را مقصدی نیست.

در پایان مثل هر کتاب خوب دیگر که ما را با بسیاری سوال تنها می‌گذارد و برای جواب آنها نیاز به اضافه‌کردن چند کتاب دیگر لازم می‌شود، اینجا نیز کتاب ژن خودخواه داوکینز را برای مطالعات بیشتر انتخاب می‌کنم. باشد که رستگار شویم...

[Rêbwar · Rating 4 out of 5]

جان کارترایت در کتاب «تکامل و رفتارِ انسان» تلاش می‌کند تا چرایی بسیاری از رفتارهای انسانی را با نگاه داروینی توضیح دهد و نشان دهد که حتی رفتارهایی که در ظاهر غیرمنطقی یا اجتماعی-فرهنگی به نظر می‌رسند، ریشه‌های ژنتیکی و تکاملی دارند. مسائلی چون تفاوت قد میان مردان و زنان، حسادت جنسی، رقابت‌های درون‌جنسی، الگوهای سرمایه‌گذاری والدینی، و رفتارهای اجتماعی مانند شایعه‌پراکنی یا غیبت، همگی در چارچوبی تکاملی بررسی می‌شوند تا فهمی علمی از انگیزه‌ها و الگوهای رفتاری انسان ارائه شود.

نقطه قوت اصلی کتاب، ترکیب تاریخی و علمی آن است. کارترایت ابتدا با بررسی سرآغاز اندیشه‌های داروین، پایه‌های نظری تکامل را در ذهن خواننده می‌کارد و
سپس با آرامش و دقت، اصول ژنتیک و وراثت را وارد معادله می‌کند تا آمادهٔ درک رفتارشناسی پیچیده شود. این رویکرد باعث می‌شود که خواننده نه فقط پدیده‌ها را ببیند، بلکه علل بنیادین و فرآیندهای تکاملی آن‌ها را نیز بفهمد.

کارترایت به ویژه در تحلیل تفاوت‌های جنسیتی و نقش نرها و ماده‌ها در جامعه، با شفافیت و استدلال قوی پیش می‌رود. توضیح او درباره‌ی سرمایه‌گذاری والدینی، رقابت‌های جنسی، و حسادت نرها، نشان می‌دهد که بسیاری از رفتارهای انسانی، حتی در ظاهر غیرمنطقی، ریشه‌های ژنتیکی و تکاملی دارند. این بخش از کتاب همسو با کارهای کلاسیک ریچارد داوکینز و رابرت تریورز است، اما کارترایت با مثال‌های ملموس و داده‌های گسترده، تصویر واضح‌تری ارائه می‌دهد.

همزمان، کتاب محدودیت‌های نظریه‌های تکاملی را هم فراموش نمی‌کند. کارترایت بارها تأکید می‌کند که رفتار انسان تحت تأثیر فرهنگ، نهادها و یادگیری اجتماعی نیز هست و جبرگرایی صرف بیولوژیکی نمی‌تواند همه چیز را توضیح دهد. این نقطه، کتاب را از بسیاری از آثار «سوسیوبیولوژی سخت» متمایز می‌کند و آن را با روان‌شناسی تکاملی مدرن پیوند می‌دهد؛ جایی که محیط و انعطاف‌پذیری یادگیری نقشی هم‌سنگ با زیست‌شناسی بازی می‌کنند.

یکی از ویژگی‌های برجسته کتاب، ترکیب دقیق تاریخ نظریه‌های تکاملی با اصول پایه‌ای ژنتیک و وراثت است. کارترایت ابتدا با بررسی دیدگاه‌های داروین و سرآغاز اندیشه تکاملی، زمینه‌ای فراهم می‌کند تا خواننده بتواند به درک رفتارهای پیچیده انسان برسد. او نشان می‌دهد که بسیاری از رفتارهای انسانی نه تصادفی‌اند و نه صرفاً فرهنگی؛ بلکه حاصل فرآیندهای انتخاب طبیعی و فشارهای محیط تکاملی هستند. این رویکرد به ویژه در توضیح تفاوت‌های جنسیتی و رفتارهای نرها و ماده‌ها آشکار می‌شود.

کارترایت در تحلیل سرمایه‌گذاری والدینی و رقابت‌های جنسی، به مدل‌های کلاسیک روان‌شناسی تکاملی اشاره می‌کند و با داده‌های گسترده حیوان‌شناسی و انسان‌شناسی تطبیقی، ارتباط میان ژنتیک، محیط و انتخاب طبیعی را روشن می‌سازد. بررسی‌های او درباره حسادت نرها، تمایلات جنسی و الگوهای طلاق، نشان می‌دهد که بسیاری از تصمیم‌گیری‌ها و رفتارهای اجتماعی، ریشه در انتخاب تکاملی دارند. نکته کلیدی این است که این رفتارها در ترکیب با ساختارهای اجتماعی و فرهنگی معنا پیدا می‌کنند و بدون این ترکیب، فهم آن‌ها ناقص خواهد بود.

کتاب هم‌چنین محدودیت‌های نظریه‌های تکاملی را مورد بررسی قرار می‌دهد. کارترایت به وضوح نشان می‌دهد که جبرگرایی زیستی نمی‌تواند توضیح کاملی برای رفتار انسان ارائه دهد و نقش فرهنگ، نهادها و یادگیری اجتماعی به همان اندازه اهمیت دارد. این دیدگاه، کتاب را از آثار سخت‌گیرانه «سوسیوبیولوژی» متمایز می‌کند و آن را با روان‌شناسی تکاملی مدرن پیوند می‌دهد، جایی که انعطاف‌پذیری یادگیری و محیط در تبیین رفتارها نقشی حیاتی دارند.

ساختار کتاب، با دوازده فصل منظم، مسیر منطقی و تدریجی از تاریخ تکامل تا تحلیل رفتارهای انسانی فراهم می‌کند. هر فصل با مثال‌های دقیق و داده‌های تجربی همراه است و پیوند میان نظریه و مشاهده را تقویت می‌کند. کارترایت نه تنها رفتارهای فردی، بلکه تعاملات گروهی و سازوکارهای جمعی را نیز تحلیل می‌کند و نشان می‌دهد که قواعد اجتماعی، تنبیه‌های همیارانه و مجازات‌های جمعی چگونه می‌توانند الگوهای رفتاری را تحت تأثیر قرار دهند و با فشارهای تکاملی ترکیب شوند.

از منظر علمی، کتاب تصویر دقیقی از روان‌شناسی تکاملی ارائه می‌دهد: ذهن انسان مدولار-کارکردی است و با مسائلی چون انتخاب خویشاوند، تشخیص تقلب، رقابت درون و برون‌گروهی، و سرمایه‌گذاری والدینی تطبیق یافته است. در عین حال، مفاهیم مدرن مانند انعطاف‌پذیری یادگیری، تأثیر بافت اجتماعی و فرهنگی، و سازوکارهای عدم‌انطباق نشان می‌دهند که بسیاری از رفتارهای تکاملی در محیط‌های مدرن نتایج غیرمنتظره‌ای می‌دهند.

در عرصه ژنتیک رفتاری، کتاب با ورود به بحث وراثت‌پذیری صفات پیچیده و چندژنی بودن رفتار، نشان می‌دهد که «ژن نوع‌دوستی» وجود ندارد و الگوهای رفتاری نتیجه تعامل هزاران واریانت ژنتیکی کوچک اثر، اپی‌ژنتیک و محیط هستند. این دیدگاه باعث می‌شود که تعمیم ساده‌انگارانه و جبرگرایانه از رفتار انسان کنار گذاشته شود و تصویر علمی دقیق‌تری ارائه شود.

با این نگاه، کارترایت نشان می‌دهد که بسیاری از رفتارهای اجتماعی و فردی، اگرچه تحت تأثیر تکامل هستند، اما بدون تحلیل فرهنگی، نهادها، یادگیری اجتماعی و چارچوب‌های نهادی قابل فهم نیستند.
برای مثال، نوع‌دوستی یا تنبیه همیارانه، تنها در ترکیب با انتخاب فرهنگی گروهی و ساختارهای اجتماعی قابل تبیین است و تکیه صرف بر ژن، توضیح ناقصی ارائه می‌دهد.

کتاب در نهایت مرزی میان زیست‌شناسی و علوم اجتماعی می‌کشد و به خواننده تصویری جامع از انسان به عنوان موجودی هم‌زمان زیستی و اجتماعی ارائه می‌دهد. این اثر نشان می‌دهد که برای فهم رفتار انسان، باید چارچوبی چندلایه از ژن، فرهنگ، نهاد و محیط را در نظر گرفت؛ ترکیبی که هم علم امروز و هم نظریه‌های کلاسیک تکاملی را همسو می‌کند و راه را برای پژوهش‌های آینده باز می‌گذارد.

[Babak Vandad · Rating 3 out of 5]

اگر می‌خواهید با کلیات موضوع تکامل آشنایی ابتدایی پیدا کنید این کتاب مناسب است؛ ولی اگر به دنبال دانش روز هستید یا یک محتوای تخصصی می‌خواهید کتاب دیگری پیدا کنید.
ترجمه کتاب روان است ولی در بعضی جاها کلمات انگلیسی بی‌موردی استفاده شده. مترجم می‌توانست آن‌ها را فارسی بنویسد ولی در مجموع ترجمه خوب و روان است.
نویسنده نظریه‌های مختلف را از پیش از داروین تا زمان نگارش کتاب (۲۰۰۰) معرفی و جایگاه هر نظریه‌پرداز را در این سیر تبیین می‌کند. این کار را (نسبتا) با حفظ بی‌طرفی انجام داده. تحقیقات و آزمایش‌های دانشمندان مختلف و مکاتب فکری آنها بررسی کرده و خواننده می‌تواند بعد از این کتاب با کلیدهایی که پیدا کرده مطالعه‌ی خود را ادامه دهد و به سراغ هر مکتب و روش که علاقه‌مند بود برود.
اما کتاب دو مشکل اساسی دارد: مشکل اول البته در ذات کتاب نیست؛ کتاب ۱۶ سال پیش نوشته شده و در این سال��ها اتفاقات بی‌شماری در این علم رخ داده و در نتیجه شاید امروز، خواندن این کتاب لطفی نداشته باشد. برای نمونه وقتی به علل پدیده encephalization (بزرگ‌شدن تکاملی مغز انسان) می‌پردازد، نظریه‌های مختلفی را مطرح م��‌نماید که بعضی از آن‌ها در این چند ساله رد شده‌اند.
مشکل دوم این است که نویسنده در برخی موارد استنتاج‌های نه چندان معقول خودش را (من این طور حدس زدم) وارد متن کرده است. برای مثال در مورد دو شکلی انسان (تفاوت ظاهری زن و مرد)، شکل سینه‌ی زن‌ها را به یک پدیده «فرار فیشری» مرتبط می‌داند. در حالی که بنا به مطالبی که در کتاب آمده پدیده فیشری در انسان باید شامل انتخاب مرد‌ها بشود. یعنی باید تغییری در شکل بدن مرد (مثلا اینکه مردها اندکی از زن‌ها بزرگترند) ایجاد کند، نه زن. یا در همین بحث که دوشکلی انسان‌ها و رفتار جنسی آن‌ها را بررسی می‌کند، اصلا به این موضوع توجهی نمی‌کند که سینه‌های زن در انسان ابزار تحریک جنسی و لابد بخشی از مکانیسم تولید مثلی هستند و باید در این بستر مطالعه شود. یا به عنوان مورد دیگر، افزایش اندازه مغز در انسان را مجددا به مسئله فرار فیشری مرتبط می‌داند در حالی که اگر چنین بود می‌بایست مردها دارای مغز بزرگ و زن‌ها دارای مغز ابتدایی می‌بودند در حالی که چنین نیست و هر دو جنس مغز تقریبا مشابه دارند.

یا به عنوان نمونه‌ای دیگر در چند جای کتاب فروید را متهم کرده که چون با کارهای داروین آشنا نبوده و نظریه‌های تکامل را نمی‌دانسته، به کل به خطا رفته و نظریه‌های موهوم رنگارنگی از عقده ادیپ تا مسائل دیگر را پیشنهاد داده. در حالی که در بسیاری از نظریه‌های فروید مانند بخش بندی id, ego, super ego و همین عقده ادیپ و بسیاری موارد دیگر نظریه‌های روانشناسی تکاملی هنوز جواب متقاعد کننده‌ای نمی‌توانند بدهند. برای آزمون‌های تجربی نظریه‌های فروید مراجعه شود به مطالعات سیمور فیشر و راجر گرینبرگ در ۱۹۷۷ و ۱۹۹۶.

[Teddy Reimers · Rating 2 out of 5]

Opzich wel interessant alleen ik heb er weinig van onthouden. De random quotes van Shakespeare voor elk hoofdstuk maakte het wel beter

[Brandy Cross · Rating 4 out of 5]

This is overall excellently written (Nevermind the typos, there are many), well-balanced, very purposeful in explaining that some of this information is dubious and that one should be skeptical, and offers fairly broad coverage of the thought and ideas that have gone into evolutionary psychology, behavioralism, darwinian behavioral psychology, etc.

I was surprised about the extent to which "rockstar" thinkers (e.g., Pinker, Chomsky) are given weight and merit in this, especially considering that (while interesting), to my knowledge their ideas relating to evolution of language, moral behavior, and behavioral psychology in general are largely considered to be the hypothetical equivalent of an emmentaler.

That aside, this was very enjoyable for someone who read it for recreation, and quite casually. I might, however, be quite annoyed at some of these ideas if I were forced to memorize them as I quite often find evolutionary psychology to be a bit of a joke, although behavioral Darwinism/neural Darwinism tends to be less so.

[Dawn · Rating 4 out of 5]

It's interesting to look at the evolution, genetics, emotional, and aspects of human nature throughout evolution based on centuries of written history, but also based on archeological finds and countless studies. I'm curious as to how technology today is going to affect our behavioral processes towards each other in the future.

[Juul Bosman · Rating 4 out of 5]

I’m gonna do a review since I had to read this in a week for uni… but, to be honest it’s the best text book I’ve ever read. The writing style is fun and makes it not as hard to read as my other study books. The subject is also very interesting, so I would give the book 3 3/4 stars

[Zahra Bagherzade · Rating 5 out of 5]

بسیار کتاب خوبی بود و من این کتاب را پس از کتاب هوس های سرخ خواندم.
در ترجمه بهتر بود از واژه فرگشت یا دیسندگی استفاده می‌شد.
از سوی دیگر برخی واژه ها نیازمند توضیح از جانب مترجم بود به عنوان مثال:

انسان شناسی داروینی گزاره های نادرست است. داروین دانشمند بزرگی بود ولی در دانش اینگونه نام‌گذاری ها را نداریم برای نمونه نمیگوییم فیزیک نیوتنی یا اینیشنینی یا ... و گفته میشود فیزیک کلاسیک و فیزیک نسبیت و فیزیک کوانتم
این نامگذاری بر پایه آدم ها در رشته های انسانی رواج دارد برای نمونه فلسفه ارسطویی، روانشناسی فرویدی و...

رفتارشناسی فرگشتی (یا با نام غلط روانشناسی فرگشتی) یک زیر شاخه دانش زیست شناسی است و یک دانش میان رشته ای است که با نوروساینس، ژنتیک، زیست-شیمی، باستانشناسی مولکولی، روانپزشکی، دارو‌شناسی، هورمون شناسی، زبان‌شناسی، آناتومی، فیزیولوژی و... و حتی با شاخه هایی از فیزیک مانند بایوفیزیک و سیستم های پیچیده در پیوند است.

پس داروینیسم هم اشتباه است. و بسیاری از واژه های دیگر که نیاز به توضیح بیشتری داشت و اوردن معادل صحیح در پاورقی به فارسی و انگلیسی بهتر بود.

خلاصه این کتاب را هم نوشته ام که بزودی میتونید در کانال تلگرامی زیر مشاهده و دانلود کنید :

https://t.me/Shahhrvand

[Riversue · Rating 4 out of 5]

Thorough but academic. I have only one real complaint - It is not Doctor Spock on Star Trek - it is Mr. Spock. Dr. Spock was a baby doctor. Otherwise the book is interesting , full of fascinating information.

[Tom Menke · Rating 4 out of 5]

solid data

[Mostafa · Rating 4 out of 5]

کتابی اکادمیک هست ولی با اینکه رشته ام زیست شناسی نبود تونستم باهاش ارتباط برقرار کنم و لذت ببرم
توصیه می کنم بخونید عالیه

[Eric Pitcher · Rating 5 out of 5]

I wish this particular work was more mainstream. Not that I necessarily agree with what the author says. The ideas put forward are just so thought provoking!

[Fred R · Rating 3 out of 5]

a decent overview, although already, I suspect, out of date.