'Wat ik zelf heb meegemaakt, doet me nadenken over de vraag: als een mens in de miserie zit, wat helpt dan? Wat doen we wanneer het noodlot ons treft? Waar vinden we troost? Het antwoord kun je in enkele woorden samenvatten: in de aanwezigheid van de ander. Dat is de basis.'
Als dokter ben je opgeleid om mensen in moeilijke situaties bij te staan, ze te gidsen en een helpende hand te bieden.
Maar wat doen we wanneer het noodlot bij ons zelf toeslaat? Hoe vind je troost in moeilijke situaties? En waar kunnen we terecht?
In dit persoonlijke boek onderzoekt Dirk De Wachter hoe we in de moeilijkste momenten troost kunnen vinden. Die zit in kunst, in natuur, in schoonheid, in gedachten en rituelen, maar vooral: in de ander.
“Het is van groot belang dat we een goede sociale zekerheid hebben, maar dat is nooit helemaal voldoende. Iemand moet u aankijken en vragen: hoe is het met u?”
Troost van het kleine goede - daar gaat dit boek over.
Zelden zoveel gelezen dat iemand voortdurend spreekt over dingen die hij “mag” doen in het leven. Mogen - a word to live by.
? Ik krijg wekelijks een mail van de CPNB met de best verkochte 60 boeken van de afgelopen week. 1 keer in de paar weken kijk ik dan welke "populaire" boeken te reserveren zijn bij mijn bieb. Dit boek stond daar vorige maand bij en ik was nieuwsgierig... 🤔 Ik vond vooral de hoofdstukken over "de blik van de ander" en de kleine dingen/ gebaren, die het verschil maken dus, interessant. Verder was het verhaal redelijk boeiend over zijn favoriete filosofen, muziek, artiesten, etc. maar wat mij betreft ook niet meer dan dat dus... => Ik ben nieuwsgierig naar De kunst van het ongelukkig zijn en ook wel naar Borderline times : het einde van de normaliteit, maar die gaan nog wel even duren, verwacht ik. MW29/3/24
Dit is het eerste boek van De Wachter wat ik gelezen heb. Hoe kan dat nou, zou je zeggen, zijn ideeën liggen toch in de lijn met die van mij. Ja, dat klopt, maar een mens moet niet alleen maar lezen over dingen waar hij het mee eens is, anders verliest hij autonomie. Behalve wanneer je troost nodig hebt. Dan wil je lezen wat je nodig hebt. In die zin vind ik dit boek niet troostend, maar geeft De Wachter voorbeelden waar hij persoonlijk troost uit haalt. Zeer herkenbaar, omdat ik ook gezegend ben met een kankerbehandeling en een rijke kennis van muziek, literatuur en filosofie. Het leest vooral als een aansporing om open te staan voor de ander. En ik vind juist zijn persoonlijke verhalen over de psychiatrie erg interessant. Het leest prettig en vlot weg en daarom zal ik het vast nog eens openslaan om te lezen wat hij zo fijn vond aan Leonard Cohen of Michel Houellebecq.
Paar mooie dingen, zoals troost vinden in het omgaan met de ander en de troost van de vraag: 'hoe gaat het?'. De schrijfstijl daarentegen sprak mij niet aan en er stonden vele citaten onvertaald in (dus in het Frans, Duits of Engels) en dat haalde mij weer een beetje uit het verhaal aangezien ik niet verder kom dan "Bonjour, je ne parle pas Français." Als je troost zoekt en een beetje filosofie aankunt, kan dit wel een goed boek voor je zijn!
De Wachter verbind zijn persoonlijke ervaring met kanker aan grotere filosofische thema’s: de dood, het leven, de ander. Hij baseert zich op het kleine goede van Levinas: ‘de ander’ is goed en bied troost. In tijden van miserie wordt dit alleen maar duidelijker. Overall een mooi boek, waar ik zelf ook troost in heb gevonden <3
Ik heb erg genoten van de mooie woorden van De Wachter, veel stof om over na te denken.
De boodschap die ik voornamelijk uit zijn woorden filter is de onschatbare waarde van de ander. De medemens zorgt voor verbinding, en samen met een persoonlijke invulling van zingeving kan men troost vinden in moeilijke tijden.
Hij heeft echter weinig aandacht besteed aan de verlichting die de natuur kan bieden tegen pijn, nochtans geloof ik sterk dat dit voor veel mensen wel wonderen kan verrichten.
Je voelt echt aan dat deze man verstandig is en het goed meent, hij wil mensen helpen. Goesting gekregen om mij verder verdiepen in zijn gedachtegoed!
Ik deel zijn grote liefde voor Bach en de menselijke ziel, ik leerde dankzij hem het gedachtengoed van Levinas waarderen, en met zijn laatste boek voel ik me vele mooie gedachten rijker. Hij slaagt erin om schoonheid te tonen in verdriet. Een verrassend hoopvol boek.
‘Il faut être allé au fond de la douleur humaine, et avoir découvert les étranges capacités, pour pouvoir salueren du même don sans limites de soi-même ce qui vaut la peine de vivre.’ (A. Breton)
"Goede troost impliceert dat verdriet met stekels te houden. Op een bepaalde manier het zelfs te koesteren. Dat verdriet moet je behouden, maar wikkel het in, omzwachtel het met verhalen en woorden, met schoonheid en nabijheid. Pak het zo in zodat je het onder je arm mee kunt dragen. Het is er dan nog, maar het steekt niet meer."
Wat een oprecht troostend boek. Erudiet, lyrisch, hoopvol. Een absolute aanrader. Het boek nodigt eveneens uit tot nadenken, wat een grote verdienste is. De confrontatie met de zorg die de auteur te beurt valt en de eigen ervaring met artsen is pijnlijk. Jammer, dat wanneer je bekend bent, de zorg duidelijk een pak warmer en empathischer wordt. Het is de auteur van harte gegund.
De mens die iets voor u doet. Iets klein. Iets onschuldigs. Iets dat vermoedelijk geen moeite kost en dat zomaar, met een knippering van het oog, aan de aandacht zou kunnen ontsnappen."
De boodschap die Dirk De Wachter brengt is zeker de moeite en doet je stilstaan bij wat echt belangrijk is in het leven. Naar mijn aanvoelen is deze boodschap echter niet heel vernieuwend vergeleken met zijn vorige boeken en toespraken die ik heb gevolgd. Hij schrijft ook op een redelijk chaotische en onsamenhangende manier waardoor ik soms moeite had mijn aandacht erbij te houden en ik niet helemaal werd meegetrokken in het boek.
OK, je moet van hem houden. Zijn boodschap kan wat zalvend overkomen merk ik aan reacties op zijn werk. Maar zijn stem komt bij mij binnen. De boodschap van deze bekende Belgische psychiater is als het evangelie: mild, liefdevol, vertroostend. Nu hij zelf ziek is en het erop aankomt, blijkt zijn levenshouding authentieker dan ooit. De Wachter doet in dit boek verslag van wat hem overeind houdt en inspireert nu hij aan de rand van het leven werd geconfronteerd met een blik in het ravijn van de dood. Het zijn zijn dierbaren, het kleine goede, de muziek van Bach en Cohen, de kunst en de literatuur in het bijzonder die hem goed doen. Eén troostende kracht kent hij minder: de natuur. De Wachter is een stadsmens voor wie met name Parijs een betoverende werking heeft. Het is een indrukwekkend boek dat laat zien dat De Wachter behalve voor anderen ook voor zichzelf een zacht mens is.
Ondanks het feit dat ik er een beetje terughoudend aan begon (door het "gemediatiseer", om maar in zijn taal te spreken) heb ik echt genoten van dit boek. Zijn idee over het kleine goed en de verbinding tussen mensen begrijp ik en is me al langer duidelijk. Persoonlijk genoot en leerde ik vooral kijken naar schrijvers, kunstenaars, steden enz door zijn ogen. Het lezen en luisteren naar de manier waarop mensen kunst ervaren is voor mij een leerschool waar ik van hou. Het verwoord dikwijls dingen die ik enkel voel maar niet in taal kan omzetten. Het verrijkt en opent je geest en geeft zin om zelf meer te gaan ontdekken en leren kennen. Want ja, kunst in al zijn facetten biedt ook mij troost, een zo ontzettend nodige troost.
de twee belangrijkste dingen die ik hieruit geleerd heb:
1) je kan de ander nooit helemaal begrijpen, want de ander is radicaal anders.
Als ik zeg: “Ik begrijp precies wat je voelt,” doe ik eigenlijk alsof de ander hetzelfde is als ik, en daarmee misken ik hun unieke ervaring. Dus: respecteer de ander juist door te erkennen dat je hen nooit helemaal kunt begrijpen. Aanwezigheid en luisteren is het enige dat je kan bieden.
2) “de zorgvragende andere komt uit den hoge en ik kijk daarnaar op”
In plaats van iemand zielig te vinden die je troost, en te behandelen als een kind, moet je de ander erkennen in zijn of haar waardigheid. Neerbuigende troost (“och arme toch”) is kleinerend: je plaatst jezelf boven de ander. Echte troost betekent juist: de ander respecteren, ook in hun kwetsbaarheid, en hen helpen om weer in hun waardigheid te staan.
Sociale zekerheid is van groot belang, maar niet voldoende. Iemand moet u aankijken en vragen: “hoe is het met u?”
Prikkelend pleidooi voor het kleine goede.
“Als iets troost is, dan is het dat kleine goede van Levinas dat dicht bij vriendelijkheid. Het is de mens die er voor u is. Die mens die iets voor u doet. Iets kleins. Iets onschuldigs iets dat vermoedelijk geen moeite kost en dat zomaar met een knippering van het oog, aan de aandacht zou kunnen ontsnappen”
"Iemand helemaal begrijpen, is iemand verkrachten. Want het kan niet."
Sommige passages waren zeker interessant. Over het kleine goede, het 'er zijn' voor anderen, over het taboe rond therapie VS de toegankelijkheid van nu (misschien een beetje té toegankelijk?), ...
Maar de passages over zichzelf, de vele filosofen en kunstenaars die hij goed vindt, konden mij minder boeien.
2,5* Mooie waardevolle zinnen om te onderstrepen. Troostgedachten om op te kauwen. Menselijke nabijheid/elkaar zien, aanraken. Aandachtigheid; het kan niet vaak genoeg benoemd worden. Dirk is er denk ik goed in. Toch staat de ijdelheid, bekende Vlamingschap en zelfgerichtheid van De Wachter mij teveel in de weg om het boek te omarmen.
Een typisch Dirk De Wachter-boek. Juist daarom heb ik het zo snel en zo graag gelezen. Heerlijk rakend, de juiste-woorden-gebruikend, terwijl ook zoekend. Ik ben er een beetje stil van geworden. Bedankt, Dirk.