Devrim Hareketleri İçinde Atatürk ve Atatürkçülük

by Tarık Zafer Tunaya

"...O’nu Hukuk Fakültesi üçüncü sınıf talebesi olarak büyük bir kalabalık içinde uzun yolculuğuna uğurlarken Sarayburnu’na doğru ilerleyen anıtlaşmış top arabasının ardında yürüken tasarlamıştım."

Yaşamı boyunca Atatürk’ü, Atatürkçü düşünceyi ve Türk Devrimini incelemiş, millî mücadeleyi ve sonrasını tüm sebep ve sonuçlarıyla ele almış değerli bilim adamı Tarık Zafer Tunaya; 39 yıl önce kaleme aldığı Devrim Hareketleri İçinde Atatürk ve Atatürkçülük kitabını böyle anlatıyor.

Atatürkçülüğe çağın toplumsal sorunları açısından, "tarihsel gelişme yolları ve koşulları içinde" bakan Tunaya, bu eserinde, Cumhuriyet’e giden yolda Meşrutiyet ve Mütareke dönemleriyle Müdafaa-i Hukuk hareketinin biçimlendirdiği millî mücadele dönemini, siyasal ve toplumsal olayların gelişimi ve yarattıkları sonuçları incelerken, günümüzde de yaşanan sorunların çözümlerine dikkat çekiyor. Bu yanıyla bir başvuru kitabı niteliği de taşıyan Devrim Hareketleri İçinde Atatürk ve Atatürkçülük, değerli hocamızın yayımlanmasına devam edeceğimiz eserleri arasında ayrı bir yere sahiptir.

360 pages, Paperback

First published January 1, 1964

About the author

Tarık Zafer Tunaya (d. 1916, İstanbul - ö. 29 Ocak 1991, İstanbul), Türk hukukçu.

1916'da İstanbul'da doğdu. Galatasaray Ortaokulu ve Saint Benoit Fransız Lisesi'ni bitirdi. 1940'da İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun olarak Esas Teşkilat Hukuku kürsüsünde asistanlığa başladı. "Müessese Teorisinde Fikir Unsuru ve bazı Hususiyetleri" konulu teziyle doktor, "Amme Hukukumuz Bakımından İkinci Meşrutiyet'in Fikir Cereyanları" çalışmasıyla doçent oldu. 1959'da profesör olarak Anayasa Kürsüsü'ndedir, İktisat Fakültesi ile Gazetecilik Enstitüsü'nde ayrıca dersler verir.

1953-54'te Avrupa ve Amerika'da mesleki incelemeler yaptı. 27 Mayıs Darbesi'nde askerlerin meşruiyetini kaybetmiş bir iktidara karşı haklılığını belirten 28 Mayıs 1960 tarihli raporu imzalayan 7 kişilik bilim heyetinde yer aldı. Kurucu Meclis İstanbul İli Temsilciliği (6 Ocak 1961 - 25 Ekim 1961) ile 1961 Anayasasının hazırlanmasında komisyon üyeliği yaptı. Komisyon başkanı Sıddık Sami Onar'la anlaşamadı, ayrıldı. MBK onu Paris'te NATO emrinde görevlendirdi. 1961'de Kurucu Meclis üyeliği yapmıştır. 1965'de Melahat Hanım'la evlendi, yeniden üniversiteye döndü, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı, ardından kurucusu olduğu İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi dekanı oldu. 12 Eylül askeri darbesi onu görevden aldı. 1982 yılında yine aynı fakülteye dekan olarak atandı ve 1983 yılında yaş haddinden emekli oldu. 29 Ocak 1991'de öldü.

Legion d'honneur nişanı aldı (1980), Balıkesir Barosu'nca Anıtlaşmış On Hukukçudan Biri seçildi (1983), Sedat Simavi Sosyal Bilimler Ödülü'nü kazandı (1989).

Başyapıtı Türkiye'de Siyasal Partiler'dir (3 cilt).

Reviews

[Sinan Öner]

Profesör Tarık Zafer Tunaya'nın "Devrim Hareketleri İçinde Atatürk ve Atatürkçülük" kitabı, Atatürk'ü, Atatürkçülüğü en iyi anlatan kitaplardan biridir kuşkusuz! Profesör Tarık Zafer Tunaya, tarihçi metodolojisi ile yazdığı kitaplarla bir politika bilimcisi olmakla kalmıyor, politik bir akım olarak Atatürkçülüğü anlatırken de, Birinci Dünya Savaşı öncesi, sonrası dünya koşulları içinde yeni bir dünya politikasının oluşumunun önkoşullarını anlatıyor. Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkıldığı bir tarih sürecinde, Türkiye Cumhuriyeti nasıl kuruldu? Yeni bir politik ideoloji Türkiye'de nasıl oluştu, dünyada 18. Yüzyıl Aydınlanma Devrimi ile oluşmuş yeni politik ideolojiler ile, 19. Yüzyıl Sanayi Devrimi ile oluşmuş yeni politik ideolojiler (Marxist sosyal demokrasi gibi!) 1908 Jön Türk Devrimi sonrası Osmanlı kentlerinde yayılırken, Birinci Dünya Savaşı'nın yıkıntıları ardından, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunu hazırlayacak yeni bir politik ideoloji, Atatürkçülük, Atatürk İlkeleri, nasıl oluştu, hangi politik güçlerle Cumhuriyet Halk Partisi kuruldu, Cumhuriyet Devrimleri nasıl yapıldı? Profesör Tarık Zafer Tunaya, bir tarihçi titizliği ile, politika biliminin metodlarını kullanırken, Atatürkçü politik ideolojinin Türkiye Halkı'nın tarihinde nasıl bir güçle Cumhuriyet Devrimleri'nin liderliğini yaptığını açıklıyor!