Toen kwam moeder met een mes

by Nicolien Mizee

Het gezin waarin Ida opgroeit is allesbehalve doorsnee. Schijnbaar kleine gebeurtenissen en confrontaties veroorzaken aardverschuivingen binnen haar wonderlijke familie. De verstikkende sfeer, en vooral de zeer dominante moeder, maken dat Ida de werkelijkheid anders ziet dan zij is. Ida's schild van magische gedachten maakt langzaam plaats voor ontnuchterend realisme.

Toen kwam moeder met een mes is een schrijnend hilarische roman over een vrouw die zich losmaakt van haar dwingende verleden. Nicolien Mizee zet groot licht op haar personages en maakt het meest pijnlijke zichtbaar.

207 pages, Paperback

First published January 1, 2003

About the author

Nicolien Mizee (1965) is schrijver en schrijfdocent. In NRC Handelsblad schreef ze een veelgelezen column over haar ervaringen als docent. Haar roman Toen kwam moeder met een mes (2003) werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs en ook haar laatste roman De halfbroer (2015) werd zeer goed ontvangen door de pers. De kennismaking. Faxen aan Ger (2017), de eerste bundeling van de faxen aan Ger en De porseleinkast (2018), de tweede bundeling van de faxen aan Ger, werden zeer goed ontvangen door de pers. In 2019 verscheen bij Nijgh & Van Ditmar de roman Moord op de moestuin, dat inmiddels al vele malen herdrukt is.

Reviews

[Simone Bais · Rating 5 out of 5]

Want Nicolien is gewoon mijn spirit-mens. Alles wat ik van haar lees zet me aan het denken, of laat mij gniffelen of af en toe even slikken. Poeh en prachtig

[Rebecca · Rating 5 out of 5]

Aan mij is dit wel besteed! Geweldige dialogen, prachtige beschrijvingen, absurd en hilarisch maar ook weer heel logisch, vanuit de personages gezien. Moest soms erg lachen, soms was het heel aangrijpend. Ik wil nu alles van haar lezen!

[Frank · Rating 5 out of 5]

Als ik een boek lees, is het vaak net alsof een paar dagen in het hoofd van iemand anders verblijf. En twee dagen in het hoofd van Nicolien Mizee vertoeven was een onvoorwaardelijk genoegen. Het zal misschien niet altijd makkelijk zijn om in dat hoofd te wonen en er niet meer uit te kunnen. Maar dat levert dan wel veel op, zoals dit soort hilarische boeken, prachtig geschreven. En het is ook nog goed voor je stoelgang.

[Reyer · Rating 3 out of 5]

Sinds De kennismaking ben ik verknocht aan de serie Faxen aan Ger van Nicolien Mizee, waarin zij uitvoerig en op een volstrekt eigenzinnige manier uitweidt over haar dagelijks leven. Aangezien de faxberichten – die dienst doen als dagboek – pas twee decennia na dato zijn gepubliceerd, overlappen ze grotendeels met de eerdere romans van Mizee. Voor de trouwe fans zijn de gebeurtenissen uit Toen kwam moeder met een mes (2003) dan ook prettig herkenbaar.

Centraal staat Ida – een alter ego van de schrijver – die zich bekommert om haar plek in de wereld en zich zo goed en kwaad als het kan tracht te verhouden tot haar ontaarde familie, in het bijzonder tot haar moeder. Een dodelijke combinatie van trots en gemankeerde communicatie leidt bij voortduring tot confrontaties met even jammerlijke als hilarische gevolgen. De roman heeft dan ook een hoog feel-goodgehalte, terwijl Mizee scherp uit de hoek komt.

Waar de faxen het product lijken van spontane, ongefilterde gedachten, is de roman gepolijster. Dat levert prachtige zinnen op, maar creëert ook meer afstand. Ik heb naar het audioboek geluisterd en veel plezier gehad van Hymke de Vries als voorlezer, die geweldige typetjes neerzet.

Ik kijk ondertussen uit naar het volgende deel in de reeks Faxen aan Ger, De pech, de zwaarheid en het zweven .

De wereld stond een moment stil, en begon de andere kant op te draaien.

[Loes · Rating 5 out of 5]

Mizee in topvorm. Niets wordt openlijk uitgelegd over het narcistische carnaval in de familie - maar toch begrijpt de lezer waarom de moeder met een mes haar man en dochters bedreigt. Het zat eraan te komen. Toxische zelfverzekerdheid, zelfcensuur en opoffering geserveerd in prachtige zinnen.

[Stef Smulders · Rating 3 out of 5]

Het zijn alleen de stijl en de passages met de gedachten van Ida die dit boek redden. Verder erg chaotisch en karikaturaal. De auteur springt van de hak op de tak, wisselt vrolijk drie keer van perspectief in een hoofdstuk en de chronologie is moeilijk te volgen. Alle personages zijn oppervlakkig getekend, alleen Ida krijgt af en toe wat diepte. Dat het hele verhaal om de moeder draait, komt pas in de tweede helft van het boek naar voren. En dan nog: de dochters verwijten hun moeder dat ze de goede smaak boven hun geluk stelde. Ze mochten bijvoorbeeld geen kleurige tulpen in de tuin planten. Nou nou wat een drama. Maakt op mij geen geloofwaardige indruk. Toch heeft het boek, vooral in het begin, mooi geschreven passages.

[Judith · Rating 5 out of 5]

Absurd, hilarisch, aangrijpend verhaal. Gestoordheid wordt zichtbaar in details. En de logica ervan voor de persoon zelf wordt heel helder. Prachtig geconstrueerd en geschreven.

[Laurie]

Dit is precies de sfeer van Shiva Baby maar dan in een boek

[Carola · Rating 3 out of 5]

Het duurde even voor ik in dit boek zat. Eigen schuld, ik ging er in met de verwachting een serieus verhaal te lezen, maar gelukkig zag ik opeens toch de ironie. Absurd, grappig, maar ook een beetje te chaotisch, maar dat past wel bij deze familie.

[Marjanneke · Rating 2 out of 5]

Ik heb het boek gelezen als luisterboek, maar vond het lastig te volgen. Losse stukjes waren wel aardig, maar ik miste een beetje lijn in het verhaal.

[Annders De Haes · Rating 3 out of 5]

Je moet echt eerst haar gewone boeken lezen en dan pas de faxen.

[Josje · Rating 4 out of 5]

“Als jullie maar één ding goed onthouden, zei vader, ‘heilige oorlogen bestaan niet.’ Hij zei vaak dat ze maar één ding hoefden te onthouden, maar het was elke keer iets anders.”

[Mies Heuts · Rating 4 out of 5]

4,5 ster. Pijnlijke, vaak onzichtbare onderwerpen, luchtig geschreven, zelfs soms gegniffeld om hoe de misère beschreven werd. Voor mij was het einde net iets te summier. Boek in twee rukken uitgelezen.

[Hans van der Veeke · Rating 4 out of 5]

Ik kan niet goed kiezen of deze familie nu compleet gek is of alleen maar gewoon vreemd. Het is in elk geval erg boeiend om te lezen hoe het er toe gaat. Melchior die zich, door zijn schuldgevoelens, in allerlei bochten wringt om het iedereen (maar vooral de vrouwen) naar de zin te maken. En Ida die niet echt spoort, vastzit in het magisch denken en haar uitstelgedrag cultiveert. Overigens iets waar ze niet alleen in is :-) En dan de relatie met haar zus en haar moeder. Op zijn zachts gezegd bijzonder.
Maar hoe langer je leest, des te normaler wordt het vreemde gedrag van Ida en haar zus. Op het eind zou je willen dat ze tot je vriendenkring behoren want ze hebben altijd wel een interessant verhaal te vertellen of een afwijkende zienswijze op de situatie te melden.Al met al een erg leuk boek om te lezen. Daarom vierenhalve ster van mij. Maar geen vijf.

[Jeannine · Rating 4 out of 5]

Mooiste zinnen:
"Elke morgen werd Melchior om exact zes uur wakker, en elke ochtend stond iedereen die hij de afgelopen negenenveertig jaar verkeerd behandeld had voor hem, duidelijker dan zijn eigen vrouw die naast hem lag te slapen."
"'Mocht het gebeuren dat ik door een of ander ongeluk niet meer kan zeggen wat ik wil,' zei ze, 'dan wil ik in geen geval dat mijn moeder me weer in huis neemt.'"

[Marly · Rating 4 out of 5]

Je voelt de beklemming in het boek: hoe Ida als kind uit alle macht probeert goed te maken wat ze fout denkt te doen, hoe oom Melchior zich vastklampt aan het roemrijke verleden van de familie. En dan de figuur van de moeder… Nicolien Mizee schetst een onthutsend portret van een familie.

[Elianne · Rating 4 out of 5]

Hilarisch en een toch ook heel serieus boek. Ik heb echt van dit boek genoten. Ida heeft op een dag een soort burn-out en besluit te stoppen met werken. Ze gaat in die tijd investeren in haar relatie met haar zus en oom. Aan de ene kant zijn die contacten heel normaal, zoals je ze hebt met je oom of je zus. Aan de andere kant maken ze absurde dingen mee. Op een gegeven moment heeft Ida bijvoorbeeld van een pedicure gehoord dat ze iets moet doen aan haar darmproblemen. Ze gaat daarvoor met oom Melchior naar een soort kliniek en wat daar gebeurt is werkelijk zo bizar dat ik er erg om gelachen heb. Dit komt vooral doordat Mizee zo’n situatie opschrijft alsof die eigenlijk best normaal is. En zo zijn er meer van dat soort voorvallen. Lekker, weer eens wat anders dan anders dus.

[Caroline · Rating 4 out of 5]

Het duurde even voordat ik erin kwam. Mooie beelden met een tussenkamer met schildpadjes, een stenen beeld van roodkapje en een man op een draaiende piano botsend tegen de gevel. Als je door de overdaad van details heen kunt lezen grijpt het verhaal van die familieleden je aan. Ze zet een geloofwaardige familie neer. Zo doen mensen in gekke omstandigheden en geven ze een estafettestokje door. Mooie climax en anticlimax. Een boek dat zal blijven hangen.

[Rosevecay · Rating 4 out of 5]

Een fijn boek. Ondergedompeld zijn in een heel andere, speciale familie. Ida’s magische denken, vele angsten, maar ook haar strijdvaardigheid. Het denken van Ida en Melchior zijn zo helder beschreven. Hun motieven in het leven. En dan haar moeder. De pijnlijkheid. Het narcisme, maar ook hoe haar moeder huilde tijdens het strijken, was een scène dat me heel erg raakte.
Uiteindelijk was er ook een bevrijding voor iedereen en dat stemde hoopvol.

[Marion Van Wees · Rating 3 out of 5]

Ik weet niet goed wat ik gelezen heb. voor mijn gevoel heb ik de scenes uit het boek niet goed kunnen opslaan, omdat ik het verband ertussen niet goed zie en ik mis ook een duidelijke verhaallijn. Ook nu ik het uit heb weet ik niet goed waar het verhaal naartoe wil. Toch moet ik zeggen dat Mizee wel grappig schrijft en een verrassende wereld creëert, zoals haar poeponderzoek, maar het blijven loshangende scenes.

[Ward Mertens · Rating 3 out of 5]

Wie de faxboeken van Mizée kent, weet dat de lijn tussen feit en fictie bij haar dun is. In Toen kwam moeder met een mes pluist Mizée - via het romangenre - de getroebleerde relatie met haar moeder uit. Met als resultaat een boek waarin de schrijfster licht en donker met haar humoristische pen vaardig met elkaar verbindt.

[Paulien · Rating 2 out of 5]

Mizee is mij door meerdere mensen aangeraden. En misschien ben ik met het verkeerde boek begonnen, maar ik vond het bijna onleesbaar vanwege de vreselijke schrijfstijl. Achter elk citaat komt een bijwoord (...zei ze weifelend. zei hij welgemeend. antwoordde ze aarzelend, vroeg ze laconiek, zei ze verlangend) De dialogen zijn niet om door te komen. Jammer.

[Hanneke Wildschut · Rating 2 out of 5]

Vreemde familie waar de dochters tegen moeder ingaan. De familie voelt zich beter dan het gewone volk en geeft zo haar eigen ongeschreven regels. vooral Ida breekt met de familiecode. Moeder kan daar niet mee omgaan.
Heerlijk vreemde sfeer met waanzinnige wendingen..

[Thierry VDBuzzz · Rating 4 out of 5]

Het duurde even voor ik in (de stijl van) het verhaal zat, maar eens zo ver, kon ik het het niet meer neerleggen.
Een heel unieke verfrissende stijl, humor om bij te gniffelen en een heel eigen logica van de personages … waar je toch in mee gaat.
Ik ben fan!

[Mariëtte Blaas · Rating 4 out of 5]

Een echte tragikomedie. Goed verhaal en leuk taalgebruik.

[Sabine Jimkes · Rating 3 out of 5]

Geestige karakterbeschrijvingen van een bijzondere familie. Heb er enorm van genoten.

[Will · Rating 5 out of 5]

‘Misschien kwamen alle idealisme en agressie voort uit kinderangsten. Misschien ontstonden oorlogen, ruimtevaart en genocide puur uit onvermogen van mensen om tegen hun eigen ouders op te staan.’

[Dirk Flach · Rating 3 out of 5]

Veel gelachen, maar toch geen goed boek. Schrijfster wil teveel.

[Susan · Rating 2 out of 5]

Zaten wel mooie stukjes tussen, vooral qua schrijfstijl, maar voor mij te maf.

[Funs · Rating 4 out of 5]

4,5 ster