What do you think?
Rate this book
Heks
Toen Susan Smit haar debuut Heks uitbracht, werd hekserij nog gezien als hype. Nu, zeven jaar later, duurt de belangstelling voor de oude Europese
natuurreligie voort en zijn magie, het vrouwelijke goddelijke en de kracht van de natuur populairder dan ooit. Susan Smit groeide in die jaren uit van 'nationale troetelheks' tot columniste en veelgevraagd spreekster die met een kritische blik en de nodige zelfspot haar licht over spirituele zaken laat schijnen.
Smit herschreef haar bestseller en voegde er een nieuw voorwoord aan toe. Hierin gaat ze in op de verwantschap van de principes van magie met die van The Secret, beantwoordt ze vragen die haar vaak worden gesteld en overdenkt ze haar eigen ontwikkeling als heks.
natuurreligie voort en zijn magie, het vrouwelijke goddelijke en de kracht van de natuur populairder dan ooit. Susan Smit groeide in die jaren uit van 'nationale troetelheks' tot columniste en veelgevraagd spreekster die met een kritische blik en de nodige zelfspot haar licht over spirituele zaken laat schijnen.
Smit herschreef haar bestseller en voegde er een nieuw voorwoord aan toe. Hierin gaat ze in op de verwantschap van de principes van magie met die van The Secret, beantwoordt ze vragen die haar vaak worden gesteld en overdenkt ze haar eigen ontwikkeling als heks.
212 pages, Paperback
First published January 1, 2001
19 people are currently reading
183 people want to read
About the author
Susan Smit
46 books145 followersSusan Smit (1974) groeide op in Noordwijk en werkte tien jaar als fotomodel in binnen- en buitenland. Op haar zesentwintigste studeerde ze af in Culturele Studies, met als hoofdvak Nederlandse Taal- en Letterkunde, aan de Universiteit van Amsterdam. Ze woont met haar kinderen Linde en Goof in Amsterdam en is getrouwd met journalist Onno Aerden. Ze beschouwt spiritualiteit en literatuur als haar grootste passies.
Toen ze in 2000 een artikel schreef over moderne heksen werd ze gegrepen door het fenomeen. In het jaar dat volgde, deed ze research naar de geschiedenis van deze eeuwenoude religie, stortte zich in rituelen en leerde werken met magie en kruiden. Uiteindelijk liet ze zich inwijden als heks. Over haar ervaringen schreef ze het boek Heks. Een magische reis door de westerse spiritualiteit, dat in 2001 uitkwam.
Toen ze in 2000 een artikel schreef over moderne heksen werd ze gegrepen door het fenomeen. In het jaar dat volgde, deed ze research naar de geschiedenis van deze eeuwenoude religie, stortte zich in rituelen en leerde werken met magie en kruiden. Uiteindelijk liet ze zich inwijden als heks. Over haar ervaringen schreef ze het boek Heks. Een magische reis door de westerse spiritualiteit, dat in 2001 uitkwam.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 44 reviews
November 6, 2019
Heks is a very personal story about author Susan Smit’s journey into discovering Earth/nature religion (or the ‘Old Religion’ as Smit often lovingly calls it), and eventually into becoming a witch herself. The book covers the traditional one-year-and-one-day period in which a person is supposed to explore and delve into Earth/nature religion before officially becoming a witch, giving them ample time to discover if that is really what they wish to be.
Smit’s descriptions of how she became a witch are honest and confronting, and make for quite an interesting read. As a journalist, she often implores a very critical outlook on things, and approaches some spiritual or religious experiences quite skeptically. It’s that specific perspective of hers that makes Heks particularly interesting to me, as Smit, though honestly critical and with a very sharp outlook on life, simply can’t deny that the things she encounters in her search for ‘witchery’ affect her heavily. She finds a resonance in the practices of Earth/nature religion that makes her discover a part of her that she hadn’t yet seen, and the way in which she uncovers this is entertaining and inspiring to read.
She even goes about it all like a journalist would do, carefully seeking out sources that provide her with expert information on the subject, including a few famous women (such as Zsuzsanna Budapest, Laurie Cabot, Phyllis Curott, and Patricia Kennealy-Morrison). Smit also explores many of the classical witch tropes, putting emphasis on the fact that many of these are (obviously) wrong, or that some have kernels of truth in them (as is mentioned in her chapter on divination). I sometimes had the feeling that she was trying a little too hard in saying that modern witches are different from their classical, fairy-tale counterparts, but I can imagine that it must be difficult for someone who actually identifies as a witch to deal with the raised eyebrows, rude questions, or mocking comments every day. Meaning, I can understand where she’s coming from.
Heks is a well-written and touching story about the author’s own personal development and journey. I enjoyed it immensely, have read it many times, and I have found it to be quite inspiring, especially thanks to Smit’s critical views and at times hilarious inner monologue. Recently, I bought my own copy and had it signed by Smit herself, accompanied by an inspiring message.
However, keep in mind that if the subject matter (nature/old religion, witches, etc.) is not your cup of tea, then you probably won’t enjoy this book at all.
(On a side-note: upon a more recent re-reading, I noticed that this book presents the burning of witches in earlier time periods inaccurately, which happens often in the Wicca/pagan sphere (i.e., a huge number of women of the Old Religion were burned and killed, which simply isn't true). If you want more accurate information about what the witch burnings and trials were all about, I'd advise you to read this.)
Recommended for everybody interested in witchcraft, nature/old religion, and other spiritual matters from the author’s personal point of view. Especially those just looking into the subject might find Smit’s introduction and journey into it quite helpful.
Smit’s descriptions of how she became a witch are honest and confronting, and make for quite an interesting read. As a journalist, she often implores a very critical outlook on things, and approaches some spiritual or religious experiences quite skeptically. It’s that specific perspective of hers that makes Heks particularly interesting to me, as Smit, though honestly critical and with a very sharp outlook on life, simply can’t deny that the things she encounters in her search for ‘witchery’ affect her heavily. She finds a resonance in the practices of Earth/nature religion that makes her discover a part of her that she hadn’t yet seen, and the way in which she uncovers this is entertaining and inspiring to read.
She even goes about it all like a journalist would do, carefully seeking out sources that provide her with expert information on the subject, including a few famous women (such as Zsuzsanna Budapest, Laurie Cabot, Phyllis Curott, and Patricia Kennealy-Morrison). Smit also explores many of the classical witch tropes, putting emphasis on the fact that many of these are (obviously) wrong, or that some have kernels of truth in them (as is mentioned in her chapter on divination). I sometimes had the feeling that she was trying a little too hard in saying that modern witches are different from their classical, fairy-tale counterparts, but I can imagine that it must be difficult for someone who actually identifies as a witch to deal with the raised eyebrows, rude questions, or mocking comments every day. Meaning, I can understand where she’s coming from.
Heks is a well-written and touching story about the author’s own personal development and journey. I enjoyed it immensely, have read it many times, and I have found it to be quite inspiring, especially thanks to Smit’s critical views and at times hilarious inner monologue. Recently, I bought my own copy and had it signed by Smit herself, accompanied by an inspiring message.
However, keep in mind that if the subject matter (nature/old religion, witches, etc.) is not your cup of tea, then you probably won’t enjoy this book at all.
(On a side-note: upon a more recent re-reading, I noticed that this book presents the burning of witches in earlier time periods inaccurately, which happens often in the Wicca/pagan sphere (i.e., a huge number of women of the Old Religion were burned and killed, which simply isn't true). If you want more accurate information about what the witch burnings and trials were all about, I'd advise you to read this.)
Recommended for everybody interested in witchcraft, nature/old religion, and other spiritual matters from the author’s personal point of view. Especially those just looking into the subject might find Smit’s introduction and journey into it quite helpful.
March 19, 2022
Boeiend onderzoek naar moderne hekserij waarbij Smit ook veel deelt over haar persoonlijke ervaringen en ontwikkeling. Ik was vooral verrast door alle overeenkomsten met mijn eigen levensvisie wat betreft o.a. psychologie, natuur, mysterie, intuïtie. Interessant inkijkje in een religie of leefwijze die me nog heel onbekend was.
August 21, 2025
Moedig, persoonlijk en inspirerend. Door haar boek lijkt het allemaal makkelijk en soepel, de materie. Dat is heel knap, omdat het vaak moeilijk is om woorden te geven aan dit soort thema’s. Daardoor blijft het ook wat aan de oppervlakte en mist het soms wat diepgang.
August 3, 2023
3,5. Heel interessant en boeiend als je geïnteresseerd bent in het onderwerp. Als je dat niet bent, kun je 'm beter links laten liggen denk ik.
July 6, 2022
In Heks schrijft Susan Smit over haar persoonlijke ontdekkingstocht van de oude natuurreligie hekserij. Deze duurt precies een jaar en een dag, de periode die iemand door moet maken om een heks te kunnen worden. Smit onderzoekt vele facetten van hekserij of spiritualiteit: spreken met een medium, the secret of de wet van aantrekkingskracht en van vrouwengroepen tot het opstarten van een eigen heksengroep. Ze verdiept zich in de verschillen tussen culturele heksen, van Nederland tot Amerika. Omdat er niet één vorm van hekserij is leer je over verschillende stromingen, terwijl het geen geschiedschrijving is of kan zijn van hekserij. Want stromingen worden niet zomaar met buitenstaanders gedeeld en zijn niet opgeschreven. Dit boek past bij je of niet, want het raakt aan je eigen nieuwsgierigheid dan wel interesse of je voelt hier niks voor. Wat ik mis zijn tips: hoe wil je zelf ontdekking welke religie of vorm van spiritualiteit bij je past? Waar begin je? Hoe kun je meer vinden over heks zijn in Nederland? Tegelijkertijd is daar geen vastomlijnde route voor en snap ik dat je die niet zou moeten aanbieden, maar waar of hoe een start te maken had hierbij wel gepast.
May 8, 2022
Luchtig geschreven boek waarbij er veel informatie langskomt maar we ook worden meegenomen in de persoonlijke zoektocht van de schrijfster. Het is fijn om in mijn moedertaal te lezen over hekserij en qua culturele achtergrond zijn er ook wat meer overeenkomsten dan met Amerikaanse auteurs, dus het is allemaal ook wat herkenbaarder en invoelbaarder.
Maar ja, uiteindelijk is het een bekeringsverhaal. Vervang het woord godin voor jezus en het had zo in een christelijke boekwinkel gekund. De ervaringen die de schrijfster beschrijft hangen aan elkaar van confirmation bias en het Barnum/Forer effect. Dat maakt de ervaringen niet minder mooi (zo leuk hoe hersenen patronen vinden), maar als exreligieus persoon kan ik echt niks met de framing eromheen. En ik vraag me af wat het paganistische antwoord op het probleem van het lijden is...
Maar ja, uiteindelijk is het een bekeringsverhaal. Vervang het woord godin voor jezus en het had zo in een christelijke boekwinkel gekund. De ervaringen die de schrijfster beschrijft hangen aan elkaar van confirmation bias en het Barnum/Forer effect. Dat maakt de ervaringen niet minder mooi (zo leuk hoe hersenen patronen vinden), maar als exreligieus persoon kan ik echt niks met de framing eromheen. En ik vraag me af wat het paganistische antwoord op het probleem van het lijden is...
September 5, 2023
[4.5 stars]
i feel like this book came to me at exactly the right time. delightfully written, insightful, and enriching through its contents! i especially enjoyed the many people susan spoke with on her journey and how all of them had their own additions, insights, and points of view.
i feel like this book came to me at exactly the right time. delightfully written, insightful, and enriching through its contents! i especially enjoyed the many people susan spoke with on her journey and how all of them had their own additions, insights, and points of view.
July 23, 2021
3,5 :)
Review follows later
Review follows later
July 17, 2022
6/29 books read in 2022.
January 11, 2025
Dit boek stond vol met desinformatie of informatie omgevormd door een zwaar Wicca getinte lens naast overgeneralisaties en achterhaalde begrippen voor soorten magie/ hekserij.
Er kwam ook culturele appropriatie tussendoor.
Als laatste was er ook een monotheïstisch tintje, wat opzich ook teleurstellend was omdat het moeilijk is een informatieve te vinden van bekende mensen waarbij het niet samensmelt met Christianizatie or Monotheïstisch gedachtengoed
Dit boek spreekt zeker niet voor Heidenen, Heksen buiten Wicca / Wikke, en voor Polytheisten, etc.
Ze heeft overigens wel een mooie manier van schrijven en verwoorden ondanks de vele fouten en overgeneralisaties.
Ik zeg dit als eclectische solitaire Heks, en eclectische solitaire hard polytheïstische Heiden (natuurgodsdienstig cultureel divers veelgodendom).
Deze recensie is niet om af te doen aan mensen die zich vinden in Susan Smit haar manier van denken, schrijven, praktiseren, en geloven.
Het is ook niet om af te doen aan Susan Smit. Aangezien ze toch de mainstream wereld een beetje heeft laten kennismaken met ons op haar manier, in positief daglicht, waar ik zeker dankbaar voor ben.
Dit is gewoon mijn mening, het mooie aan mensen is dat ze zo divers zijn💕
Hopelijk hebben mensen hier iets aan mijn recensie💙
Er kwam ook culturele appropriatie tussendoor.
Als laatste was er ook een monotheïstisch tintje, wat opzich ook teleurstellend was omdat het moeilijk is een informatieve te vinden van bekende mensen waarbij het niet samensmelt met Christianizatie or Monotheïstisch gedachtengoed
Dit boek spreekt zeker niet voor Heidenen, Heksen buiten Wicca / Wikke, en voor Polytheisten, etc.
Ze heeft overigens wel een mooie manier van schrijven en verwoorden ondanks de vele fouten en overgeneralisaties.
Ik zeg dit als eclectische solitaire Heks, en eclectische solitaire hard polytheïstische Heiden (natuurgodsdienstig cultureel divers veelgodendom).
Deze recensie is niet om af te doen aan mensen die zich vinden in Susan Smit haar manier van denken, schrijven, praktiseren, en geloven.
Het is ook niet om af te doen aan Susan Smit. Aangezien ze toch de mainstream wereld een beetje heeft laten kennismaken met ons op haar manier, in positief daglicht, waar ik zeker dankbaar voor ben.
Dit is gewoon mijn mening, het mooie aan mensen is dat ze zo divers zijn💕
Hopelijk hebben mensen hier iets aan mijn recensie💙
October 21, 2009
Dit ligt je of het ligt je niet. Als het je niet ligt, dan weet je dat al vroeg in het verhaal en heeft het ook weinig zin om door te lezen. Tenminste, dat denk ik, want mij ligt het zeer zeker!
Wat ik wel erg vaak vond terugkomen was dat de heksen die Susan tegenkomt steeds de nadruk werd gelegd op hoe hip en modern zij zijn. Blijkbaar is dat nodig. Verder leest het verhaal heel prettig en als dit thema je ligt, dan kan me voorstellen dat het veel met je doet.
Wat ik wel erg vaak vond terugkomen was dat de heksen die Susan tegenkomt steeds de nadruk werd gelegd op hoe hip en modern zij zijn. Blijkbaar is dat nodig. Verder leest het verhaal heel prettig en als dit thema je ligt, dan kan me voorstellen dat het veel met je doet.
September 30, 2021
I bought an anniversary edition of this book at Utrecht Centraal, having seen Smit in "Adieu God?". I agreed with just about everything she said and found myself relating to her spiritiual experiences. I kept meaning to read some of her work, but never got around to it somehow—so running into this newly released book felt like "a sign". It's an interesting read, that made me look up a lot of people and concepts she mentioned, and even had me googling "moon ritual [area near me]", on a whim. I've never distrusted or feared witches myself, so the recurring "the stereotypes aren't true!" themes did get old after a while ("the witch I met was a seemingly normal woman and not actually a hag"), but Smit was clearly describing her own journey and her own desire to look beyond stereotypes. IMO, she found a great balance between personal journey and research/factual information. And I'm eager to do more reading on this subject now!
February 19, 2021
3.5 sterren. Interessant om te lezen hoe Smit haar eerste stappen zet op het heksenpad. Ze beschrijft haar scepsis, haar tocht en wat het haar uiteindelijk brengt.
Hekserij heeft me altijd al geïnteresseerd. Wat mij irriteerde aan het boek, was dat wat Smit beleeft en doet door haar neergezet wordt als ‘de ware hekserij’ zoals die overal bedreven zou worden. Er zijn echter diverse stromingen, en echt niet elke heks werkt met of aanbidt goden en godinnen en/of de elementen, maakt onderdeel uit van een groep of coven of doet grote rituelen met cirkels. Ze beschrijft in mijn ogen meer wicca en dat is lang niet elke heks.
Hekserij heeft me altijd al geïnteresseerd. Wat mij irriteerde aan het boek, was dat wat Smit beleeft en doet door haar neergezet wordt als ‘de ware hekserij’ zoals die overal bedreven zou worden. Er zijn echter diverse stromingen, en echt niet elke heks werkt met of aanbidt goden en godinnen en/of de elementen, maakt onderdeel uit van een groep of coven of doet grote rituelen met cirkels. Ze beschrijft in mijn ogen meer wicca en dat is lang niet elke heks.
April 21, 2021
Super fijn boek als je meer wil weten over hekserij, verbinding met de natuur, een stukje ontstaansgeschiedenis, verschillende stromingen, seizoensfeesten en rituelen etc. Susan vertelt in dit boek over haar eigen zoektocht hierin. Het begin van het boek meer als journalist en buitenstaander. En verder in het boek steeds meer over haarzelf en haar ervaringen in het worden van een heks, aansluiten bij een coven etc. Telkens wordt de verbinding gelegd tussen een ‘ongelovige/sceptische blik’ naar een nuchtere uitleg tot magie waardoor je je er goed iets bij kunt voorstellen! Ik vond het een top boek om je als beginner te verdiepen in de magie! ✨
October 29, 2024
Ik ben biased over wat er in dit boek staan, maar de schrijfster is dat zeker ook. Dit boek gaat vrij oppervlakkig in op de ervaringen die de schrijfster heeft met magie, occultisme en hekserij maar er wordt geen woord gerept over de keerzijde, of de achterliggende drijfveer naar zo’n zoektocht. Het is ergens mooi dat er in deze stroming zoveel ruimte is voor natuur en de kracht van vrouwen, maar is daar geen andere manier voor?
October 16, 2022
Het boek is voor mij veel pakkender dan haar nieuwste boek over hekserij (de wijsheid van de heks). Het mooie vind ik haar visie dat alle heksen er mogen zijn, of je nu soms of dagelijks magie gebruikt, het ziet als je religie of hobby, solitair bent of in een coven zit of wil. Op mijn pad als Doula is dit een mooie aanvulling.
June 5, 2023
Heel persoonlijk verhaal van Susan Smit over haar zoektocht naar spiritualiteit en hoe ze haar roeping vond in de oude Europese natuurreligie. Gelezen als luisterboek, met een heel fijne verteller (en op snelheid 1.2 want je hebt ADHD of je hebt het niet) - voelde bijna als een uitgebreide podcast aan. Heel benieuwd naar het vervolg!
October 21, 2023
Inspirerend boek dat verschillende aspecten van heksen benadert.
Ik heb veel geleerd, over zowel de geschiedenis van hekserij als de toepassing van magie op allerlei verschillende manieren.
Op vrijblijvende manier geschreven, zonder belerend te zijn, het is aan de lezer om te bepalen wat hij of zij eruit haalt.
Ik heb veel geleerd, over zowel de geschiedenis van hekserij als de toepassing van magie op allerlei verschillende manieren.
Op vrijblijvende manier geschreven, zonder belerend te zijn, het is aan de lezer om te bepalen wat hij of zij eruit haalt.
July 10, 2024
interessant! ik weet weinig over hekserij maar wilde er wat dieper op ingaan dan de tiktoks die ik zo nu en dan voorbij heb zien komen aangezien dat niet de meest betrouwbare bronnen zijn, op z’n zachtst gezegd. dit was voor mij een goede mix tussen onderzoek en persoonlijke verhalen, ik ben benieuwd wat smit nog meer heeft geschreven
May 12, 2021
Begon veelbelovend en interessant, maar de laatste hoofdstukken gingen vooral dieper op ervaringen tijdens rituelen. Op zich niet erg, want ook interessant, maar ik miste toch het ‘journalistieke’ uitzoeken wat in het eerste gedeelte veel meer aan bod kwam.
January 26, 2023
Leuk boek maar bevat erg veel historisch incorrecte informatie. Jammer dat een journalist niet de correcte historische bronnen raadpleegt in plaats van voort te gaan op incorrecte new age veronderstellingen en mythes.
September 6, 2024
Vooral een informatief boek over een religie die voor mij helemaal nieuw was. Het circulaire, kijk op natuur en de rituelen spreken me wel aan. Er staan ook dingen omschreven die wat minder aanspreken. In ieder geval leuk om te lezen.
January 14, 2020
Een goed boek om te beginnen als je je meer wilt verdiepen in de wicca.
May 31, 2021
3.5⭐️
April 23, 2022
Heerlijk boek die een kijkje geeft in wat het nu betekent om een heks te zijn in de tegenwoordige wereld.
May 11, 2022
5 sterren, niet perse omdat het het best geschreven boek ooit is. Wel omdat het een mooi en indrukwekkend persoonlijk verhaal is over hoe Susan de hekserij ontdekt.
May 16, 2022
Interessant boek en mooi geschreven!
August 3, 2022
Interessant en inspirerend boek! Ze vertelt over haar reis naar de hekserij.
March 28, 2023
Super interessant om alle inzichten van Susan te lezen en dat heksen geen vrouwen met haakneuzen en puntmutsen zijn maar alledaagse mensen. Erg inspirerend.
July 26, 2023
Interessant en leest prettig
Displaying 1 - 30 of 44 reviews