Το νούμερο 31328

by Ilias Venezis, Ηλίας Βενέζης

An alternate cover edition can be found here.

Tο Nούμερο 31328 είναι η ίδια η ταυτότητα του συγγραφέα, τότε που παιδί δεκαοκτώ χρόνων οδηγήθηκε από τους Tούρκους στα κάτεργα της Aνατολής. Tο βιβλίο είναι ένα συγκλονιστικό χρονικό «γραμμένο με αίμα», όπως επεσήμανε ο Bενέζης, προσθέτοντας: «Λέω για την καυτή ύλη, για τη σάρκα που στάζει το αίμα της και πλημμυρίζει τις σελίδες του». στην αρχική του μορφή γράφτηκε το 1924 και ξαναδουλεύτηκε το 1931, οπότε εκδόθηκε για πρώτη φορά. H επιτυχία που σημείωσε τότε ήταν τεράστια, ακόμα και έξω από τον ελληνικό χώρο.

Genres: Classics, Fiction, Historical Fiction, Literature, Greece, Historical, War

319 pages, Hardcover

First published June 1, 1931

About the author

Ilias (or Elias) Venezis (Greek: Ηλίας Βενέζης) was a Greek writer.

He was born in 1904 in Ayvalık (Κυδωνίες) in Asia Minor and died in Athens in 1973. He wrote many books throughout his career as an author. His most famous book is Number 31328. Elias Venezis is not his real name, but his pen name. He is categorised among the writers of "the generation of the 30s" (=η γενιά του '30).

During the Asia Minor Catastrophe he was 18 years old and was conscripted to a labour battalion of the Turkish State. In his book The Number 31328 - The Book of Slavery he describes the 14 months of his life that he had spent in a concentration camp, forced to hard labour.

Reviews

[Nikos Tsentemeidis · Rating 5 out of 5]

Συγκλονιστικό

[George K. · Rating 5 out of 5]

Τι να πει κανείς για το βιβλίο αυτό; Είναι από τα πιο συγκλονιστικά και συγκινητικά βιβλία που μπορεί να διαβάσει ένας Έλληνας στη ζωή του: Είναι η μαρτυρία ενός ανθρώπου που όταν ίσα που πρόλαβε να ενηλικιωθεί, βρέθηκε αιχμάλωτος των Τούρκων στα κάτεργα των Ταγμάτων Εργασίας στα βάθη της Ανατολής, όπου για δεκατέσσερις μήνες η ζωή του δεν του ανήκε. Το βιβλίο μπορεί να είναι σχετικά μικρό σε μέγεθος, όμως είναι τόσο πολύ γεμάτο από εικόνες και συναισθήματα, που αρκούν για μια ολόκληρη αναγνωστική χρονιά. Είναι σκληρό βιβλίο, ωμό αλλά συνάμα λυρικό, γραμμένο με αίμα, όπως λέει ο ίδιος ο συγγραφέας, προφανώς με το αίμα το δικό του, αλλά και των χιλιάδων Ελλήνων της Μικράς Ασίας που δολοφονήθηκαν, εκτελέστηκαν και ξεριζώθηκαν από τις εστίες τους. Όλοι οι Έλληνες οφείλουν να το διαβάσουν, έστω και μια φορά στη ζωή τους. Για να μην ξεχάσουν. Για να θυμηθούν.

[Λίνα Θωμάρεη · Rating 5 out of 5]

"Έτσι σε ένα δαιμονισμένο τρέξιμο τα πράματα χάνουν ένα-ένα την προσωπικότητα τους. Γίνονται ένας βουβός όγκος, κ'ανθρωποι που είναι ανάμεσα τους γίνονται μια πηχτή μάζα - καρδιές, κόκαλα, δάκρυα...."

Πάντα μου είναι δύσκολο να γράψω κριτική για βιβλία βασισμένα σε αληθινά γεγονότα...

Για το συγκεκριμένο τα μόνο που μπορώ να πω είναι ότι συγκλονίζουν τα αισθήματα της ταπεινότητας, της καλοσύνης και της δύναμης του συγγραφέα που βρίσκονται σχεδόν από τις πρώτες σελίδες μέχρι το τέλος.

"Όλοένα τ'αχνάρια του κόσμου απομακρύνονται, σβήνουν. Κάποτε δεν θα θυμούμαστε πια. Α σίγουρα, θα'ρθει και αυτό. Ας έρθει. Τότες πια δεν θα μένει παρά μονάχα η σκοτεινή αγάπη για την ζωή. Θα υπάρχουμε -γιατί θα υπάρχει. Τίποτα άλλο δεν θα θυμίζει πως δεν είμαστε με τους νεκρούς".

[foteini_dl · Rating 4 out of 5]

Μέσα από το βιβλίο αυτό συνειδητοποίησα (ξανά) σε τι βαθμό ο σωματικός πόνος και τα βάσανα μπορούν να τσακίσουν την ανθρώπινη ψυχή, ακόμα και αν αυτή ήταν κάποτε δυνατή. Οι περιγραφές σκληρές, που δείχνουν πόσο σκληρός μπορεί να γίνει ο άνθρωπος απέναντι σε κάποιον άλλο. Και , όμως, δεν ήθελα να γυρίσω το κεφάλι σε αυτές τις σκηνές, αλλά να διαβάσω με κάθε λεπτομέρεια το βιβλίο-μαρτυρία. Απλά, γιατί είναι συγκλονιστικό.

[Ellie Spyridonidi · Rating 5 out of 5]

Δε χρειάζονται πολλά λόγια για αυτό το βιβλίο, το οποίο θεωρώ ότι αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα της νεοελληνικής λογοτεχνίας.

Οι περιγραφές των όσων έζησε ο συγγραφέας στα τάγματα εργασίας της Μικράς Ασίας είναι σκληρές, όμως το πιο συγκλονιστικό είναι ότι πρόκειται για γεγονότα που συνέβησαν στην πραγματικότητα. Είναι αδιανόητο το πού μπορεί να φτάσει η ωμότητα των ανθρώπων εναντίον των συνανθρώπων τους.

Αριστούργημα...

[Annetius · Rating 5 out of 5]

Μια πονεμένη αφήγηση, ένα κείμενο εμποτισμένο με τρυφεράδα, πίκρα, ανθρωπιά και απανρωπιά.
Το σενάριο στον πόλεμο είναι πάντα το ίδιο, διανέμονται ρόλοι σε ένα θέατρο του παραλόγου: ο ρουφιάνος, ο ευνοούμενος, ο λιγόψυχος, ο καταχραστής της εξουσίας και τα λοιπά. Η ανθρώπινη φάρα αυτή είναι.
Του κόσμου όλου τα βάσανα είναι ίδια μπροστά στον πόλεμο και την εξαθλίωση, η ελπίδα του είναι το ίδιο φλογερή μπροστά στο όνειρο της ελευθερίας.
Κι έτσι κάπως αυτά τα βιβλία γίνονται οικουμενικά.
Ειδική μνεία στη γλώσσα του Βενέζη, με την ντοπιολαλιά που αναμιγνύει στην ελληνική γλώσσα τουρκικές λέξεις και εκφράσεις που προσωπικά μου είναι πολύ οικείες. Τόσα χρόνια συνύπαρξης και ζυμώματος, πώς θα γινόταν διαφορετικά;

Καμία φορά σκέφτομαι ότι μερικοί Έλληνες συγγραφείς είναι η περιουσία μας, οι εξουσιοδοτημένοι γραφιάδες της νεοελληνικής ιστορίας μας και πρέπει να κρατούν μια πολύτιμη θέση στη βιβλιοθήκη μας. Συγγραφείς όπως ο Βενέζης, ο Καραγάτσης, ο Καζαντζάκης, ο Μυριβήλης και άλλοι, μιλούν κατευθείαν στην ψυχή του Έλληνα• είναι σαν να συνομιλούμε κατευθείαν με τους παππούδες μας.

"Ποιος να το'λεγε, Ηλία. Ποιος να το'λεγε πως θα ζήσουμε..."

[Vassilis MJ · Rating 5 out of 5]

Το πρώτο μυθιστόρημα του Βενέζη είναι ταυτόχρονα και το πιο αυτοβιογραφικό του, κάτι που φαίνεται και από τη συνειδητή επιλογή του ονόματος «Ηλίας» για τον πρωτοπρόσωπο, ομοδιηγητικό αφηγητή του έργου αυτού. Είναι όμως κάτι παραπάνω, είναι μια κατάθεση ψυχής του ιδίου, ήταν το υλικό αυτό που περισσότερο από κάθε άλλο, τον ώθησε να αδράξει τη συγγραφική πένα και να αναδειχθεί σε έναν από τους σπουδαιότερους εκπροσώπους της ετερόκλητης γενιάς του 30’, κάτι που καταμαρτυρούν τόσο τα βραβεία όσο και η αναγνωστική αποδοχή.

Από αναγνωστικής πλευράς βέβαια, είναι καλύτερα να διαβαστεί μετά την «Αιολική Γη» και πριν από τη «Γαλήνη», ώστε να τρυγήσει ο αναγνώστης όλους τους καρπούς αυτής της υπέροχης (άτυπης) τριλογίας. Τα «Αμελέ Ταμπουρού», τα τουρκικά Τάγματα Εργασίας, ξεκίνησαν ήδη το 1914 ακολουθώντας το κίνημα των Νεότουρκων και θέριεψαν από την όψιμη και άφθονη σάρκα των αιχμαλώτων (κυρίως Ελλήνων και Αρμενίων) έπειτα από τον επιθανάτιο ρόγχο της Μικρασιατικής Εκστρατείας. Αρκετά και σπουδαία έργα έχουν περιγράψει τον ιδρώτα, το αίμα και κάθε ικμάδα της ανθρώπινης αξιοπρέπειας που χάθηκαν εκεί, άλλοτε σε ένα ευρύτερο χωροχρονικό πλαίσιο («Ματωμένα Χώματα», «Στου Χατζηφράγκου») και άλλοτε πιο στοχευμένα («Ιστορία ενός Αιχμαλώτου»).

Κατά τη γνώμη μου, ο Βενέζης μάς παραδίδει ένα λογοτεχνικό μνημείο, ένα σημείο αναφοράς που πρέπει να διαβαστεί και να ξαναδιαβαστεί. Μπορεί να μην έχει το εύπεπτο υφολογικό εύρος της Διδώς Σωτηρίου, ή τη σπουδαία λογοτεχνικότητα της πένας του Κοσμά Πολίτη, όμως πρόκειται για το σημείο μηδέν της Μικρασιατικής Καταστροφής, εκεί που η Ιστορία, η Λογοτεχνία και ο Ανθρωπισμός δοκιμάζονται, αμφισβητούνται και επαναναλύονται.

Η πένα του Βενέζη είναι σκληρή, κοφτή, «αντρική» ας μου επιτραπεί η έκφραση (μεταφορικά και μόνο). Τα «Ματωμένα Χώματα» είναι ένα παιδικό-εφηβικό βιβλίο, αλλά το «Νούμερο» είναι ένα σκληρό έπος που σε χτυπά στο στομάχι, που δοκιμάζει το μυαλό σου και την κοσμοθεωρία σου, που σε κάνει να αναρωτιέσαι πώς γίνεται και δεν αποστρέφεις το βλέμμα απ’ τις σελίδες, που σε κάνει να αναλογίζεσαι αν θα είσαι ο ίδιος αφού το διαβάσεις. Το στήσιμο του βιβλίου είναι λογοτεχνικά δυσοίωνο, πολύ περιορισμένη θεματική περιοχή, ασφυκτικά πιεσμένο χωροχρονικό πλαίσιο, κίνδυνος για τον συγγραφέα να υποπέσει σε άκρατους συναισθηματισμούς λόγω του αυτοβιογραφικού χαρακτήρα. Κι όμως, το πρωτόλειο του Βενέζη αποφεύγει όλους τους σκοπέλους. Χωρίς πλούσια εκφραστικά μέσα, χωρίς εκτενείς διακειμενικές αναφορές, αλλά με ωμό νατουραλισμό και εμμονή στη λεπτομέρεια, θυμίζει Χέμινγουέι στα καλύτερά του.

Ο αναγνώστης είναι εκεί, δέχεται τα μαστιγώματα, μυρίζει τον αψύ ιδρώτα ανάκατο με το σκοτωμένο αίμα, τσακώνεται για ένα ξεσκισμένο ψειριασμένο τσουβάλι, καταριέται τον διπλανό του για ένα ζευγάρι τρύπιες αρβύλες, ανακουφίζεται όταν πεθαίνει ένα δίχρονο παιδί, αρκεί να μην το κουβαλάει άλλο στους δικούς του ώμους. Το πώς κατάφερε ο Βενέζης να δώσει μια αντικειμενική θεώρηση των γεγονότων, να μην χωρίσει τους ανθρώπους σε τέρατα και βασανισμένους, να μην διολισθαίνει σε μανιχαϊστικές θεωρήσεις για «καλούς» και «κακούς», το ξέρει μόνο ο ίδιος. Θυμίζοντας το «Αν αυτό είναι ο άνθρωπος» το έπος των στρατοπέδων συγκέντρωσης του Primo Levi, ο Ηλίας Μέλλος (πραγματικό του όνομα) δεν αποτυπώνει μόνο το εκδικητικό μάτι του Τούρκου χωριάτη, τον σαδισμό των Τούρκων αξιωματικών, αλλά και των Ελλήνων που προσκολλήθηκαν σε αυτούς και βασάνιζαν με αξιέπαινη σπουδή τους ομοεθνείς τους για ένα γυλιό με παραβρασμένο χυλό. Από την οπτική του συγγραφέα, όλα γίνονται ένα, εθνικότητες, γλώσσες, σκούρα και ανοιχτόχρωμα δέρματα, με μια κοινή συνισταμένη: Την ατελή ανθρώπινη φύση, την αξιοπρέπεια που την απαρνιέται ο σκλάβος για ένα σιχαμερό αποτσίγαρο, για το φονικό ένστικτο που οπλίζει το χέρι για να αρπάξει ένα λασπωμένο ξεροκόμματο, την αγαλλίαση που νιώθεις όταν ο διπλανός σου σου χαρίζει ένα επιστολόχαρτο, επειδή τα δικά του παιδιά και η δική του γυναίκα έχουν σκοτωθεί και δεν έχει σε ποιον να γράψει.

Εκεί που η σπουδαία Διδώ Σωτηρίου κάνει το ίδιο με μια πιο απλοϊκή, «διπλωματική», αθώα ματιά, το «Νούμερο» είναι το απόσταγμα μιας βιωμένης τραγωδίας, είναι το τενεκεδάκι εκείνο που γράφει «31328» και σε κάνει να είσαι πλέον κάποιος, να πηδάς από τη χαρά σου επειδή είσαι ένας επώνυμος σκλάβος, μια μονάδα σε ένα καταραμένο και δυστυχισμένο σύνολο, να σου δίνει εκείνη την χαμένη ταυτότητα που επιζητούσες πιο πολύ και από τη χαμένη σου αξιοπρέπεια.

Ο Βενέζης τελικά δεν κατακρίνει, δεν στηλιτεύει, δεν σιχαίνεται, δε θέλει να ξεχάσει. Θέλει μόνο να δείξει (και να συνειδητοποιήσει και ο ίδιος γράφοντας), ότι μετά από όλο αυτό τον ξεπεσμό, όπου ο άνθρωπος δεν κοιτά ψηλά, αλλά σέρνεται σε ένα βαρέλι δίχως πάτο, μπορεί και πάλι να σταθείς όρθιος, να συνεχίσεις, να δεχτείς και άλλα χτυπήματα, και τελικά να σκύψεις ταπεινά και ως ακροτελεύτια πράξη του βίου σου, να έχεις γραμμένη στο μνήμα σου (όπως και ο ίδιος) μόνο μια λέξη: «ΓΑΛΗΝΗ».

[Stratos · Rating 4 out of 5]

Μια άλλη πτυχή της εθνικής τραγωδίας του 22. Και ποιός καλύτερα θα μπορούσε να μας διαφωτίσει από έναν συγγραφέα που έζησε όχι μόνο τα γεγονότα αλλά και αιχμαλωτίστηκε! Αυτό που κάνει ιδιαίτερα αξιόλογο το βιβλίο είναι το γεγονός ότι δημσοιεύονται απόψεις, ιστορίες πρωταγωνιστών της εποχής αλλά και διαφόρων απλών ανθρώπων, μέσα από μικρά και ευκοδιάβαστα κείμενα. Ενα βιβλίο νομίζω απαραίτητο για την σύγχρονη ελληνική ιστορία...

[Aggeliki Spiliopoulou · Rating 5 out of 5]

"1922. Η Ανατολή γλυκύτατη πάντα για σονέτο- κάτι τέτοιο. Όλα ήταν ήμερα και αβρά εκείνο το φθινόπωρο. Ο εχτρός είχε κατεβεί στην πόλη μας, το Αϊβαλί. Και στο λιμάνι είχαν αράξει βαπόρια με αμερικανικές παντιέρες. Διαταγή: Το σάπιο εμπόρευμα -τα παιδάκια κ' οι γυναίκες- θα μπαρκέρναν για την Ελλάδα. Μα οι άντρες, από δεκαοχτώ ίσαμε σαράντα πέντε χρονώ, θα φεύγαν για το εσωτερικό, σκλάβοι στα εργατικά τάγματα.
... Είχαν διορία, λίγες μέρες. Όποιος έμεινε, έμεινε. Σφυρίγματα, φωνές. Σιγά-σιγά η θερμή ανάσα ξαπλώθηκε, χίμηξε, αλάλιασε σ' όλες τις καρδιές. Όλοι άρχισαν να βιάζονται.
Αυτό είναι ο πανικός;
Ήμουν δεκαοχτώ χρονώ. Δεν ήμουν εμπόρευμα για την Ελλάδα, μήτε μία οκά' μήτε λίγο σάπιο πράμα - τίποτα."

Αυτή είναι η αρχή της συγκλονιστικής εξομολόγησης του Ηλία Βενέζη.
Μια μαρτυρία από τις σημαντικότερες στην παγκόσμια λογοτεχνία.
Μόλις δεκαοχτώ χρόνων ήταν, όταν τον πήραν από την οικογένεια του και μαζί με τους υπόλοιπους έφυγε για τα τάγματα εργασίας στο εσωτερικό της Τουρκίας. Όχι αιχμάλωτοι, μα σκλάβοι. Δεκαοχτώ μαρτυρικοί μήνες που χαράχτηκαν στο μυαλό και στο κορμί του. Βασανιστήρια,  πείνα,  κρύο,  βιασμοί, κάθε αγριότητα που μπορεί άνθρωπος να προκαλέσει σε άνθρωπο. Ώσπου ήρθε η μέρα της λευτεριάς και ο μόλις είκοσι χρονών Ηλίας επιστρέφει από τον θάνατο και την κόλαση. Με λόγο στέρεο, λιτό, απρόσμενα απαλλαγμένο από συναισθηματισμούς, μεταφέρει στο χαρτί όσα βάραιναν την ψυχή του, όσα τυρρανούσαν τον ύπνο του.
Δίχως να επιρρίπτει ευθύνες, εξιστορεί όσα βίωσε μαζί με τους συντρόφους του, με μια αμεσότητα και ειλικρίνεια που διαπερνά το χαρτί και ο πόνος τους τρυπά την καρδιά κάθε αναγνώστη.

[Ηλίας Α. · Rating 5 out of 5]

"Τις μέρες δουλεύουμε σκληρά. Δεν υπάρχει περιθώριο για σκέψεις. Τίποτα περαστικά καστροπούλια φεύγουν κυνηγημένα σαν αστραπή. Σα βραδιάσει, πάλι τα ίδια. Το μυαλό, αν έχει ουσίες, τις χύνει στα τυραγνισμένα κορμιά, στα κόκαλα και στις φλέβες, να τονωθεί το αίμα γιατί έχασε δυνάμεις. Έτσι οι σκέψεις απορροφιούνται — για να υπάρχει μεδούλι και αίμα."

"Ολένα τ' αχνάρια του κόσμου ξεμακραίνουν και σβήνουν. Κάποτε δε θα θυμόμαστε πια. Α, σίγουρα θα 'ρθει κι αυτό. Ας έρθει! Τότες πια δε θα μένει παρά μονάχα η σκοτεινή αγάπη για τη ζωή. Θα υπάρχουμε επειδή θα υπάρχει. Τίποτα άλλο δε θα θυμίζει πως δεν είμαστε μες στους νεκρούς."

[Charis Eleftheriadis · Rating 5 out of 5]

«Τίποτα δεν υπάρχει πιο βαθύ και πιο ιερό από ένα σώμα που βασανίζεται. Το βιβλίο τούτο είναι ένα αφιέρωμα σε αυτόν τον πόνο»
Ο Λιαντίνης, στα Ελληνικά, έγραψε για τον Καρυωτάκη πως είναι μεγάλος ποιητής γιατί έγραψε με το αίμα του. Και ένα ποίημα γραμμένο με αίμα αξίζει για εβδομήντα τόμους με μελάνι.

Έτσι, το νούμερο 31328 είναι ένα μυθιστόρημα γραμμένο με αίμα, το αίμα του Ηλία Βενέζη (και όλων αυτών που υπέφεραν), στο οποίο μας εξιστορεί την πορεία του, 18 χρόνων παιδί, από το Αϊβαλί προς τα τουρκικά τάγματα εργασίας (τα αμελέ ταμπορού) καθώς και τους 14 μήνες παραμονής του σε αυτά. Είναι ένα μυθιστόρημα για την σκλαβιά και τον πόνο και όχι για το μίσος. Το απρόσωπο μίσος υποχωρεί, όταν το πρόσωπο του «εχθρού» γίνεται αναγνωρίσιμο και αντικαθίσταται από συναισθήματα κατανόησης και ενσυναίσθησης.

Η αφήγηση σε κάνει κάθε στιγμή να νιώθεις ένα μέρος της αγωνίας, του πόνου, της ελπίδας τους για ένα κομμάτι ψωμί και ένα αποτσίγαρο από το χώμα. Είναι ένα βιβλίο σκληρό, που πολλές φορές σε κάνει να θες να αποστρέψεις το βλέμμα από τις εικόνες που δημιουργεί το ίδιο το μυαλό σου διαβάζοντάς το. Σε συγκινεί, σε ανατριχιάζει και παρόλα αυτά καταφέρνει να σε κάνει να μη στέκεσαι πουθενά παραπάνω απ’ όσο θα ήθελες, αλλά να συνεχίζεις μαζί με τον συγγραφέα ένα ταξίδι που μήτε οι στιγμές της χαράς δεν διαρκούν, μήτε οι φιλίες που γεννιούνται, μήτε και τα μίση για βασανιστές και φύλακες. Μόνο οι τσαούσηδες, αυτά τα σκυλιά που ετύγχαναν τις ευμένειας Τούρκων, κέρδιζαν επάξια το μόνιμο μίσος των σκλάβων…

Η πιο σπαρακτική αφήγηση του βιβλίου, κατ’ εμέ, βρίσκεται στα κεφάλαια που μας μιλά για τη συμπεριφορά των Άγιων Γυναικών που έπεσαν στα χέρια των Τούρκων. Αυτών που κάθε μέρα του ταξιδιού βιάζονταν, που πάνω στα κορμιά τους «εκφράζονταν» όλοι οι στρατιώτες του συνοδευτικού αποσπάσματος και που πάνω στις πλάτες τους κουβαλούσαν την ντροπή και την αρρώστια του κόσμου όλου. Αυτές λοιπόν που παρακαλούσαν για θάνατο προκειμένου να γλιτώσουν το μαρτύριο, έφτασαν σε σημείο να «προκαλούν» τους Τούρκους έφιππους να «εκφραστούν» πάνω τους, προκειμένου να μπορέσουν οι σύντροφοι και τα παιδιά τους να ξεκουράσουν λίγη ώρα τα γυμνά τους πόδια από το πολύωρο περπάτημα.

Περισσότερα δεν θα πω. Όσοι το έχουν διαβάσει γνωρίζουν πως είναι πάρα πολλά ακόμα αυτά που θα μπορούσε κανείς να γράψει. Για όσους το έχουν στα αδιάβαστα, το προτείνω ανεπιφύλακτα.

[Νικολέττα · Rating 5 out of 5]

Η μαρτυρία του Ηλία Βενέζη είναι συγκλονιστικά καθηλωτική, δοσμένη ως έχει, με τη βάρβαρη ωμότητα των βιωμάτων που βίωσε στα χέρια των Τούρκων.
Είναι ένα βιβλίο που σε κάθε γύρισμα της σελίδας βλέπουμε μέσα από τα μάτια του συγγραφέα τη φρίκη, τον εξευτελισμό και πώς φτάνει το άτομο να μην λογίζεται πια σαν άνθρωπος.
Μία κατάθεση ψυχής που πρέπει να διαβαστεί από όλους.
Υποκλίνομαι στο μεγαλείο, στο σθένος και στο θάρρος του Ηλία Βενέζη.

[Giannis · Rating 5 out of 5]

Τις τελευταίες ημέρες του 2023, έμελλε να διαβάσω ένα από τα καλύτερο βιβλία ever! Ένα τόσο μικρό σε όγκο βιβλίο, που όμως έχει τόσο «πυκνή» γραφή στο οποίο συμπυκνώνει το φόβο, την αγωνία και τα αμέτρητα πάθη του Ηλία Βενέζη και των συντρόφων του από την εκδικητική συμπεριφορά των Νεότουρκων απέναντι στους Μικρασιάτες. Ο Ηλίας, ο πρωταγωνιστής της ίδιας του της ιστορίας, ένας 18χρονος ο οποίος μεγάλωσε στο Αϊβαλί, φυλακίστηκε, περπάτησε σε πορείες «θανάτου» στα βάθη της Τουρκίας και εν τέλει δούλεψε στα στρατόπεδα «εργασίας» προσμένοντας πάντα μία λύτρωση, είτε από τον ίδιο το θάνατο, είτε ξανά βλέποντας τη θάλασσα που τόσο έχει λησμονήσει!

Ένα βιβλίο που κάθε σελίδα του σχηματίζει πολύ σκληρές εικόνες και έντονα συναισθήματα. Αποτελεί ένα εκ των κορυφαίων συγγραμμάτων της νεότερης ελληνικής ιστορίας και πρέπει να βρίσκεται σε όλες τις ελληνικές βιβλιοθήκες!

[Γιώργος Ζωγράφος · Rating 4 out of 5]

Ἦταν σάν τάφοι – τόσοι τάφοι ὅσοι ἐμεῖς. Ὁ καθένας ἤξερε τόν δικό του.


Ο Βενέζης, τον Σεπτέμβριο του 1922, μόλις 18 ετών, μεταφέρθηκε στα τάγματα εργασίας της Ανατολής από το Αϊβαλί μαζί με άλλους 3.000 αιχμαλώτους. Επέζησαν 23, ανάμεσά τους και ο ίδιος. Εξέδωσε αυτό το βιβλίο το 1931, το Νούμερο 31328, και του έδωσε αυτόν τον τίτλο διότι αυτό ήταν το νούμερό του ως αιχμάλωτος. Δεν έχω να πω και πολλά, το βιβλίο ισορροπεί τέλεια ανάμεσα στη λογοτεχνία και στο ντοκουμέντο και είναι σίγουρα ένα αιμάσσον δείγμα της αθλιότητας της ανθρωπότητας που μας υπενθυμίζει στο πόσο κοντά μας είναι τα στρατόπεδα συγκέντρωσης που καπνίζουν ακόμα από τη�� καύση των πτωμάτων.

[Michalis Manassakis · Rating 5 out of 5]

Άργησα το ξέρω. Ότι και να γράψω θα είναι λίγα. Πρώτα διαβάζεις αυτό το βιβλίο και μετά κάποιο άλλο βιβλίο . Απλά αριστούργημα .

[Elena Sala · Rating 4 out of 5]

NUMBER 31328 (1931) is the story of the fate of the Anatolian Greeks following the disaster of August 1922. Venezis tells his own harrowing story; he was 18 years old at the time.

The young men of his town were rounded up by the Turks and forced to march into the interior of Anatolia to work in labour camps. His family was allowed to leave the country, but he had to stay behind because all males aged between 18 and 45 were conscripted into the "labour brigades" and used as slaves.

This is a story of inexplicable savagery. Many men died because of the harsh conditions they had to endure or by unjustifiable acts of violence. The "number 31328" which gives this book its title is singularly important because this was a number provided by the Red Cross. This number protected the prisoners because once they had a number they had to be accounted for, they couldn't simply dissappear. In January 1923, once the agreement for the compulsory exchange of populations was reached, Venezis was shipped to Greece under the protection of the Red Cross. To obtain a Red Cross number was the sole aim of the survivors, for this was a reassurance, a lifeline. They gladly accepted the inhuman anonymity of a number in exchange of their own names and identities.

Three thousand men left Aivali, Venezis' town, in 1922 and only 23 survived. Young Venezis was one of them.

NUMBER 31328 was Venezis' first novel, however, it is actually the second part of a trilogy. LAND OF AEOLIA (1943) about his idyllic childhood in Aivali, is the first part. SERENITY, the third part of the trilogy was published in 1939 and tells of the settlement of refugees from Anatolia in Attica. I heartily recommend the three books.

[Mary-jane · Rating 5 out of 5]

Το καλύτερο αντιπολέμικο βιβλίο που έχει ποτέ γραφτεί στα ελληνικά. Συγκινήθηκα πολλές φορές όταν το διάβαζα. Ο Βενέζης είναι αναμφισβήτητα ένας από τους κορυφαίους Έλληνες λογοτέχνες, ο οποίος χωρίς να παρεισφυει μέσα στο λόγο του προσωπικές απόψεις καταφέρνει μόνο με την εξιστόρηση των γεγονότων να περάσει τόσα πολλά μηνύματα! Χωρίς να έχω πάει ποτέ στη μικρά Ασία ένιωσα την νοσταλγία και των πόνο αυτών των ανθρώπων για τη πατρίδα τους από την οποία τόσο άδικα ξεριζώθηκαν και βασανίστηκαν. Το συγκεκριμένο βιβλίο είναι γραμμένο σε πρώτο πρόσωπο από έναν άνθρωπο που έζησε ο ίδιος τη φρίκη των ταγμάτων εργασίας και κατάφερε να επιβιώσει. Απλά δεν έχω λόγια, διαβάστε το!

[Kyriakos Sorokkou]

Διαβάστε και την κριτική μου στα ελληνικά στις βιβλιοαλχημείες.

The previous book Aeolian Earth is about the peaceful childhood of the author's alter ego, Petros.
It's all about his serene, peaceful childhood memories the years before WW1 and the Greco-Turkish War with all of its atrocities (genocides, concentration camps, mass killings, population exchanges).

This book has all the violence that was absent from the previous one.
It is about the tragic and horrendous experiences of the author as a captive by the Turks. Endless marches in desert like landscapes, no water, no food, lynchings, murder without reason, and the final destination: a concentration/labour camp.

From the 3000 Greek males that were captured by the Turks from the author's hometown only 23! survived.

The author was one of them and this is his story. A story which narrates his 14 months of hell and how he survived.

This book was written with blood said the author himself.
A book that checks out multiple trigger warnings but at the same time an important book to be read by anyone. Greek, Turk, etc.

[Konstantina · Rating 5 out of 5]

Νομίζω ότι μπορεί κανείς να μάθει πολλά για εκείνη την περίοδο και για όσα τραγικά συνέβησαν. Η γλώσσα του Βενέζη γλαφυρή και πολύ πλούσια. Εκείνο που μου έμεινε από το βιβλίο, είναι όπως γράφτηκε, ότι ο σωματικός πόνος και η κακουχία, μπορούν να τσακίσουν μια ανθρώπινη ψυχή. Ο συγγραφέας περιγράφει τις εμπειρίες του το 1922 από τα εργατικά τάγματα, όπου ήταν αιχμάλωτος. Δεν είναι ευχάριστο βιβλίο, όμως είναι έχει μεγάλη αξία.

[Vasiliki Kap. · Rating 5 out of 5]

5 αστέρια για μια δυνατή αφήγηση μιας πικρής ιστορίας!Συγκλονιστικό,συγκινητικό και παρ όλες τις εικόνες που σε πονούν διαβάζεται τόσο αβίαστα!Ήξερα ότι έπρεπε να το διαβάσω και δεν απογοητεύτηκα καθόλου από το αποτέλεσμα!

[Nick S. · Rating 5 out of 5]

Αριστούργημα!!!👏🏻👌

[Akis N. · Rating 4 out of 5]

Τι κριτική να γράψω, όταν έχω να κάνω με αληθινά γεγονότα που αφηγείται ο άνθρωπος που τα εζησε; Την κακουχια την ατελείωτη, τη θλίψη, τον ξεριζωμό.... Απλα απαραίτητη η ανάγνωση από όλους...

[Giannis Karageorgos · Rating 5 out of 5]

Είναι πολλά που γυρίζουν στο κεφάλι μου. Οι τραγικές διαστάσεις των αιχμαλώτων ενός πολέμου, το μίσος, η κτηνωδία, το πώς ο άνθρωπος μετατρέπεται, υπό συνθήκες, σε ένα άγριο ζώο μακριά, πέραν της λογικής. Το κακό που έρχεται, η μάχη του ανθρώπου να κρατηθεί στη ζωή, όπου "ο θάνατός σου είναι η ζωή μου", και η εξέλιξη της μπόρας που ήρθε, φεύγει και έπειτα σιγά σιγά, χρόνο το χρόνο, όλα ηρεμούν και γαληνεύουν. Και τότε έρχεται η μνήμη που ξυπνά κι αυτή σαν άγριο θηρίο μέσα του, να του θυμίσει όλη αυτήν τη διαδρομή της επιβίωσης καθώς και τον πόνο που είναι αβάσταχτος. Και ύστερα όπου τα κτήνη ξαναγυρίζουν μέρα με τη μέρα στην ανθρώπινη μορφή τους και ενεργοποιούνται, πάλι, οι αισθήσεις και τα συναισθήματα. Επανέρχεται η αλληλεγγύη, η αγάπη για το συνάνθρωπο και η παραδοχή πως όλα τα έθνη αποτελούνται από την ίδια έμψυχη μονάδα, τον άνθρωπο. Εκεί, αφήνεται να εννοηθεί, πίσω από τις λέξεις, η τραγική ανοησία ενός πολέμου. Τέλος, ξημερώνει ένα αύριο ελεύθερο, έξω από τα δεσμά του αιχμαλώτου, όπου η αρχική χαρά συνοδεύεται από τη στεναχώρια για κείνους που χάθηκαν και ποτέ ξανά δε θα ανταμώσουν.
Το "Το νούμερο 31328" είναι ένα αριστούργημα! Ο Βενέζης κατάφερε να αποτυπώσει δεξιοτεχνικά τον όλεθρο που σπέρνει ένας πόλεμος και να κάνει τον αναγνώστη να αισθανθεί συμμέτοχος στα πάθη των αιχμαλώτων. Οι ψυχολογικές διακυμάνσεις του ήρωα έχουν αποδοθεί τόσο ζωντανά, που ο αναγνώστης βιώνει έντονα τον τρόμο, την ανασφάλεια, τον πόνο. Αναδεικνύεται ξεχωριστά η καλοψυχία ή κακή ψυχή των ανθρώπων, που κατέχουν τη δύναμη και την εξουσία. Όλο το βιβλίο είναι μια ξεχωριστή καταγραφή, για την οποία θα πρέπει να ευγνωμονούμε τον Ηλία Βενέζη που μας την μετέφερε!

[Despoina Paschalidou · Rating 4 out of 5]

Ωμή αποτύπωση της αγωνιώδους προσπάθειας για επιβίωση ενός νέου ανθρώπου. Οι "σκλάβοι" στα τάγματα εργασίας παλεύουν να λευτερωθούν από τις σωματικές και ψυχικές ωδύνες κάθε λεπτό, περιμένοντας την ώρα που η "μαμά" Ελλάδα θα τους πάρει στη ζεστή αγκαλιά της. Το πρώτο βιβλίο του Βενέζη που διαβάζω μου δημιούργησε μία παρόμοια αίσθηση με το βιβλίο του Έριχ Μαρία Ρεμάρκ, "Ουδέν νεότερον από το δυτικό μέτωπο". (less)

[Achilleas · Rating 4 out of 5]

μια συγκλονιστική αφήγηση, "γραμμένη με αίμα" όπως είχε πει ο ο ίδιος ο συγγραφέας...

[Judith · Rating 5 out of 5]

One of the best books I've ever read!

As the autobiographic tale of a Greek who survived the Asia Minor Catastrophe in one of the infamous forced labour battalions, this book is full of horrors. Shock full of horrors. At the same time, I found it oddly inspiring, because the narrator completely avoids the black and white story that he very easily could have written, and that nobody would have faulted him for. In the story, it's not just the odd Turk that's the exception to the rule either, instead, ethnicity almost completely seems to have lost its categorising role in this ethnic cleansing, with the autobiographic narrator being sympathetic to many Turks he encounters, especially towards the later part of the book, and at the same time not failing to point out when people of his in-group lose their humanity or become oppressors. A fascinating story showing a great spirit; I wish I could have met the author.

[Olga · Rating 5 out of 5]

Συγκλονιστική ιστορία. Έχουν περάσει τόσα χρόνια από τότε που τη διάβασα και ακόμα έχω χαραγμένες στη μνήμη μου σκηνές από το μαρτύριο αυτών των ανθρώπων.

[Dimitris · Rating 5 out of 5]

Ένα χρονικό εξαχρείωσης και ελπίδας. Φρικιαστικό και μεγαλειώδες ταυτόχρονα.

[Κώστας · Rating 5 out of 5]

Ενω διαβαζα το "η δυναμη και η δοξα" του Graham Greene -πορωμενος καθως ημουνα απο τα "Ένα όπλο για πούλημα" και "Το τέλος μιας σχέσης"
- μια φιλικη οικογενεια μου δανεισε το νουμερο 31328
του Ηλια Βενεζη.

Απο σεβασμο και υποχρεωση να το γυρισω πισω οσο το συντομοτερο,εκανα κατι που δεν συνηθιζω καθολου:τα διαβαζα παραλληλα.
Ευτυχως οχι για πολυ...

...Ο παγκοσμια αναγνωρισμενος Γκρην,αυτος που μολις ειχε πετυχει ηδη δυο φορες κεντρο στις προτιμησεις μου...πηγε στο ραφι ημιτελης,αδιαβαστος!!!

Ειναι,βλεπετε,η θεματολογια:
Το οδοιπορικο ενος κυνηγημενου,με ψυχικα διλημματα παπα σε ενα ερημο,ξερο και μιζερο μεξικο δεν μου ειπε πολλα πραγματα.

Ο Βενεζης απο την αλλη βγαζει την ψυχη του σε ενα ημερολογιο βιωματων,σε αληθινα γεγονοτα.
Με πραγματικα προσωπα.
Προκειται για ενα συγκλονιστικο χρονικο για τη σαρκα που σταζει το αιμα της και πλημμυριζει τις σελιδες του.Πραγματικα!
Το τελειωσα μονορουφι σε 2 μερες.Οι εκπληξεις δεν ελειψαν ουτε και η αγωνια.
Δεν θα μακρυγορησω αλλο,η 43η εκδοση που κρατησα στα χερια μου (2002) μιλαει απο μονη της,δειχνει το ποσο δημοφιλες βιβλιο ειναι.
Φυσικα εως σημερα εχουν βγει κι αλλες εκδοσεις ενω μεταφραστηκε,δεν ξερω σε ποσες χωρες.
Στο τελος θα το αγορασω κι απο πανω.
Θεωρω οτι δεν πρεπει να λειπει απο κανενα Ελληνικο σπιτι.

Σπαρακτικά αριστουργηματικό!

[Χριστίνα · Rating 3 out of 5]

Η αλήθεια ειναι πως με τοσα που ειχα ακουσει γιαυτο το βιβλιο, το περιμενα λιγο καλυτερο. Αυτο δεν αναιρει ομως το οτι περιγραφει μια σοκαριστικη εμπερια κατα τη διαρκεια μιας πολυ σημαντικης και σκληρης περιοδου της ιστοριας μας. Ο Βενεζης χρησιμοποιει απλο και κατανοητο τροπο και μας φανερωνει το σκληρο προσωπο των ανθρωπων.