پادشاه هفت اقلیم

by Touraj Daryaee, سارا مشایخ (Translator)

پادشاه هفت اقلیم تاریخ ایران باستان (۳۰۰۰ ق.م - ۶۵۱ م)
مقالات این مجموعه، که دورۀ زمانی طولانی‌ای از عیلام اولیه تا باستان متأخر را در برمی‌گیرد، تصویری از ایران باستان ارائه می‌دهد فراتر از مرزهایی که دیگر پژوهش‌های تاریخی تصویر و ترسیم کرده‌اند. این کتاب سعی دارد با بحث و گفتگو دربارۀ تاریخ تمدن عیلامی، سلوکی، کوشانی و دیگر حکومت‌هایی که در تاریخ ایران حاشیه‌ای شمرده می‌شده‌اند، شیوه‌ای نو برای نگاه به تاریخ ایران فراهم آورد. با نگاه از دریچۀ مفهومی ایدئولوژیک، که هم تحت تأثیر ایدئال‌های ایرانی‌زبان‌ها و هم سنت‌های عیلام و بین‌النهرین است، مقالات مختلف این کتاب در چهارچوب خاصی قرار می‌گیرند؛ چهارچوبی که تمام موجودیت‌های سیاسی موقت و مختلف جغرافیایی را زیر لوای مفهومی متحد می‌کند که در قرون میانه تحت عنوان جهانِ ایرانی شناخته می‌شود.

279 pages, Paperback

Published January 1, 2022

About the author

Touraj Daryaee holds the Maseeh Chair in Persian Studies and Culture and is the director of the Dr. Samuel M. Jordan Center for Persian Studies at the University of California, Irvine.

Reviews

[Aroosha Dehghan · Rating 5 out of 5]

مجموعه مقالاتی درباره‌ی دوره‌های مختلف تاریخ ایران.
مثل بقیه‌ی گردآوری‌ها دکتر دریایی، مهم‌ترین ویژگی این کتاب هم اینه که هر بخش رو متخصص همون بخش نوشته با این حال، کتاب یکدسته و ویراستاریش خیلی خوب انجام شده.
اگر از تاریخ ایران چیزی نمی‌دونید یا دانش اندکی دارید، این کتاب گزینه‌ی بسیار مناسبیه.
اگر هم با تاریخ تا حدودی آشنا هستید می‌تونه انتخاب خوبی برای جمع بندی دانسته‌هاتون باشه.

[Seyed-Koohzad Esmaeili · Rating 3 out of 5]

پادشاه هفت اقلیم، تاریخ ایران از (۳۰۰۰ ق.م - ۶۵۱ م) به کوشش تورج دریایی، تهران، نشر ققنوس، ۱۴۰۱.

پیشرفت تحقیقات علمی در مورد تاریخ ایران باستان از رخدادهای دلگرم‌کننده چند دهه اخیر است. تا جایی که من می‌دانم به طور مرتب پژوهش‌هایی جدیدی در مورد تاریخ ایران در حال انجام است. البته باید توجه داشت که با توجه به قطع نسبی رابطه دانشگاه‌های ایران با دانشگاه خارجی، این پیشرفت در مقایسه با کشورهای دیگری مانند عربستان سعودی، با سرعتی بسیار پایین‌تر انجام می‌شود. کتاب پادشاه هفت اقلیم مجموعه‌ای است از هفت مقاله از سلسله‌های پادشاهی ایران، از پادشاهی عیلام تا شاهنشاهی ایران ساسانی، که با توجه به تحقیقات جدید و به صورت ساده‌تر و برای مخاطبان غیرمتخصص نوشته شده است.
از نقاط جالب این کتاب تاکیدی است که بر تمدن عیلام در آن شده است و نویسنده در آن تلاش کرده است که تاریخ این تمدن کهن را در تاریخ ایران باستان ادغام کند. دکتر کامیار عبدی، نویسنده این مدخل، تاکید دارد که حتی تاریخ سیاسی پادشاهی ایران را هم باید با توجه به تاریخ دوره آخر پادشاهی عیلام نوشت و تمرکز بر سلسله هخامنشی و نقش کوروش بزرگ برای شروع تاریخ سیاسی ایران بیشتر ناشی از نگاه‌های سیاسی بوده است.
موضوع دیگری که برایم در این مجموعه مقالات جالب بود بحث‌های جدیدی است که در مورد تاریخ ایران شرقی و به طور اخص پادشاهی کوشان‌شاهان شده است. دکتر خداداد رضاخانی در این مدخل تلاش کرده علارغم کمبود منابع نوشتاری و مادی، توصیفی از تاریخ ایران شرقی ارائه دهد تا علاوه بر نگارش تاریخ ایران شرقی و سلسله‌های حاکم بر آن، بتواند توضیحی برای پرسش‌های ایجاد شده در مورد خراسان بزرگ در دوره اسلامی پیدا کند. به باور رضاخانی بدون تحلیل تاریخ ایران شرقی نمی‌تواند بسیاری از پرسش‌های دوره اسلامی، مانند تبدیل شدن این منطقه به قطب فرهنگی و علمی، را توضیح داد.
با خواندن این کتاب و دغدغه‌های نویسندگان آن یک بار دیگر متوجه می‌شویم که ما ایرانیان چقدر از جریان‌های علمی و پژوهشی، حتی در مورد ایران، عقب افتاده ایم. دکتر عبدی تاکید می‌کند که تنها دو درصد از تپه‌های باستانی منطقه انشان، بخشی از فارس کنونی، برای تحقیق در مورد تاریخ عیلام مورد کاووش قرار گرفته است. دکتر دریایی توضیح می‌دهد که پژوهش در مورد تاریخ ایران ساسانی عموما حاشیه‌ای بر مطالعات مربوط به امپراتوری روم بوده است.
همچنین باید تاکید کرد علارغم ارزش کتاب، به ويژه برای افراد غیرمتخصص، اما همچنان باید در نظر داشت که تقریبا هیچ کدام از نویسندگان نظریه‌ واحدی را برای نگارش تاریخ ایران استفاده نکرده اند. بدون داشتن یک نظریه پایه‌ای برای ایران، امکان نگارش تاریخ عمومی ایران، از جمله تاریخ ایران باستان وجود ندارد.