Sluitertijd

by Erwin Mortier

Overzichtelijk en betrekkelijk zorgeloos, dat is het dorp waar Joris Alderweireldt opgroeit, bij zijn tante en oom, de tweelingbroer van zijn vader. Het lijkt altijd mooi weer, de klokkentoren doezelt al eeuwenlang boven de huizen uit, het kasteel en het park eromheen staan aan de periferie mooi te vervallen.
Maar dan breekt de zomer aan die begint met de aankondiging dat de dodenakker rondom de kerk geruimd moet worden, en dus ook het graf van Joris' vader. Zo op het oog gaat het leventje gewoon door. Maar in het bestaan van de jonge Joris schieten steeds meer kleine barsten - en de oudere Joris, die het verhaal vertelt, ziet de tekenen in de kleinste voorvallen tijdens die hete zomer, die begint met de aanzegging en eindigt met de ruiming.

Genres: Literature, Belgium, 21st Century, Roman, Belgian, Fiction, Novels

192 pages, Hardcover

First published January 1, 2002

About the author

Erwin Mortier is een Vlaamse dichter en schrijver.

Erwin Mortier in de Nederlandstalige Wikipedia

Erwin Mortier in de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren

Erwin Mortier bij "Schrijversgewijs"


Erwin Mortier is a Flemish poet and writer.

Erwin Mortier in the English Wikipedia

Reviews

[Marc Lamot · Rating 2 out of 5]

For me this was a less successful novel, although Mortier is my favorite Flemish writer. The author sketches the youth of the boy Joris Alderweireldt, first of all while he (as an adult) is looking at old photographs and tries to recall the past through them (hence the title ‘Shutter-time’). The book then develops into a story told by Joris himself, evocating more moments from his childhood. The setting is very reminiscent of the Flanders of Cyriel Buysse, a naturalistic Flemish writer from the beginning of the 20th century: the suffocating life in a little village, the stale Catholicism and its hypocrisy, the repressive atmosphere at school, and the contrast between the village and the French speaking castle-people. Mortier highlights the coming-of-age aspect by gradually revealing the precarious situation of Joris, who is raised by his uncle and aunt. And in a kind of epilogue there is a postmodernist twist, in which the older Joris sees himself in an amateur movie and we clearly notice that certain personal traits in the version Joris told (he pictures himself as a passive, lanky boy who undergoes bullying), perhaps were not completely truthfully. The book ends with a fairly macabre scene, that is not really convincing as an end note.

'Shutter-time' contains many interesting elements, and of course – as always with Mortier – stylistically wonderful passages, where his prose reaches the boundary of the poetic and the nostalgic flavor becomes an act of creating distance and thus closing a past era (in Dutch this refers to the double meaning of the title). But unfortunately, the book did not completely convince me: the nostalgia dominates a little too much and the naturalistic element seems out of date. Perhaps my disappointment also is caused because I already read Mortier's (later) novel 'While the Gods were sleeping', which is a real masterpiece.

[Dolf Patijn · Rating 5 out of 5]

Dit is het tweede boek van Mortier dat ik heb gelezen. Ik kocht het in een antiquariaat tijdens mijn Nederlandreis in maart 2020. Het is minder dwingend dan Godenslaap maar leunt nog steeds sterk op de mooie zinnen en beeldspraken van deze dichter/schrijver. Toen ik Erwin Mortier als auteur aan mijn Ierse vriendin moest uitleggen, probeerde ik een schrijver te vinden die op eenzelfde wijze met taal speelt en kwam ik uit op de omschrijving " a Flemish Julian Barnes".

Sluitertijd vertelt over de jeugd van de hoofdpersoon aan de hand van een aantal foto's. Het is een boek vol melancholie maar het wordt nergens sentimenteel. Af en toe deed het me wel wat aan een film van Fellini denken. Ik moest soms een woord opzoeken want ik blijf Nederlander en het Vlaams kent toch wat andere woorden maar dat verhoogde voor mij het leesplezier alleen maar.

Een sterke aanrader. Ik kijk er al naar uit om het overige werk van deze geweldige auteur te lezen.

[Sue · Rating 4 out of 5]

In this fairly short novel, which flows with the speed of summer passing, we follow the life of a young boy, Joris, who has lived with his Aunt and Uncle since his father's death and mother's defection to Spain many years before. Aunt and Uncle are essentially his parents and love him as such though they know that Joris' mother is always out there, sending postcards from her life.

This story is about memory and reality, how we construct our lives from the bits and pieces that are handed to us. For Joris, those bits and pieces are small memories from his brief childhood with a mother and father, moments of play, family moments. These are buttressed by a drawer full of treasured photos---photos of the lost father he worships as a young boy does and the mother who has left him behind. These photos are his tie to a life that no longer exists. His father is in the graveyard. Joris knows he is loved in his current life but he is not secure.

I still have photos from those days, showing me
fair-haired and sandal-shod. My father holds me by
the hand as we stroll along meadows dappled by the
shade of poplars, during summers that now seem
greener and slower than they were. (loc 13)

Joris pores over photos for they are his link to the past and the life that wasn't.

I told myself there must be a world out there
stocked with all the images that had never been
captured, except by the sunshine perhaps, which
always seemed to absorb a smattering of whatever
it illuminated, reuniting it God knows where with
all those two-dimensional figures patiently
prised from frames, albums or the depths of the
old suitcase in which I kept my most treasured
possessions. (loc 139)

This is a bittersweet tale of a young boy coming of age. It is set in what would be called a simpler time but the emotions involved are universal and timeless. I do recommend it.

A copy of this book was provided by the publisher through NetGalley for the purpose of an honest review.

[David Troch · Rating 4 out of 5]

Dag Erwin

Na een thriller van Jef Geeraerts leek het me een kleine sprong naar jouw werk. Mijn geheugen fluistert me in dat jullie al eens bij elkaar over de vloer kwamen. In Drongen, toch? Lang niet altijd zoek ik zulke brugjes in mijn boekenkast. Maar als mijn geheugen het juist heeft, was dit brugje echt te mooi om te laten liggen. Plus, Sluitertijd stond al ruim twintig jaar stof te verzamelen. Dat mocht ik er wel eens afblazen. Wat me tegenhield dat eerder te doen? God mag het weten.

Want, verdomme, hoeveel zinnen telde ik niet waarbij ik de onweerstaanbare drang kreeg er duimen en vingers bij af te likken? Dat likken ontlokte me bovendien meermaals een glimlach. Geraffineerde verwoording en fijnzinnige humor, soms volstaat het. Hier kreeg ik er ook een poëtische medemenselijkheid bovenop. Bij een bel cognac trof dit zinnetje me vol in mijn smoel:

Ik zag eruit als een kereltje dat ik het liefst een por in de ribben had verkocht, indien ik mezelf op een lege straathoek was tegengekomen.

Het was niet Joris wie ik op die straathoek zag opduiken, wel ene Toby. Goed, de letter t ontbreekt achteraan de achternaam van de getatoeëerde voetballer, maar telkens jij met Alderweireldt strooide, maakte de verdediger keer op keer een venijnige tackle. Dat heb je dan wanneer je een paar decennia wacht om lectuur ter hand te nemen. Al is het wel een prima graadmeter om te achterhalen of een werk de tand des tijds doorstaat. Wees gerust, dat doet Sluitertijd.

goede groet, David

[Lore · Rating 5 out of 5]

4.5

Mijn eerste Mortier…Onverwacht grappig, onverwacht tranentrekkend. Hagelstenen van zinnen.

[Marjolein (UrlPhantomhive) · Rating 4 out of 5]

Read all my reviews on http://urlphantomhive.booklikes.com

3.5 Stars

Flemish literature and I are not what you would call a happy couple. We more or less tolerate each other as long as we stay away and don't try to mingle. How I ended up reading a Flemish book in English translation beats me, but I am glad I did because this one might save me a trauma.

For those of you unfamiliar with Flemish literature, the main theme is often the coming of age of the main character who's spending the final time of their innocent lives. Some of my previous ventures into the genre ended not so great with me being either bored out of mind after reading a mess of a book (The Sorrow Of Belgium, hailed as one of masterworks of Flemish literature I kept thinking it needed a proper editor) or being disgusted out of my mind also by reading a mess of a book (The Melting, I didn't want to read it but it was the only book people were talking about and kept asking me why I hadn't read it since 'I read books'. The book basically just throws everything it can think of in terms of uneasy/gross things in hope of shocking the audience, but I felt beaten with this cheap trick to incite emotions). Also, the fact that my first thought on finishing Shutterspeed was ' Luckily this one didn't involve a rape ' accounts for something.

Shutterspeed while following the path of the coming of age and his last innocent summer, was much nicer to read. The story is rather slow and I had a slight feeling that had I been reading the book in Dutch I would have found the writing too melodramatic, but in English for some reason I'm more permissive. It's a short read and I would definitely try something else by Erwin Mortier.

Thanks to the publisher and Netgalley for providing me with a free copy of this book in exchange for an honest review!

[Elisa Goudriaan · Rating 3 out of 5]

Ik was geroerd door de laatste woorden: 'Wat eruit moet, moet eruit.' Zo is het maar net.

[Grietleest · Rating 4 out of 5]

Dat het af en toe loont om eens te kijken wat je nog in je boekenkast hebt liggen!

In Sluitertijd maken we kennis met Joris. De papa van Joris is dood. Zijn mama zoekt haar heil in Spanje.
Joris groeit op bij zijn tante en nonkel, de tweelingbroer van zijn vader, in een dorpje waar het leven zoetjesaan lijkt voort te kabbelen (het is geen toeval dat ik al een ganse week met Het Dorp van Wim Sonneveld in mijn hoofd zit). Zijn tante en nonkel nemen de opvoeding van Joris met veel liefde van zijn mama over.
Ze hebben zelf geen kinderen. Al heeft tante vaak genoeg voor de deur van die winkel gestaan, maar ze mocht er nooit naar binnen... altijd gesloten.
Wanneer het kerkhof van het dorp moet geruimd worden samen met het graf van Joris' vader, komen er kleine barsten tevoorschijn in het leven van Joris. Mooie, kleine barsten. (gooi er dan ook maar ineens wat Leonard Cohen bij: There is a crack, a crack in everything. That's how the light gets in 🎶.)

De sfeer die Erwin Mortier schept is om door een ringetje te halen. Ik word meteen terug gekatapulteerd naar vroeger. Maar ook zijn dialogen en zijn personages doen je wentelen van weemoed en nostalgie.
"In zijn vuisten kon, wanneer hij vrijdags thuiskwam van het werk, ofwel snoep schuilgaan, ofwel teleurstelling. Leeg waren zijn handen nooit."

Dit boek is een middag in de herfst, met een dekentje en een kopje thee. Het is klein, het is melancholisch, het is lekker warm.

Laat die must reads van het moment maar even wachten. Er zitten vast nog pareltjes als deze in je boekenkast.
Of beter nog, haal deze in huis 🥰!

[Elsje · Rating 4 out of 5]

Het verhaal
Een jongetje wordt in, ik denk, de jaren ‘60 van de vorige eeuw door zijn oom en tante opgevoed. Zijn vader is vlak na zijn geboorte overleden en zijn moeder is naar Spanje vertrokken.
Aan de hand van de fotoboeken krijg je een inkijkje in wat er zoal gebeurt met de kleine jongen. En van het milieu waarin hij leeft. De kruidenierszaak van zijn oom en tante, het schoolleven, de kerk. Alles lijkt bevroren in de tijd.
Maar dan krijgt het dorp de aanzegging dat het kerkhof ontruimd moet worden, om het grondwater te beschermen. En die aanzegging zet het leven van de jongen, inmiddels een puber, finaal op zijn kop.

Fraai!

[Linde Verjans · Rating 5 out of 5]

Joris' wereld is lange tijd zo klein als zijn geboortedorp Stuyvenberghe, waar hij bij zijn oom en tante inwoont. Vanuit zijn kamer boven de winkel kijkt hij uit op het kerkhof waar zijn vader ligt begraven. Zijn moeder is naar de zuiderzon vertrokken. De tijd glijdt als warme stroop voorbij in de laatste zomer voor alles anders wordt.
Wat me keer op keer verwondert in de boeken van Mortier is hoe hij met zorgvuldig gekozen bewoordingen een wereld kan scheppen waar ik onmiddellijk in meegezogen word. Het is geen snel verhaal met spannende wendingen, maar een prachtige verbeelding van de leefwereld van een jongen van twaalf, in een klein Vlaams dorpje in de helft van vorige eeuw. De details en de omfloerste precisie van zijn beschrijvingen hebben me menigmaal ontroerd of aan het lachen gebracht. Zo mooi, zo raak, zo schitterend verwoord. Het leest als een trein, waarbij ik af en toe aan de noodrem zou willen trekken, bang dat het boek te snel uit zal zijn. Zijn taalkunst, ik hou ervan. Net als bij Godenslaap was ik vanaf zin één verkocht.

[Barbara · Rating 4 out of 5]

Zeer Vlaams en zintuiglijk.
Wat wil een mens nog meer.

[Jordy Dupont · Rating 1 out of 5]

Het boek “Sluitertijd” gaat over het leven van een jonge tiener, Joris. Bij het lezen van het boek, kom je al zijn gevoelens te weten en zijn verleden aan de hand van foto’s van vroeger die hij samen met zijn oom en tante bekijkt. Het verhaal speelt zich af in België. Joris woont niet meer bij zijn ouders maar bij zijn oom Werner en zijn tante Laura. Pas later in het boek wordt het duidelijk waarom hij niet meer bij zijn ouders woont, zijn papa is gestorven en zijn mama is vertrokken naar Spanje. Joris brengt heel veel tijd door op het kerkhof. In tegenstelling tot zijn oom, wilt zijn tante niet dat hij daar teveel tijd doorbrengt. Hij ging daar dichtbij naar school, waar veel dingen mis gingen. Hij is wel een behulpzame jongen. Hij hielp zijn tante in de winkel en hielp zijn juffrouw op de kerkmis. Op een dag had zijn tante afgesproken met mevrouw Vuylsteke die Isabella had meegenomen, een meisje die even oud was al Joris. Ze waren samen naar de winkel van tante Laura gegaan. Toen ze terug kwamen begon Isabella Joris zwart te maken. Zij beweerde dat hij haar had proberen te kussen en haar betaste, terwijl dit niet gebeurd was. Een week later, toen tante Laura en mevrouw Vuylsteke opnieuw afspraken, was het Isabella die Joris betaste en probeerde te zoenen. Op dat moment had Joris er genoeg van en begonnen ze te vechten. Tijdens het gevecht zei Isabella dat zijn papa een zatlap was en dat hij gestorven was aan de drank. Dit kwetste Joris heel hard. Op het moment dat mevrouw Vuylsteke binnen kwam, stopten ze met vechten. Wanneer Joris 16 is keert zijn mama terug van Spanje. Hij moet terug bij haar gaan wonen. Joris ziet hier tegen op, maar het moet. Hij moet van school veranderen, maar hij wilt niet weg van zijn oom en tante. De laatste dagen voor zijn verhuis was hij chagrijnig. Uiteindelijk gaat hij terug bij zijn mama wonen. Later sterven zijn oom en tante maar met behulp van foto’s heeft hij goede herinneringen aan hun.

Pluspunten:
- Het is een realistisch verhaal.

Minpunten:
- Er waren geen verassende wendingen of spannende stukken in het boek.
- Het is langdradig.
- Het is soms onduidelijk met al die flashbacks. Je kan soms moeilijk begrijpen of het nu een flashbacks is of niet.
- Het boek leest moeilijk.
- In het boek spreken ze ook vaak Frans wat het wel verwarrend maakt.
- Het verhaal is ééntonig.

Ik vond het een saai boek met geen spanning. Ook is het een verwarrend boek omdat het soms opeens een heel ander verhaal is in een andere omgeving. Ik zou dit boek dan ook aan niemand aanraden om te lezen.

[Dany Vanopbroeke · Rating 5 out of 5]

Met Sluitertijd toont Erwin Mortier hoe meeslepend en tegelijk melancholisch een roman over een jeugd kan zijn. Terwijl ik las, merkte ik hoe flarden van mijn eigen kinderjaren zich mengden met die van de verteller, al verliepen ze niet op dezelfde manier. Wat me vooral aantrok, was het verlangen naar vroeger, het terugdenken aan een tijd die onherroepelijk voorbij is. Vaak zat ik in de namiddag met dit boek, naast mij een dampende kop koffie die onvermijdelijk koud werd terwijl ik bleef lezen. Toen ik de laatste bladzijde omsloeg, voelde ik bijna teleurstelling dat het voorbij was. Dit is een prachtig boek, vol warmte en geschreven in een taal om “U” tegen te zeggen. Voor die houdt van literatuur die herinneringen oproept en beklijft, is dit een absolute aanrader.

[Mahatma · Rating 4 out of 5]

De jonge Joris is zijn vader kwikt. Zijn moeder woont elders, dus verblijf hij bij zijn oom en tante. Hij is geen gemakkelijke jongen, of zijn het de situaties.

Mortier schrijft ontzettend krachtig. Elke zin krult van de pagina af, zonder het onnodig te vertragen. Zijn stijl is fabuleus en die houdt het boek recht. Afgezien van het prachtige einde, is het verhaal nogal plat en erg Vlaams, maar dan del zo gebracht alsof we in Venetië zelve zaten.

[Christopher Walker · Rating 3 out of 5]

'Shutterspeed' is certainly elegiac, and it holds the reader's interest in its exploration of the end of innocence, but it covers so much familiar ground - the difficulties of young boys in their relationships with family and friends, the incomprehensibility of the adult world - that I worry how long I will remember much beyond the superficial detail of the story. It was a nice, untroubling read, and I'm glad I read it - but I'm not sure I would ever go out of my way to recommend this book.

[Isa · Rating 4 out of 5]

"In those days the world still fitted in my hand, but my hold on it was not as tight as I imagined."

"I do not remember the words I shouted any more than I remember the happy, high-spirited boy leaping nimbly over cobbles and gravestones with his shirt tails flapping out of his trousers."

Very atmospheric and an interesting approach to nostalgia and grief, gentle but moving with some great prose and an easy ability to reach for wider significance.

[Steef · Rating 3 out of 5]

Een mooi boek met mooie woorden in mooie zinnen. Maar op de een of andere manier kan ik me niet aan de indruk onttrekken dat ik het allemaal eerder -en beter- gelezen heb. Daardoor hebben grote delen van dit boek moeite om mij te raken.

Maar toch was dit fijn lezen en dat is ook wel eens fijn en ik denk dat ik wel meer van Mortier ga lezen als ik de kans krijg.

[Rik Meeuwissen · Rating 3 out of 5]

Beschrijving van het leven van een jongen die groot gebracht wordt bij de broer van zijn vader + zijn schoonzus. Weinig affectie. Verhaal heeft niet zoveel om het lijf, maar prachtige schrijfstijl die voortdurend poëtische maar treffende zinnen oplevert.

[Hannes · Rating 2 out of 5]

2.5 sterren. De archaïsche taal die erg goed werkt in Godenslaap remt hier eerder het verhaal, en al weet Mortier goed een sfeer weer te geven, verschillende personages waren ofwel weinig geloofwaardig, ofwel te weinig uitgediept - ik kon er weinig om geven.

[Tinne]

Niet volledig gelezen. Mooi geschreven, bijna poëtisch. Nostalgisch. Rakend. In een ander levensdeel, met minder andere interessante boeken die aan mijn leestijd knibbelen, wil ik dit wel eens heropnemen.

[LauLeest · Rating 1 out of 5]

Tot pagina 26 heb ik het volgehouden, toen heb ik het boek weggelegd. De taal is rijk, maar omslachtig, met zinnen die meer indruk willen maken dan iets vertellen. Er gebeurt weinig, en ik voelde geen enkele drang om verder te lezen. Dit boek wist mij niet te raken.

[Wijnand · Rating 4 out of 5]

Licht melodramatisch, ietwat beklemmend en een beetje kabbelend. En toch: sfeervol, prachtig proza en geestige Vlaamse zegswijzen.

[Sahidah · Rating 3 out of 5]

Mooie beschrijvingen

[Hendrix Eva · Rating 3 out of 5]

Sad, but not without a quiet beauty

[Stafhorst · Rating 3 out of 5]

Ik identificeerde mij meer met de oom van de hoofdpersoon. Misschien ben ik te oud voor dit boek? Beetje veel heimwee en nostalgie.

[Birgit · Rating 4 out of 5]

Sluitertijd van Erwin Mortier gaat over Joris die bij zijn tante en nonkel woont. Zij moeder heeft hem na het overlijden van zijn vader daar achtergelaten en sindsdien wordt Joris door zijn tante en nonkel opgevoed. Joris weet weinig over zijn vader, maar gaandeweg verneemt hij wat er met hem is. Allerlei passages uit het leven van Joris passeren de revue zoals in de sluitertijd van een foto.
Niet enkel het verhaal is mooi verteld, maar Erwin Mortier weet van zijn proza poëzie te maken. Over elk woord en elke zin is nagedacht en hij weet aan de gewoonste dingen een prachtige zinswending te geven.

Vrouwen. In hun woorden zinderde altijd zoveel meer dan bij mannen. Ze smeerden kleuren op hun wangen en spoten de lucht van de meiklokjes onder hun oksels. Bij de kapper zaten ze met stalen helmen op hun hoofd als amazones op verchroomde stoelen, hun ogen dichtgeknepen, als die van slapende katten op een vensterbank, tot hun krullen dampten, en ze mengden als toverkollen rare stoffen in het eten. (p.98)

Waarom verbranden we altijd brieven wanneer we geschiedenis willen herschrijven of er gaten in schroeien, en waarom gooien we zo zelden foto’s weg? Al die taferelen, feesten, uitjes, doordeweekse kiekjes, al die schilfers licht die de sluiter met een droge klik van de tijd heeft afgesneden. Al die gestalten, jong en oud, nog onbeschreven of gegroefd, en al dat gewoel, gelach, dat grienen, dromen, staren, waarom zou het minder verraden dan wat in inkt op papier is gestold. (p. 163)

[Mandy · Rating 3 out of 5]

This is a book I admired rather than actually enjoyed. It’s beautifully written, well-constructed, perceptive and with evocative descriptions. It's a coming-of-age story about a young boy, Joris, growing up in a small rural Flemish-speaking community in Belgium. His father is dead and his mother, for reasons that remain unclear to the reader and Joris himself, has abandoned him to live in Spain. His aunt and uncle who have taken him in are affectionate and well-meaning, but rather inarticulate, and offer no answer’s to his unasked but troubling questions. Joris has to construct his past mainly from overheard scraps of conversation and the few photographs available to him. The narrative is episodic, more a series of vignettes than a sustained storyline, and the book is an exploration of memory and identity, loss and love. But elegiac as it is, a gentle and tender tale, I couldn’t fully engage with Joris, and remained on the outside looking in.

[Dirk Vedder · Rating 4 out of 5]

Prachtig geschreven klein verhaal over een het wel en wee van een opgroeiende jongen in een Vlaams dorp, maar niet zo alles opslokkend als zijn roman Godenslaap. Voor wie van mooie taal houdt een must.

[Ammeke · Rating 4 out of 5]

Een beschrijving van licht, zo is dit boek me bij gebleven.

[Vic Van · Rating 4 out of 5]

A poetic, funny, moving, nostalgic, and touching story.