آنتونیو گرامشی سالهای آخر عمر خود را در زندان سیاسی موسولینی به سر برد و در این دوران حاصل اندیشههای خود را در ۳۳ دفترچه به رشته تحریر درآورد که شامل مباحثی در تحلیل و تعلیل تاریخ ایتالیا، جزماندیشی در مارکسیسم، نقش جامعهی مدنی و ماهیت ایدئولوژی بورژوایی، ظهور فاشیسم در ایتالیا و استراتژی و تاکتیک مبارزاتی است. سرانجام در سال ۱۹۳۷ شرایط سخت زندان و ضعف جسمانی او را در بیمارستان زندان از پا در آورد. یادداشتهای او به تمهید خواهر زنش از زندان خارج شد و بیشتر آن در سالهای پس از جنگ جهانی دوم به چاپ رسید. این کتاب ترجمه بخشی از یادداشتهای گرامشی است که حول مسئلهی شرایط تاریخی، سرشت و پایگاه اجتماعی و بنیادهای فکری و فلسفی پدیدهی فاشیسم متمرکز شده است. مفهوم جامعه مدنی به عنوان کلیت پیچیده و پویندهای از نهادها و روابط و تشکیلات و سنن خصوصی و عمومی که بین دولت و ابزار قهریه و فانونی آن از یک سو، و زیربنای اقتصادی از سوی دیگر، قرار دارد، مورد توجه خاص گرامشی بوده است. [از مقدمه مترجم] این کتاب ترجمه گزیدهای است از: Selections from the Prison Notebooks
Antonio Francesco Gramsci was an Italian Marxist philosopher, linguist, journalist, writer, and politician. He wrote on philosophy, political theory, sociology, history, and linguistics. He was a founding member and one-time leader of the Italian Communist Party. A vocal critic of Benito Mussolini and fascism, he was imprisoned in 1926, where he remained until his death in 1937.
During his imprisonment, Gramsci wrote more than 30 notebooks and 3,000 pages of history and analysis. His Prison Notebooks are considered a highly original contribution to 20th-century political theory. Gramsci drew insights from varying sources — not only other Marxists but also thinkers such as Niccolò Machiavelli, Vilfredo Pareto, Georges Sorel, and Benedetto Croce. The notebooks cover a wide range of topics, including the history of Italy and Italian nationalism, the French Revolution, fascism, Taylorism and Fordism, civil society, the state, historical materialism, folklore, religion, and high and popular culture. Gramsci is best known for his theory of cultural hegemony, which describes how the state and ruling capitalist class — the bourgeoisie — use cultural institutions to maintain wealth and power in capitalist societies. In Gramsci's view, the bourgeoisie develops a hegemonic culture using ideology rather than violence, economic force, or coercion. He also attempted to break from the economic determinism of orthodox Marxist thought, and so is sometimes described as a neo-Marxist. He held a humanistic understanding of Marxism, seeing it as a philosophy of praxis and an absolute historicism that transcends traditional materialism and traditional idealism.
۲۱ آنگاه که آدمیان به قدرت خود پی برند و به مسئولیت و ارزش خود آگاهی یابند، دیگر به این عذاب تن خواهند داد که کسی دیگر بخواهد اراده اش را بر آنان تحمیل کند. و ادعا کند که حق دارد بر کردار و گندارشان نظارت داشته باشد... کسانی که بنا به طبیعت خود ریاکار و نادرستند، آشکارا نمی گویند "می خواهم فتح کنم تا به انهدام بگردازم: بلکه می گویند: "می خواهم فتح کنم تا تمدن بخشم" ... چنین است که تمدن بجای گسترش و پیشرفت بیشتر، درجا زده است. چنین است که نژادهایی از مردمان نجیب و هوشمند نابود شده اند یا در حال نابودی اند
کتاب «دولت و جامعه مدنی» به روشنی تلاش نظری متفکری در بستری مسائل اجتماعی خود و فراروی از آن با فاصله گذاری با آنان است؛ فاصله گذاری ای که قطعا به واسطه شرایط فیزیکی زندان فراهم گردیده است. کتاب در عین حالی که از مسائل اجتماعی خود روایت می کنند و در گوشه و کنار به نوشته های مجلات و نشریات می پردازد، به فراسوی آنان می رود و از اصلی ترین وجوه دولت های مدرن و نقش جامعه مدنی در فرازها و فرودهای آن پرده بر می دارد. تمایزی که گرامشی بین شرق و غرب جهان قائل می شود و تفاوت هایی که در استراتژی لازم جهت پیشبرد تحقق جامعه سوسیالیستی پیگیی می کند زمینه ای می شود برای شکستن بسیاری از فرایندهایی که مارکسیسم به طور خاص فرض می گرفت باید به صورت قطعی برای تغییر جوامع پیش آید و دگرگونی در کل ساختار نظریه اجتماعی مدرن تا بتواند بر وجه قیاس ناپذیری فرهنگ ها صحه گذارد؛ اینچنین است که نقش گرامشی انقلابی و رادیکال خصوصاً در مطالعات فرهنگی فانتزی و بورژوایی حائز اهمیت می شود. آن چیزی که در نهایت می توان از آن سخن گفت تاثیر بی بدیل مفتکران مارکسیستی در بسط و تعین جامعه شناسی به طور کلی گرفت: افرادی که آموخته بودند بیاندیشند و در همان حال عمل نمایند و وزن تفکرات نظری خویش را با حداقل فاصله در عمل بیازمایند. براین اساس تاریخ مارکسیسم برای از سوی عملی برای اکتیویستی کتمان ناپذیر است از سوی نظری برای هر جامعه شناسی لازم.