Somberman brengt noodgedwongen zijn dagen in ledigheid door. Het warenhuis waar hij jarenlang een rustige baan had is failliet. Sombermans vrouw Bezig heeft wel werk, waardoor hun levens steeds meer uit elkaar lopen. Sombermans enige vriend is de bescheiden dagdromer Domoor, die bij Bezig niet erg in de smaak valt. Voelt zij meer voor de nachtbrakende barkeeper Harry? in het café komt Somberman in aanraking met het barmeisje Soeza, de actievoerende Lubbe en later de artistieke Professor Knoert. Zij tonen hem ieder een andere kant van het leven. Tenslotte komt Somberman tot de daad die de geschiedenis zal ingaan als Sombermans actie.
Dit tragisch-komische verhaal herlezen in juli '22 na het overlijden van Campert. Extra genoten van Camperts 'to-the-point'-taal en mooie zinnen als: Steeds op zoek naar de schoonheid die, als je denkt haar gevonden te hebben, haar masker afneemt zodat haar ware geschonden gelaat zichtbaar wordt, te gruwelijk om aan te zien. Regelmatig lees ik de column van Remco Campert in de rubriek ‘Dag in Dag uit’ in de Volkskrant. In deze column wordt de figuur Somberman uit het Boekenweekgeschenk van 1985 nieuw leven ingeblazen. Dat stond nog ongelezen in m’n kast. Dus vandaar…
En het viel zeker niet tegen. Een heel behoorlijk Boekenweekgeschenk.
Somberman weet zich sinds zijn ontslag geen raad met zijn leven. Maar hij die helemaal niet van actievoerders houdt: ‘opgeschoten jongens en meisjes die onder het mom van idealistisch gemotiveerd te zijn hele wijken op stelten zetten’ raakt toch betrokken bij een actie om het Warenhuis (zijn vroegere werkplek) te bezetten. Vanwege het gevoel dat hij dan tenminste iets doet met zijn boosheid en onvrede. Helaas laten ook de ‘revolutionairen’ Somberman in de steek. Maar… z’n actie heeft-ie toch maar gemaakt!
? Ik zocht nog een tussendoortje, dat al een tijd in mijn boekenkast lag en dat ik ooit al een keer gelezen had, maar niet meer wist hoe het verhaal ging en wat ik ervan vond. 🤔Het verhaaltje met de sfeer van een Amsterdamse bar boeide me meer dan verwacht. De schrijfstijl met verschillende perspectieven was zeker aardig. Een zeker aardig boekenweekgeschenk dus. MW17/8/24
Campert heeft hiermee een mooi boekenweekgeschenk geschreven. Het kan zijn dat sommige bewoordingen wat gedateerd aandoen, dat doet er niet aan af dat Campert de ogenschijnlijke voortkabbeling van het verhaal daar waar nodig doet opleven of aanwakkert tot in een hoge versnelling. Daardoor en door de vaak verrassende soms scherpe observaties van het kleine, komt hier het grote geheel helder en overtuigend tot zijn recht.
Leuke vertelling over de tijd van het verschenen boek, met een beetje kinderlijke tendens om alles wat wringt enigszins onder het tapijt te schuiven. Natuurlijk een groot stylist, maar dit is broodwerk.
Eerste keer gelezen op de middelbare school, ik herinnerde me flarden. Nu 35 jaar later ervaar ik het als een tragikomedie met herkenbare aspecten. Het Warenhuis bijv dat is letterlijk de oude V&D hier in de stad. Een klein pareltje.
De zinnen van Campert vind ik mooi. Niet zo'n spetterend verhaal verder. Vooral ergerlijk hoe een anders redelijk onvoorspelbare afronding van het verhaal wordt vooraangekondigd door de omslagafbeelding...
This entire review has been hidden because of spoilers.
Ik lees de verzameling boekenweekgeschenken, geërfd van mijn vader, van oud (1939) naar nu.
Boekenweekgeschenk 1985 Je kunt het je al bijna niet meer voorstellen: enorme werkeloosheid begin jaren '80. In die situatie vegeteert Somberman tot hij in actie komt.
24 jaar scheiden 'Het leven is vurrukkulluk' en 'Somberman's actie' en intussen hebben de verwachtingsvolle twintigers van de zonnige vroege jaren zestig plaatsgemaakt voor werkeloze veertigers/vijftigers in de donkere jaren tachtig, een tijdperk van krakers, protestacties, rellen en bezuinigingen.
Deze korte roman concentreert zich op Somberman, een werkeloze administratief medewerker, die ergerlijk lethargisch en doelloos zijn leven leidt. Het contrast met zijn nog wel werkende vriendin Bezig kon niet groter zijn en Campert is op zijn best wannneer hij de pijnlijke consequenties voor hun huwelijk beschrijft.
Helaas waaiert Campert ook in dit boekje meer uit dan goed is en zo lezen we een totaal overbodige flashback van een jonge Somberman die spijbelt en hoofdstukken over Sombermans ex-collega Domoor, die voor het verhaal volstrekt irrelevant zijn. De vignetnamen van de personages helpen ook niet en zo bekruipt het gevoel dat zo'n dun boekje toch nog te dik is, Camperts heldere, compacte en doeltreffende zinnen ten spijt.
Het hoofdpersonage deed me wat denken aan de hoofdpersonage uit Tirza en bij wijle aan Archibald Strohalm van Harry Mulish. Gewone mensen uit de realiteit van hun bestaan, werk, gerukt met desastreuze gevolgen. De scherpe beschrijvingen van de hoofdpersonages waarin hij inzoomt op een beperkt aspect van hun karakter maakt dit boek heel erg sterk. Hierdoor maakt hij geen parodie van het lijden van deze gewone mensen maar zet het juist sterker in de verf. Sociaal bewogen en maatschappij kritisch boek zonder geitenwollensokken. Nuchtere Hollander , Ik mag hem wel Remco Campert
Misschien voelt hij zich wel het meeste thuis in het gebied tussen droom en actie. Zo kan hij altijd denken dat de actie vlak voor hem ligt. Hij hoeft maar een stap te doen en hij is op weg. (p. 33)
Een dame valt nooit. Ze gaat hoogstens even op de grond zitten om de boel beter te kunnen overzien. (p. 59)
Het heeft voor ons geen zin om gebruik van je diensten te maken als je er niet achter staat. Anders doen we het zonder jou. Maar bedenk één ding: er is al genoeg zonder jou gebeurd. (p. 69)