Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια

Η τριλογία του πολέμου #2

by Stratis Myrivilis, Στρατής Μυριβήλης

Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» το 1931-1932. Σε βιβλίο κυκλοφόρησε το 1933. Αποτελεί συνέχεια του μυθιστορήματος Η ζωή εν τάφω.

Θέμα του είναι η περίοδος 1917-1922 και οι συνέπειες του πολέμου για τους ήρωές του. Ο Λεωνής Δρίβας γυρίζει από τον πόλεμο της Μικρασίας στη Μυτιλήνη, και δοκιμάζεται από τον έρωτα για τη δασκάλα Σαπφώ, χήρα του φίλου του που σκοτώθηκε από τη μια πλευρά, ενώ από την άλλη του δημιουργεί αναστολές ο σεβασμός που τρέφει στη μνήμη του.

Ο συγγραφέας δίνει έμφαση στη φρίκη του πολέμου, η οποία, ενώ λειτουργεί ως αντίδραση εναντίον του αρχικά, κάποια στιγμή γίνεται αυτοσκοπός.

Οι κριτικοί ήταν διχασμένοι απέναντι στο έργο. Αλλά εκτιμήθηκε ιδιαίτερα ως ηθογραφία.

Genres: Classics, Fiction, Literature, Romance, Audiobook, Historical Fiction, War

360 pages, Paperback

First published January 1, 1932

About the author

Stratis Myrivilis was a major figure in the literary history of 20th Century Greece. He wrote mostly fiction: novels, novellas, and short stories.

Reviews

[Steve]

Nota Bene: I have combined the reviews of two closely related novels by the same author into one. If you've read the one review, then you've read the other.


Efstratios Stamatopoulos (1890-1969) - Stratis Myrivilis was his nom de plume- has been described by some Greek critics as the first modern (i.e. since the War of Independence of the 1820's) Greek novelist who could stand beside any other European novelist without fear of embarrassment. After reading all three of his novels, Life in the Tomb (1923-24/30), The School Mistress with Golden Eyes (1933) and The Mermaid Madonna (1949), it is clear that Myrivilis did not have the scope of an author like Thomas Mann(*) and, since he wrote canonical realist novels, did not introduce innovations of style and form like Virginia Woolf and James Joyce did. But I am indeed impressed with his insight into his characters (and his readers), with his poetic sensibility and excellent prose, with his clear grasp of both the beauty and the horror of life, with his ability to see through, very early, the illusions spun by the various political currents of his time. Nor is his scope at all negligible, for each of the three novels, though clearly sharing a common sensibility, is quite different from the others, and together they encompass a great deal of human experience.

I have set certain aspects of the context of Stamatopoulos' life in my review of Life in the Tomb. So suffice it to say here that he not only fought in the First Balkan War and in World War I, but he served in the subsequent Asia Minor campaign of 1919-1922 which was so disastrous for the Greeks (see my review of Michael Llewelly Smith's Ionian Vision for background on this campaign). Both The School Mistress with Golden Eyes and The Mermaid Madonna deal with some of the many consequences of the Asia Minor Catastrophe, as the Greeks call it.

The protagonist, Leonis, of The School Mistress with Golden Eyes is clearly Stamatopoulos' alter ego, a native of Lesbos and a sensitive and disillusioned junior officer who served in WWI and in Asia Minor and was seriously wounded in the leg. He returns to Lesbos traumatized by his experiences on the front and in the military hospital where he shared a room with another junior officer who was slowly and excruciatingly dying of gangrene poisoning. Leonis bonds with his fellow sufferer and tries to ease his suffering. In extremis the dying man commissions Leonis with the task of conveying his most private and valuable possessions to his young wife. Stunned by the widow's beauty and poise - and by other matters I won't disclose - Leonis tries everything he can think of not to fall in love with her. He also must deal with his ghosts from the wars, which have left him embittered and hollowed out. On the side, the reader is treated to a very amusing portrait of provincial Lesbian society, as well as detailed evocation of Lesbos' many beauties. Life in the Tomb, as befits what is supposed to be a war journal, is episodic and meandering, but The School Mistress with Golden Eyes is a very tightly constructed, multi-faceted novel.(**)

Though written much later, The Mermaid Madonna is also set on Lesbos directly after the Catastrophe, but this time Stamatopoulos' focus is on the Greek refugees forced out of Anatolia in 1922 - hundreds of thousands of them, most with nothing but the clothes on their backs, all badly traumatized - who must now find a place for themselves among people who speak another dialect of Greek, have different customs, and with whom tensions inevitably rise. The ones who settle in provincial Lesbos (instead of in the capital Mytilini) are simple, proud and religious fishermen whose stubbornness, nay pigheadedness would try the patience of the saints.

Unlike the characters in The School Mistress with Golden Eyes, who were finely drawn, distinct and very credible, the vast cast of characters in The Mermaid Madonna is hugely colorful and a bit larger than life, and the tone of the prose hints of that of folk tales told around village tables (that is, if the storyteller were unusually sensitive and sophisticated). Presenting a twenty year pageant of life in a fishing village with a soupçon of early magical realism, Myrivilis is unsparing in his portrayal of its expected narrowness - the superstition, ignorance, and envy of the villagers - but also generous in his portrait of the better side of the villagers - their homespun wisdom (particularly in the persons of old Aunt Permahoula and the doctor), their steadfastness and endurance.

The centerpiece of the story is a remarkable baby, girl, then young woman, Smaragthi - named after the unusual tint of her eyes - about whom stories of the supernatural are spun and for whom many of the the men of the village develop an obsessive love-hate. With this character Myrivilis probes the rigidity of gender roles in such a society and illustrates the maxim "the nail that sticks out must be hammered down." But Myrivilis did not write sociology nor, explicitly, societal criticism. He gave us a wide panorama view of a narrow setting which opens up through the underground channels of our common human weaknesses and strengths to a panorama of the most basic aspects of human life.

After the necessarily lugubrious and bitter Life in the Tomb and the quite understandable bitterness and self-torment of The Schoolmistress With Golden Eyes, this beautifully written, colorful and very human story of life re-establishing itself after disaster is most welcome. Some books one re-reads in order to unfold their secrets, others just for the sheer pleasure of it. The Mermaid Madonna will be one of the latter.(***)


(*) But then few do.

(**) Kudos to Philip Sherrard, the translator.

(***) Again, kudos to Abbott Rick, the translator.

Rating

http://leopard.booklikes.com/post/107...

[Stratos · Rating 4 out of 5]

Το κλασικό βιβλίο του Μυριβήλη που με δραματικό τρόπο αποτυπώνει άλλη μια ιστορία από την Λέσβο. Ο Μυριβήλης, όντας δημοσιογράφος, είχε το δικό του τρόπο να μεταφέρει στις σελίδες ενός βιβλίου τον παλμό των νησιωτών

[Dionisis Karachalios · Rating 5 out of 5]

Ένα βιβλίο που μυρίζει Ελλάδα.Γεμάτο νησιώτικη αύρα,γεμάτο από ελληνικό φως,από μαγικές θαλασσινές εικόνες.Μια πανέμορφη φύση από ειδυλλιακά τοπία που ζωγραφίζονται σαν σμίγουν θάλασσα και το πράσινο,αποτελούν το εξιδανικευμένο σκηνικό του έργου,ένα έργο εξίσου μεγάλο όσο και το πρώτο.
Εδώ ο Σ.Μυριβήλης εκτός από το αριστουργηματικό θα έλεγα τρόπο που μας περιγράφει τις ανθρώπινες σχέσεις,σε μια κοινωνία πολύ κλειστή από απόμακρους ανθρώπους όπου δεν υπάρχει ένωση,κυριαρχώντας η σκληρότητα και η αθλιότητα.Ο αγαπητός συγγραφέας μας αποσαφηνίζει και μας προσφέρει μια ευρεία εικόνα των εσωτερικών εγνοίων που έχουν οι άνθρωποι βιώσει μετά το πόλεμο.

Στα του ήρωα,ο ψυχικός αγώνας και το δράμα που βιώσε,αφού πρώτα έζησε την αγωνία,τη δυστυχία στο πετσί του και τη φρίκη του πολέμου,γυρίζει στον τόπο του και προσπαθεί να προσαρμοστεί στη πάλι όσο γίνεται ειρηνική ζωή.Εδώ δίνει μια μάχη ακόμα,δοκιμάζεται και παλεύει ανάμεσα στον έρωτα για την όμορφη δασκάλα και στο ηθικό χρέος που νιώθει απέναντι στη μνήμη του νεκρού φίλου του,τον οποίο νιώθει πανταχού παρούσα.Ο σεβασμός που τρέφει στο νεκρό,σε όλα αυτά που βίωσαν και εκμυστηρεύτηκαν,του δημιουργεί αναστολές,διότι εκτός από ιδιαίτερα συναισθηματικός φαινομενικά είναι και δίκαιος.

Στο τέλος,σ’αυτή τη μάχη νικητής είθε να είναι ο έρωτας.Δύο ΕΓΩ που έλκονταν παράφορα,δύο εγώ που πάλευαν υπερκόσμια-συγκρατημένα.Είναι ο πόνος και η χαρά που θα ενώσει ψυχές και κορμιά σε έναν τρελό χορό πάθους στήνοντας θριαμβευτικά τη σημαία της νέας ζωής πάνω από τους ξανθησμένους τάφους.

Έρχεται σύντομα το τρίτο και τελευταίο Παναγία η γοργόνα.

[Chris_P · Rating 5 out of 5]

Αρχίζοντας το βιβλίο φοβόμουν λίγο είναι η αλήθεια, καθώς είχα πολλά χρόνια να διαβάσω κλασσική ελληνική λογοτεχνία. Λίγο αυτό, λίγο και οι ιδιοματισμοί του συγγραφέα, είχα τις επιφυλάξεις μου. Έπεσα τραγικά έξω!

Η γραφή του Μυριβήλη είναι τρομερά λυρική, σχεδόν ποιητική. Τα θέματα δε, με τα οποία καταπιάνεται εδώ, είναι με κάποιο τρόπο πολύ επίκαιρα. Οι χαρακτήρες αναπτύσσονται υποδειγματικά. Ο κεντρικός πρωταγωνιστής (με τον οποίο η ταύτιση ήταν αναπόφευκτη), δεν διστάζει να γίνει αντι-πρωταγωνιστής πολλές φορές. Βαθειά συγκινητικό, ωμά συγκλονιστικό σε σημεία και σε κάθε περίπτωση διαχρονικό. Με μια λέξη αριστουργηματικό!

[Elisavet · Rating 4 out of 5]

Ολοκληρωμένοι χαρακτήρες και πολύ δυνατές περιγραφές. Είναι στο σύνολο του ενα πολύπλευρο μυθιστόρημα, έντονα παρασταστικό που διαπραγματεύεται πολλαπλά ζητήματα, από την καθημερινότητα στο χωριό, τη φιλία και τον έρωτα μέχρι έννοιες όπως ο πόλεμος και ο κομμουνισμός. Μου άρεσε ιδιαίτερα ο ρόλος της φύσης και των ζώων στην περιγραφή των καταστάσεων, ειδικά στο τέλος. Κατά την άποψή μου πρόκειται για ένα βιβλίο απλό αλλά καθόλου απλοϊκό, χαρακτηριστικό παράδειγμα της "δύναμης" της ελληνικής πεζογραφίας.

[Mariana · Rating 5 out of 5]

Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια ανήκει σε εκείνη την κατηγορία βιβλίων που είχα αφήσει στη μέση για διάφορους λόγους. Σήμερα το καλοκαίρι πηγαίνοντας στο πατρικό μου αποφάσισα να διαβάσω βιβλία αυτής της κατηγορίας. Ξεκίνησα με τον Ξενόπουλο και σύντομα ήρθε η σειρά του βιβλίου του Στρατή Μυριβήλη. Θυμάμαι πολύ καλά το πώς έφτασε στα χέρια μου το συγκεκριμένο έργο. Σαν να έζησα τη συγκεκριμένη σκηνή χθες θυμάμαι τα λόγια του βιβλιοπώλη όταν είδε τι είχα επιλέξει να αγοράσω.. ’’Γιατί δεν διαλέγεις κάτι άλλο? κάτι πιο κοντά στα ενδιαφέροντά σου??’’ Την ίδια γνώμη θυμάμαι να έχει και ο πατέρας μου που με είχε συνοδέψει στο βιβλιοπωλείο αλλά εγώ ήθελα να πάρω αυτό και μόνο αυτό το βιβλίο. Ήμουν τότε 12 χρονών και πήγαινα πρώτη γυμνασίου. Ξέρετε όμως γιατί ήθελα να πάρω το συγκεκριμένο βιβλίο?? Γιατί ο τίτλος του με παρέπεμπε στην ταινία με πρωταγωνιστές την Αλίκη Βουγιουκλάκη και τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά!! Ναι ναι είναι αλήθεια! Γελάω και εγώ η ίδια τώρα που το θυμάμαι και ντρέπομαι και λιγάκι αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα... Εγώ μεγάλωσα με τις ελληνικές ταινίες και αγαπούσα πολύ την Βουγιουκλάκη και λάτρευα την παραπάνω ταινία μαζί με Το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο και το Η αρχόντισσα και το παλικάρι. Α��τές τις τρεις ταινίες μπορούσα να τις βλέπω και κάθε μέρα χωρίς να κουράζομαι και ας είχα μάθει απ’ έξω τα λόγια και τις σκηνές. Αυτή η μανία μου έφυγε όταν πήγα στο Λύκειο. Τέλος πάντων εγώ το συγκεκριμένο βιβλίο δεν το επέλεξα ούτε για το εξώφυλλο ούτε για την περίληψη του ή τον συγγραφέα του το διάλεξα γιατί ο τίτλος παρέπεμπε στην ταινία της Βουγιουκλάκη. Βέβαια όπως αποδείχτηκε στη συνέχεια ο βιβλιοπώλης είχε δίκιο. Άλλα περίμενα να διαβάσω και άλλα διάβασα. Με το παιδικό μου μυαλό νόμιζα πως θα έβρισκα μια ιστορία παρόμοια με εκείνη της ταινίας τελικά γρήγορα απογοητεύτηκα.. θέλετε από τη δύσκολη για την ηλικία μου γλώσσα? τις λεπτομερέστατες περιγραφές και τις σκληρές σκηνές? ή για το ότι δεν καταλάβαινε τι ακριβώς συνέβαινε ? για όλα αυτά μάλλον πάντως το άφησα πριν φτάσω στη μέση το έβαλα στο ράφι της βιβλιοθήκης και γύρισα στα βιβλία με τις περιπέτειες. Στους γονείς μου δεν είπα τίποτα βέβαια περισσότερο από ντροπή νομίζω το είπα φέτος και γελάγαμε όλοι μαζί για αρκετή ώρα! Νομίζω ότι κανείς άλλος μετά από εμένα δεν διάβασε το βιβλίο εγώ ήμουν αυτή που το άφησα και εγώ ήμουν αυτή που το ξανάπιασε χρόνια μετά ως φοιτήτρια στο πανεπιστήμιο.. Με περίμενε υπομονετικά τόσα χρόνια του έδωσα τη λεγόμενη δεύτερη ευκαιρία και αυτή τη φορά δεν με απογοήτευσε στο ελάχιστο….

Η υπόθεση μας μεταφέρει στα χρόνια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή με τους πρόσφυγες να έρχονται στη χώρα με μια Ελλάδα να προσπαθεί να ξεπεράσει τη ντροπή της ήττας και να περιθάλψει τους στρατιώτες που σώθηκαν από την καταστροφή και έρχονταν πίσω. Επίκεντρο είναι ένα νησί του Αιγαίου η Λέσβος χρόνος ένα καλοκαίρι και πρωταγωνιστής ο Λεωνής Δρίβας. Ζωγράφος στο επάγγελμα και από τους ΄΄τυχερούς΄΄ στρατιώτες του πολέμου. Ο Λεωνής επιστρέφει στον τόπο του βρίσκει την αδερφή του την Ανδριανή τη μοναδική ζωντανή στενή συγγενή του και προσπαθεί να ξεπεράσει τις άσχημες αναμνήσεις του. Προσπαθεί τα βράδια να μην βλέπει εφιάλτες με νεκρά παιδιά και γυναίκες αλλά όνειρα σαν αυτά που έβλεπε πριν αλλάξει η ζωή του. Για αυτό αποφασίζουν μαζί με την αδερφή του να περάσουν το καλοκαίρι στο χωριό που μεγάλωσαν εκεί που έχουν μόνο ωραίες αναμνήσεις. Επιπλέον ο Λεωνής έχει και ένα σημαντικό χρέος να εκπληρώσει μια υπόσχεση που έδωσε σε έναν ετοιμοθάνατο φίλο του το Βρανά. Εκείνος πέθανε με το όνομα της γυναίκας του στο στόμα και τον όρκισε να της πάει τα προσωπικά του αντικείμενα και ο Λεωνής του το υποσχέθηκε. Έτσι ένα από τα πρώτα πράγματα που έκανε φτάνοντας στο χωριό ήταν να επισκεφτεί τη δασκάλα τη Σαπφώ. Και εκείνη η επίσκεψη θα τον σημαδέψει για πάντα. Μετά από αυτή την τυπική και σύντομη συνάντηση ο πρωταγωνιστής μας θα αρχίσει να παλεύει με τον ίδιο του τον εαυτό και την συνείδησή του με τις ηθικές του αξίες.. αρχίζει ‘’πόλεμος’’ ανάμεσα στη φιλία και στο πάθος. Ένα παράξενο ερωτικό τρίγωνο αναπτύσσεται στο νησί του Αιγαίου με πρωταγωνιστές έναν τραυματισμένο ψυχικά ζωγράφο μια καταπιεσμένη δασκάλα και το φάντασμα ενός νεκρού που στοιχειώνει τις ζωές και των δύο αυτών ανθρώπων.. Άραγε θα καταφέρουν να βρουν τη λύτρωση???

Εγώ δεν λατρεύω τις λεπτομερέστατες περιγραφές και βαριέμαι αφάνταστα όταν ολόκληρα κεφάλαια αφιερώνονται στις περιγραφές και της παραμικρής λεπτομέρειας ενός τόπου ή ενός πράγματος. Είναι λίγες οι φορές εκείνες που ευχαριστήθηκα βιβλία γεμάτα λεπτομέρειες που δεν είχαν να προσφέρουν κάτι στην ιστορία και δεν προχωρούσαν την υπόθεση. Θα πρέπει ο/η συγγραφέας να χειρίζεται πολύ καλά το λόγο, τη γλώσσα, να είναι μάστορας στην τέχνη της γραφής και της περιγραφής για να μην με κάνει να βαρεθώ και να μετρώ τις σελίδες που απομένουν μέχρι το τέλος. Ο Μυριβήλης με βεβαιότητα για εμένα ανήκει σε εκείνους τους λίγους συγγραφείς που ξέρουν να κερδίζουν την προσοχή των αναγνωστών τους να κεντρίζουν το ενδιαφέρον τους να τους κάνουν συμμέτοχους στην ιστορία τους να τους μπλέκουν στα προβλήματα των χαρακτήρων τους και να απολαμβάνουν τις περιγραφές τους!! Πολύ καλά λόγια θα μου πείτε, αποθεωτικά, αλλά ειλικρινά μου άρεσε πάρα πολύ αυτό που διάβασα απόλαυσα την ιστορία από την αρχή μέχρι το τέλος αγάπησα τον Λεωνή με τα χιλιάδες μειονεκτήματά του και όσον κι αν ακούγεται παράξενο ακόμα και σε μένα δεν με κούρασαν καθόλου οι περιγραφές δεν βαρέθηκα ούτε στιγμή!!! Για μένα τα πέντε αστεράκια είναι η βαθμολογία που αξίζει στη Δασκάλα με τα χρυσά μάτια... μέσα από τις σελίδες του βιβλίου ταξίδεψα και ένιωσα χιλιάδες συναισθήματα και συνάμα προβληματίστηκα και έμαθα.. .άρα από τη στιγμή που ισχύουν όλα αυτά όταν νιώθω έτσι είναι φυσικό να του δώσω αυτή βαθμολογία. Για μένα είναι ένα εξαιρετικό βιβλίο!!!!

Όπως είπα και παραπάνω το κύριο χαρακτηριστικό του είναι οι λεπτομερέστατες μη κουραστικές περιγραφές του. Στις σελίδες του θα βρεις περιγραφές για το νησί του Λεωνή-και του συγγραφέα- και νοερά θα μεταφερθείς στον τόπο αυτό. Θα μυρίσεις τη θάλασσα, θα φανταστείς αρκετά εύκολα την παραλία με τα βότσαλα θα γνωρίσεις το σπίτι των δύο αδερφών και εκείνο της δασκάλας. Οι περιγραφές του είναι γεμάτες ρεαλισμό με μια γλώσσα λυρική και ζωντανή. Ταξιδεύεις και μεταφέρεσαι σε άλλες εποχές και τόπους. Δεν περιορίζονται όμως οι περιγραφές του στο ειρηνικό και ήσυχο νησί της Λέσβου στις αρχικές του σελίδες θα βρεις αρκετά σκληρές πολεμικές περιγραφές. Ο συγγραφέας περιγράφει με ωμό και σκληρό ρεαλισμό τις συνέπειες του πολέμου τα δεινά και τον πόνο που προκαλεί. Ο Λεωνής έφυγε με το χαμόγελο στα χείλη και γεμάτος ελπίδες και γύρισε κατεστραμμένος με αναμνήσεις που θέλει όσο τίποτε στον κόσμο να ξεχάσει. Τα βράδια έχει μόνο εφιάλτες τα όνειρά του δεν είναι ήρεμα. Προσπαθεί να ζωγραφίσει ότι ζωγράφιζε και πριν τον πόλεμο και δεν μπορεί μόνο άσχημα πράγματα μπορεί να φτιάχνει. Η ψυχή του ψάχνει την ελπίδα και τη λύτρωση ψάχνει τρόπο να βγει από τη μαυρίλα. Αφορμή για να περιγράψει τις φρικαλεότητες του πολέμου ο ήρωας μας βρίσκει από τα προσωπικά αντικείμενα του Βρανά. Αυτά τον μεταφέρουν αυτόματα πίσω στο νοσοκομείο εκείνο που στάθηκε η αφορμή να γνωρίσει έναν φίλο και να συνδεθούν με έναν πολύ δυνατό δεσμό. Οι σκηνές στο νοσοκομείο και η παρακολούθηση ενός αναμενόμενου θανάτου είναι πολύ άγριες πολύ σκληρές και δυνατές αποκρουστικές και τρομαχτικές. Δεν είναι καθόλου εύκολο να διαβάζεις πως ένας άνθρωπος όλο ζωή και δύναμη εξουθενώνεται σιγά σιγά και στο τέλος σβήνει. Δεν είναι καθόλου εύκολο να διαβάζεις περιγραφές θανάτων άλλων ανθρώπων ή περιγραφές ασθενών που ούρλιαζαν στα χειρουργεία επειδή το αναισθητικό δεν ήταν αρκετό και δυνατό ή να διαβάζεις για ομαδικές ταφές ή για φέρετρα με μέσα το νεκρό και τα μέλη ενός άλλου άσχετου ανθρώπου. Δεν είναι εύκολο να διαβάζεις τις τελευταίες τραγικές σκηνές ενός χαρακτήρα που τον έχεις συμπαθήσει αν και έχεις κάποια αναπάντητα ερωτηματικά για εκείνον και τη σχέση του με τη γυναίκα του.. Στις σελίδες του βιβλίου λοιπόν θα βρείτε περιγραφές ενός ειρηνικού τόπου και περιγραφές πολέμου... πόλεμος και ειρήνη μπλέκονται και φυσικά αυτό που κερδίζει είναι η ειρήνη. Είναι καθαρά αντιπολεμικό το βιβλίο αυτό καταδικάζει με όλες του τις δυνάμεις ο συγγραφέας τον πόλεμο κι την τρέλα του. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία σε αυτό. Ίσως και να ήταν και αυτός ένας από τους λόγους που ο Μεταξάς απαγόρεψε την κυκλοφορία του στη δικτατορία του…

Αλλά δεν έχουμε μόνο περιγραφές τοπίων και του πολέμου. Ο συγγραφέας είναι εξαιρετικός και στην περιγραφή των βασικών του χαρακτήρων στα συναισθήματά τους και στις απόψεις τους. Παρουσιάζει με εξαιρετικό τρόπο πορτρέτα ανθρώπων εκείνης της εποχής. Βασικά στέκεται κυρίως στον ήρωα του τον Λεωνή και στην εσωτερική του πάλη από τότε που γνώρισε τη Σαπφώ. Εμμέσως μας παρουσιάζει και την πάλη της Σαπφούς. Και είναι καταπληκτική η στρατηγική που ακολουθεί ο συγγραφέας για να κερδίσει το ενδιαφέρον των αναγνωστών και να τους μπλέξει στην ιστορία. Στην αρχή μας παρουσιάζει μια δυνατή φιλιά με φόντο το λευκό δωμάτιο ενός νοσοκομείου και τον αργό θάνατο του Βρανά και όλο αυτό κλείνει με την υπόσχεση του Λεωνή. Κάνει τον αναγνώστη μέσα από την παρουσίαση των δύο αυτών χαρακτήρων να συμπαθήσει και τους δύο φίλους να τους εκτιμήσει να τους καταλάβει να στεναχωρηθεί με ότι περνάνε και να λυπηθεί με τον θάνατο του ενός. Και φυσικά να θαυμάσει την ισχυρή φιλιά που δημιουργήθηκε κάτω από τέτοιες συνθήκες. Και ξαφνικά ο Λεωνής βρίσκεται στο σπίτι της δασκάλας με σκοπό να εκπληρώσει την υπόσχεση του και ανατρέπονται όλα με τον κρυφό του έρωτα. Και δεν ξέρεις πως να νιώσεις ως αναγνώστης ποιόν να υποστηρίξεις και τίνος την πλευρά να πάρεις. Του Λεωνή? που παλεύει καθημερινά και κάνει τα πάντα για να ξεφύγει?? μέχρι και να μισήσει τη δασκάλα προσπαθεί! ή του Βρανά που του πρόσφερε τη φιλία του τον εμπιστεύθηκε και εκείνος τώρα του το ανταποδίδει όλο αυτό με το πάθος που αισθάνεται για τη γυναίκα του? Βέβαια οι αποκαλύψεις της Σαπφούς φυσικά και επηρεάζουν τον αναγνώστη υπέρ του Λεωνή αλλά για εμένα και αυτές οι αποκαλύψεις να μην υπήρχαν πάλι θα έκλινα προς τον Δρίβα. Εγώ όταν διαβάζω ιστορίες όπου δύο φίλοι τσακώνονται για μία γυναίκα θυμώνω πολύ και νευριάζω γιατί για μένα η φιλία είναι πιο πάνω από τον έρωτα και την αγάπη. Θα προτιμούσα να χάσω μια αγάπη από το να χάσω έναν φίλο. Αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση μιλάμε για έναν ζωντανό και έναν νεκρό φίλο. Ο Βρανάς καλώς ή κακώς δεν υπάρχει πια σε αυτόν τον κόσμο και ο Λεωνής δεν τον προδίδει αμέσως. Οι τύψεις που νιώθει για τα αισθήματά του είναι πολύ μεγάλες και παλεύει εναντίον του ίδιου του εαυτού κάνει τα πάντα για να ξεφύγει. Άλλα ο έρωτας είναι έρωτας. Η λύση που βρίσκει είναι η φυγή αλλά αυτό δεν σημαίνει και λύτρωση. Νομίζω ότι το τέλος που έδωσε ο συγγραφέας είναι το πιο σωστό οι δύο ζωντανοί λυτρώθηκαν το φάντασμα επέστρεψε εκεί που πρέπει να είναι και η ζωή νίκησε κατά κάποιο τρόπο τον θάνατο. Οι ζωντανοί με τους ζωντανούς και οι νεκροί με τους νεκρούς.. ακούγεται σκληρό αλλά έτσι είναι.. Φυσικά δεν νομίζω ότι οι δύο αυτοί κατέληξαν μαζί .Λυτρώθηκαν από το Βρανά αλλά η κοινωνία παραήταν συντηρητική για να δεχτεί κάτι τέτοιο. Και νομίζω ότι και αυτοί οι δύο ήταν συντηρητικοί για να το δεχτούν. Υπέκυψαν στο πάθος και στον έρωτα αλλά αν διαβάσετε το βιβλίο και το ψυχογράφημα του συγγραφέα θα δείτε ότι πρόκειται για δύο ανθρώπους που προσπαθούσαν να κινούνται με βάση τη λογική. Ειδικά ο Λεωνής. Η δασκάλα αφήνονταν πιο εύκολα ειδικά όταν νευρίαζε μ το σύστημα την κοινωνία κτλ αλλά και πάλι δεν θεωρώ ότι θα μπορούσε να αφεθεί τόσο αδιαφορώντας για τη γνώμη των άλλων. Λίγη σημασία έχει αυτό όμως δεν καταλήγουν όλοι οι έρωτες σε γάμους και χαρές. Το σημαντικό είναι η λύτρωση στο τέλος. Επίσης με το ψυχογράφημα στο Λεωνή βλέπουμε και πως αλλάζουν οι απόψεις του για τις γυναίκες τον έρωτα τη σχέση το πάθος και όλα αυτά. Ο χαρακτήρας αυτός πριν τη Σαπφώ δεν ήξερε τι σημαίνει αγάπη αληθινή εκτός των άλλων το καλοκαίρι εκείνο στο νησί του δίδαξε και αυτό…

Η κοινωνία του νησιού παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στο βιβλίο. Άνθρωποι συντηρητικοί που προσπαθούν να ξεπεράσουν την ντροπή του πολέμου και να συνεχίσουν άνθρωποι που θυμίζουν από μακριά ότι είναι Έλληνες. Υπάρχουν στοιχεία τους που τα συναντάς και στους σημερινούς Έλληνες στοιχεία που περνούν από γενιά σε γενιά. Κάποια από αυτά ευτυχώς που περνούν κάποια άλλα πάλι δεν θα έπρεπε να υπάρχουν. Οι κάτοικοι του νησιού συναντούν συχνά τον Λεωνή και μιλούν μαζί του και μάλιστα οι διάλογοι αυτοί τις περισσότερες φορές είναι γεμάτοι χιούμορ και αστεία. Έτσι ξεφεύγουμε λίγο από τη σκληρή μάχη που δίνει ο Λεωνής ξεχνιόμαστε για λίγο και γελάμε με τα αστεία και τα δηκτικά σχόλια του ήρωα προς τους κατοίκους. Που αυτοί τις περισσότερες φορές δεν καταλαβαίνουν την ειρωνεία των λόγων του.. Η πολιτική κατάσταση της χώρας παρουσιάζεται μέσα από αυτούς τους διαλόγους και επίσης βλέπουμε και τα τοπικά προβλήματα. Παρακολουθούμε τι σκέφτονται οι απλοί άνθρωποι για τον πόλεμο και την ειρήνη για τους αγωνιστές που χάθηκαν και για όσους επέστρεψαν ζωντανοί για την ήττα. Το κοινό χαρακτηριστικό πάντως των κατοίκων του νησιού είναι ο συντηρητισμός τους μπορεί να έχουν ένα σωρό διαφορές μεταξύ τους από πολιτικές μέχρι οικονομικές αλλά πρόκειται για συντηρητικούς ανθρώπους μέχρι το κόκκαλο που δεν θέλουν κανείς να τους πιάσει στο στόμα του για τον οποιοδήποτε λόγο. Το περιστατικό με την υπηρέτρια των νονών του Λεωνή είναι χαρακτηριστικό αυτού του συντηρητισμού…

Δύο σκηνές δεν πρόκειται να ξεχάσω.. την τελευταία όπου οι δύο ερωτευμένοι αφήνουν πίσω τις αναστολές τους και παραδίνονται στον έρωτά τους και στο πάθος τους έστω και για λίγο και το όνειρο του Λεωνή για τη Σαπφώ να κολυμπά στη θάλασσα. Δύο εξαιρετικά καλογραμμένες σκηνές χωρίς ακρότητες και χυδαιότητες που σκοπό έχουν μόνο να προκαλέσουν. Ο συγγραφέας αποδεικνύει ακόμα μια φορά το ταλέντο του και το πόσο καλός είναι σε αυτό που κάνει. Χωρίς να πλατειάζει και να κουράζει με τις περιγραφές του μας κάνει και εμάς μάρτυρες του ονείρου του Λεωνή και επίσης μας κάνει μάρτυρες και της στιγμής της λύτρωσης του. Της στιγμής που ξεφορτώνονται οριστικά το φάντασμα του Βρανά. Λέξεις όλο ζωντάνια, απλές, γλώσσα γοητευτική και αυθεντική περιγραφές ρεαλιστικές…. δύο σκηνές που συζητήθηκαν πολύ και έμειναν στην ιστορία και δικαίως θα έλεγα. Και εγώ αν έπρεπε να επιλέξω δύο σκηνές από το βιβλίο αυτές θα διάλεγα με πρώτη και καλύτερη τη σκηνή του τέλους…

Για μένα η δασκάλα με τα χρυσά μάτια ήταν ένα από τα καλύτερα βιβλία που διάβασα φέτος το καλοκαίρι. Ναι το παραδέχομαι στα 12 μου το είχα βρει βαρετό ακαταλαβίστικο και το είχα παρατήσει. Τώρα στα 20 μου το βρήκα εξαιρετικό. Λέτε στα 30 μου να μου συμβεί το ίδιο με βιβλία που τώρα τα βαθμολογώ με ένα αστεράκι? δεν ξέρω ανάλογα με τις εμπειρίες μου και τα πιστεύω μου. Θα δείξει.. πάντως το συγκεκριμένο βιβλίο για μένα αξίζει την ανώτερη βαθμολογία. Το απόλαυσα από την αρχή μέχρι το τέλος. Ήλπιζα ο συγγραφέας να δώσει το τέλος που έδωσε και να μην αφήσει ανεκπλήρωτο τον έρωτα αυτό. Για το τι έγινε στο μέλλον με τον Λεωνή και τη Σαπφώ δεν ξέρω και ειλικρινά δεν με νοιάζει. Με άλλα βιβλία κάθομαι και φαντάζομαι διάφορες σκηνές εδώ όμως δεν με νοιάζει. Για μένα ήταν σημαντικό που λυτρώθηκαν και έφυγε από πάνω τους η μαυρίλα και η σκιά του Βρανά. Από εκεί και πέρα το είπα και παραπάνω δεν καταλήγουν όλοι οι έρωτες στην εκκλησία... Να το διαβάσετε και να μην το παρατήσετε ακόμα κι αν νιώθετε πως κουράζεστε. Γρήγορα θα συνηθίσετε τη γλώσσα και το ύφος του συγγραφέα και εντάξει οι περιγραφές του είναι μαγευτικές. Σε παρασύρουν με απλά λόγια. Εξαιρετικό βιβλίο.. Χαίρομαι που υπάρχει στη βιβλιοθήκη μου!!!!

[Kyriaki · Rating 5 out of 5]

Ταξίδι στη Λέσβο, σε μια άλλη εποχή, σε άλλα ήθη και έθιμα, σε μια ιστορία που πιάνει δυο αντίθετα (ή και όχι) θέματα: τον πόλεμο και τον έρωτα.
Η γραφή του Μυριβήλη, όπως και κάνα-δυο άλλων Ελλήνων συγγραφέων, έχει για μένα μια ζεστασιά που δεν συγκρίνεται. Διαβάζοντάς τον νιώθω σαν να κολυμπάω στα ζεστά νερά του Αιγαίου το κατακαλόκαιρο.

[Maria Thomarey · Rating 5 out of 5]

Μα τι ωραίο, τι τρυφερό βιβλίο. Την υπέροχη γλώσσα. Αυτή η γλώσσα που ως νέα δημοτική τότε προσπαθούσε να βρει τη θέση της. Αλλά και την ήρωες την χαρακτήρες!, Την λεπτή κοινωνική κριτική, την λεπτή πολιτική κριτική και αισθητική κριτική.

[Cris · Rating 3 out of 5]

Cartea aceasta se afla in biblioteca parintilor mei de foarte multi ani si mereu am ocolit-o din simplul motiv ca era in acest format vechi, desi titlul ma atragea si ma determina sa-mi imaginez o povestioara melancolica despre un elev care impartaseste o iubire platonica invatatoarei sale.

Am profitat de aceasta provocare si am decis sa o citesc in aprilie, cand am si descoperit ca ceea ce-mi imaginam eu era departe de adevar. Cartea spune povestea pictorului Drivas Leonidas, care se intoarce de pe front, in frumoasa insula Lesbos si incearca sa se adapteze la consecintele pe care le are sfarsitul razboiului mondial asupra sa si a societatii provinciale grecesti.
Pe langa aceasta, el va avea misiunea ingrata de a o cauta pe Sapho, sotia camaradului sau, Stratis Vranas, care isi gaseste sfarsitul pe front, pentru a-i lasa bunurile sale materiale.

Aceasta frumoasa femeie, invatatoarea satului, "Contesa", cum o numeste intreaga comunitate rurala, se va dovedi a fi extrem de intriganta si imbietoare, cu un secret intunecat.

Am remarcat o bogatie a elementelor lirice si a descrierilor peisajelor elene, care m-au dus cu gandul la vara si la vacanta, dar aspectele razboiului, extrem de realiste si personajele secundare (in numar foarte mare) prin prezentarea lor, mi-au fracturat lectura, pe care o consider in final prea scurta pentru a dezvolta toate temele atinse de acest scriitor (razboi, iubire, segregare etnica, politica, familie, societatea elena).

Stratis Mirivillis a fost nominalizat de trei ori la Premiul Nobel (1960, 1962 si 1963) si a fost un mare oponent al regimului comunist, participand atat la Razboaiele Balcanice, cat si la Primul Razboi Mondial.

[Despoina Xr · Rating 4 out of 5]

Ένα πάρα πολύ ωραίο βιβλίο, απο έναν απο τους ωραιότερους συγγραφείς της γενιάς του. Το βιβλίο πραγματεύεται τον έρωτα μίας δασκάλα με τον φίλο του νεκρού συζύγου της, όμως μέσα υπάρχουν και πολλά στοιχεία για την ζωή των απλών ανθρώπων στην επαρχία την δεδομένη χρονική στιγμή, καθώς και διάφορα στοιχεία για το πωσ βίωναν οι απλοί φαντάροι τον πόλεμο. Είναι πολύ καλόγραμμένο και αρκετά ευανάγνωστο αν και έχει γραφτέι τον προηγούμενο αιώνα. Ο συγγραφέας διηγήται την ιστορία ως εξωτερικός αφηγητής, καθώς μέσα απο το ανάγνωσμα φαίνεται ότι δεν λαμβάνει μέρος στην δράση και εώς παντογνώστης αφηγητής, καθώς είναι σε θέση να γνωρίζει τα συναισθήματα και τις αντιδράσεις όλων των προσώπων.

[Stavroula · Rating 4 out of 5]

Myrivilis travels you back to Lesvos with his detailful description of the landmarks. There were moments that i felt being there with the main characters when they were walking next to the seaside, getting lost between the trees.

[Maria Papageorgiou · Rating 5 out of 5]

Ένας ύμνος στην Ειρήνη και την Αγάπη μέσα από τη λεπτομερή περιγραφή της φρίκης του πολέμου...

[Stil de scriitor · Rating 4 out of 5]

Recenzia completa aici:

https://www.stildescriitor.ro/2020/12...

[Katerina Koltsida · Rating 5 out of 5]

Ως έφηβη με είχε κουράσει
Ως μεσήλικη το εκτίμησα ιδιαίτερα

[Angeliki · Rating 4 out of 5]

Πολύ όμορφη γραφή. Λίγο αργό όμως και περίμενα λίγο παραπάνω από το τέλος. Μπορεί να έχει γραφτεί 100 χρόνια πριν σχεδόν αλλά είναι πολύ προσιτό. Η αφήγηση επίσης εξαιρετική.

[Despina Manetta · Rating 4 out of 5]

Αν και πρόκειται για ένα μυθιστόρημα του προηγούμενου αιώνα (εκδόθηκε το 1933) διαβάζοντας το, διαπίστωνα πόσο επίκαιρη είναι η θεματολογία του. Θίγονται ζητήματα που πάντα ήταν, είναι και θα είναι επίκαιρα. Πόλεμος, είρήνη, έρωτας, φιλία.

Πρωταγωνιστής είναι ο Δρίβας, ένας ζωγράφος, ο οποίος εθελοντικά πήρε μέρος στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και στην Μικρασιαστική Καταστροφή. Αρχικά περιγράφονται τα βιώματα του από το νοσκομείο στο Εσκί Σεχάρ και η δημιουργία σχέσεων με ένα συγχωριανό του, τον Βρανά, ο οποίος γίνεται ο καλύτερος του φίλος. Όμως ο Βρανάς δεν καταφέρνει να επιβιώσει και του αναθέτει το δύσκολο έργο της παράδοσης των προσωπικών του αντικειμένων στη σύζυγο του.

Επιστρέφοντας ο Δρίβας στο νησί του, τη Λέσβο περιγράφει την αναβίωση των φρικτών βιωμάτων του κατά τη διάρκεια του πολέμου καθώς και την απώλεια του αγαπημένου του φίλου. Τα οποία αντιτίθονται στην ηρεμία της ειρηνηικής διαβίωσης. Επίσης προβάλλονται η σπουδιαότητα των απλών, καθημερινών στιγμών, όπως η επαφή με τη φύση και τα αγαπημένα σου πρόσωπα.

"Οι μέρες του περνούσαν ευτυχισμένες, γιομάτες έντονη αίσθηση. Είχε ριχτεί με τα μούτρα στη δουλειά και αυτό τον χαροποιούσε. Η άρρωστη ψυχή του έκανε γρήγορα γρήγορα την ανάρρωση της εκεί, μέσα στο φώς, μέσα στο πράσινο και στο γαλάζιο. Οι εντυπώσεις του ήτανε φρέσκες, σα ν' άνοιγε για πρώτη φορά, παρθενικά, τα μάτια του μπροστά στο θέαμα του κόμσου. Ενός κόσμου πρωτόφαντου, που μόλις τώρα βγήκε από τα χέρια του Δημιουργού, φορτωμένος δροσιά, ομορφιά και θλίψη"

Με πολλή δεξιοτεχνία προβάλλεται η αξία της υγείας και πως η συνειδητοποίηση αυτού του αγαθού και η επιθυμία για ζωή μπορεί να μας κάνει αυτάρκεις. Σε αρκετά σημεία, ο λόγος είναι καθαρά αντιπολεμικός.

"Λοιπόν ποτέ εως τη μέρα που κρεβατώθηκα δεν συλλογίστηκα ούτε μια φορά: Είμαι γερός. Τα μπράτσα μου, τα πόδια μου είναι σα φτερά. Δε νοιώθω το βάρος του κορμιού μου. Κινούμαι στον αγέρα σαν αγέρας. Αυτό είναι η υγεία! Εσύ το σκέφτηκες καμιά φορά έτσι; Δηλάδη να σαι συνειδητά γερή;!.... Να αυτό είναι το μόνο καλό που αφήνει ο πόλεμος σε κείνους που του ξέφυγαν ζωντανοί και ασακάτευτοι. Τους δίνει την καταξίωση της ζωής... Και να συλλογιστεί κανείς πως είναι άνθρωποι που πέθαναν και δεν πήραν την είδηση πως εντωμεταξύ είχανε ζήγσει τόσα χρόνια γεροί!γεροί!γεροί!"
"Είναι λάθος πως οι σκοτωμένοι γυρεύουν για να απολυτρωθούν νεες ανθρωποσφαγές, νέα φονικά, νέες ατιμώσεις γυναικών, νέες θηρωδίες. Όχι...Οι νεκροί είναι στην ουσία του Θεού. Είναι χωρίς πάθη και φανατισμούς. Μαζί με τη σάρκα τους γδύθηκαν όλες τις χτηνωδίες της. Οι νεκροί δε πίνουν αίμα. πολύ περισσότερο δεν πίνουν αίμα των συναδέλφων τους. Κανένας πόλεμος δεν είναι για να φέρει καμιά ξόφληση. Ανοίγει μόνο νέες παρτίδες για ξόφληση. Αν οι σκοτωμένοι μας μπορούσαν ετούτη τη στιγμή να μιλήσουν, τα χλωμά τους χείλη θα σάλευαν μονάχα πάνω στο μεγάλο λόγο του Χριστού: "Αγαπάτε...Ειρήνη υμίν...Είστε οι πολλοί. Κάντε την αγάπη νόμο και βάλτε την να σας κυβερνήσει. Μόλις το θελήσετε θια γίνει."

Έχοντας ο ήρωας προσαρμοστεί στην καθημερινότητα του, αποφασίζει να συναντήσει τη γυναίκα του Βρανά για να της παραδώσει το δέμα από τον άνδρα της. Αυτή η νέα γνωριμία τον αναστατώνει, καθώς πρόκειται για μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, η οποία προκαλεί έντονες αντιδράσεις στην κλειστή κοινωνία του νησιού. Μέσα από την επαφή του με αυτό το πρόσωπο, όμως ανακαλύπτει και την δικία της αλήθεια και την ερωτεύεται. Με πολύ δεξιοτεχνία περιγράφει την εσωτερική του πάλλη, τις συγκρούσεις μεταξύ των πρέπει του και των θέλω του, καθώς πρόκειται για τη γυναίκα του φίλου του. Τελικά, μετά από πολλές προσπάθειες απόκρυψης των συναισθημάτων των πρωταγωνιστών, αυτά αναβλήζονται.

Συνοψίζοντας, αυτό το έργο μου άρεσε πολύ και θα το συνιστούσα ανεπιφύλακτα σε όλους.

[Rena · Rating 4 out of 5]

Το βιβλίο το αγόρασα με επιφύλαξη. Στην αρχή μου φάνηκε βαρετό και ήμουν έτοιμη να το παρατήσω, αλλά μετά το λάτρεψα. Ο έρωτας μεταξύ δύο περίφανων και δύσκολων ανθρώπων, τελικά υπερισχύει των καταστάσεων και των στερότυπων της εποχής μετά την μικρασιατική καταστροφή.

[Iouliapl · Rating 3 out of 5]

3,5 *

[Kyriakos Sorokkou]

Τον Μάιο του 2020 διάβασα με την καλή μου φίλη και σταθερή πλέον συναναγνώστρια, @thegirl.withthebook το πρώτο μυθιστόρημα του Στρατή Μυριβίλη Η ζωή εν τάφω.
Τον Ιούλιο της ίδιας χρονιάς βρήκα σε παλαιοβιβλιοπωλείο το τρίτο του μυθιστόρημα Η Παναγιά η γοργόνα και η φίλη μου στο Metabook την Δασκάλα.

Κάναμε Χριστουγεννιάτικη βιβλιοανταλλαγή: εγώ πήρα την Δασκάλα και εκείνη το Ζητείται Ελπίς και την Ιστορία Ενός Αιχμαλώτου.

Διαβάσαμε την Δασκάλα και την Γοργόνα τον φετινό Γενάρη που μαζί με την Ζωή δεν αποτελούν ακριβώς τριλογία αφου δεν αποτελούν μία ιστορία χωρισμένη σε τρία κομμάτια αλλά τρεις διαφορετικές με κοινό θέμα τον πόλεμο μέσα από τα μάτια του Έλληνα. Γι' αυτό εξάλλου ονομάζεται (de facto) Η Τριλογία του Πολέμου.


Η Ζωή εν Τάφω διαδραματίζεται στα χαρακώματα του Α'ΠΠ, που για τον συγγραφέα χαράκωμα και τάφος είναι ένα και το αυτό.
Η Δασκάλα και η Γοργόνα διαδραματίζονται στη Λέσβο αμέσως μετά την Μικρασιατική Καταστροφή.
Η Δασκάλα ασχολείται με την επιστροφή του ανθυπολοχαγού από τον πόλεμο πίσω στο χωριό του και η χρονική διάρκειά του δεν είναι πάνω από 2 χρόνια, συμπεριλαμβανομένων και των flashbacks στο στρατιωτικό νοσοκομείο στο Εσκι Σεχίρ.
Η Γοργόνα εστιάζεται στη νέα ζωή των μικρασιατών προσφύγων σε ένα ψαροχώρι του νησιού και έχει μεγαλύτερη διάρκεια, σχεδόν 20 χρόνια.


Πριν πάρω το βιβλίο ο τίτλος μου θύμισε ταινία της Βουγιουκλάκη και αυτό διότι όντως υπάρχει ταινία της με τίτλο Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά. Λόγω προβλήματος όμως που δημιουργήθηκε με τους κληρονόμους του συγγραφέα η λέξη ξανθά μπήκε στην θέση της λέξης χρυσά διότι έμοιαζε έτσι ο τίτλος με το βιβλίο του Μυριβίλη.

Το βιβλίο έγινε όμως σειρά το 1979 στην ΕΡΤ με τους Κάτια Δανδουλάκη και Γιάννη Φέρτη.

Βγάζει αρκετό άρωμα από Ελλάδα, Αιγαίο, ήλιο΄ τις νοσταλγικές εικόνες μιας παλιάς Ελλάδας κάτι που μου συνέβηκε και με την  αίθουσα του θρόνου.

Το τέλος όμως ήταν πολύ ανοιχτό για μείνω απολύτως ευχαριστημένος με το βιβλίο.
Φυσικά δε θέλω το συνηθισμένο κλειστό τέλος του «ζήσανε αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα» αλλά ούτε και να τελειώνει όπως εδώ, πριν καν τελειώσει η τελευταία σκηνή και να λέω: Αυτό ήταν;
Να ανυπομονώ να φτάσω στο τέλος για να δω πώς θα εξελιχθεί η σχέση των δύο πρωταγωνιστών και εκεί που πάει να γίνει μια αλλαγή, να πέφτει η ασφάλεια και Τέλος;
Με άλλα λόγια το μόνο κομμάτι του βιβλίου που δεν μου άρεσε.

Η σχέση των δύο πρωταγωνιστών μου θύμισε το Περηφάνια και Προκατάληψη της Τζέιν Όστεν όπου οι δύο πρωταγωνιστές απεχθάνονται και έχουν προκαταλήψεις ο ένας για τον άλλο μέχρι που όλα αλλάζουν.
Εκεί όμως που πάνε ν' αλλάξουν τελειώνει απότομα και το βιβλίο όπως προανέφερα.

Κατά τα άλλα ήταν μια απολαυστική ανάγνωση που με ταξίδεψε σε μια Ελλάδα μιας άλλης εποχής.

[Lou · Rating 5 out of 5]

*mild spoilers* The best non-slow burn that ever slow burned.

So I may have a penchant for WW1 literature. I may be forever fascinated by the idea of a "Great War;" I might have a thing for the intense and passionate bond that forms between brothers in arms; the bittersweet angst of having one foot in the grave and the other pressed softly on poppy-strewn grass; the heightened power of words when each could be your last.

(://drive.google.com/file/d/1gDagBGXwI0A6...)

Add a gripping love story, a pervasive motif of homoeroticism, and you've got yourself The Teacher with the Golden Eyes ; an intoxicating concoction with accords of raki and sea salt that is pure Myriveles Myriveles Myriveles.

This book truly has it all. During his service days, while still convalescing from his injuries at an army hospital, Leonis Drivas loses his best friend, Vranas, to a parasitic infection brought on by a grenade blast. When Drivas is discharged and sent back to his home island of Lesvos, he arrives not crushed by the trauma of war and disillusionment, but fortified with the newfound lust for life of a man reborn through a baptism of fire. Yet grief remains a dark knot on the embroidery of his life. On Lesvos, he meets Drivas' widow, Sappho, a school teacher, and begins hesitantly and awkwardly tumbling head-first into hopeless love with her. Drivas, Sappho, and a dead Vranas become enmeshed in a peculiar love triangle that brushes the thin veil separating life and death. And Sappho's golden eyes shed their light over all, recoloring a dark and somber narrative into a hagiography of pure love that glows profoundly bright.

Stratis is absolutely my favorite stylist of the written word. His prose flows as from a common Greek village-square fountain, and I want nothing but to fill pitchers and pitchers with his words and gorge myself till I'm drunk on his fluid morphology and ingenious sea metaphors. In The Teacher , his captivating idiolect takes you for a glide over Lesvos, cruising along the beaches, floating from olive tree to sycamore, alive with the poetic connotations of demotic love songs. The references to these, as well as to Papadiamandis' prose and Sappho's poetry all serve to chronicle a millennia-long history of Greek love literature, perfuming Myriveles' prose with a sweet-scented breath of pastoral eroticism.

Funny, scary, tear-jerking, awe-inspiring and full of "thalassolagneia" (or "sea-lust"), this novel was the perfect pick for me.

And if you like slow burns, homoerotic tension, and a sapphic landscape that pulses out from between the lines, this book might be the perfect pick for you too.


(and if it is, you can find it in Greek here -> https://www.are.na/block/39848764)

[Mengrelaos · Rating 4 out of 5]

4 αστέρια επειδή ξεκινάει το βιβλίο αργά, με πολλά κεφάλαια να καλύπτουν τον Βρανά στο θάλαμο. Επίσης, σε κάποια σημεία κάνει κοιλιά η εξιστόρηση, όπου ένα κεφάλαιο θα καλύπτει κάτι ενδιαφέρον από χρονογραφικη άποψη αλλά με αντικείμενο άσχετο με την όλη ιστορία.
Μια λεπτομέρεια: ο Ορυακας είναι παραφθορά του ρυαξ, ρυάκι. Δεν είναι κάποιο συγκεκριμένο ποτάμι με αυτό το όνομα.
Το πρώτο βιβλίο της "τριλογίας" το παράτησα, πλήρως αδιάφορο. Αυτό το δεύτερο σε έλκει να γυρίζεις τις σελίδες. Και ως ιστορία και έμμεσα ως χρονογράφημα, ρέουν οι λέξεις και η βραδυφλεγης σχέση της δασκάλας με τον Δρίβα κρατά το ενδιαφέρον αμείωτο.

[Teo Pavlidis · Rating 5 out of 5]

Αυτό το βιβλίο μυρίζει Ελλάδα. Αποτυπώνει πολύ καλά το ελληνικό νησιωτικό τοπίο, αλλά και την επαρχιακή ελληνική κοινωνία του μεσοπολέμου.
Προσωπικά (ίσως βλέποντας από τα μάτια του ανθρώπου του 2024) δεν βρήκα τον ήρωα, τον Λεωνή, ιδιαίτερα συμπαθή ή για να το θέσω καλύτερα μου έβγαλε την πίστη με τους ενδοιασμούς και τα πιστεύω του ως προς τους πόθους του!
ΟΜΩΣ, κατά κάποιο τρόπο ακριβώς εκεί είναι το νόημα αυτού του βιβλίου νομίζω, να κάνει τον αναγνώστη να θέλει απλά να σπρώξει τον ήρωα προς τον απαγορευμένο καρπό.

[Γιάννα Π. · Rating 5 out of 5]

Το βιβλίο με παρέσυρε με τα συναισθήματα και τις αναλυτικές περιγραφές που ένιωσα σαν να ήμουν και εγώ κάπου εκεί και να παρατηρούσα τους ήρωες. Ανατριχιαστικές και οι περιγραφές της ζωής και των σκέψεων των επιζώντων ενός πολέμου που δυστυχώς τις κουβαλούν μέσα τους μια ζωή και είναι πολυ δύσκολο να τις μοιραστούν με άλλους.
Τέλος, μας μεταδίδει με γλαφυρό τρόπο τον παλμό ενός έρωτα με ηθικά εμπόδια που ίσως σε μια άλλη σημερινή εποχή δεν θα υπήρχαν καν.

[Neondreamer · Rating 4 out of 5]

Η χρήση της γλώσσας από τον Μυριβήλλη είναι άπαιχτη. Με πόση ευγένεια γίνεται σαρκαστικός, λυρικός, ρομαντικός, σκληρός. Μοναδικό ταλέντο.

Στα του μυθιστορήματος, χωρίς να ναι κάτι που σε φέρνει στα άκρα από άποψη ιστορίας, οι περιγραφές του και το χτήσιμο των χαρακτήρων, το κάνει να μη μπορείς να το αφήσεις από τα χέρια σου. Ειδικά οι εκατό πρώτες σελίδες στο νοσοκομείο με τους 2 φαντάρους διαβάστηκαν με μια ανάσα.

[Nelly · Rating 3 out of 5]

Και σ' αυτό το έργο του είναι έκδηλη η τέχνη γραφής του Μυριβήλη, γεμάτη λυρισμό και αυθεντικά δυνατές περιγραφές. Δεν είναι όμως ένα βιβλίο που θα ξαναδιάβαζα. Κανένας από τους ήρωες δεν μου προκάλεσε συμπάθεια. Ίσως με απογοήτευσε, γιατί το διάβασα μετά την "Παναγιά τη Γοργόνα", που είναι ένα αριστούργημα και περίμενα κάτι αντίστοιχο.

[Electravox · Rating 4 out of 5]

Ένα κλασικό βιβλίο της Ελληνικής λογοτεχνίας που μου είχε ξεφύγει... ωραίος τρόπος γραφής, από την περιγραφή της συγκατοίκησης του Λεωνή με το Βρανά στο νοσοκομείο μέχρι τον... «απαγορευμένο» έρωτα... μέσα στη θάλασσα και την Ελληνική νησιωτική φύση!

[Anna · Rating 4 out of 5]

Υπέροχο βιβλίο.
Σε γυρνά με τον μοναδικό τρόπο του συγγραφέα σε μια άλλη εποχή, μακρινή ως προς τον χρόνο, αλλά απόλυτα κοντινή ως προς τα συναισθήματα και τις αντιδράσεις των ανθρώπων.
Το έχω διαβάσει δύο φορές μέχρι τώρα.
Μάλλον θα το ξανακάνω.

[Meriem Ptd · Rating 5 out of 5]

Σαπφώ και Λεωνής, ένα από τα πιο υπέροχα ζευγάρια της Νεοελληνικής λογοτεχνίας μας... Το ανοιχτό τέλος του παππού Στράτη, που αφήνει τον καθένα μας να φανταστεί ποια τύχη μπορεί να είχε αυτός ο έρωτας μετά την ολοκλήρωσή του, είναι για μένα το μεγαλύτερο ατού του βιβλίου...

[Dora · Rating 3 out of 5]

Στην αρχή ενθουσιάστηκα με την λογοτεχνική χροιά του βιβλίου αν κ ζοφερη στο πρώτο μέρος.
στην πορεία έγινε κλισέ και προς το τέλος αδίκησε τόσο το ειδύλλιο που ξενέρωσα τελείως.
3.5 άστρα για τις υπέροχες παρομοιωσεις!

[Paul Bentley · Rating 5 out of 5]

One of the all-time great love stories.