What do you think?
Rate this book
Het stenen bruidsbed
An alternative cover for this ISBN can be found here
Norman Corinth, een Amerikaanse tandarts, komt voor een congres in een Oostduitse stad. Het is geen willekeurige Amerikaan in een willekeurige stad: zij hebben iets met elkaar te maken. De stad bestaat niet meer. Corinth was in de oorlog. Hij bestaat nauwelijks. Zijn pogingen om de draad te vinden van hij weet niet welk verhaal, vormen de inhoud van deze roman, waarvan de achtergrond gevormd wordt door een der vreemdste landen die ooit in de wereldgeschiedenis hebben bestaan. Maar voor Corinth heeft deze actualiteit minder werkelijkheid dan het verleden, waarnaar hij op zoek is. "Ik ben een onder Agamemnon gesneuvelde griek, die nog leeft", zegt hij tot de 'Oostduitse' Hella, met wie hij een kortstondige verhouding heeft. Hierdoor, en door zijn ontmoeting met de 'Westduitser' Schneiderhahn, neemt het drama van zijn verwoeste leven twee dagen vorm aan.
Norman Corinth, een Amerikaanse tandarts, komt voor een congres in een Oostduitse stad. Het is geen willekeurige Amerikaan in een willekeurige stad: zij hebben iets met elkaar te maken. De stad bestaat niet meer. Corinth was in de oorlog. Hij bestaat nauwelijks. Zijn pogingen om de draad te vinden van hij weet niet welk verhaal, vormen de inhoud van deze roman, waarvan de achtergrond gevormd wordt door een der vreemdste landen die ooit in de wereldgeschiedenis hebben bestaan. Maar voor Corinth heeft deze actualiteit minder werkelijkheid dan het verleden, waarnaar hij op zoek is. "Ik ben een onder Agamemnon gesneuvelde griek, die nog leeft", zegt hij tot de 'Oostduitse' Hella, met wie hij een kortstondige verhouding heeft. Hierdoor, en door zijn ontmoeting met de 'Westduitser' Schneiderhahn, neemt het drama van zijn verwoeste leven twee dagen vorm aan.
219 pages, Paperback
First published June 1, 1959
48 people are currently reading
1086 people want to read
About the author
Harry Mulisch
140 books483 followersHarry Kurt Victor Mulisch along with W.F. Hermans and Gerard Reve, is considered one of the "Great Three" of Dutch postwar literature. He has written novels, plays, essays, poems, and philosophical reflections.
Mulisch was born in Haarlem and lived in Amsterdam since 1958, following the death of his father in 1957. Mulisch's father was from Austria-Hungary and emigrated to the Netherlands after the First World War. During the German occupation in World War II he worked for a German bank, which also dealt with confiscated Jewish assets. His mother, Alice Schwarz, was Jewish. Mulisch and his mother escaped transportation to a concentration camp thanks to Mulisch's father's collaboration with the Nazis. Due to the curious nature of his parents' positions, Mulisch has claimed that he is the Second World War.
A frequent theme in his work is the Second World War. His father had worked for the Germans during the war and went to prison for three years afterwards. As the war spanned most of Mulisch's formative phase, it had a defining influence on his life and work. In 1963, he wrote a non-fiction work about the Eichmann case: The case 40/61. Major works set against the backdrop of the Second World War are De Aanslag, Het stenen bruidsbed, and Siegfried.
Additionally, Mulisch often incorporates ancient legends or myths in his writings, drawing on Greek mythology (e.g. in De Elementen), Jewish mysticism (in De ontdekking van de Hemel and De Procedure), well-known urban legends and politics (Mulisch is politically left-wing, notably defending Fidel Castro since the Cuban revolution). Mulisch is widely read and (according to his critics) often flaunts his philosophical and even scientific knowledge.
Mulisch gained international recognition with the movie De Aanslag (The Assault), (1986) which was based on his eponymous book. It received an Oscar and a Golden Globe for best foreign movie and has been translated in more than twenty languages.
His novel De ontdekking van de Hemel (1992) was filmed in 2001 as The Discovery of Heaven by Jeroen Krabbé, starring Stephen Fry.
Amongst many awards he has received for individual works and his total body of work, the most important is the Prijs der Nederlandse Letteren (Prize of Dutch Literature, an official lifetime achievement award) in 1995.
Mulisch was born in Haarlem and lived in Amsterdam since 1958, following the death of his father in 1957. Mulisch's father was from Austria-Hungary and emigrated to the Netherlands after the First World War. During the German occupation in World War II he worked for a German bank, which also dealt with confiscated Jewish assets. His mother, Alice Schwarz, was Jewish. Mulisch and his mother escaped transportation to a concentration camp thanks to Mulisch's father's collaboration with the Nazis. Due to the curious nature of his parents' positions, Mulisch has claimed that he is the Second World War.
A frequent theme in his work is the Second World War. His father had worked for the Germans during the war and went to prison for three years afterwards. As the war spanned most of Mulisch's formative phase, it had a defining influence on his life and work. In 1963, he wrote a non-fiction work about the Eichmann case: The case 40/61. Major works set against the backdrop of the Second World War are De Aanslag, Het stenen bruidsbed, and Siegfried.
Additionally, Mulisch often incorporates ancient legends or myths in his writings, drawing on Greek mythology (e.g. in De Elementen), Jewish mysticism (in De ontdekking van de Hemel and De Procedure), well-known urban legends and politics (Mulisch is politically left-wing, notably defending Fidel Castro since the Cuban revolution). Mulisch is widely read and (according to his critics) often flaunts his philosophical and even scientific knowledge.
Mulisch gained international recognition with the movie De Aanslag (The Assault), (1986) which was based on his eponymous book. It received an Oscar and a Golden Globe for best foreign movie and has been translated in more than twenty languages.
His novel De ontdekking van de Hemel (1992) was filmed in 2001 as The Discovery of Heaven by Jeroen Krabbé, starring Stephen Fry.
Amongst many awards he has received for individual works and his total body of work, the most important is the Prijs der Nederlandse Letteren (Prize of Dutch Literature, an official lifetime achievement award) in 1995.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 160 reviews
February 4, 2018
This review will be in Dutch.
Ik vond dit een mooi boek, hoewel ik eerlijk moet zeggen dat ik het boek meestal een beetje saai en langdradig vond. De lange zinnen in het boek maakten het soms lastig om het verhaal te volgen en maakten daarmee het lezen ook minder leuk. De vele metaforen in het boek maakten het boek mooi en ook de verwijzingen naar de Klassieke Oudheid zorgden voor een extra interessant element.
Het boek is zeker geloofwaardig, aangezien het boek gebaseerd is op veel historische feiten. Ik ben wel benieuwd hoe Hella weet dat . Dit komt dan ook ineens naar boven, zonder al te veel onderzoek, en dit maakt het verhaal weer iets minder geloofwaardig.
Ik vond het fijn dat het boek chronologisch geschreven is. Dit houdt alles overzichtelijk en makkelijker om te volgen. Het boek voert je naar het hoogtepunt waarin . Dit zorgt voor extra spanning en een logische opbouw.
De boodschap in het boek zal vermoedelijk zitten in het gedeelte verwoesting met als gevolg een schuldgevoel. Ik denk dat de schrijver heeft proberen duidelijk te maken dat het belangrijk is om te leren van je fouten en deze niet opnieuw te begaan (zoals Corinth wel bij Hella deed). Dit vind ik een mooie boodschap en zeker ook een hele belangrijke.
De stijl waarin het boek geschreven is, is over het algemeen makkelijk te volgen. De manier waarop Mulisch met metaforen en verwijzingen omgaat maken het verhaal extra interessant en een reden voor extra reflectie na het boek uitgelezen te hebben. Zo zullen er ongetwijfeld nog vele onontdekte verwijzingen in het boek zitten. Ik vind het mooi hoe Mulisch niet alleen woorden toepast om gevoelens te omschrijven, maar ook zinsopbouw. Zo is op momenten van paniek duidelijk sprake van langere, minder goed gestructureerde, zinnen.
Al met al vond ik het boek mooi geschreven, maar niet erg vermakelijk. Nu zal dat ook niet het voornaamste doel geweest zijn van het boek, maar ik vind het persoonlijk belangrijk dat een boek je alert en geïnteresseerd houdt. Dit was helaas niet altijd het geval en voornamelijk de momenten waarop Corinth erg veel nadacht maakten soms dat ik even ‘verdwaald’ was binnen de verhaallijn. Dat vond ik erg jammer en had misschien beter aangepakt worden. Desondanks vond ik dat de boodschap en vele verwijzingen en metaforen positief bijdroegen aan het verhaal.
2 stars
Ik vond dit een mooi boek, hoewel ik eerlijk moet zeggen dat ik het boek meestal een beetje saai en langdradig vond. De lange zinnen in het boek maakten het soms lastig om het verhaal te volgen en maakten daarmee het lezen ook minder leuk. De vele metaforen in het boek maakten het boek mooi en ook de verwijzingen naar de Klassieke Oudheid zorgden voor een extra interessant element.
Het boek is zeker geloofwaardig, aangezien het boek gebaseerd is op veel historische feiten. Ik ben wel benieuwd hoe Hella weet dat . Dit komt dan ook ineens naar boven, zonder al te veel onderzoek, en dit maakt het verhaal weer iets minder geloofwaardig.
Ik vond het fijn dat het boek chronologisch geschreven is. Dit houdt alles overzichtelijk en makkelijker om te volgen. Het boek voert je naar het hoogtepunt waarin . Dit zorgt voor extra spanning en een logische opbouw.
De boodschap in het boek zal vermoedelijk zitten in het gedeelte verwoesting met als gevolg een schuldgevoel. Ik denk dat de schrijver heeft proberen duidelijk te maken dat het belangrijk is om te leren van je fouten en deze niet opnieuw te begaan (zoals Corinth wel bij Hella deed). Dit vind ik een mooie boodschap en zeker ook een hele belangrijke.
De stijl waarin het boek geschreven is, is over het algemeen makkelijk te volgen. De manier waarop Mulisch met metaforen en verwijzingen omgaat maken het verhaal extra interessant en een reden voor extra reflectie na het boek uitgelezen te hebben. Zo zullen er ongetwijfeld nog vele onontdekte verwijzingen in het boek zitten. Ik vind het mooi hoe Mulisch niet alleen woorden toepast om gevoelens te omschrijven, maar ook zinsopbouw. Zo is op momenten van paniek duidelijk sprake van langere, minder goed gestructureerde, zinnen.
Al met al vond ik het boek mooi geschreven, maar niet erg vermakelijk. Nu zal dat ook niet het voornaamste doel geweest zijn van het boek, maar ik vind het persoonlijk belangrijk dat een boek je alert en geïnteresseerd houdt. Dit was helaas niet altijd het geval en voornamelijk de momenten waarop Corinth erg veel nadacht maakten soms dat ik even ‘verdwaald’ was binnen de verhaallijn. Dat vond ik erg jammer en had misschien beter aangepakt worden. Desondanks vond ik dat de boodschap en vele verwijzingen en metaforen positief bijdroegen aan het verhaal.
2 stars
August 27, 2022
Soms ellendig, soms aangenaam, maar steeds op ontzettend prachtige wijze verteld, en dat via wel duizend-en-één fenomenaal mooie zinnen. Mulisch schildert met woorden zoals het maar weinigen gegeven is. Wat een meesterlijke schrijver.
Read
March 17, 2017"Voelde ik me maar slecht - dan voelde ik mij"
December 6, 2025
This still is one of the most known novels by the Dutch writer Harry Mulisch (1927-2010). It's famous for his evocation of the dramatic bombardment of the German city of Dresden, in 1945. That clearly makes it into an anti-war novel. But Mulisch offers more. The book has a very wrought composition, in which action is interwoven with memories, thoughts, bits of fantasy and the like. The whole book has a rather strong cinematic style, with a kind of film noir timbre. The bombing of Dresden is commemorated in the form of a homeric song and a comic strip conversation. In my opinion this unusual style wasn't a complete success. (rating 2.5 stars)
Read
April 2, 2020Ik kan hier geen sterren aan toekennen, daarvoor heb ik het niet goed genoeg begrepen. Ik zal het later, als ik bijvoorbeeld meer weet over de Griekse mythologie, nog eens moeten lezen.
March 17, 2024
Vrij zelden zo weinig van een boek gesnapt
August 23, 2024
Het Stenen Bruidsbed van Harry Mulisch is een roman uit 1959 die diepgaande thema's verkent zoals oorlog, verwoesting, en de menselijke psyche.
De oorlog speelt in elk boek van Mulisch een rol, maar in deze titels is het thema prominent aanwezig.
- Zaak 40/67,
- De Aanslag,
- Siegfried,
- Het Stenen Bruidsbed
Het boek Het Stenen Bruidsbed volgt Norman Corinth, een Amerikaanse tandarts en oorlogsveteraan die Dresden heeft gebombardeerd tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dertien jaar later keert hij terug naar deze stad om deel te nemen aan een tandartsencongres, uitgenodigd door de communistische partij van Oost-Duitsland. Tijdens zijn verblijf in Dresden wordt Corinth geconfronteerd met zijn verleden, zijn trauma's, en de morele en emotionele verwoesting die hij heeft aangericht, zowel in de stad als in de levens van de mensen die hij ontmoet.
Titelverklaring
De titel Het Stenen Bruidsbed verwijst naar het koele, emotieloze aspect van Corinth's relaties. De uitspraak “iedere keer is de eerste” tijdens zijn seksuele ontmoeting met Hella benadrukt een soort gevoelloze herhaling, net zoals een maagd voor het eerst het bruidsbed deelt met haar echtgenoot. Corinth’s relatie met Hella bekoelt snel, waardoor het bruidsbed symbolisch in steen verandert, koud en emotieloos. Dit staat symbool voor de manier waarop Corinth niet in staat is om diepgaande menselijke connecties te maken, iets dat voortkomt uit zijn innerlijke verwoesting na de oorlog.
Motto's
De twee motto's, van Homerus en Tacitus, trekken parallellen tussen de verwoesting van Troje en die van Dresden. Net zoals Troje werd vernietigd en achtergelaten, is Dresden ook verwoest en verlaten na de bombardementen. De figuren Helena en Hella worden hiermee vergeleken, waarbij beiden als symbolen van schoonheid en ondergang fungeren in de context van een verwoeste stad.
Genre en thematiek
De roman is een psychologische oorlogsroman met invloeden van de Griekse tragedie. De centrale thema's draaien rond de connectie tussen de vrouw en de stad (vrouw-stad), waarbij Corinth zijn verlangens naar zowel Hella als Dresden projecteert op een destructieve manier. Hij begeert beide, maar laat ze achter in puin zodra hij ze heeft veroverd. Deze destructieve cyclus van verovering en verlaten vormt de kern van zijn karakter en het verhaal.
Opbouw en structuur
Het boek volgt de klassieke structuur van een Griekse tragedie, hoewel er geen duidelijke wending (peripetie) is en het aantal verzen verschilt van de traditionele vier reien. De hoofdstukken volgen de stadia van een tragedie, zoals expositie, intrige, climax, catastrofe en peripetie. De twee verhaallijnen - de huidige tijd en de terugblikken naar de oorlog - versterken de thematische link tussen Hella en Dresden. Het verleden van Corinth speelt een cruciale rol in zijn huidige acties en gedachten, waardoor de tijdslijnen door elkaar lopen en elkaar aanvullen.
Personages
Norman Corinth is een complex karakter, zowel fysiek als emotioneel getekend door de oorlog. Hij is niet in staat om gezonde relaties aan te gaan en projecteert zijn destructieve neigingen op de mensen om hem heen.
Hella Viebahn, een gescheiden vrouw en overlevende van de oorlog, wordt het slachtoffer van Corinth's emotionele kilheid.
Schneiderhahn, een secundair personage, symboliseert een spiegel voor Corinth's eigen destructieve aard, hoewel hij uiteindelijk niet de oorlogsmisdadiger blijkt te zijn die Corinth in hem zag.
Uitdaging bij lezen van Mulisch
Mulisch gebruikt een taal die soms verwijst naar klassieke mythologie en geschiedenis, wat een extra laag van betekenis toevoegt aan het verhaal. Maar maakt het boek soms uitdagend voor een lezer die minder bekend is met deze verwijzingen.
Conclusie
Het Stenen Bruidsbed is een diepzinnige roman die oorlogstrauma, schuld, en verwoesting op verschillende niveaus onderzoekt. Het combineert klassieke thema's met moderne psychologische inzichten en doet een beroep op de kennis en empathie van mij als lezer.
De oorlog speelt in elk boek van Mulisch een rol, maar in deze titels is het thema prominent aanwezig.
- Zaak 40/67,
- De Aanslag,
- Siegfried,
- Het Stenen Bruidsbed
Het boek Het Stenen Bruidsbed volgt Norman Corinth, een Amerikaanse tandarts en oorlogsveteraan die Dresden heeft gebombardeerd tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dertien jaar later keert hij terug naar deze stad om deel te nemen aan een tandartsencongres, uitgenodigd door de communistische partij van Oost-Duitsland. Tijdens zijn verblijf in Dresden wordt Corinth geconfronteerd met zijn verleden, zijn trauma's, en de morele en emotionele verwoesting die hij heeft aangericht, zowel in de stad als in de levens van de mensen die hij ontmoet.
Titelverklaring
De titel Het Stenen Bruidsbed verwijst naar het koele, emotieloze aspect van Corinth's relaties. De uitspraak “iedere keer is de eerste” tijdens zijn seksuele ontmoeting met Hella benadrukt een soort gevoelloze herhaling, net zoals een maagd voor het eerst het bruidsbed deelt met haar echtgenoot. Corinth’s relatie met Hella bekoelt snel, waardoor het bruidsbed symbolisch in steen verandert, koud en emotieloos. Dit staat symbool voor de manier waarop Corinth niet in staat is om diepgaande menselijke connecties te maken, iets dat voortkomt uit zijn innerlijke verwoesting na de oorlog.
Motto's
De twee motto's, van Homerus en Tacitus, trekken parallellen tussen de verwoesting van Troje en die van Dresden. Net zoals Troje werd vernietigd en achtergelaten, is Dresden ook verwoest en verlaten na de bombardementen. De figuren Helena en Hella worden hiermee vergeleken, waarbij beiden als symbolen van schoonheid en ondergang fungeren in de context van een verwoeste stad.
Genre en thematiek
De roman is een psychologische oorlogsroman met invloeden van de Griekse tragedie. De centrale thema's draaien rond de connectie tussen de vrouw en de stad (vrouw-stad), waarbij Corinth zijn verlangens naar zowel Hella als Dresden projecteert op een destructieve manier. Hij begeert beide, maar laat ze achter in puin zodra hij ze heeft veroverd. Deze destructieve cyclus van verovering en verlaten vormt de kern van zijn karakter en het verhaal.
Opbouw en structuur
Het boek volgt de klassieke structuur van een Griekse tragedie, hoewel er geen duidelijke wending (peripetie) is en het aantal verzen verschilt van de traditionele vier reien. De hoofdstukken volgen de stadia van een tragedie, zoals expositie, intrige, climax, catastrofe en peripetie. De twee verhaallijnen - de huidige tijd en de terugblikken naar de oorlog - versterken de thematische link tussen Hella en Dresden. Het verleden van Corinth speelt een cruciale rol in zijn huidige acties en gedachten, waardoor de tijdslijnen door elkaar lopen en elkaar aanvullen.
Personages
Norman Corinth is een complex karakter, zowel fysiek als emotioneel getekend door de oorlog. Hij is niet in staat om gezonde relaties aan te gaan en projecteert zijn destructieve neigingen op de mensen om hem heen.
Hella Viebahn, een gescheiden vrouw en overlevende van de oorlog, wordt het slachtoffer van Corinth's emotionele kilheid.
Schneiderhahn, een secundair personage, symboliseert een spiegel voor Corinth's eigen destructieve aard, hoewel hij uiteindelijk niet de oorlogsmisdadiger blijkt te zijn die Corinth in hem zag.
Uitdaging bij lezen van Mulisch
Mulisch gebruikt een taal die soms verwijst naar klassieke mythologie en geschiedenis, wat een extra laag van betekenis toevoegt aan het verhaal. Maar maakt het boek soms uitdagend voor een lezer die minder bekend is met deze verwijzingen.
Conclusie
Het Stenen Bruidsbed is een diepzinnige roman die oorlogstrauma, schuld, en verwoesting op verschillende niveaus onderzoekt. Het combineert klassieke thema's met moderne psychologische inzichten en doet een beroep op de kennis en empathie van mij als lezer.
January 30, 2017
Het lijkt wel of Mulisch in dit boek alle registers opentrekt, registers die hij later in zijn boeken minder toepast. 'De Aanslag', 'De Ontdekking van de Hemel', Siegfried, 'Twee vrouwen' a.e. zijn toegankelijker geschreven, maar in het Stenen Bruidsbed weet hij met sterke metaforen en veel mooie zinnen een aangrijpend verhaal neer te zetten, met veel verwijzingen, die ik er lang niet allemaal heb uitgehaald, maar juist omdat niet alles te bevatten is, voel je wel een sterke sfeer die je tijdens en na lezing soms even sprakeloos doet napeinzen.
October 17, 2024
Ik snapte er niks van.
March 14, 2025
Misschien is het omdat ik nog steeds niet helemaal mee ben maar ik vond het boek niet goed. De onderlinge relaties tussen de personages roepen bij mij nog steeds vragen op en ik kon de gedachtegang van Norman Corinth (het hoofdpersonage) niet goed volgen.
March 11, 2021
“Het was of hij verwacht had haar ongedeerd terug te zien: dat de aanval geen werkelijkheid was geweest, maar een akkoordje, een knipoog tussen hem en haar, zonder verplichtingen, zonder gevolgen.” (164)
Ik zou het eigenlijk nog eens moeten lezen, want ik heb er belachelijk weinig van begrepen.
Ik zou het eigenlijk nog eens moeten lezen, want ik heb er belachelijk weinig van begrepen.
March 4, 2025
op zich geen mis boek en het leest vlot, want harry mulisch kan goed schrijven, maar onze protagonist is zo'n verschrikkelijke klootzak en de manier waarop mulisch hem afbeeldt (als een nihilistische, amorele held) is gwn een beetje frusterend. de zangen waren daarentegen wel een gepast plot device.
August 17, 2023
Een nogal enigmatisch boek dat ik ging lezen, omdat ik in mijn reisgids las dat het over Dresden ging. (Bedankt, Eric Strijbos en Bonnie Posner!) Het gaat over een congres in de jaren '50 waar enkele mensen rondlopen die fysieke en psychische littekens van de Tweede Wereldoorlog hebben, maar toch zo goed en zo kwaad als het gaat verder leven. Natuurlijk komt allerlei leed toch naar boven, met name omdat de mensen verschillende nationaliteiten hebben en van elkaar proberen te ontdekken aan welke kant ze eigenlijk stonden. Het was bijzonder om een beeld te krijgen van Dresden in de jaren '50, nog totaal verwoest. Het boek eindigt met een hilarische scene en ik heb ervan genoten.
August 27, 2023
Absurdistisch, gestileerd, mythisch maar ook aangrijpend, donker en zwaar.
Vol met symboliek en verwijzingen die ik als lezer maar gedeeltelijk meekrijg.
De geschiedenis wordt geschreven door de overwinnaars.
Soms met bijtende humor:
"‘U moet het begrijpen. Alleen duitsers kunnen tranen van genot in hun ogen krijgen bij het zien van ruïnes. Het is een verdachte eigenschap. In de achttiende eeuw lieten de vorsten hier kunstmatige ruïnes in hun parken aanleggen. Dat is tegenwoordig niet meer zo nodig, en je zou zeggen, dat die ruïneromantiek na de oorlog een beetje ouderwets is geworden.’"
Toch kan ik begrijpen dat er hele generaties scholieren een hekel heeft gekregen aan lezen tijdens hun middelbareschooltijd. Op de verplichte leestlijst voor Nederlands moest, vooral vroeger, toch wel één of meerdere boeken van de "grote vier" prijken.
Ik was op mijn 16e echt niet toe aan dit soort boeken, en niet zozeer vanuit intellectueel oogpunt maar ook vanuit een zekere rijpheid.
Ik zou het oeverloos gezwets en interessantdoenerij hebben gevonden. Vorm boven inhoud. Het gepush van vele leraren Nederlands om dit goed te moeten vinden heeft voor veel scholieren het leesplezier vergalt. Je kan het de schrijver echter niet aanrekenen.
4 sterren
Vol met symboliek en verwijzingen die ik als lezer maar gedeeltelijk meekrijg.
De geschiedenis wordt geschreven door de overwinnaars.
Soms met bijtende humor:
"‘U moet het begrijpen. Alleen duitsers kunnen tranen van genot in hun ogen krijgen bij het zien van ruïnes. Het is een verdachte eigenschap. In de achttiende eeuw lieten de vorsten hier kunstmatige ruïnes in hun parken aanleggen. Dat is tegenwoordig niet meer zo nodig, en je zou zeggen, dat die ruïneromantiek na de oorlog een beetje ouderwets is geworden.’"
Toch kan ik begrijpen dat er hele generaties scholieren een hekel heeft gekregen aan lezen tijdens hun middelbareschooltijd. Op de verplichte leestlijst voor Nederlands moest, vooral vroeger, toch wel één of meerdere boeken van de "grote vier" prijken.
Ik was op mijn 16e echt niet toe aan dit soort boeken, en niet zozeer vanuit intellectueel oogpunt maar ook vanuit een zekere rijpheid.
Ik zou het oeverloos gezwets en interessantdoenerij hebben gevonden. Vorm boven inhoud. Het gepush van vele leraren Nederlands om dit goed te moeten vinden heeft voor veel scholieren het leesplezier vergalt. Je kan het de schrijver echter niet aanrekenen.
4 sterren
January 4, 2015
Ik vond het een interessant verhaal. Ik had alleen heel erg het gevoel dat het thema: oorlog, niet tot zijn recht kwam in dit boek. Het ging voor het grootste deel voor mijn gevoel alleen over een man die een vrouw in bed wou krijgen. Wat overigens ook nog eens heel erg vies werd beschreven en de man zei dingen als: "weet zij al dat ik haar het bed in ga krijgen?" of iets dergelijks, en dat zorgde er bij mij voor dat hij overkwam als een klootzak.
Het was wel heel erg mooi geschreven met alle synoniemen naar Troje. De schrijfstijl zorgde ervoor dat het lang duurde voor ik erdoorheen kwam, maar het was wel van heel lang geleden dus dat is wel logisch.
Toch vond ik het een vreselijk boek omdat de hoofdpersonen me echt niet aanstonden, en het ging eigenlijk alleen maar over sex en amper over de oorlog.
Maar laat dit je niet afwijken van Harry Mulisch want zijn boek de Aanslag die ik ook heb gelezen was wel goed!
Het was wel heel erg mooi geschreven met alle synoniemen naar Troje. De schrijfstijl zorgde ervoor dat het lang duurde voor ik erdoorheen kwam, maar het was wel van heel lang geleden dus dat is wel logisch.
Toch vond ik het een vreselijk boek omdat de hoofdpersonen me echt niet aanstonden, en het ging eigenlijk alleen maar over sex en amper over de oorlog.
Maar laat dit je niet afwijken van Harry Mulisch want zijn boek de Aanslag die ik ook heb gelezen was wel goed!
December 18, 2019
Niet mijn boek... ik kon het verhaal niet goed volgen en de stijl sprak me dit keer ook niet zo aan.
May 5, 2020
Oke dieptestructuur, ma ge kunt ook een beetje te ver gaan ze.. plus Griekse tragedie? Nie m'n ding. Toch drie sterren voor de mooie - door mezelf volledig uit de context gerukte - zinnen.
April 13, 2021
Vullisch
February 22, 2025
3,5/5. Ik vond het goed, maar niet buitengewoon goed. Er zaten een aantal hele mooie passages in, maar ook een aantal passages die ik helemaal niet echt voelde en die ik misschien ook niet helemaal snapte. Wat ik mooi vond is dat de liefde eigenlijk gepresenteerd wordt als een vernietiging. De titel 'stenen bruidsbed' past daar natuurlijk prachtig bij.
Zou je in dit boek kunnen zeggen dat Hitler en Corinth elkaars tegenhangers zijn? Ik weet denk ik niet genoeg van de geschiedenis af, maar zo'n gevoel kreeg ik er een beetje bij.
Ook vond ik de verwijzingen naar de Griekse mythologie mooi. De zangen aan het eind van de delen pakten met wel. En bijvoorbeeld ook de verwijzing van Hella naar Helena.
Het einde ging me iets te snel, maar maakte het daarom ook wel weer mooi. Je las in de snelheid van de gebeurtenissen heel goed terug dat het in een soort opwelling gebeurde allemaal, maar voor mijn gevoel is de roman niet helemaal af door dit einde. Ik blijf wel met een paar vragen achter.
@jochem: Ik ben blij dat ik je lievelingsboek gelezen heb. Het was mn tijd waard, maar ik ben niet zo enthousiast als jij. Ik heb veel tabjes en stickynotes met aantekeningen erin geplakt, dus veel plezier daarmee...
p. 160: hij is krankzinnig omdat hij een man is en uit een vrouw is gekropen zoals alle mannen...
Zou je in dit boek kunnen zeggen dat Hitler en Corinth elkaars tegenhangers zijn? Ik weet denk ik niet genoeg van de geschiedenis af, maar zo'n gevoel kreeg ik er een beetje bij.
Ook vond ik de verwijzingen naar de Griekse mythologie mooi. De zangen aan het eind van de delen pakten met wel. En bijvoorbeeld ook de verwijzing van Hella naar Helena.
Het einde ging me iets te snel, maar maakte het daarom ook wel weer mooi. Je las in de snelheid van de gebeurtenissen heel goed terug dat het in een soort opwelling gebeurde allemaal, maar voor mijn gevoel is de roman niet helemaal af door dit einde. Ik blijf wel met een paar vragen achter.
@jochem: Ik ben blij dat ik je lievelingsboek gelezen heb. Het was mn tijd waard, maar ik ben niet zo enthousiast als jij. Ik heb veel tabjes en stickynotes met aantekeningen erin geplakt, dus veel plezier daarmee...
p. 160: hij is krankzinnig omdat hij een man is en uit een vrouw is gekropen zoals alle mannen...
June 1, 2022
3 sterren - Nederlandse paperback
Ik kan hier heel kort over zijn. Dit lag ver, ver, ver buiten mijn comfort zone. Dit is Nederlandse literatuur die niet echt aan mij besteed is. Ik geniet wel heel erg van de prachtige proza. En Harry Mulisch was zeker een markant persoon.
Heb de documentaire over hem met belangstelling gekeken.
Ik kan hier heel kort over zijn. Dit lag ver, ver, ver buiten mijn comfort zone. Dit is Nederlandse literatuur die niet echt aan mij besteed is. Ik geniet wel heel erg van de prachtige proza. En Harry Mulisch was zeker een markant persoon.
Heb de documentaire over hem met belangstelling gekeken.
November 16, 2025
De gedachte achter Het stenen bruidsbed sprak me meteen aan; het leek me een veelbelovende opzet voor een verhaal. Tijdens het lezen had ik momenten waarop ik het boek goed kon volgen, maar er waren ook stukken waarin ik volledig de draad kwijt was. Vooral de essentiële onderdelen bleken soms lastig te doorgronden. Achteraf heb ik verschillende elementen moeten opzoeken om te begrijpen wat Mulisch precies bedoelde.
Toch heb ik Harry Mulisch nog niet opgegeven. Ondanks de verwarring heeft het boek me nieuwsgierig gemaakt naar zijn andere werk. Ik ben zeker van plan meer van hem te lezen.
Toch heb ik Harry Mulisch nog niet opgegeven. Ondanks de verwarring heeft het boek me nieuwsgierig gemaakt naar zijn andere werk. Ik ben zeker van plan meer van hem te lezen.
September 30, 2024
Dit was een tweede lectuur, ik herinnerde mij niet de ingewikkelde psychologie en onduidelijke, onbevredigende gesprekken. Ik herinnerde me ook niet de thriller-achtige spanning die hij doorheen zijn boek oproept, gelijkaardig aan Twee Vrouwen in dat opzicht.
June 19, 2021
Het boek leest erg vlot weg, ... tenminste als je niets gaat opzoeken van de talloze verwijzingen.
Het eigenlijke verhaal lijkt goed te volgen, maar toch heb ik er blijkbaar weinig van gesnapt.
Mijn vraag ( achter een spoiler-muur) : waarom wordt Schneiderhahn op het einde ineengeslagen door Corinth? WAAROM?
Het eigenlijke verhaal lijkt goed te volgen, maar toch heb ik er blijkbaar weinig van gesnapt.
Mijn vraag ( achter een spoiler-muur) : waarom wordt Schneiderhahn op het einde ineengeslagen door Corinth? WAAROM?
This entire review has been hidden because of spoilers.
November 2, 2025
Bij zo’n boek ben ik altijd een beetje bang dat ik 1001 betekenislagen mis. Als ik dat even uitschakel moet ik (met alle plezier) toch weer erkennen dat Mulisch gewoon heel goed kon schrijven en dat het fijn was om te lezen.
August 1, 2025
Interessant hoofdpersoon en zijn worsteling met zijn oorlogsverleden
August 29, 2013
Norman Corinth keert na dertien jaar terug naar Dresden. Hij wordt geconfronteerd met de verwoesting van het bombardement in februari 1945 waaraan hij zelf deelgenomen heeft. Is hij eigenlijk een oorlogsmisdadiger? Of waren de geallieerden dat per defnitie niet?
De compositie van deze roman is gebaseerd op de Griekse tragedie, compleet met Homerische gezangen (waarin Corinth en de rest van de bemanning als helden fungeren). Mulisch betrekt graag mythen in de moderne geschiedenis. Hij laat de synchronie zien tussen de Trojaanse oorlog en de Tweede Wereldoorlog. Ook speelt Mulisch met de tijd: de hoofdpersoon raakt in de ban van Hella (Helena!), die met terugwerkende kracht de verwoesting uitlokt. Liefde en oorlog liggen dicht bij elkaar.
Ondanks dat de vorm en niet de inhoud voor Mulisch van het grootste belang is, en iedere zin een diepere betekenis heeft, is dit boek goed leesbaar. Het markeert tevens de eerste periode van Mulisch’ schrijverschap.
De compositie van deze roman is gebaseerd op de Griekse tragedie, compleet met Homerische gezangen (waarin Corinth en de rest van de bemanning als helden fungeren). Mulisch betrekt graag mythen in de moderne geschiedenis. Hij laat de synchronie zien tussen de Trojaanse oorlog en de Tweede Wereldoorlog. Ook speelt Mulisch met de tijd: de hoofdpersoon raakt in de ban van Hella (Helena!), die met terugwerkende kracht de verwoesting uitlokt. Liefde en oorlog liggen dicht bij elkaar.
Ondanks dat de vorm en niet de inhoud voor Mulisch van het grootste belang is, en iedere zin een diepere betekenis heeft, is dit boek goed leesbaar. Het markeert tevens de eerste periode van Mulisch’ schrijverschap.
February 7, 2017
Het is natuurlijk een fantastische roman, doch was ik iets teleurgesteld gezien ik er al te veel over gelezen en gehoord had en ik was met andere woorden al lichtjes bevooroordeeld. Het thema vind ik persoonlijk zeer boeiend, maar ik vond dat de apotheose wat uitbleef waardoor het verhaaltje ook maar een verhaaltje was. Desalniettemin erg genoten van dit boek, zowel door de schrijfstijl als door de sterke personagesetting.
January 5, 2012
Ein ziemlich schwacher Mulisch. Das Themenfeld -Amerikanischer Bomberpilot kommt 1959 nach Dresden und verführt jüdische KZ-Überlebende- ist überladen. Die Geschichte und die Charactere bleiben inkohärent und oberflächlich.
February 18, 2013
Fifties novel with interesting themes relating to the bombing of Dresden as metaphor for the watering down of the line between good and evil. Good discussion of the post/war era. However a very unfinished feel to the story, which stops me from giving 3 stars.
Displaying 1 - 30 of 160 reviews