What do you think?
Rate this book
Zeewater is zout, zeggen ze
Zeewater is zout, zeggen ze is het verhaal van een Antwerpse familie in de jaren vijftig. De Koude Oorlog woedt. Het katholicisme zet de toon. Raymond is overtuigd communist en antiklerikaal. Zijn vrouw Rika deelt die visie niet. Zij droomt van glamour en van hartstocht in haar leven. Hun dochter Rosa ervaart en ondergaat de huiselijke spanningen zeer bewust. Ze is onafgebroken op haar hoede voor de wisselende stemmingen in huis en weet zich staande te houden zonder openlijk partij te kiezen. Haar fantasie is haar houvast. Ze geniet van de verhalen die haar onderwijzer op school vertelt, en raakt gefascineerd door de mystieke kanten van het katholieke geloof. Niets kan echter voorkomen dat het gezin langzaam uiteenvalt.
415 pages, Hardcover
First published January 1, 2008
73 people want to read
About the author
Simone Lenaerts
3 books2 followersSimone Lenaerts, Antwerpen 1947, was onderwijzeres en bezocht als moreel consulent jarenlang diverse strafinrichtingen.
Zij is nauw betrokken bij de activiteiten en de tentoonstellingen van haar man, beeldend kunstenaar en dichter Jan Vanriet.
Voor de BBL-galerie te Antwerpen organiseerde zij markante exposities van Breyten Breytenbach, E.L.T.Mesens, René Magritte, Marcel Broothaers, Peter Klasen, Oswaldo Romberg, Denis de Rudder, e.a.
Met Gerdi Esch en Agnes Goyvaerts publiceerde zij het boek ‘Mode in de lage landen, België’ (uitgeverij Cantecleer / Houtekiet), waarvoor zij de historische bijdrage leverde.
In opdracht van regisseur Walter Tillemans vertaalde zij het toneelstuk ‘Teibele en haar Demon’ (uitgeverij Dedalus) van I.B.Singer, dat een der grootste successen werd van het Raamtheater. Voor de krant De Morgen schreef ze een reisverhaal over Harlem en een reportage over de Provence.
Zeewater is zout, zeggen ze is haar romandebuut en verscheen in maart 2008 bij uitgeverij De Geus.
De roman kreeg in Vlaanderen de Debuutprijs 2009, uitgereikt door Boek.be, en werd in Nederland genomineerd voor de Academica Debutantenprijs 2009.
In 2009 publiceerde Simone Lenaerts haar tweede roman Spinnenverdriet.
Voor het project Citybooks van deBuren schreef ze een verhaal over Graz, Een schijn van tijd. Het verhaal werd vertaald in het Duits en gepubliceerd in het Graz-boek van uitgeverij Edition Keiper. In het najaar van 2012 verscheen haar derde roman, De onvervangbare.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 9 of 9 reviews
March 1, 2017
Eerste kennismaking met deze schrijfster.
Dit heerlijke boek werkte voor mij als een teletijdmachine die me terug projecteerde naar mijn kindertijd in de jaren '50.
Niet zozeer de situatie van deze familie met een vlaamse vader (politiek communistisch geëngageerd) en een hollandse moeder die met twee opgroeiende kinderen op Linkeroever (Antwerpen) wonen, maar wel de sfeerschepping van het klimaat in de jaren '50 met veel oog voor detail en een plastische bijna filmische vertelstijl.
Soms een beetje chaotisch omdat alles wordt verteld vanuit de beleving van de verschillende gezinsleden en dit vloeit zo ongemerkt in elkaar over dat het soms verwarrend is wie er nu aan het woord is. Toch was dit nooit echt hinderlijk en ik heb het boek met veel "goesting" gelezen.
Ik heb zoveel van de beschreven details ook in mijn kindertijd beleefd (spelen met de klakkebuis en de jokari, de eerste kennismaking met de luxedrankjes cola en colibri, de wereldtentoonstelling in '58 en nog zoveel meer). Daardoor was het soms of ik naar een videofilmpje van mijn jeugd zat te kijken.
Heerlijke nostalgie. Een dikke aanrader voor alle vlaamse lezers die kind waren in de vijftiger jaren.
Dit heerlijke boek werkte voor mij als een teletijdmachine die me terug projecteerde naar mijn kindertijd in de jaren '50.
Niet zozeer de situatie van deze familie met een vlaamse vader (politiek communistisch geëngageerd) en een hollandse moeder die met twee opgroeiende kinderen op Linkeroever (Antwerpen) wonen, maar wel de sfeerschepping van het klimaat in de jaren '50 met veel oog voor detail en een plastische bijna filmische vertelstijl.
Soms een beetje chaotisch omdat alles wordt verteld vanuit de beleving van de verschillende gezinsleden en dit vloeit zo ongemerkt in elkaar over dat het soms verwarrend is wie er nu aan het woord is. Toch was dit nooit echt hinderlijk en ik heb het boek met veel "goesting" gelezen.
Ik heb zoveel van de beschreven details ook in mijn kindertijd beleefd (spelen met de klakkebuis en de jokari, de eerste kennismaking met de luxedrankjes cola en colibri, de wereldtentoonstelling in '58 en nog zoveel meer). Daardoor was het soms of ik naar een videofilmpje van mijn jeugd zat te kijken.
Heerlijke nostalgie. Een dikke aanrader voor alle vlaamse lezers die kind waren in de vijftiger jaren.
November 17, 2013
http://recensieweb.nl/recensie/het-ve...
Een familie, vader, moeder, zoon en dochter, leeft in het Antwerpen van de jaren vijftig. Het is een doodnormaal gezin, maar hun karakterverschillen, politieke en sociale keuzes leiden tot wrijvingen en irritaties. Zo eenvoudig is het verhaal. De kracht van deze roman moet men ook niet in het verhaal zoeken, maar voornamelijk in Simone Lenaerts’ eigenzinnige stijl. Een stijl van gedetailleerde waarneming en karaktervorming.
‘“Koffie of thee en de kinderen een cola zeker?” Ze verdwijnt naar de keuken. Ik, zonder iets te vragen, achter haar aan. Ik wil weten hoe hun keuken eruitziet.’
Dit is de wereld van Lenaerts’ boek, beschreven vanuit een jong en geïnteresseerd meisje. Met onopvallende, maar slim geplaatste opmerkingen schept ze Rosa, de feitelijke hoofdpersoon van de roman: het middelpunt van de familie. Het is geen mooi meisje en ze is het slachtoffer van pesterij en geweld op school. Maar ze geniet van weetjes en leeft in haar eigen wereld van fantasie en wetenswaardigheden. De kinderen om haar heen, ook haar broertje Jean-Pierre, nemen alles wat ze zegt voor waar aan. Hierdoor ontwikkelt men als lezer niet alleen sympathie, maar ook respect voor het kind.
Die sympathie wordt gedurende het boek groter. Immers, terwijl de auteur zich enorm goed inleeft in de jeugdigheid van Rosa en deze benadrukt, beschouwt haar familie haar vaak als een volwassene. De vader, Raymond, is een eigenlijk niet onsympathieke Vlaming, en communist. Een marxistisch idealist zou men tegenwoordig zeggen, al was communisme toen nog veel minder geaccepteerd dan nu. Moeder Rika is een conservatieve en intolerante Hollandse. De karakters van de ouders botsen, en Rosa zit er middenin.
‘“Ség tegen je fader.”
“Zeg tegen uw moeder.”’
Ook de ‘fader’ en de moeder mogen soms de positie van verteller bezetten. Met de leeftijd verandert uiteraard ook de wereld: deze wordt volwassener en ingewikkelder en maakt het verhaal tot een vertelling in een modernistische traditie van Du Perron, of een vroege Vestdijk. Als volgt kookt Raymond frieten, in korte zinnetjes en gedachten die van de hak op de tak springen:
‘Zo. Nu de garde. Mosterd, eierdooier, fijnolie en kloppen maar. Druppeltje citroen. Proeven, een lik met de vinger. Perfect. Heerlijke mayonaise. Wat suiker over de komkommerschijfjes strooien, een mespunt zout. Olie en een geut azijn van de Blauwe Hand en naar Oscar om paardenbiefstuk. De man doet zijn best, geeft kwaliteit.’
En Rika neemt weer volledig anders waar: ‘“Ik moet nog naar het kabinet.” En dat moet hij luidop zeggen.’ Omdat het vertelperspectief per korte paragraaf anders is, worden de wisselingen soms wat verwarrend. Veelal duurt het een halve pagina voor men zeker weet wie aan het woord is. De schrijver zou haar lezer hierin meer tegemoet kunnen komen. Dit doet ze namelijk in sommige gevallen wel:
‘De haard is bezig uit te doven. De schaakstukken opruimen.’
Hier begint Lenaerts de paragraaf mee, en aangezien vader, Ruslandliefhebber, de enige is die schaakt, weet de lezer zonder clichés in één regel wie aan het woord is. Maar te vaak laat ze deze handigheden achterwege en laat ze dus de lezer in het ongewisse.
Niet alleen narratologisch laat Lenaerts trouwens onnodige zwakheden zien, ook verhaaltechnisch is de roman verre van perfect. Het verhaal is eenvoudig, maar dat hoeft geen minpunt te zijn. Het bevat echter een hoop losse eindjes, zoals een bezoek van vader en de kinderen aan de wereldtentoonstelling, of een periode van ziekte van moeder. Het draagt niet bij aan de verhaalopbouw, integendeel: de ziekte zorgt voor meer rust in huis en maakt het teloorgaande huwelijk weer beter. De wereldtentoonstelling laat hooguit wat vrolijkheid toe in de karakters. Zo is de ondergang van het gezin – het hoofdthema van het boek – geen eenparige beweging en wordt de spanningsboog voortdurend onderbroken. Uiteraard is het psychologisch heel realistisch dat een relatie golft en schokt, maar de roman wordt er niet beter van. Een goed auteur moet onnodige scènes durven weglaten.
Zeewater is zout, zeggen ze, is een stilistisch en karaktertechnisch sterke roman. Lenaerts is de taal meester en weet zich in te leven in verschillende personages. Hoe graag had ik deze stilistische kracht willen zien in een verhaal dat echt hout snijdt. Er zit toch duidelijk een grens tussen een ‘sterke roman’ en een ‘boek met goed uitgewerkte elementen’. Dit boek is er een van de laatste categorie.
*******************************************************************
http://www.bol.com/nl/p/zeewater-is-z...
‘Ik heb geprobeerd het verhaal zo filmisch mogelijk te brengen. Elk detail heeft een functie, vertelt iets zonder het uit te leggen. Dat laat ik aan de verbeelding van de lezer over. Ieder van de drie hoofdpersonages – vader, moeder en dochter Rosa – heeft een eigen stem met een eigen dimensie. Ik hanteer heel bewust een variant van het algemeen beschaafd Nederlands wanneer het voor de psychologie en de maatschappelijke situatie van de personages nodig is; daarnaast gebruik ik dialectische elementen.’
De Vlaamse schrijfster (1947) brengt in deze roman het verhaal van een Antwerpse familie in de jaren vijftig. Tussen de anti-klerikale arbeider Raymond en de dromerige Rika stijgen de spanningen. Hun dochter Rosa probeert zich staande te houden in het uiteenvallende gezin door te vluchten in haar fantasie. Ze gaat op in de verhalen van haar onderwijzer en de mystieke kanten van het katholieke volksgeloof. Een sfeervol tijdsportret, waarbij de beklemmingen van een private koude oorlog worden neergezet tegen het decor van de grote koude oorlog. Geschreven in een soepele stijl, gedragen door dialogen die aansluiten bij het taalgebruik uit deze tijd. Bekroond met de Vlaamse Debuutprijs 2009.
Een familie, vader, moeder, zoon en dochter, leeft in het Antwerpen van de jaren vijftig. Het is een doodnormaal gezin, maar hun karakterverschillen, politieke en sociale keuzes leiden tot wrijvingen en irritaties. Zo eenvoudig is het verhaal. De kracht van deze roman moet men ook niet in het verhaal zoeken, maar voornamelijk in Simone Lenaerts’ eigenzinnige stijl. Een stijl van gedetailleerde waarneming en karaktervorming.
‘“Koffie of thee en de kinderen een cola zeker?” Ze verdwijnt naar de keuken. Ik, zonder iets te vragen, achter haar aan. Ik wil weten hoe hun keuken eruitziet.’
Dit is de wereld van Lenaerts’ boek, beschreven vanuit een jong en geïnteresseerd meisje. Met onopvallende, maar slim geplaatste opmerkingen schept ze Rosa, de feitelijke hoofdpersoon van de roman: het middelpunt van de familie. Het is geen mooi meisje en ze is het slachtoffer van pesterij en geweld op school. Maar ze geniet van weetjes en leeft in haar eigen wereld van fantasie en wetenswaardigheden. De kinderen om haar heen, ook haar broertje Jean-Pierre, nemen alles wat ze zegt voor waar aan. Hierdoor ontwikkelt men als lezer niet alleen sympathie, maar ook respect voor het kind.
Die sympathie wordt gedurende het boek groter. Immers, terwijl de auteur zich enorm goed inleeft in de jeugdigheid van Rosa en deze benadrukt, beschouwt haar familie haar vaak als een volwassene. De vader, Raymond, is een eigenlijk niet onsympathieke Vlaming, en communist. Een marxistisch idealist zou men tegenwoordig zeggen, al was communisme toen nog veel minder geaccepteerd dan nu. Moeder Rika is een conservatieve en intolerante Hollandse. De karakters van de ouders botsen, en Rosa zit er middenin.
‘“Ség tegen je fader.”
“Zeg tegen uw moeder.”’
Ook de ‘fader’ en de moeder mogen soms de positie van verteller bezetten. Met de leeftijd verandert uiteraard ook de wereld: deze wordt volwassener en ingewikkelder en maakt het verhaal tot een vertelling in een modernistische traditie van Du Perron, of een vroege Vestdijk. Als volgt kookt Raymond frieten, in korte zinnetjes en gedachten die van de hak op de tak springen:
‘Zo. Nu de garde. Mosterd, eierdooier, fijnolie en kloppen maar. Druppeltje citroen. Proeven, een lik met de vinger. Perfect. Heerlijke mayonaise. Wat suiker over de komkommerschijfjes strooien, een mespunt zout. Olie en een geut azijn van de Blauwe Hand en naar Oscar om paardenbiefstuk. De man doet zijn best, geeft kwaliteit.’
En Rika neemt weer volledig anders waar: ‘“Ik moet nog naar het kabinet.” En dat moet hij luidop zeggen.’ Omdat het vertelperspectief per korte paragraaf anders is, worden de wisselingen soms wat verwarrend. Veelal duurt het een halve pagina voor men zeker weet wie aan het woord is. De schrijver zou haar lezer hierin meer tegemoet kunnen komen. Dit doet ze namelijk in sommige gevallen wel:
‘De haard is bezig uit te doven. De schaakstukken opruimen.’
Hier begint Lenaerts de paragraaf mee, en aangezien vader, Ruslandliefhebber, de enige is die schaakt, weet de lezer zonder clichés in één regel wie aan het woord is. Maar te vaak laat ze deze handigheden achterwege en laat ze dus de lezer in het ongewisse.
Niet alleen narratologisch laat Lenaerts trouwens onnodige zwakheden zien, ook verhaaltechnisch is de roman verre van perfect. Het verhaal is eenvoudig, maar dat hoeft geen minpunt te zijn. Het bevat echter een hoop losse eindjes, zoals een bezoek van vader en de kinderen aan de wereldtentoonstelling, of een periode van ziekte van moeder. Het draagt niet bij aan de verhaalopbouw, integendeel: de ziekte zorgt voor meer rust in huis en maakt het teloorgaande huwelijk weer beter. De wereldtentoonstelling laat hooguit wat vrolijkheid toe in de karakters. Zo is de ondergang van het gezin – het hoofdthema van het boek – geen eenparige beweging en wordt de spanningsboog voortdurend onderbroken. Uiteraard is het psychologisch heel realistisch dat een relatie golft en schokt, maar de roman wordt er niet beter van. Een goed auteur moet onnodige scènes durven weglaten.
Zeewater is zout, zeggen ze, is een stilistisch en karaktertechnisch sterke roman. Lenaerts is de taal meester en weet zich in te leven in verschillende personages. Hoe graag had ik deze stilistische kracht willen zien in een verhaal dat echt hout snijdt. Er zit toch duidelijk een grens tussen een ‘sterke roman’ en een ‘boek met goed uitgewerkte elementen’. Dit boek is er een van de laatste categorie.
*******************************************************************
http://www.bol.com/nl/p/zeewater-is-z...
‘Ik heb geprobeerd het verhaal zo filmisch mogelijk te brengen. Elk detail heeft een functie, vertelt iets zonder het uit te leggen. Dat laat ik aan de verbeelding van de lezer over. Ieder van de drie hoofdpersonages – vader, moeder en dochter Rosa – heeft een eigen stem met een eigen dimensie. Ik hanteer heel bewust een variant van het algemeen beschaafd Nederlands wanneer het voor de psychologie en de maatschappelijke situatie van de personages nodig is; daarnaast gebruik ik dialectische elementen.’
De Vlaamse schrijfster (1947) brengt in deze roman het verhaal van een Antwerpse familie in de jaren vijftig. Tussen de anti-klerikale arbeider Raymond en de dromerige Rika stijgen de spanningen. Hun dochter Rosa probeert zich staande te houden in het uiteenvallende gezin door te vluchten in haar fantasie. Ze gaat op in de verhalen van haar onderwijzer en de mystieke kanten van het katholieke volksgeloof. Een sfeervol tijdsportret, waarbij de beklemmingen van een private koude oorlog worden neergezet tegen het decor van de grote koude oorlog. Geschreven in een soepele stijl, gedragen door dialogen die aansluiten bij het taalgebruik uit deze tijd. Bekroond met de Vlaamse Debuutprijs 2009.
August 28, 2020
warm vlaams taalgebruik (;))
September 4, 2023
Een gewoon gezin op linkeroever tijdens de jaren 50 van de 20ste eeuw.
Herinneringen aan mijn jeugd,zeker de taal…
Herinneringen aan mijn jeugd,zeker de taal…
stopped-reading
September 30, 2025Three points of view, all three firstperson perspective. Might not continue reading.
July 23, 2023
Citaat: "Nu alles achter de rug is. Nu het kwaad is geschied. Zie ze naast me zitten, recht voor zich uit kijkend. Lippen op elkaar. Ze omklemt met beide handen haar zwart laqué handtas, of die anders van haar schoot zou glijden. "
Simone Lenaerts(1947) kreeg voor het prachtige boek Zeewater is zout zeggen ze de debuutprijs 2009 en onderlijnde daardoor toch wel twee belangrijke feiten. Ze toonde duidelijk aan dat je op elke leeftijd kan debuteren en ook dat een op en top Vlaamse roman zonder groten als Boon of Claus te imiteren erg mooi kan zijn.
Voor mij persoonlijk is dit boek een Vlaamse versie van De Avonden. Simone Lenaerts weet enorm geraffineerd en mooi haar personages gestalte te geven in een naoorlogs Antwerpen.
Raymond is overtuigd communist en antiklerikaal. Zijn vrouw Rika deelt die visie niet. Zij droomt van glamour en van hartstocht in haar leven. Zij zijn werkelijk mekaars tegenpolen. Hoe Raymond ook zijn best doet om de aandacht van zijn vrouw op een positieve manier te vangen, het lukt niet. Rika heeft totaal andere roots dan haar man en had zich daarom een totaal ander leven met een totaal andere man voorgesteld.
Dit was een typisch Vlaams huwelijk voor de echtscheidingsgolf. Hun dochter Rosa ervaart en ondergaat de huiselijke spanningen zeer bewust. Zij probeert en surrogaatgezelligheid te vinden in haar studies en ze vlucht ook graag weg in de wereld van een boek. Ze is constant op haar hoede voor de wisselende stemmingen in huis en ze weet zich opzienbarend genoeg staande te houden zonder openlijk partij te kiezen.
Verstandelijk zit ze vooral op de golflengte van haar vader, alhoewel ze wel vindt dat religie ook zijn charmante kanten heeft.
Simone Lenaerts bouwt haar boek op aan de hand van monologen van de drie hoofdpersonages. Zeewater is zout zeggen ze is naast een knap tijdsdocument ook een heel mooie ode aan Antwerpen.
Simone Lenaerts(1947) kreeg voor het prachtige boek Zeewater is zout zeggen ze de debuutprijs 2009 en onderlijnde daardoor toch wel twee belangrijke feiten. Ze toonde duidelijk aan dat je op elke leeftijd kan debuteren en ook dat een op en top Vlaamse roman zonder groten als Boon of Claus te imiteren erg mooi kan zijn.
Voor mij persoonlijk is dit boek een Vlaamse versie van De Avonden. Simone Lenaerts weet enorm geraffineerd en mooi haar personages gestalte te geven in een naoorlogs Antwerpen.
Raymond is overtuigd communist en antiklerikaal. Zijn vrouw Rika deelt die visie niet. Zij droomt van glamour en van hartstocht in haar leven. Zij zijn werkelijk mekaars tegenpolen. Hoe Raymond ook zijn best doet om de aandacht van zijn vrouw op een positieve manier te vangen, het lukt niet. Rika heeft totaal andere roots dan haar man en had zich daarom een totaal ander leven met een totaal andere man voorgesteld.
Dit was een typisch Vlaams huwelijk voor de echtscheidingsgolf. Hun dochter Rosa ervaart en ondergaat de huiselijke spanningen zeer bewust. Zij probeert en surrogaatgezelligheid te vinden in haar studies en ze vlucht ook graag weg in de wereld van een boek. Ze is constant op haar hoede voor de wisselende stemmingen in huis en ze weet zich opzienbarend genoeg staande te houden zonder openlijk partij te kiezen.
Verstandelijk zit ze vooral op de golflengte van haar vader, alhoewel ze wel vindt dat religie ook zijn charmante kanten heeft.
Simone Lenaerts bouwt haar boek op aan de hand van monologen van de drie hoofdpersonages. Zeewater is zout zeggen ze is naast een knap tijdsdocument ook een heel mooie ode aan Antwerpen.
March 4, 2014
Het verhaal lijkt bevreemdend in het begin, maar voor je het goed en wel beseft ben je toch al halverwege. Als je geïnteresseerd bent in het Oude Antwerpen is dit zeker een aanrader. Het schetst een mooi beeld van Antwerpen aan het begin van de 20e eeuw.
March 5, 2012
Absoluut een indrukwekkend debuut. Een prachtig familieportret van enkele decennia geleden, maar zo herkenbaar.
Displaying 1 - 9 of 9 reviews