Hai unha memoria do 36 que é tamén a da retagarda, a dos sorprendidos, a dos que non lograron ser heroes, a dos oportunistas de supervivencia.
Ese é o argumento que propón Inma López Silva neste libro que oscila entre a memoria familiar, a ficción e o relato histórico a partir da vida do seu avó paterno, alcalde franquista dun pequeno concello rural. A través del, cóntasenos unha historia que se centra nos perdedores e foxe do aspecto heroico que tan a miúdo constrúe a nosa lectura da guerra e a ditadura, retirando o foco daqueloutra maioría que, simplemente, sobrevivía como podía. A vida da familia retratada en Quen non ten un avó fascista? conta dun xeito orixinal a historia política da Galicia da segunda metade do século XX, dando unha explicación aos silencios, temores e vergoñas que, así, se converten en motivo literario de categoría.
López Silva proponnos nesta súa obra máis persoal un relato emocionado co que persegue volver os feitos históricos á realidade diaria das persoas que os protagonizaron sen sabelo, para expresar así a dor real dos dilemas éticos e a necesidade certa de seguir vivindo malia a guerra, a ditadura e a represión. Estamos, por iso, diante dunha deliciosa alegación antifascista escrita desde as tripas do propio fascismo e construído para proxectarse sobre o presente a modo de reflexión, ou quizais aviso.
Inma López Silva é unha das novas narradoras galegas máis destacadas. A súa novela "Neve" en abril gañou o Premio Rúa Nova en 1996. Seguiron os relatos de "Rosas, corvos e cancións". Con "Concubinas" obtivo o Premio Xerais 2002. No 2007 publicou "New York, New York", diario dunha estadía na cidade norteamericana, que despois foi traducido para o castelán.
Desde moi nova soubo que a literatura sería a súa canle para ver e expresar o mundo. Moi pronto, no ano 96, gaña o Premio Rúa Nova, convocado pola Biblioteca Nova 33, de Santiago. Ese primeiro froito literario sorprendeu a lectores e crítica pola madurez que evidencia unha novela que recupera o drama nunca suficientemente contado da Guerra Civil. "Neve en abril" foi o libro que mereceu o dito galardón e que no 2005 renace en Galaxia como libro aberto a lectores de todas as idades, tamén aqueles que están a piques de comezar o seu percorrido pola vida adulta. Inma, ademais de escritora, destaca como crítica e investigadora teatral, colaboradora habitual en numerosas publicacións periódicas e científicas. Actualmente é profesora na Escola Superior de Arte Dramática de Vigo.
Coa novela "Memoria de cidades sen luz", publicada por Galaxia, obtivo o Premio Blanco Amor 2007. Posteriormente foi recoñecida co premio AELG como mellor obra de narrativa 2008 e o Arcebispo San Clemente como mellor novela en galego 2008.
Interesante reflexión, a medio camiño entre a realidade e a ficción, sobre o tempo dos nosos avós e o que fixeron eles neses tempos de ditadura. Recomendable.
Quixo ser un seique e quedou nun supoño. Coa excusa de tocar temas controvertidos só se entra no mesmo debate que existe dende hai case 50 anos e dende o mesmo punto de vista de hai case 50 anos. Que a estas alturas aínda se trate a figura do "fascista bo" como persoa vítima das súas circunstancias cando existiu sempre resistencia e persoas combativas é unha vergoña.
Al final resulta que la autora no tenía un abuelo fascista. El padre de su padre, maestro educado en tiempos de la República y alcalde de un pequeño pueblo gallego durante el franquismo, no fue más que uno de los muchos que aprendió a vivir en silencio y a hacer lo que tocara para sobrevivir. Así las cosas, a Inma López Silva no le ha tocado enfrentarse a la memoria de un antepasado malvado sino reconciliarse con un pasado desagradable pero más o menos digerible.