Coğrafi Keşifler: Soykırım - Sömürgecilik - Kölecilik - Emperyalizm - Kapitalizm

by Erol Mütercimler

Uygarlık tarihi boyunca insanlık keşifler, icatlar, buluşlar peşinde koşmuştur. Bu yüzlerce yıl değil binlerce yıl sürmüş olan
bir zorlu serüven. Uygarlık, medeniyet, kültür... Adını her ne koyarsak koyalım, bunun ağırlıklı olarak su yollarından yararlanılarak coğrafyadan coğrafyaya taşındığını saptamaktayız. Asya’nın baharatını Avrupa’ya taşımak amacıyla yola çıkan, İspanyol, Portekiz denizcileri, farkında olmadan kıtalar keşfettiler. Hırsları altın ve gümüşün peşine düşmek, motivasyonları da “Hıristiyanlaştırmak” oldu. Önce işgal ardından fethetmeye giriştiler. Hollanda, İngiltere, Fransa ve devamında gücü yeten Avrupa devletleri de kıtaları ve ülkeleri istila etmeye başladı… “Uygarlık” kölecilik aracılığıyla, “gelişme” katliam yoluyla yerleştirildi. Piskopos Las Casas raporunda ve kitabında, “Milyonlarca insanın öldürülmesini, altın hırsı, açgözlülük, kısa sürede zenginleşmek ve liyakatıyla orantısız yüksek mevkilere gelmek…” şeklinde açıklamış ve 12 milyondan fazla insanın Hıristiyanlar tarafından öldürüldüğünü raporuna eklemiştir.
Coğrafi keşiflerde rolü olan kaşiflerin toplu katliamı insanlık tarihi açısından utanç vericidir, ama bu keşifler sürecinin sonucunda da uygarlığın gelişmesinde de çok olumlu gelişmeler olduğu da yadsınamaz bir gerçektir. Hemen her alanda dünyamızı değiştiren ve dönüştüren coğrafi keşifler; köleciliğin, sömürgeciliğin ve emperyalizmin tarihidir. Bu kitap, coğrafi keşiflerin, kaşiflerin, buluşların, icatların ve öldürülen milyonlarca insanın öyküsüdür.

456 pages, Paperback

Published November 7, 2022

About the author

1954 yılında Kars’ta doğdu, tüm öğrenim yaşamı İstanbul’da geçti. İ.Ü. Fen Fakültesi Fizik Bölümü’nden mezun oldu.

Deniz Kuvvetleri’nde bir süre Fizik öğretim üyeliği, Beşiktaş Deniz Müzesi Müdürlüğü yaptı ve bunun ardından Avustralya’ya gitti. SBS devlet radyosunda programcılık yaptı, “Çok kültürlülük” konusundaki doktora alan çalışmasını İ.Ü. Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde tamamladı.

Deniz tarihi çalışmalarıyla tanınan Mütercimler, Türkiye’ye dönüşünde çeşitli gazete ve dergilerde köşe yazarlığı yaptı. TRT Radyosu ve çeşitli TV kanallarında programcı ve yönetici olarak çalıştı. Belgeseller hazırladı. Halen üç ayrı üniversitede Yeditepe Üniversitesi, İstanbul Ticaret Üniversitesi, Doğuş Üniversitesi Strateji ve Devrim Tarihi dersleri vermektedir.

Şu anda Habertürk kanalında Aynanın Arkası adlı haber programı yapmaktadır.

Bugüne kadar kısa radyo oyunları, çeşitli dergilerde yazıları ve belgesel senaryoları yanı sıra on dört kitaba imza atmıştır.

Reviews

[Caglar Tukel · Rating 4 out of 5]

Erol Mütercimler'in "Coğrafi Keşifler" kitabı, 15. yüzyıldan günümüze uzanan bir zaman diliminde, coğrafi keşiflerin dünyayı nasıl dönüştürdüğünü derinlemesine inceliyor. Kitap, yelken, dümen, pusula ve haritacılık gibi teknik gelişmelerin, kıyıya paralel denizciliğin yerini okyanusları aşmaya yönelik cesur seyahatlere nasıl bıraktığını anlatıyor. Bu sayede, "eski kıtalar" olarak bilinen bölgelerden, Avrupa'nın "yeni dünya" olarak adlandırdığı yerlere doğru heyecan verici yolculukların kapıları aralanıyor. Mütercimler, "keşif" kavramının Avrupa merkezli bir bakış açısını yansıttığını vurgulayarak, aslında bu "keşfedilen" yerlerde on binlerce yıldır yaşayan toplulukların varlığına dikkat çekiyor. Bu durum, Avrupa'nın tarih yazımında nasıl bir üstünlük kurduğunu ve kendi bakış açısını nasıl evrenselleştirdiğini gözler önüne seriyor. Kitap, coğrafi keşiflerle birlikte ticaretin gelişimi, kölelik, sömürgecilik, emperyalizm ve kapitalizm gibi olguların nasıl ortaya çıktığını ve günümüzdeki küreselleşme ile neoliberalizme nasıl evrildiğini detaylı bir şekilde açıklıyor. Mütercimler, günümüz politikalarının kökenlerini tarihsel örneklerle destekleyerek okuyucuya daha kapsamlı bir perspektif sunuyor. Kitabın en büyük eksikliği ise "Coğrafya" temalı olmasına rağmen daha fazla ve detaylı harita içermemesi. Haritalar, anlatılan coğrafi olayları ve keşif rotalarını görselleştirmede önemli bir rol oynardı. Bu yönüyle kitap, okuyucunun zihninde daha kalıcı bir yer edinebilirdi.

Kitap coğrafi keşiflerin başladığı 15yüzyıldan günümüze kadar ki gelişmeleri coğrafi keşiflerin dünyayı politik, ekonomik ve bilimsel olarak nasıl değiştirdiğini anlatıyor. Yelken, dümen, pusula, haritacılık gelişmesi ile birlikte kıyıya paralel denizcilik yerine denizleri dikine geçişin başlama cesareti gösterilmesi ile bilinen eski kıtalardan yeni keşfedilen yerlere yolculuk başlıyor. Aslında keşif kelimesi de Avrupa'lılar In uydurduğu bir kavram. Çünkü keşfedilen yerlerle onbinlerce yıl önce gelmiş insanlar var. Mekanın asıl sahibi Onlar ama Avrupalılar Sanki tarih onların keşfiyle başlamuş gibi bir tarih olgusu yaratmışlar. Keşifler ile birlikte ticaret gelişmiş, kölelik, kolonicilik, emperyalizm, kapitalizm derken günümüz küreselleşme ve neoliberalizm e ulaşılıyor. Kitap günümüz politikalarının kökenini Örneklerle anlatmış. ' İsminde Coğrafya olan bir kitapta keşke çok daha güzel ve daha fazla harita olsaymış.

[Yaşar G. · Rating 4 out of 5]

“Devrim: siyasal, sosyal, ekonomi ve hukuk alanlarında yapılmış olan geri dönüşümsüz değişimlerdir. Eğer geri dönüş söz konusu olursa, bu devrim olmaz, ancak reform ya da yenileşme hareketleri diye tanım yapabiliriz. Devrimlerin ilerici mi, gerici mi olduğu, sizin duruş yeriniz olan koordinat merkezidir.”

[Gökhan Bozkurt · Rating 4 out of 5]

Bazı bölümler kitabın asli konusu dışında gereksiz bilgiler gibi geldi. Daha kısa ver net bir içerik olabilirmiş. Yine de coğrafi keşifler adına iyi bir kitap.