بحران نفت در ایران: از ناسیونالیسم تا کودتا

by Ervand Abrahamian, محمدابراهیم فتاحی (Transalator)

«پژوهش تازه‌ی آبراهامیان پایانی است بر این افسانه که پیشنهاد نفتی آمریکاــ‌بریتانیا در سال‌های ۱۳۳۰-۱۳۳۲ سخاوتمندانه بود و باید از سوی مصدق پذیرفته می‌شد. این اثر به‌وضوح نشان می‌دهد این پیشنهاد، در کنار دیگر مسائل، به منظور خریدن وقت برای حل بحران از طریق «معامله با یک دولت دوستِ» پس از مصدق «طراحی» شده بود.»
مازیار بهروز، دانشگاه ایالتی سانفرانسیسکو

«یرواند آبراهامیان بررسی ژرفی از اسناد جدیدِ نقش آمریکا در کودتای سال ۱۳۳۲ که منجر به برکناری نخست‌وزیر مصدق و بازگشت شاه به سلطنت شد، ارائه کرده است. فهم رویدادهای مربوط به آن وقایع موضوعی است همچنان داغ و زنده. آبراهامیان در بررسی خود موضوعات اساسی زیر را مد نظر قرار می‌دهد: مناقشه بر سر چه بود، نفت یا کمونیسم؟ نقش آمریکا در این حوادث چه‌قدر تعیین‌کننده بود؟ تأثیر این رویدادها بر روابط کنونی آمریکا با ایران چگونه است؟ همه‌ی کسانی که به دانستن پاسخ این پرسش‌ها یا پرسش‌های دیگر علاقه دارند در این گزارشِ مناقشه‌آمیزِ جذاب پاسخ‌هایی معتبر و قانع‌کننده درباره‌ی این واقعه‌ی مهم تاریخ معاصر خاورمیانه خواهند یافت.»
گری سیک، دانشگاه کلمبیا

Genres: Iran, Middle East, History, Politics, United States, Nonfiction

270 pages, Paperback

Published January 1, 2022

About the author

Ervand Abrahamian (B.A., M.A., Oxford University; Ph.D. Columbia University), an Armenian born in Iran and raised in England, is well qualified by education and experience to teach world and Middle East history. He has published Iran Between Two Revolutions, The Iranian Mojahedin, Khomeinism, Tortured Confessions, and Inventing the Axis of Evil. He teaches at the CUNY Graduate Center, and has taught at Princeton, New York University, and Oxford University. He is currently working on two books: one is The CIA Coup in Iran; and another, A History of Modern Iran, for Cambridge University Press.

یرواند آبراهامیان (متولد ۱۳۱۹ در تهران) تاریخ‌نگار ارمنی ایرانی است. او در سال ۱۳۲۹ به بریتانیا مهاجرت نمود و به سال ۱۳۴۲ درجهٔ کارشناسی و کارشناسی ارشد خود را از دانشگاه آکسفورد دریافت کرد. آبراهامیان پس از مهاجرت به آمریکا موفق به گرفتن دکترای خود، در سال ۱۳۴۸ از دانشگاه کلمبیا شد.
وی در دانشگاه‌های پرینستون و آکسفورد به تدریس «تاریخ ایران» پرداخ] و هم‌اکنون در کالج باروک دانشگاه شهر نیویورک (CUNY) به تدریس تاریخ جهان و خاورمیانه مشغول است. آبراهامیان در مقوله «تاریخ ایران معاصر»، از برجسته‌ترین تاریخ‌نگاران محسوب می‌شود.

Reviews

[Maziyar Yf · Rating 4 out of 5]

بحران نفت در ایران از ناسیونالیسم تا کودتا جدید ترین کتاب پرفسور آبراهامیان است ، پایه و اساس کتاب او 375 سندی ایست که در سال 2017 از بایگانی محرمانه آمریکا خارج شده و در دسترس همگان قرار گرفته است . این اسناد شامل گزارش ها ، صورت جلسه ها ، شرح گفتگوها ، مکاتبات میان وزارت خانه های مختلف آمریکا و متن تلگراف ها و تلگرام ها بوده ونکات جدیدی در مورد سیاست خارجی آمریکا در سالهای 1330 – 1332 و به وِیژه نگاه و نگرش و سیاست آمریکا به دکتر مصدق را نشان می دهد . سیاستی که سرانجام به کودتا 28 مرداد منجر شد .
کتاب کوشیده به پرسشهای بسیار مهمی پاسخ دهد ، پرسش هایی مانند آیا آمریکا در مناقشه نفتی واسطه ای امین و شریف بوده ؟آیا مصالحه پیشنهادی آمریکا و انگلیس به ایران منصفانه بوده ؟ توافق پیشنهادی بانک جهانی چطور ؟آیا سیاست های دولت های ترومن و آیزنهاور یا دموکرات ها و جمهوری خواهان در قبال ایران متفاوت بوده ؟
آبراهامیان تلاش کرده تا در پنج بخش به پرسش های فوق پاسخ دهد ، بخش نخست باور عمومی و غالب در مورد دخالت آمریکا تنها در کودتا 28 مرداد را به چالش کشیده . نویسنده و اسناد نشان داده اند که آمریکا از یک سال قبل از کودتا برای قدرت گرفتن احمد قوام و جانشینی او با مصدق تلاش کرد که با خیزش موسوم به 30 تیر شکست خورد . بخش دوم کتاب را می توان جالبترین و مهمترین قسمت کتاب دانست . آبراهامیان در این بخش نگاه خود را معطوف به خارج از ایران کرده و سیاست های کلی آمریکا را در دو محور نفت و مبارزه با کمونیست بررسی کرده . کدام یک سبب ناخرسندی آمریکا از مصدق بوده ؟ نفت و منافع شرکت های نفتی آمریکایی – غربی و یا کمونیست و امکان نفوذ و رخنه و قدرت گرفتن آن در ایران ؟
گرچه اظهار نظرهای علنی مقامات آمریکا و بریتانیا نشان دهنده بی ارتباط بودن سیاست های آنان با نفت و مرتبط بودن آن با جنگ سرد و نفوذ کمونیست بوده اما اسناد خلاف آن را نشان می دهند .در حقیقت اسناد آزاد شده حاکی نگرانی عمیق مبنی بر این بوده که ملی شدن نفت خطرات زیادی برای کسب و کارهای شرکتهای آمریکایی ایجاد می کند . مدیر اجرایی یکی از شرکت های عمده نفتی آمریکایی در نظری مشورتی به دین آچسون – وزیر امور خارجه آمریکا می گوید که از دست رفتن ایران و رفتن آن به پشت پرده های آهنین بهتر از موفقیتش در ملی کردن صنعت نفت خواهد بود . نگرانی شرکت های نفتی ازاثرات دومینو وار ملی شدن نفت در مناطق مختلف از عربستان تا ونزوئلا بوده . آنان بر این عقیده بوده اند که حل و فصل مساله نفت به گونه ای مطلوب و به نفع ایران سابقه ای خطرناک به جا خواهد گذاشت . از این رو داشتن سیاستی سخت گیرانه در برابر ایران سخت ضروری ایست . نکته اساسی از نگاه شرکتهای نفتی این بوده که ایران نباید چیزی بیشتر از دیگر کشورها و حتی کمتر از آنان به دست آورد . این گونه به کشورهای دیگر هشدار داده خواهد شد که رفتاری همانند ایران برای آنان سود و منفعتی نخواهد داشت .
از طرفی دیگر گزارش های سازمان های امنیتی آمریکا و انگلیس ، ایران را به هیچ شکل مستقیم یا غیر مستقیم در خطر حمله کمونیستها و یا احتمال کودتا از جانب حزب توده نمی دیده است . وابسته نظامی فرانسه هم به سفیر انگلیس و سپس وزارت امورخارجه آمریکا اطمینان داده بود که حزب توده برای تسخیر قدرت در ایران در آینده نزدیک شانس اندکی خواهد داشت . او مصدق را همچنان نشسته بر کرسی قدرت ومورد پشتیبانی اکثریت بزرگی از مردم دانسته است . آبراهامیان این گونه نتیجه گیری کرده که سبب سیاست های سخت گیرانه و دشمنی روزافزون آمریکا با مصدق و دولت او نفت و منافع شرکت های آمریکایی بوده است .
بخش سوم کتاب نویسنده به شرح به تلاش های گوناگون و بسیار گسترده آمریکا برای سرنگون کردن دکتر مصدق با سواستفاده ازابزار پارلمان پرداخته . آبراهامیان با کمک اسناد گوناگون دخالت مالی بسیار گسترده دولت آمریکا در خرید رای به نفع هواداران شاه را نشان داده . این دخالت مالی با ابزار بسیار قدرتمند دلار در اندازه ای بوده که دلار در بازار سیاه فراوان و سپس ارزان شد ! دخالت های آمریکا و انگلستان به همراه حمایت مالی بسیار گسترده دربار ، شاه و خانواده پهلوی سبب شد که مجلسی دو قطبی موافق و مخالف دولت با آرایی بسیار نزدیک شکل بگیرد . مجلس با فلج کردن دولت ، آبستراکسیون و به تعویق انداختن موضوع نفت کار را به رفراندوم مشهور مصدق یعنی انحلال دولت یا انحلال مجلس رسانید . با رای موافق ملت به منحل شدن مجلس ، مصدق گرچه در کوتاه مدت پیروز شده بود اما اراده آمریکا برای انجام کودتا را سخت تقویت کرد . مصدق پیروز شد اما در برابر خود جبهه ای یکدست و قوی از مخالفان داخلی و خارجی داشت .
بخش چهارم کتاب یعنی راه طی شده به سمت کودتا را می توان مانند مقدمه ای بر کتاب دیگر آبراهامیان یعنی کودتا دانست ، نویسنده مسیر کودتا ، حوادث 25 مرداد ، اشتباه مهلک و مرگبار مصدق در استفاده از ارتش برای پراکنده کردن تظاهر کنندگان و برقراری نظم و سپس ضربه نهایی و پیروزی کودتا در 28 مرداد را به اختصار شرح داده .
آبراهامیان در بخش آخر کتاب به بررسی اثرات تمام نشدنی کودتا در ایران و آمریکا پرداخته . از دیدگاه ایرانیان آمریکا با این اقدام مسیر تاریخ ایران را برای سالهای طولانی تغییر داد .
کودتا از هر جهت زندگی ایرانیان و تاریخ ایران را شاید برای همیشه دگرگون ساخت . کودتا شاه و حکومت او را در چشم بیشتر ایرانیان به عروسک دستی آمریکایی ها تبدیل کرد. از این رو کودتا کاملا از سلطنت پهلوی مشروعیت زدایی کرده و راه را برای انقلاب سال 1357 هموار کرد . اما در آمریکا ، در حالی که بخش بسیار بزرگی از مردم آن اصولا اطلاعی از کودتا در ایران و برکناری دولتی که با رای مردم سر کار آمده بود نداشته اند ، کودتا مورد تشویق نخبگان آمریکایی قرار گرفت . سیاست آمریکا برای سالهای طولانی نادیده گرفتن و یا مربوط به گذشته بودن کودتا بوده تا زمانی که مادلین آلبرایت وزیر امور خارجه در دولت کلینتون میان کودتا و انقلاب سال 57 و آنچه بر ایران در زمان آلبرایت می گذشته خطی مستقیم کشید واین گونه میان وقایع ایران ارتباط برقرار کرد .
در پایان کتاب بحران نفت در ایران را باید کتاب مفید و مهمی دانست ، آبراهامیان با مهارت به بحران هایی پرداخته که دکتر مصدق با آنان روبه رو بوده و البته کلید واژه این بحران ها را باید در ابربحران نفت دانست . کتاب او تمرکز بر نقش کلیدی آمریکا و نه انگلستان در کودتا دارد . به همین ترتیب آبراهامیان پیشنهاد های نفتی آمریکا و انگلیس را هم در حد صفر و لفاظی و یا بازی با کلمات دانسته . اما روند حوادث در ایران دوران مصدق به اندازه ای پیچیده بوده که حتی از این کتاب برآمده از اسناد هم نمی توان نتیجه قطعی گرفت و هم چنان باید در انتظار اسناد و کتاب های بیشتری ماند .

[Saman · Rating 4 out of 5]

در سال 2017 اسناد جدیدی از طرف آمریکا منتشر شد و آقای آبراهامیان این کتاب رو سال 2021 بر اساس این اسناد نوشته.اسنادی که در مورد سیاست خارجی آمریکا و دخالت‌های این کشور در سالهای 30 تا 32 مربوط میشه. در این کتاب هم در مورد کودتای مرداد 32 مطالبی گفته میشه اما اگر قصد دارید بیشتر و کامل‌تر در مورد موضوع کودتا بخونید، کتاب دیگر این نویسنده یعنی «کودتا» به طور کامل به مبحث کودتا می‌پردازه و جزو کتب ارزشمند در مورد این برهه زمانی است و میتونه برای مطالعه مناسب باشه. البته که منابع دیگری هم موجود است.
کتاب از پنج بخش تشکیل شده که بهترین بخش کتاب از نظر من ، بخش دوم بود و میاد میگه درسته مسئولان آمریکا و انگلستان تو حرفهاشون علت اتخاذ سیاست‌هاشون رو مقابله با کمونیسم و جنگ سرد می‌دونند اما اسناد نشون میده نگرانی اصلیشون مساله ملی شدن نفت ایران بوده نه جنگ سرد و کمونیسم و حزب توده!!
تو قسمت‌های دیگه کتاب از تاثیرگذاری و دخالت‌های آمریکا بر نمایندگان مجلس مطالبی رو ارائه میده که با پول پاشی، نمایندگان رو به نفع شاه و به تقابل با مصدق سوق می‌دادند.. در دو بخش آخر کتاب در مورد کودتا حرف زده میشه و در واقع اینکه چه شد به این وضع رسید و همچنین اشتباه مصدق در این زمینه رو مورد بررسی قرار میده.یک مساله دیگه هم که باید بهش اشاره کنم از نقش مطبوعات آمریکا در نسبت دادن انواع و اقسام صفت‌های بد به مصدق هست...درست یادم نیست در کتاب کودتا همین نویسنده یا کتاب آقای کاتوزیان( مصدق و مبارزه برای قدرت در ایران) بود به این مساله جنگ روانی مطبوعات علیه مصدق و ایرانیان اشاره شده بود.
‎
حسن ختام این ریویوی کوتاه هم لینک مصاحبه‌ای از نویسنده کتاب رو میذارم تا اگر کسی علاقه داشت مصاحبه ایشون رو هم بخونه :
https://ketabnews.com/fa/news/16759/%...

[Ali.Deris · Rating 4 out of 5]

✔️ عمق مداخله ی آمریکا در سیاست داخلی ایران رو در سالهای ۱۳۳۱ الی ۱۳۳۲ (یعنی قبل از کودتا) به تصویر میکشه .

✔️ در چندین جای کتاب و به نقل قول از افراد مختلف مصدق یادآور گاندی هستش و این نشون دهنده ی اوج احترام این افراد به دکتر مصدق ه .

✔️ صفحه ۳۵ و ۳۶ کتاب لیست تقریبا کاملی از توهین ها و صفات زشتی که نشریه های خارجی به دکتر مصدق نسبت میدادند رو آورده و کافیه که ببینید چقدر تلاش میشه ایشون رو تخریب کنن .

✔️ لیستی از مشکلات و بحرانهایی گه دکتر مصدق باهاشون درگیر بوده رو در کتاب مشاهده می کنید که البته هیچکدام به بجران نفت نمیرسن!

✔️ یکی از بزرگترین ترس های آمریکا این بود که نفت ایران ملی بشه و به تبع اون کشورهای دیگه هم این راه رو بخوان ادامه بدن . به خوبی این مسئله توضیح و بیان شده .

🗯 پ.ن : اگر به مطالعه ی تاریخ ایران علاقه دارید این کتاب میتونه اطلاعات مفیدی رو با استناد به استاد سازمان سیا و بقیه اسناد معتبر بهتون برسونه 👍 و برای شناخت دکتر مصدق هم میتونه مفید باشه که چقدر درگیر بوده و در چندین جبهه باید مبارزه میکرده .

🗓 02/06/03

[HAMiD · Rating 4 out of 5]

دوباره بوی نفت و خون، دوباره تابستون داغ
میتینگای تک نفره، دوباره سایه ی چماق
چقدر یک سرزمین می تواند پلشت ترین آدم ها را بپرورد که برای بی ارزش ترین سودِ شخصی خونِ مردمان بریزند و برای شهوت قدرت گلوله بر تن نوجوانان بزنند؟ چقدر؟ چقدر؟ چقدر؟ و این روزها که مردادِ داغ و چربِ جنوب را می گذرانم بوی نفت تهوعی عجیب می آورد. بوی خون که بیزارم کرده است از همه ی دروغینْ سیاه پوشی های شهر را چه باید بگویم؟ وطن فروشی و کارگزاری کاشانیِ آیت الله را چگونه برای شهری شرح دهم که خیابان هایش را به نام کسانی سند زده که سیاه ترینِ آدم های تاریخ این سرزمینند؟ حکایتی ست که هر سال برای ما داغداری اش در مرداد تکرار می شود نه در آن چیزی که این روزها و شب ها هوارش می کشند

چهارم مرداد 1402 خورشیدی کودتا

[Hodjat ghoreishi · Rating 5 out of 5]

در تکمیل کتاب کودتا از همین نویسنده بر اساس منابع و اسناد جدیدتر به بررسی عوامل ایجاد کودتا و به صورت تخصصی تر مسئله نفت می‌پردازه و بسیار کتاب خواندنی و جذابیه

[Ali Nazifpour · Rating 5 out of 5]

در سال‌های اخیر، برخی انتقادها درباره مصدق از سوی سلطنت‌طلبان و به دلایل نادانسته‌ای برخی اصلاح‌طلبان مطرح شده است. دو تا از این انتقادها این هستند که چرا مصدق پیشنهاد بانک جهانی را نپذیرفت؟ و این‌که چرا مصدق تصمیم به انحلال مجلس از طریق برگزاری رفراندوم گرفت؟ این کتاب نوشته یرواند آبراهاميان، که شاید سرشناس‌ترین مورخ ایران معاصر باشد، با ارائه انبوهی از داده‌های تجربی که عمدتا براساس آخرین اسناد افشاشده از دولت‌های بریتانیا و آمریکا استخراج شده‌اند به شکلی بسیار مستدل و مبتنی بر مدرک نشان می‌دهد که هر دو انتقاد بی‌پایه و اساس هستند. آمریکا و بریتانیا هرگز قصد نداشتند که زیر بار هیچ شکلی از ملی‌شدن واقعی نفت بروند و هدف پیشنهادها تنها اتلاف وقت به منظور ایجاد فرصت برای برکناری مصدق بود و مجلس هفدهم نیز ابزاری غیردموکراتیک در دست همین دو دولت بود و مصدق انتخاب سومی جز رفراندوم یا برکناری نداشت. اگر فرهنگ غالب این بود که استدلالها باید بر پایه فکت می‌بودند، دیگر این دو استدلال خاص پس از انتشار این کتاب شنیده نمی‌شدند که البته می‌دانیم چنین نیست.

[Mohammad Sadegh Rasooli · Rating 4 out of 5]

https://delsharm.blog.ir/1401/12/15/b...

سال‌ها پیش، طبق روال همیشگی دولت آمریکا، اسناد سری تاریخی بعد از مدتی در مورد اتفاقات ۲۵-۲۸ مرداد ۱۳۳۲ بیرون آمد اما این بار به وضوح معلوم بود که اطلاعات به صورت گزینشی سانسور شده‌اند و به دلایلی دولت آمریکا ترجیح داده است بخشی از اطلاعات را کماکان مسکوت بگذارد. مادلین آلبرایت، وزیر خارجهٔ اسبق رئیس‌جمهور، سال‌ها پیش به نقش مستقیم آمریکا در آن اتفاقات اذعان کرد و سپس سال‌ها بعد باراک اوباما اعترافی مجدد در این باره نمود. اما اطلاعاتی که سال ۲۰۱۷ آمد، یرواند آبراهامیان مورخ ایرانی ارمنی‌تبار ساکن آمریکا را بر آن داشت که این کتاب را سال ۲۰۲۱ منتشر کند و قبل از انتشار، نسخه‌ای را برای محمدابراهیم فتاحی که ظاهراً‌ مترجم اکثر کارهایش به فارسی است بفرستد.

متأسفانه فرصت ندارم به جزئیات بیشتری در مورد این کتاب بپردازم کما آن که این کتاب ۲۷۰ صفحه‌ای بسیار فشرده با اطلاعات جالبی است که حرف اصلی‌اش برخلاف مورخان تجدیدنظرطلب (به زعم نویسنده) آن است که برخلاف آن حرف‌ها اتفاقات ۲۸ مرداد نه زیر سر یک‌دندگی مصدق بود، نه اشتباهات کاشانی، نه بی‌عرضگی شاه، نه دسیسهٔ انگلیس و نه مشکلات اقتصادی. قصه خیلی مشخص است: آمریکا نمی‌خواست مصدق موی دماغ بلوک غرب باشد. او باید به هر قیمتی کنار برود. پس همهٔ نیروها بسیج شدند که مصدق کنار برود. اول فشار رسانه‌ای؛ پنداری مصدق دیوانه‌ای بود که نمی‌فهمید چه می‌کند و کشورش را به باد فنا می‌دهد (کاری که هنوز با سیاست‌مداران مخالف خودشان در رسانه‌های آمریکایی می‌کنند). بعد ترحیم. سپس پول زیادی به ایران وارد کرد، انگلیس را به‌خط کرد، شاه را به هر قیمتی شده مجاب کرد حداقل در این قضیه سکوت کند، و در نهایت کاری که می‌خواست کرد. تنها به پاراگرافی در صفحهٔ ۱۹۸ کتاب بسنده می‌کنم:
«روزولت در گزارش شخصی‌اش به چرچیل نشان می‌دهد که چطور چند روز پیش‌تر سفارت آمریکا به منظور کرایهٔ کامیون و توزیع در جنوب تهران، مبلغ قابل ملاحظه‌ای پول در اختیار آیت‌الله بهبهانی قرار داد [توضیح از من: آبراهامیان تأکید می‌کند که طبق اسناد بهبهانی (فرزند بهبهانی از رهبران مشروطه) تنها روحانی نامداری است که مستقیماً با سرویس‌های جاسوسی در ارتباط بوده است و هیچ سندی مبنی بر همکاری کاشانی وجود ندارد]. این پاراگراف کوتاه در نسخهٔ آزادشدهٔ اولیهٔ همان گزارش اصلاح شده بود. کاتم، تحلیلگر وقت سیا می‌نویسد این پول‌ها به "دلارهای بهبهانی" معروف شدند. عامل اجرایی سیا چندی بعد نوشت که دلارهای سرازیرشده به داخل کشور به قدری زیاد بود که ارزش دلار در بازار سیاه از ۱۰۰ ریال به ۵۰ ریال کاهش یافت.»

[Kowsar Bagheri · Rating 4 out of 5]

ایشالا ریویو «هم» می‌نویسم. :))

[Malihe63 · Rating 5 out of 5]

این کتاب در خصوص ملی شدن صنعت نفت و کودتای ۲۸ مرداد بر اساس اسناد منتشر شده سازمان سیا بود که برای من با وجود مطالعه قبلی در این خصوص همچنان جذاب بود

[Hamed · Rating 3 out of 5]

چیز جدیدی برای من نداشت ضمن اینکه انسجام هم نداشت.
چند تا نکته را میخواد تاکید کنه یکیش اینه که این گفته که ترس از کمونیست باعث شد آمریکا کودتا کنه درست نیست و خود مسئله نفت مهمتر بود یعنی می‌ترسیدند کشورهای دیگه هم دنبال ایران بیفتند.
مسئله دیگه اعمالی که توسط رسانه های طرفدار آمریکا و غرب و افراد مزدور مثل بهبهانی و حتی بقایی و... که بعضا در ابتدا طرفدار مصدق بودند بعدا طرف عوض کردند.
غرب درابتدا برنامه داشت که با کمک شاه و توسط مجلس مصدق را برکنار کند که با روی کار آمدن قوام و سخنرانی او که منجر به شورش عمومی و استعفایش در ٣٠ تیر شد و مجددا مصدق بر سر کار آمد با قدرت بیشتر و وزارت دفاع و اعلام وضعیت فوق العاده
پس از به بن بست کشیده شدن تصویب قوانین، مجلس توسط مصدق منحل شد و شاه از فرصت استفاده کرده و مصدق را عزل کرد که با مقاومت او و حزب توده در ٢۵ مرداد مواجه شده و شاه کشور را به مقصد بغداد و بعد رم ترک کرد.
در روز ٢٧ مرداد نماینده آمریکا به پیش مصدق رفت و تهدید کرد در صورتی که امنیت را برنگرداند ناچار است دستور دهد آمریکاییان ایران را ترک کند که مصدق اشتباه مهلک را کرد و دستور داد خیابان‌ها خلوت شود که صبح فردا با شورش قمه کشان و لات‌ها شروع شد و بعد ارتش وارد شده و کار را یکسره کرد.
مصدق به رئیس پلیس خودش بیش از حد اتکا کرده و نتوانست از کودتا جلوگیری کند با وجودی که در روز ٢۵ مرداد توسط اطلاعاتی که توسط حزب توده مبنی بر کودتا دریافت کرد توانست مرحله اول کودتا را خنثی کند ولی نتوانست بخش نظامی کودتا را از هم بپاشاند که نتیجه اش در ٢٨ مرداد دیده شد.
نکته دیگر اصرار مصدق بر شرایطش درست در زمانی که دنیا آمادگی نداشت و غرب سعی می‌کرد با دادن وعده هایی بصورت صوری ملی شدن را بپذیرد ولی مصدق به چیزی کمتر از ملی شدن واقعی راضی نشد.

[Nariman Amini · Rating 5 out of 5]

این کتاب به پرسش ای که سال ها مطرح می‌شود پاسخ جالبی میدهد سئوالی که میپرسید کودتای 28 مرداد برای ملی شد نفت بود یا خطر کمونیسم؟ و در صفحاتی اسناد 2017 را که تازگی منتشر شده افشا میکند، و پاسخ خوبی نیز میباشد برای این که چرا ایرانیان در ذهن هایشان بی اعتماد به آمریکا و انگلیس هستند و چقدر آن ها در سیاست ایران تأثیر گذار بوداند و چه آسیب هایی به گذشت، حال و آینده زده اند. و در انتها بازنمایی دارد از شخصیت مصدق ویژگی ها و نقص هایش و اینکه بزرگ ترین ویژگی او ناسیونالیست بودن او بود...

[Amirhossian · Rating 5 out of 5]

کودتای و برکناری مصدق هم چون زخمی بر صورت ایرانیان

[Tirdad · Rating 4 out of 5]

اگر همراه کتاب «کودتا»ی آبراهامیان خوانده شود تکمیل‌کننده‌ی مباحث آن است.

[Saleh · Rating 4 out of 5]

کتاب جدید یرواند آبراهامیان.
با توجه به سایر کتاب هایی که از ایشون خوندم (کودتا، ایران بین دو انقلاب و مردم در سیاست ایران) فکر میکنم که این کتاب هم میتونه بسیار جذاب باشه برام
رفته تو لیست مطالعه ام .
اینکه هنوز نخوندمش بخاطر مشغلات خسته کننده زندگیه.
خیلی دوست دارم این کتاب رو زودتر بخونم.

قیمت چاپ اولش هم 98 تومنه که نسبت به بقیه کتاب های تو بازار مناسب بنظر میاد.
بیشتر خواستید راجبش بخونید میتونید معرفی سیبوک رو نگاه بیندازید. لینکش رو میذارم این پایین


https://www.30book.com/book/142036/%D...

[Gary · Rating 4 out of 5]

Ervand Abrahamian, the eminent American historian of Iran, takes a deep dive into newly released documentation about the American role in the countercoup of August 1953 that ousted Prime Minister Mossadeq and restored the Shah to the throne. Understanding of those events remains hotly contested. Abrahamian takes on all the key issues: Was it about oil or communism? How large a role did the Americans play? Do these events have any effect on current American relations with Iran? Anyone with an interest in those and other questions will find authoritative and persuasive answers in this deceptively conversational account of a turning point in contemporary Middle East history.

[Monjik · Rating 3 out of 5]

کتاب به خوبی به ژرفای مداخله آمریکا و انگلستان و سازمان‌های اطلاعاتی‌شان در برکناری مصدق می‌پردازد. بخش‌های از کتاب که بنمایه‌ی آن سخنان شخصیت‌های درگیر و اطلاعات پیشتر محرمانه هستند بسیار در روشن ساختن این بخش سربسته تاریخ موفق هستند ولی تحلیل‌های نویسنده از برای دیدگاه‌های چپ‌گرایانه و پهلوی‌ستیزانه و جهت‌دار بودن از ارزش کتاب می‌کاهد .

[Saeed Momtaz · Rating 4 out of 5]

قرائتی مستند به نقش پر رنگ سیا و MI6 در کودتای ۲۸ مرداد.