Büttner geeft een heldere analyse van Vermeers schilderkunst en schetst een rijk beeld van het zeventiende-eeuwse Delft waarin de schilder leefde
Een onmisbaar boek voor kunstliefhebbers – met afbeeldingen in kleur van alle schilderijen van Vermeer
Wie kent Het melkmeisje en Meisje met de parel niet? Johannes Vermeer (1632-1675) heeft als weinig andere kunstenaars onze visie op het zeventiende-eeuwse Nederland gevormd met zijn onvergetelijke portretten en prachtige interieurschilderijen. In Vermeer kijk je met de bekende kunstkenner Nils Büttner mee naar de fascinerende schilderijen van deze wereldberoemde schilder. Naast een heldere uitleg over diens schilderkunst geeft Büttner ook een veelzijdig beeld van de periode waarin Vermeer leefde. Tijdgenoten, onder andere Rembrandt, thematiek in de schilderkunst van de zeventiende eeuw, de politiek-economische situatie van Nederland en de rol van Delft komen kort en bondig aan bod. Ook vertelt Büttner over de verhalen die op de schilderijen worden verbeeld en die voor een kijker in de huidige tijd meestal moeilijk te doorgronden zijn. Daarmee worden de schilderijen nog mooier en wordt het genie van Vermeer nog groter.
In de pers
‘Vermeer behoort met Rembrandt, Van Gogh en Mondriaan tot de beroemdste schilders van Nederland.’ Taco Dibbits, hoofddirecteur Rijksmuseum
JEROEN BOSCH
‘Bravo! Wat een fantastisch goed, leesbaar boek is hier op een zeer doordachte wijze geschreven.’ Kleio-Historia
‘Buitengewoon informatief. Ik heb veel van dit boek geleerd.’ Cees Nooteboom
Goed werk van Büttner! De auteur heeft precies geleverd wat hij aan de lezer heeft beloofd: een toegankelijke kunstanalyse van het werk van Vermeer. Ik denk dat het algemene doel is bereikt om mensen aan te spreken die minder bekend zijn met het werk van een van de meest bekende schilders in de Nederlandse geschiedenis.
Men onderschat wel eens de taal van de tijd. Betekenis en interpretatie worden hevig beïnvloed door de tijdsperiode waarin iemand leeft en daar inzicht in bieden is niet alleen voor kunst belangrijk, maar het is ook goed om ons hier in het algemeen bewust van te zijn om een tijd beter te kunnen begrijpen. De mens kan zich niet van de tijd losmaken en door bronnen te gebruiken die beschreven hoe tijdgenoten van Vermeer keken naar zijn werk, krijgt de 21e-eeuwse lezer een frame om de tijd te bekijken waar vroegere mensen aan vast zaten.
Er is zeker ruimte voor verbetering. Büttner schrijft duidelijk met veel passie en verliest zichzelf daardoor soms in moeilijk taalgebruik dat voor iemand zonder voorkennis moeilijk te begrijpen is. Niet alle kunstbegrippen worden adequaat uitgelegd, al kan de lezer de betekenis wel snel herleiden uit de lopende tekst.
Concluderend, het boek leest vloeiend en geeft een inkijkje in de belevingswereld van Vermeer. Lezers die de tekst volgen en de besproken schilderijen bekijken, ontdekken de mysterieuze stijl van de meesterschilder uit Delft.
Voor een kunstliefhebber zonder veel kennis over kunsttheorie is dit een prachtig instapwerk. Aan de hand van vele schilderijen van Vermeer wordt telkens één thema uit zijn schilderstijl nader toegelicht, hetzij over de gebruikte techniek, hetzij over de symboliek en betekenis. Vooral dat laatste geeft de lezer een bewustzijn over de rol van beeld en kunst in de samenleving, en wat schilderkunst over de cultuur van een tijdsperiode kan zeggen. Hoewel het boek mooi en onderhoudend geschreven is, valt de structuur soms moeilijk te ontdekken. Soms kom je er pas aan het eind van een hoofdstuk achter wat hierin nu precies de rode draad was. En de ondertitel 'De schilder die de tijd stilzet' wordt naar mijn idee niet echt toegelicht? Daarnaast had het boek (vooral het einde) een iets concretere boodschap mogen hebben; aangezien het boek voor een breder publiek geschreven is. Dat bredere publiek heeft wellicht meer aan een korte samenvatting van waarom Vermeers werk nu zo waardevol is, dan aan de conclusie dat het mysterie van Vermeer (welk mysterie?) pas opgelost kan worden als alle opvattingen over zijn werk uiteindelijk tot één interpretatie leiden. Klinkt als een hoop kritiek. Vandaar nog maar even benadrukken: Nils Büttner heeft hier een erg interessante, uitvoerige, en toegankelijke inleiding op Vermeers oeuvre neergezet.