Kavafis “Yeni bir ülke bulamazsın, başka denizler bulamazsın...” diyordu “Kent” şiirinde. Kendinden kaçamama haline gönderme yapan, adeta bir kıstırılmışlığı ya da imkânsızlığı dile getiren bu şiirin satırlarında bir taraftan hüzünlü, bir taraftan tahrik edici bir çağrı var; gidebilmeyi ve gidilen farklı yerlerde de kendinizle yüzleşmeye devam etmeyi içeren bir çağrı. Murat Belge gezi anılarında, çıktığı yolculuklarda bu çağrıyla nasıl karşılaştığını anlatıyor. Dolayısıyla Amerika’dan Orta Avrupa’ya, Balkan ülkelerinden Mısır’a uzanan bu seyahatlerde, aynı zamanda sokaklarda yürüdüğünüzü hissetmek, oturup bir caféde soluklanmak, başka kentler, başka denizler ve bunların tarihleri ile bugünlerini keşfetmek yerinizden kalkmadan mümkün. Kitabı yazan seyyahın dediği gibi “Başka Kentler, Başka Denizler hepimiz için gerekli, yararlı: sayısız insan durumlarını görmek, insan yaşantılarını anlamak ve içselleştirmek, insanların farklı durumlarda karşılaştıkları zorluklara nasıl cevap verdiklerini öğrenerek zenginleşmek, hataları ve sevaplarıyla bu koca insanlığı kucaklamak ve onunla özdeşleşmek için.”
Murat Belge is an outspoken left-liberal Turkish intellectual, academic, translator, literary critic, columnist, civil rights activist, and occasional tour guide.
(Bu yorumum iki kitap için.) Gezi kitabından çok tarih kitabı, yazar gittiği yerde az kaldığı ya da uzun zaman önce gittiği için unuttuğu bazı ülkeleri anlatırken kitaba danıştığını söylemiş zaten. Dolayısıyla bir saray hakkında örneğin, kurulduğu zamandan beri başına gelenleri okuyoruz. Beni çok mutlu etmedi kitaplar. Bir de zaten yine kendi deyimiyle, pek çok gezisi bir dernek ile ya da konuşma için olduğundan gezmeyi ihanet sayıp daha çok gidiş amacı odaklı bulunurmuş ülkede. Neden gezi kitabı o zaman. Ya da 30yıl önce 2 gün bulunduğu ya da layover beklerken gezdiği şehirleri anlatmış. Aynı zamanda gezi kitabı azlığından yakınıyor ilk kitabın önsözünde. Kusura bakmayın lütfen ama yazdığınız iki kitapta gittiğiniz ya da ayak bastığınız şehirlerin tarih kitabı, gezi kitabı demek haksızlık olur.
2022 Aralık Viyana-Bratislava-Budapeşte seyahatim öncesi Storytel'den dinledim. Murat Belge'nin kendi gezilerini tarih ve kültürel bağlamla harmanlaması şehirlere farklı gözle bakma fırsatı sundu. Restaurant ve cafe önerileri, gezi tarihi, kitabın kaleme alındığı tarih ve Murat Belge'yle yaş farkımız dikkate alındığında güncellemeyle desteklenmeli. Ancak klasik önerileri, kesinlikle hala güncelliğini koruyor.
Gezi yazilari, anilarla birlesince cok daha anlamli oluyor. Murat Belge'nin ilk okudugum kitabiydi ve dogru bir baslangic yaptigimi dusunuyorum baslangic icin. Ikinci cildine heyecanla baslayacagim.
Kitabı çok eğlenceli buldum. Su gibi aktı. Kuru biri gezi kitabı değil. Güzel anektodlara ve tarihi bilgilere yer verilmesiyle zenginleşmiş ve daha bir okunası olmuş.