Cyngielki, gwardzistki, terrorystki. Polki, które zabijały dla sprawy

by Michał Wójcik

Oto portrety niezwykłych kobiet, które wymknęły się swojej epoce

Izabela Horodecka była najskuteczniejszą wywiadowczynią kontrwywiadu AK; przygotowała likwidację 23 zdrajców i szmalcowników.

Niuta Tajtelbaum jako 25-latka zorganizowała w warszawskim getcie kobiecy pluton bojowy; miała reputację bezwzględnej maszyny do zabijania.

Wanda Gertz podczas I wojny światowej walczyła w męskim mundurze, ale w czasie II już nie ukrywała swojej płci; szkoliła dziewczyny w wojskowym rzemiośle

Anna Szarzyńska-Rewska przygotowała słynny zamach na Kutscherę. Historia skazała ją na zapomnienie.

Michał Wójcik, historyk i dziennikarz, jak nikt inny potrafi pisać o przeszłości tak porywająco, że nie sposób oderwać się od lektury. Tym razem kreśli portrety 12 żołnierek, które brały czynny udział w krwawych walkach o słuszną sprawę. Odkrywa nieznaną część polskiej historii, w której to kobiety zabijały z zimną krwią.

Gdy pociągały za spust, ich płeć nie miała znaczenia.

304 pages, Hardcover

First published March 6, 2023

Reviews

[Panihistoryk · Rating 2 out of 5]

Książka, która mnie bardzo zawiodła. Obiecywała oddanie głosu kobietom, które walczyły w II wojnie światowej, w tym w Powstaniu Warszawskim z bronią w ręku. Cieszyłam się na ten pomysł, bo faktycznie przez lata jej rola była marginalizowana i należy to zmienić. Jeszcze bardziej się cieszyłam widząc, że autor użył różnorodnych źródeł, w tym wywiadów w nurcie historii mówionej.
A potem zaczęłam czytać i się rozczarowałam.

Mam nieodparte wrażenie, że Wójcik sam na siebie zastawił pułapkę. Miał opowiadać o bohaterskich kobietach, tymczasem musiałam czekać kilkadziesiąt stron, by pierwsza z nich weszła na scenę. Wcześniej bardzo bogate opisy wszystkich możliwych mężczyzn. Jednocześnie, Wójcik właściwie nie sprecyzował co rozumie pod określeniem terroryzmu, co oceniam jako dość poważny błąd.
I jeszcze coś, co doprowadziło mnie do szału. Wójcik postanowił już na pierwszych stronach książki zrobić ze swoich bohaterek krwiożercze, okrutne i bardzo chętne do zabijania. To przegięcie w drugą stronę, pomylenie prób obrony z jakimiś sadystycznymi zapędami.

Ja już nie wspomnę o straconej okazji, by wśród bohaterek znalazły się też wcześniejsze działaczki niepodległościowe, które również walczyły z zaborcami. Chociażby Aleksandra Piłsudska, która zarządzała największym w Warszawie arsenałem broni… tych przykładów jest masa, a dalej pozostają nieznane dla szerszej publiczności.

[Nestor Ivanovich · Rating 4 out of 5]

dobra, choć początek trochę słabszy.