ปรัชญากัมปนาท

by Søren Kierkegaard, พยงศักดิ์ เตียรณสกุล (Translator)

คัดสรรมาจากบทแรกของ Either/Or

Genres: Philosophy, Nonfiction

First published January 1, 1843

About the author

Søren Aabye Kierkegaard was a prolific 19th century Danish philosopher and theologian. Kierkegaard strongly criticised both the Hegelianism of his time and what he saw as the empty formalities of the Church of Denmark. Much of his work deals with religious themes such as faith in God, the institution of the Christian Church, Christian ethics and theology, and the emotions and feelings of individuals when faced with life choices. His early work was written under various pseudonyms who present their own distinctive viewpoints in a complex dialogue.

Kierkegaard left the task of discovering the meaning of his works to the reader, because "the task must be made difficult, for only the difficult inspires the noble-hearted". Scholars have interpreted Kierkegaard variously as an existentialist, neo-orthodoxist, postmodernist, humanist, and individualist.

Crossing the boundaries of philosophy, theology, psychology, and literature, he is an influential figure in contemporary thought.

Reviews

[Mehmet]

"Bir tiyatronun kulisinde yangın çıkmıştı. Bir soytarı sahneye çıkıp seyircileri durumdan haberdar etti. Herkes de şaka söylüyor sandı, bir alkış koptu; soytarı yine aynı şeyi tekrarladı; alkışlar daha da arttı. Ben dünyanın da işte böyle, söylenenin bir şaka olduğunu san cin fikirli şaka severlerin sıradan alkışları altında yerle bir olacağını düşünüyorum." (s.43)

[Κωνσταντίνος Τσεντεμεΐδης · Rating 4 out of 5]

Όπως είπε και ο Wittgenstein, ο kierkegaard ήταν ίσος σε οξυδερκεια με Νιτσε και Ντοστογιεφσκι. Δε χρειάζεται να πω τίποτα παραπάνω από αυτό.

[Temchit Chuariyakul · Rating 4 out of 5]

"ปรัชญากัมปนาท" Diapsalmata บทเปิดเรื่องของหนังสือ Either/or งานเขียนที่ โซเรน เคียร์เคกอร์ด (Søren Kierkegaard) เขียนขึ้น — แน่นอนว่าเขาสร้างตัวตนเป็น pseudonymous ที่ชื่อ Victor Eremita ที่บังเอิญเจอบันทึกโต้ตอบระหว่างนาย A. (ส่วนหัวเรื่องหลังเรื่องนึงเขียนโดย Johannes) และ นาย B. และนำเอาเนื้อหาที่อ้างว่าพบนี้มาตีพิมพ์ — ทั้งนี้ ไม่ว่านาย A. นาย B. หรือ Johannes ก็คือ Kierkegaard เช่นกัน

หากจะเปิดอ่าน Diapsalmata โดยขาดพื้นหลังความรู้เกี่ยวกับตัวผู้เขียน — Kierkegaard เราอาจจะได้เพียงคำคม ข้อคิด หรือบทกระทบเสียดสีที่ดูเหมือนจะมีอะไรบางอย่างในถ้อยความที่กระจัดกระจายเหล่านั้น...

ด้วยว่างานเขียนชิ้นนี้ Kierkegaard เขียนขึ้นภายหลังจากการปฏิเสธรักต่อ เรจิเนอ โอลเซน (Regine Olsen) สตรีที่เขาตกหลุมรัก เขามีใจให้เธออย่างคลั่งไคล้ และปรารถนาจะแต่งงานกับเธอยิ่ง จนทั้งคู่ได้หมั้นหมายกันแล้ว การได้หมั้นหมายกับสตรีที่ตนลุ่มหลงและรักอย่างสุดใจ ควรจะเป็นความสุขอันยิ่งใหญ่สำหรับฝ่ายชาย... แต่ในท้ายที่สุดเขากลับทิ้งเธอไป สร้างความฉงนให้กับฝ่ายหญิง ครอบครัว และชาวเมือง ไม่มีใครรู้เหตุผลแน่ชัดว่าทำไม... นอกจากตัวของ Kierkegaard เอง

"ปรัชญากัมปนาท" Diapsalmata จัดอยู่ในส่วนแรกของ Either/or เป็นงานเขียนของนาย A. คำว่า Diapsalmata ใน "คำตามท้ายเล่ม" ระบุว่าหมายถึง บทกวี/คำร้อง/ท่วงทำนองซ้ำ ๆ... เทียบได้ใกล้เคียงกับ aphorisms, epigrams, anecdotes และ การปะทะประสานกันระหว่างบทขับร้องทางสุนทรียะของชีวิต กับ ประเด็นทางจริยศาสตร์ ในแง่หนึ่งท่วงทำนองของการขับร้องนี้ ล้วนแฝงนัยประชดประชัด* ต่อชีวิต ความขื่นขัน การสมรส และจริยธรรมในสังคม ด้วยว่าในการเขียนผลงานชิ้นนี้ แทบทั้งหมด เป็นผลมาจากความสัมพันธ์ที่พังทลายของ Kierkegaard

* การแฝงนัยประชด (irony) Kierkegaard เขียน Either/or ภายหลังจากกลับไปแก้ไขและสำเร็จวิทยานิพนธ์ของเขาในเรื่อง "The Concept of Irony with Continual Reference to Socrates" และเขาเคยกล่าวถึงตัวเองว่า "การเปรียบเทียบเพียงอย่างเดียวของฉันต่อตัวฉันเอง คือ โสเครตีส, งานของฉันคือทำตามอย่างโสเครตีส" ดังนั้นการแฝงนัยประชดจึงยังคงปรากฏอยู่ในงานเขียนของ Kierkegaard

...1 ปีหลังการหมั้นหมาย Kierkegaard ส่งแหวนหมั้นพร้อมจดหมายให้ Regine Olsen ในจดหมายเขียนลงว่า “โปรดลืมชายผู้เขียนจดหมายฉบับนี้ โปรดให้อภัยชายที่เขาอาจเป็นใครสักคน แต่ไม่ใช่ใครที่ทำให้หญิงสาวผู้หนึ่งมีความสุข”... (กิตติพล สรัคคานนท์, คำตาม, น. 121)

《Quotes》

อะไรที่นักปรัชญาพูดถึงความเป็นจริง [Virkelighed] ช่างเป็นเรื่องน่าผิดหวัง เหมือนป้ายหน้าร้านขายของเก่าที่เขียนเอาไว้ว่า: /รับรีดเสื้อผ้า/ แล้วพอใครสักคนเอาเสื้อผ้าไปรีด เขาก็ถูกหลอก เพราะว่าป้ายนั้นมีไว้สำหรับขาย (น. 69)

การช่วยเหลือเยียวยาทางสังคมและความมีเมตตาจิตที่งดงามเป็นหนึ่งเดียวกัน กำลังแพร่ขยายออกไปเรื่อย ๆ ในเมืองไลป์ซิกนั้น คณะกรรมการบริหารได้แสดงความมีเมตตาต่อม้าชราชะตาอาภัพด้วยการตัดสินใจนำมันมาบริโภค (น. 73)

ยังมีข้อพิสูจน์ในเรื่องการมีอยู่ของพระเจ้าอีกอันหนึ่งที่คนมักมองข้ามไป ซึ่งปรากฏอยู่ในถ้อยคำของผู้รับใช้ในบทละครของอริสโตฟาเนส เรื่อง อัศวิน, 32-35 (บทสนทนาระหว่างเดมอสเธเนส กับ ไนซีแอส)...
เดมอสเธเนส: รูปเคารพ? เจ้าคิดเห็นอย่างไร เทพเจ้ามีอยู่จริงหรือ?
ไนซีแอส: ข้ารู้ว่ามี
เดมอสเธเนส: เจ้ารู้งั้นรึ! แล้วรู้ได้อย่างไรล่ะ?
ไนซีแอส: เพราะข้าคือผู้ที่เทพเจ้าจงเกลียดจงชัง
เดมอสเธเนส: อืม อธิบายได้ดี! (น. 85-86)

แต่งงาน ท่านจะเสียใจ ไม่แต่งงาน ท่านก็จะเสียใจเช่นกัน แต่งงาน หรือไม่แต่งงาน ท่านก็จะเสียใจ ไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง ไม่ว่าท่านจะแต่งงาน หรือท่านไม่แต่งงาน ท่านก็จะเสียใจอยู่ดี หัวเราะให้กับความโง่งั่งของโลก ท่านจะเสียใจ ร้องไห้ให้กับมัน ท่านจะเสียใจ หัวเราะให้กับความโง่งั่งของโลก หรือร้องไห้ให้กับมัน ท่านก็จะเสียใจ ไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง ไม่ว่าท่านจะหัวเราะให้กับความโง่งั่งของโลก หรือร้องไห้ให้กับมันท่านก็จะเสียใจอยู่ดี [...] สุภาพบุรุษทั้งหลาย นี่คือตัวอย่างอันดีเลิศของภูมิปัญญาแห่งชีวิตทั้งมวล... (น. 93)

ปรัชญากัมปนาท (Diapsalmata)
Søren Kierkegaard: เขียน
พยงศักดิ์ เตียรณสกุล: แปล
กิตติพล สรัคคานนท์: บรรณาธิการ
Zombie Books

[Alberto Bucio · Rating 5 out of 5]

Excelente, un 10.

[moomooread · Rating 3 out of 5]

อ่านรอบแรกแบบไม่คิดอะไรเลย = ไอ้นี่มันบ่นอะไรของมันเนี่ยย ไปเรื่อยมาก เหมือนเขียนตอนเมา อยากเขียนอะไรก็เขียน เพ้อ(ตัดพ้อ)ถึงผู้หญิง สักพักบ่นชีวิต วกกลับมาเป็นหนุ่มแซดบอย วนไปอวยตัวเอง เลี้ยวมาวิจารณ์สภาพสังคม โอ้ยกุหัวจะปวด รอบสองรอก่อนนะ ไว้ค่อยอ่านละจะมารีวิวต่อ

[Fatima Hajiyeva · Rating 5 out of 5]

~ “What is a poet? An unhappy man who hides deep anguish in his heart, but whose lips are so formed that when the sigh and cry pass through them, it sounds like lovely music.... And people flock around the poet and say: 'Sing again soon' - that is, 'May new sufferings torment your soul but your lips be fashioned as before, for the cry would only frighten us, but the music, that is blissful.”

[Meritxell · Rating 2 out of 5]

Estos breves, brevísimos apuntes de Kierkegaard pueden resultar bastante desconcertantes y enigmáticos para alguien tan neófito con el autor como yo. Alguna joyita he encontrado, pero no compensa. Seguiré con el autor por otros lares.

[Onur Ovali · Rating 4 out of 5]

kierkegaard adını ilk leyla erbil`den duymuştum, o zamandan beri okumak isteyip kitabını denk getirememiştim.

türkçeye aforizmalar diye geçen kitap aslında bir önsözler toplamasıymış. kitabın ilk kısmındaki depresif “aforizmalar” eski bi arkadaşımı hatırlattı..

mantık yürütmeleri, tespitleri ve bunlardan çıkarılacak enterasan dersler kitaba ilgiyi güçlü tutuyor. zaten metinler kısa kitap da öyle, metrobüs gel git bitti :)

tavsiye ederim.

[Dheerapol · Rating 2 out of 5]

ต้นธารของปรัชญาสายเอกซิสเตนเชียลิสม์ แต่มาสายเทวะปรัชญาด้วย คัดมาส่วนนึงเป็นเหมือนบทย่อย ก็ถือว่าอ่านสนุกดี

[Jessada Karnjana · Rating 4 out of 5]

แปลจาก diapsalmata ซึ่งเป็นตอนแรกใน Either/Or ของ Søren Kierkegaard นักปรัชญาที่มีแนวคิดต่อต้านความคิดแบบ idealist ของเยอรมันที่ครอบงำยุโรปกลางศตวรรษที่สิบเก้า โดยเฉพาะ Hegel ถ้าไม่รู้จัก Kierkegaard เลย การอ่าน diapsalmata อาจเกิดอาการจับต้นชนปลายไม่ถูกเล็กน้อย แต่ก็พออ่านอย่างบันเทิงในมุมของบทกวีได้ เพราะ diapsalmata เป็นข้อความสั้น ๆ ที่เขียนออกมาอย่างงดงาม เต็มไปด้วยโควตเท่ ๆ เก๋ ๆ แต่ถ้าพอรู้จักบ้าง ก็จะเห็นลักษณะต่อต้านความคิดระบบเชิงปรัชญาสมบูรณ์แบบซึ่งบอกว่าคนเรานั้นเป็นส่วนหนึ่งของพัฒนาการทางประวัติศาสตร์ในหลายตอน วิธีต่อต้านของ Kierkegaard มีลักษณะเป็น subjective บางตอนก็สำรวจความหมายของการเป็นมนุษย์ มีปล่อยมุกมนุษย์สมบูรณ์แบบพร้อม ๆ กับหยิกความเคร่งครัดของตรรกะที่ทำให้ความสมบูรณ์แบบต้องรวมเอาผิวหนังด้าน ๆ ที่ฝ่าเท้าไว้ด้วย คนของ Kierkegaard จึงไม่ใช่ส่วนหนึ่งของระบบ แต่เป็นปัจเจกที่ตัดสินใจเองได้และถูกควบคุมโดยการกระทำนั้น ปรัชญากัมปนาท ผู้แปลแปลได้พลิ้วสะสวยมากครับ กระนั้นความพลิ้วก็อาจต้องแลกด้วยมาด้วยความแม่นยำในความหมาย มีบางจุดที่ผมอ่านแล้วงงเลยเปิดเทียบกับ Either/Or ตัวอย่าง 2 จุด ตัวหมากรุกที่เดินไม่ได้ กับ มนุษย์สมบูรณ์แบบ อันที่จริงเจอมากกว่านี้ ใครนึกสนุกลองหา Either/Or มาอ่านอีกสักเล่ม แต่ก็เข้าใจได้ว่า จุดเหล่านั้นเข้าใจยากมีความเป็นส่วนตัวสูงมาก ลำพังคิดจะดึงปรัชญาออกมาจาก diapsalmata เพียงเล่มเดียวคงเป็นไปไม่ได้ สำนวนแปลเล่มนี้จึงยังคงอยากเชียร์ให้อ่านกันครับ

[Emilio Bazaldúa · Rating 5 out of 5]

«La vida se me ha vuelto un potaje amargo y, sin embargo, tengo que beberla, lentamente, llevando la cuenta».

El estadio estético de Kierkegaard siempre es un acierto, pues ¿no es eso nuestra cíclica y asfixiante vida?
Peculiarmente el autor no habla del hombre, sino del hombre que él es: los dardos se dirigen a sí mismo. Con ese autorretrato, es imposible pensar un Kierkegaard que no se odie o se abata por sí. Si le buscamos, si le entendemos, no es como otro, o al menos eso me sucede: lo entiendo como —imagino— me entendería a mí mismo.

[Elisa Spaccasassi · Rating 3 out of 5]

“Per me non c’è nulla di più pericoloso del ricordare. Appena io ricordo una cosa della vita, la cosa stessa cessa. Si dice che la separazione aiuta a rinfrescare l’amore. È verissimo, ma lo rinfresca in modo puramente poetico. Vivere nel ricordo è il modo più perfetto di vita che si possa immaginare. Il ricordo sazia più di qualunque realtà e ha una sicurezza che nessuna realtà possiede.”

[Periyodik Neşriyat · Rating 4 out of 5]

"Artık katiyen bağırmıyorum."

[Matthew · Rating 5 out of 5]

Love this little work

[Alejandro · Rating 3 out of 5]

★★★ (3/5)

[Rodrigo Moreno Whitty · Rating 4 out of 5]

Me gustó mucho, es interesante, profundo, reflexivo y tiene pasajes muy lindos en especial la definición que da de lo que es un poeta para él. Recomendable

[Gab G · Rating 3 out of 5]

3.5

[hales · Rating 4 out of 5]

Rivals You’re The Worst for one of the best accounts of depression that Ive ever seen/read

[Hakan · Rating 2 out of 5]

Kierkegaard'dan muzip aforizmalar. Beni çok sarmadı doğrusu. Aradığımı bulamadım, bir kez daha... Biraz, özenli baskısının ve de orijinal dilinden (Danca) çevrilmiş olmasının hatrına almıştım. Bir de tabii Kierkegaard'ın çekiciliğini hesaba katmak lazım. Ama benim için tutmadı işte...

"Bir tiyatronun kulisinde yangın çıkmıştı. Bir soytarı sahneye çıkıp seyircileri durumdan haberdar etti. Herkes şaka söylüyor sandı, bir alkış koptu; soytarı yine aynı şeyi tekrarladı; alkışlar daha da arttı. Ben dünyanın da işte böyle, söylenenin bir şaka olduğunu sanan cin fikirli şaka severlerin sıradan alkışları altında yerle bir olacağını düşünüyorum." (s.43)

[Yann · Rating 3 out of 5]

C'est spécial. Désabusé, hyper-lucide, mais parfois drôle.

[Dina Rahajaharison · Rating 4 out of 5]

"Je m'étudie. Quand j'en suis las, je fume un cigare pour passer le temps et je me dis : Dieu sait quelle a été son intention à mon égard, ou ce qu'il a voulu tirer de moi."

[Kin · Rating 5 out of 5]

สนุก ชวนคิด คุ้มค่าทุกบาททุกสตางค์สำหรับคนชอบงานปรัชญา