Ter gelegenheid van poëzie: verslag van twee jaar Dichter des Vaderlands

by Lieke Marsman

Lieke Marsman was Dichter des Vaderlands in 2021 en 2022. Een van de redenen dat het comité haar aanstelde was vanwege haar ‘aansprekende strijdvaardigheid’. Dat heeft ze meer dan waargemaakt. Het waren woelige jaren: de wereld staat in brand en groeiende onzekerheid verdeelt de samenleving meer dan ooit. Marsman vond de woorden om de achtergeblevenen en vergetenen centraal te stellen, om de versluierende taal waarachter de politiek zich verhult bloot te leggen. Deze bundel bevat de gedichten en de essays die ze de afgelopen jaren in NRC publiceerde. Het is een ode aan de poëzie, aan de schoonheid en helende werking van taal, wanneer die gericht en oprecht wordt ingezet.

Genres: Poetry

64 pages, Paperback

Published January 19, 2023

About the author

Lieke Marsman (1990) debuteerde als dichter in Tirade. Voor de bundel Wat ik mijzelf graag voorhoud werd Marsman bekroond met de Lucy B en C.W van der Hoogtprijs, de Liegend Konijn Debuutprijs 2011 en de Buddingh'-prijs 2011. De eerste letter is haar tweede bundel.

In 2017 verscheen haar debuutroman Het tegenovergestelde van een mens bij Atlas Contact. De verzamelbundel Man met hoed bevat bundels 1 & 2, aslook nieuw werk en een selectie vertalingen.

2018: De volgende scan duurt 5 minuten / The following scan will last 5 minutes

In de Volkskrant schreef Arjan Peters over haar debuut: 'Ze kan het, geen misverstand daarover.'

'Het gaat daar telkens over in de werkelijk wervelende roman Het tegenovergestelde van een mens: over het vermogen om je te engageren. Over de vraag: waarom lijken we niet geraakt door de klimaatverandering? Je kunt denken: meer een vraag voor een essay dan voor een roman, maar deze roman is juist zo hemelbestormend omdat het die genrescheidingen irrelevant maakt. Marsman verlaat geregeld de geijkte romanvorm om ruimte te maken voor glasheldere essayistiek en poëzie. En ze doet dat ogenschijnlijk moeiteloos.'
- Thomas de Veen in NRC over Het tegenovergestelde van een mens

Reviews

[Esmé Boom · Rating 5 out of 5]

Misschien nog wel mooier (over het geheel genomen) dan de gedichten in deze bundel vond ik de essays achterin. Dít is dus waarom je poëtische taal nodig hebt, in plaats van corporate speak. Omdat een gedicht precies de leemte bij een politieke beschouwing in kan vullen, omdat je zo vóelt waarom iets niet klopt in plaats van het analyseert.

Als we zeggen: de mensen lezen
Geen poëzie meer, wat bedoelen we?

We bedoelen dat ze niet langer voelen.
Allemaal cursussen om iets te worden,

maar niemand doorvoelt wat hij is.
Aan het eind van een gedicht ben je niet langer verloren.

[Nathalie · Rating 4 out of 5]

Raak geschreven woorden, een herkenbare en universele bundel gedichten en essays

Wat een raak geschreven woorden, zowel in haar gedichten als in haar essays toont Lieke Marsman zich niet enkel een rechtmatige Dichter maar ook een Denker des Vaderlands! Als Belgische weet ik niet zo veel van wat er zich zoal afspeelt in de Nederlandse actualiteit maar de aangehaalde thema's zijn herkenbaar en universeel. Dit is een héél interessante bundel die in mijn lokale bibliotheek werd aangeraden dit jaar ter gelegenheid van de Week van de Poëzie.

[Els · Rating 4 out of 5]

Ter gelegenheid van poëzie. Verslag van twee jaar Dichter des Vaderlands. Door: Lieke Marsman.

Dit is een bundeling van de gedichten en essays die Marsman schreef toen ze in 2021 en 2022 Dichter des Vaderlands was in Nederland. Fijn voor mij als Belg om alles netjes bij elkaar te kunnen lezen. Maar ook een boeiend overzicht voor Nederlanders voor wie het makkelijker was om het parcours van de Dichter te volgen. En voor alle Lieke fans, en dat zijn er veel!

Marsman is, zoals ze zelf schrijft, een dichter die ‘de hand die haar voedt durft te bijten’. Dat lees en hoor je in alles wat ze schrijft en zegt. In haar poëzie, romans, essays, Twitterberichten, Zomergasten,… Haar ziekte maakte haar (schrijft ze) milder en bozer. Die combinatie is fascinerend en zorgt soms voor vuurwerk. Haar werk lijkt met de tijd (in)dringender te worden. Haar bundel In mijn mand raakte me diep.

De gedichten in deze bundeling raakten me minder maar dat komt (denk ik) omdat ze verder van me afstaan, als Belg. Ik werd wel geraakt door haar directheid en originaliteit, haar talent om het kleine in het grote te zien en omgekeerd.

Nu ze geen vaderlandse opdracht meer heeft hoop ik op nog veel meer persoonlijk werk van haar, in welke vorm dan ook. Ik heb behoefte aan ‘meer niks doen’, en de maatschappij met mij.

[Elise Peeters · Rating 4 out of 5]

'Troost is niet alleen iemand die zegt "het komt goed". Het kan ook iemand zijn die zegt "ik weet hoe erg het is".'

[Sophie Kok]

'Er was niemand jarig, er was niemand dood.
Het gedicht zelf was de reden.

Als we zeggen: de mensen lezen
geen poëzie meer, wat bedoelen we?

We bedoelen dat ze niet langer voelen.
Allemaal cursussen om iets te worden,

maar niemand doorvoelt wat hij is.
Aan het eind van een gedicht ben je niet langer verloren.'

[Marit]

In de tussentijd is er zowel niks als heel veel veranderd en dat stemt weinig hoopvol...

[Corjan]

Klare taal. (Ook een paar jaar en twee vaderlandse kabinetsvallen verder) goed om ze allemaal op een rijtje te hebben.

[Marjonneke Van Den Dorpel-Guiljam · Rating 4 out of 5]

Geweldige essays achterin, die zetten aan het denken.

[Marije de Wit · Rating 3 out of 5]

Vijf voor de essays.

[Matthias · Rating 4 out of 5]

goede gedichten, nog betere essays

[Anouk · Rating 3 out of 5]

De poëzie is mooi, maar in 2025 is het niet echt meer actueel en voelt het nietig met de problemen van nu.

[Lies]

Lieke Marsman ♥

[Jana van der Hak · Rating 4 out of 5]

Een mooi inzicht en overzicht in wie Marsman is als dichter

[de vangsten · Rating 4 out of 5]

Marsman is mijn lievelings. Ik snapte niet alles van deze bundel maar ik vind dat niet zo erg. Ze voelt altijd oprecht voor me, en dat is misschien genoeg.