De dag dat Boris terugkeert naar huis, verandert alles. Hij heeft hulp nodig, vinden zijn vader en zijn zusje. Maar daar is niet iedereen het mee eens. Hoe krampachtiger de gezinsleden proberen houvast te vinden, hoe verder ze van elkaar verwijderd raken. Wordt het leven ooit weer zoals het was? In Avondmensen laat Caroline van Keeken met haar directe schrijfstijl haarscherp zien hoe machteloos mensen tegenover elkaar kunnen komen te staan. Door de lichte toon zijn de personages in al hun onbeholpenheid even tragisch als komisch. Een pijnlijk herkenbare en indringende roman.
Caroline van Keeken (1988) studeerde Europese studies en journalistiek. Ze schrijft onder meer voor Het Parool, NRC Handelsblad en Trouw. In 2015 won ze de NPO verhalenwedstrijd met het verhaal ‘Ljoeda’, dat is opgenomen in Zo worden wij niet.
Net in één ruk uitgelezen in een slaapdronken delier terwijl ik midden in de nacht vastzit op het vliegveld in Atlanta. Leuk boek, onpretentieus, bij vlagen heel herkenbaar, slim, simpel en soms grappig. Had nog veel langer mogen zijn van mij.
“Een avondmens dat ben je als je voor vijf uur niet functioneert, en erna eigenlijk ook niet.”
Het gegeven is simpel, of zo lijkt dat toch. Op een dag komt Boris terug naar huis en verandert alles. Zijn vader en zus Alice vinden dat hij hulp nodig heeft, zijn moeder vindt van niet. En rond dit eenvoudige gegeven slaagt Caroline van Keeken er in om een complex gegeven aan situaties en emoties te bouwen die haarscherp laten zien hoe mensen, in de microkosmos van een gezin, lijnrecht tegenover elkaar kunnen komen te staan.
Degene waar alles binnen de roman om draait is Boris, een man van eind twintig die terug bij zijn ouders thuis woont vanwege ‘iets’ psychisch. De ziekte van Boris legt een gigantische druk op het gezin waardoor ze steeds verder uiteen drijven. Afwisselend vanuit het oogpunt van Simon en Alice volgen we hoe de toestand zich ontwikkelt. Niemand weet echt hoe met Boris om te gaan of wat een oplossing zou kunnen zijn.
Omdat de personages mensen zijn van vlees en bloed zijn ze heel herkenbaar. Ik was bij tijden echt geïrriteerd, vooral door Heleen die maar blíjft meegaan in de grillen van Boris. Het hele gezin is slachtoffer van omstandigheden die ze niet hebben gevraagd en dus had ik naast een soort van ongeduld (stop nu met dat gepamper!) ook wel medelijden met hen. Eigenlijk nog het meest met vader Simon. Die loopt zelf bij een relatietherapeut, in zijn eentje weliswaar want zijn vrouw heeft het opgegeven. Hij is weinig flink en lijkt een beetje af te wachten omdat hij ook niet weet hoe hij met Boris moet omgaan. Hij heeft een moeilijke relatie met zijn vrouw Heleen. Zeker nadat die zich terugtrekt op de zolder en de zolder voor hem voorlopig verboden terrein is. Heleen houdt zich daar bezig met nogal zweverige esoterische toestanden onder leiding van een medium die haar wijsmaakt dat ze via het esoterische en het energetische pad haar zoon terug in het normale leven kan brengen. Heleen weigert toe te geven dat het gedrag van Boris niet normaal is. Ze vindt hem gewoon een ‘speciale’ jongen. Ze probeert dan ook uit alle macht de schijn op te houden van een normaal functionerend gezin. Het organiseren van verjaardagsfeestjes incluis.
Zus Alice heeft zo ook haar eigen zorgen. Ze woont op kamers, werkt aan haar tweede thesis en heeft een heimelijke affaire met de veel oudere, getrouwde Frits, haar thesisbegeleider. Ze probeert zich in niks druk te maken al probeert ze wel haar vader tot actie aan te zetten. In tegenstelling tot Noor gaat ze niet tegen de stroom in maar laat alles maar op zijn beloop. “Er is niets aan. Beetje meepraten, zeggen dat hij gelijk heeft. Ik snap niet dat Noor dat niet ook doet. Scheelt haar een boel ruzie. Noor maakt zich overal druk om. Echt om alles. Ik niet. Niet meer. Ik maak me alleen nog druk om Boris, maar dat is logisch, iedereen maakt zich druk om Boris.” Ze is ook de enige die probeert om Boris in de psychiatrische opvang te krijgen. Hij heeft hulp nodig vindt ze, geen ontbijt op bed.
De nog thuis wondende Noor is in dit disfunctionele gezin de stem van de nuchterheid. Ze noemt haar broer ronduit een psychopaat en is voorstander van krachtdadig ingrijpen. Omdat er geen noemenswaardige actie wordt ondernomen om iets aan de gezinssituatie te doen is ze een vat vol frustraties die een uitweg zoeken in vlammende ruzies. Het tragische in dit gezin is dat door al die spanningen ieders leven een beetje ‘on hold’ lijkt te staan. Zolang het probleem Boris geen oplossing heeft kan niemand verder met zijn leven.
De cover zou mij nooit uitnodigen om het boek te kopen maar het ‘ Don't judge a book by its cover’ geldt hier zeker want Avondmensen is de debuutroman van een schrijfster waar nog veel interessants van te verwachten valt. Voor mensen die houden van een psychologische roman waarin toch ook, ondanks de tragiek, wat binnensmonds te lachen valt is dit boek zeker geen teleurstelling.
Aangename verrassing, weer een nieuw talent in Nederland! (Waar blijven de Vlamingen?) Een bittere, helaas al te realistische vertelling. Over het uitstelgedrag t.o.v. problemen. Over de waanzin van wat mensen zichzelf wijsmaken, zodat ze passief kunnen blijven, blind voor de pijnlijke feiten, tegen beter weten in. De uitsplitsing in hoofdstukken vanuit de vader en de zus werkt goed, zo wisselen zijn lafheid en haar naïef plichtsgevoel elkaar mooi af. Een goed oor voor waarachtige dialogen.
‘’Ook al je de ander niet snapt’, ging mijn vader verder, ‘dan moet je erin blijven geloven, in de liefde, in het huwelijk, want vrijheid betekent alleen maar dat je elke avond alleen eet.’’
‘Niets is van grotere invloed op een kind dan het niet-geleefde leven van zijn ouders, citeerde hij, speciaal voor de baby op Heleens schoot.’
‘[…] en we vreeën zoals we jaren eerder hadden moeten praten.’
‘Omdat ik in het betere verhaal dacht dat ze het me zouden laten oplossen. Dat ik het kon oplossen. En omdat ik nu, in dit echte verhaal, pas zie hoe onmogelijk dat is. Ik ga staan. ‘Sorry’, zeg ik nog eens. En het is waar, het spijt me ook. Het spijt me voor ze, en voor mezelf - dat ik al die tijd dacht dat ik hier iets kon veranderen. Terwijl dit alles zich eindeloos zal blijven herhalen, het nooit beter wordt dan prima, tenzij -‘
2,5. Niet echt genoten van dit debuut. Dat kan ook door de voorlezer van het audioboek komen, maar ik vermoed dat ik gewoon niet houd van boeken die drijven op stilstand en meervoudige psychologische problematiek binnen een gezin.
Dit boek is één brok menselijk ongemak en gaat eigenlijk nergens heen, wat helemaal oké is. Door 'Avondmensen' besef je des te meer: we klooien allemaal ook maar wat aan.
Aparte schrijfstijl, niet echt mijn ding. En had het gevoel dat we aan het eind van het boek terug bij af waren - alles was hetzelfde. Maar het laat wel zien hoe moeilijk het is om gewoontes te doorbreken in een gezin en hoe moeilijk het is om om te gaan met verlies
Weinig indruk achterlatend boek geschreven vanuit verschillende perspectieven over moeizame relatie in gezin door een kind-Boris- die niet rechttoe rechtaan is. Ik vond het aardig geschreven maar meer ook niet.
Caroline van Keeken (1988) schreef eerder de verhalenbundel Zo worden wij niet. Daarin staat onder andere ‘Ljoeda’ waarmee zij in 2015 de NPO Verhalenwedstrijd won. In 2023 verscheen haar debuutroman Avondmensen. In Avondmensen volgen we het verhaal van het gezin van Simon en Heleen. Hun zoon Boris woont weer tijdelijk bij hen in huis omdat volgens hem zijn huis last heeft van vocht en schimmel. Hun dochter Alice woont op zichzelf en kan nog het beste met Boris omgaan. Dochter Noor woont nog thuis en vindt haar broer een psychopaat die hulp nodig heeft van een psychiater. De schrijfwijze in dit boek is eenvoudig en leest makkelijk. Er gebeurt veel maar ook eigenlijk niets. Er wordt verteld vanuit 2 oogpunten; Simon en Alice. Simon is een man die veel denkt maar weinig zegt of doet. Hij komt in zijn eentje nog steeds bij de relatietherapeut en hij probeert nog steeds om zijn relatie met Heleen te behouden, ook al "woont" zij sinds kort op zolder. Alice heeft een affaire met haar scriptiebegeleider en kampt met schuldgevoelens richting Boris. Het lezen van hun bevindingen, hun gevoelens en hun struikelblokken geeft je als lezer een redelijke inzicht in de onderlinge verhoudingen in het gezin. Daar waar moeder Heleen geen kwaad wil horen over Boris, continue ontkent dat er iets mis is met hem en hem met allemaal "zweverige therapieën" wil helpen heeft Noor geen goed woord over Boris. Zij heeft constant ruzie met hem en wil dat Boris psychische hulp krijgt. Door de verschillende meningen, het egoïsme van Heleen, het niet uitspreken van Simon drijven de gezinsleden langzaam uit elkaar. Echt veel komen we niet te weten over de gezinsleden, het blijft allemaal wat vaag. Zo heeft bijvoorbeeld de vader van Heleen in het gesticht gezeten maar de reden hiervoor is niet echt duidelijk. Wat er precies met Boris aan de hand is blijft ook vaag, hij neigt naar autisme maar het enige wat door Heleen gezegd wordt is dat hij speciaal is. Avondmensen is wel een verhaal wat blijft hangen, het komt af en toe wel wat neurotisch en chaotisch over. Er is veel onduidelijk maar diep van binnen weet je als lezer wel hoe het allemaal in elkaar zit. Een mooi debuut vol met onuitgesproken gesprekken.
Boris heeft een mentale stoornis/afwijking, zonder dat hier iets specifiek op geplakt wordt. Na een crisis komt hij terug thuis wonen, waar de spanningen oplopen, omdat iedereen op een andere manier met Boris omgaat. Moeder Heleen ziet het beste in hem en zoekt haar toevlucht tot esoterische therapieën. Vader Simon weet helemaal niet wat hij ermee moet. Grote zus Alice (die niet meer thuis woont) wil Boris zo veel mogelijk helpen, al botst ze vaak ook op een muur. Jongste zus Noor benoemt de dingen zoals ze zijn en vindt het niet correct zoals er (te voorzichtig en te zacht) met Boris wordt omgegaan.
De schrijfstijl is kort maar krachtig, en de korte hoofdstukken wisselen af tussen Simon en Alice. Hierdoor leest het boek heel vlot en aangenaam.
Het is geen ingewikkeld verhaal, maar illustreert wel heel mooi de verschillende verhoudingen binnen dit disfunctionele gezin. Hoe iedereen zijn eigen waarheid heeft, en hoe die met elkaar botsen tot er geen verbinding meer mogelijk is. De karakters en gevoelens zijn goed uitgewerkt, waardoor je vooral mee in de hoofden van Simon en Alice kruipt.
Dit is een verhaal over beloftes en verwachtingen en mogelijkheden die nooit worden ingelost of waargemaakt, en iedereen die op de een of andere manier zijn/haar verantwoordelijkheid ontloopt, omdat nu eenmaal vaak zo veel gemakkelijker is.
Een fijn tussendoortje, dat nieuwsgierig maakt naar een volgend boek van deze schrijfster.
Wanneer de 29-jarige Boris na een mentale crisis terug thuis komt wonen, verandert alles. Het gezin lijkt in twee kampen verdeeld te worden. Boris vader Simon en Boris oudste zus Alice vinden dat Boris hulp nodig heeft. Ze zijn het er samen over eens dat Boris agressieve woede-uitbarstingen een gevaar zijn voor iedereen. Maar Boris moeder Heleen en Boris jongere zus Noor zien dat anders. Ze volgen Boris zijn gedachten in de duisternis en geven hem het voordeel van de twijfel. Hoe langer Boris thuis woont, hoe verder het ganse gezin van elkaar komt af te staan. Zullen sommige inspanningen voldoende zijn om de brokken terug te lijmen?
Caroline van Keeken schreef met Avondmensen een intrigerende roman over de moeilijkheden in een gezin. Met haar filmische, duidelijke schrijfstijl neemt ze je mee in het leven van Simon en Alice. De gevoelens die Boris bij hun oproept, de onmacht die ze voelen en vooral het gemis om gehoord te worden. Hoe iedereen op een andere manier met Boris omgaat, wat zorgt voor verwarring, eindeloze discussies en vervreemding van liefde. Hoe schuldgevoel de bovenhand kan nemen en angst de leidraad in ieders leven wordt.
Avondmensen is een prachtig maar tragisch romandebuut over angst, onzekerheid, hoop, schuldgevoel en verlies.
Er is een clubje van Nederlandstalige schrijfsters dat allemaal een beetje dezelfde soort boeken schrijft. Ik denk hierbij aan bijvoorbeeld Bregje Hofstede, Nina Polak en Lieke Marsman. Wat mij betreft past Caroline van Keeken ook bij deze groep. Ze schrijven allemaal boeken die passen binnen de stroming van het relationisme. Avondmensen is een verhaal over een disfunctioneel gezin dat je leest vanuit verschillende leden van dit gezin. Het is mooi om te zien hoe moeilijk het is om je gewoontes te veranderen en patronen te doorbreken. We willen allemaal, zoals Alice het zegt, wel het ‘goede verhaal’ leven, maar dit blijkt simpelweg te ingewikkeld. Het verhaal is verder vrij simpel, maar ik heb erg genoten van de karakters.
Avondmensen verteld het verhaal van een disfunctioneel gezin. Simon, de vader, poogt nader te komen tot zijn vrouw Heleen en zoon Boris. Alice, het middelste kind, moddert aan met haar zoveelste scriptie en scriptiebegeleider. Noor, de jongste, zoekt haar toevlucht bij vriendin Sophie. Ondanks het steeds meer uit de hand lopende gedrag van Boris, barst er niet echt een bom. Het boek eindigt met een soort stilte voor verdere storm. Het leest makkelijk weg en is toegankelijk geschreven. In een beter verhaal, om als Alice te spreken, kreeg Boris de hulp die hij wel nodig heeft. Interessant hoe Alice en Simon op hun eigen manier verwoorden hoe de situatie escaleert en hun gezin uiteen drijft.
This entire review has been hidden because of spoilers.
Wat me meteen pakte, is het idee dat iedereen in dit boek echt vanuit zijn eigen hoek vertelt. Dat maakt heel duidelijk hoe lastig het soms is om elkaar écht te begrijpen. Je kunt je best doen om je in iemand anders te verplaatsen, maar uiteindelijk kijk je altijd vanaf je eigen plek – en dat maakt het verschil.
Tijdens het lezen voelde het bijna alsof je in het hele systeem kon rondlopen. Je ziet de onderlinge lijnen, de misverstanden, maar ook de verbindingen. Het geeft niet alleen inzicht, het laat je het ook voelen.
Bijzonder verhaal. Korte zinnen, duidelijk beschreven, chronologische verhaallijn met verwijzingen naar het verleden. Af en toe gelachen maar vooral het ongemak met lede ogen aangezien.. mooi geschreven, ik was er zo doorheen. Ik bleef hopen op een goed einde. Ik kon mij direct een verbeelding maken van dit hele gebeuren. Bijzondere familie. Tegen knettergek aan. Soms dacht ik wel, hoe verzint ze dit. Jammer dat het zo kort was.
Ik kon dit boek niet wegleggen. Korte hoofdstukken waarin het verhaal wordt verteld door verschillende leden van het gezin waarom het draait. Eigenlijk functioneren ze geen van allen maar de zoon Boris is het echte zorgenkind. Zijn zussen geloven niet meer in verbetering maar de ouders geven niet op en proberen los van elkaar hem te steunen. Het boek is een debuut En ik vind het heel knap geschreven.
Wat een heerlijk ongemakkelijk boek. Ik heb alle personages meerdere keren een pets voor hun hoofd willen geven en een knuffel. Soms had ik zoveel plaatsvervangend ongemak en schaamte dat ik het even weg moest leggen, en toch ben ik er doorheen gevlogen.
Lezen over een disfunctioneel gezin (love it!), hoewel emotioneel erg geremde mensen me ook tot waanzin kunnen drijven. Dat was hier voelbaar, hoe iedereen langs elkaar heen bewoog en was vergroeid met de dynamiek van het gezin en niet meer echt voor zichzelf leefde. Aanrader!
Kom op voor jezelf of je wordt een Boris Vraag hulp of je wordt een Heleen Laat het los of je wordt een Alice Wordt volwassen of je bent een Noor Of hoe je eigen gezin voor je ondergang kan zorgen. Ps: kudos voor mijn gezin 😘
Moeilijk weg te leggen. Een roman over een disfunctioneel gezin dat veel plaatsvervangende frustratie en medelijden oproept maar die ook vol humor zit.