Μαριάμπας

by Γιάννης Σκαρίμπας

Το πρώτο μυθιστόρημα του Γιάννη Σκαρίμπα, ο "Μαριάμπας", γράφτηκε και εκδόθηκε σε μια εποχή εξαιρετικά κρίσιμη για τη νεοελληνική λογοτεχνία. Τόσο στην ποίηση όσο και στην πεζογραφία εγκαταλείπεται βαθμηδόν ο παραδοσιακός τρόπος γραφής και νέες τάσεις, εν μέρει φερμένες από την Ευρώπη, εν μέρει γεννημένες από μια ντόπια ανάγκη για ανανέωση, έρχονται να επικρατήσουν και να δημιουργήσουν ένα νέο ύφος.
Από την άποψη αυτή ο "Μαριάμπας" βρίσκεται στην εμπροσθοφυλακή της πρωτοπορίας αφού με την ιδιαίτερη γραφή του εγκαινιάζει το ελληνικό Αντιμυθιστόρημα. Η πολύπλοκη αφηγηματική του τεχνική, η τελείως προσωπική του γλώσσα, η συνεχής υπονόμευση της χρονικής αλληλουχίας, η μίξη των αφηγηματικών επιπέδων, η σάτιρα, η ειρωνεία, ο πρωτοφανέρωτος στην ελληνική λογοτεχνία ήρωάς του -από τους πρώτους αντιήρωες της ελληνικής πεζογραφίας- είναι μερικά από τα πιο σημαντικά συστατικά του μυθιστορήματος· όταν πρωτοκυκλοφόρησε, το 1935 έκανε μεγάλη εντύπωση και προκάλεσε μεγάλους επαίνους αλλά και οργισμένες αντιδράσεις, πάντα όμως με κάποια δόση αμηχανίας μπροστά στο τελείως ιδιότυπο ύφος του.
Σήμερα, πενήντα περίπου χρόνια μετά την πρώτη του έκδοση, ο "Μαριάμπας" εξακολουθεί να αποτελεί ένα πρωτοποριακό μυθιστόρημα, είτε σε συνδυασμό είτε ανεξάρτητα από τα ιστορικά συμφραζόμενα της γεννήσής του.

230 pages, Paperback

First published January 1, 1935

About the author

Έλληνας λογοτέχνης, κριτικός, θεατρικός συγγραφέας, ποιητής και πεζογράφος. Το έργο του, εντυπωσιακό σε έκταση και ποικιλία, σημαδεύτηκε από την έντονη αντιδικία του με τις καθιερωμένες αξίες της ζωής και του αστικού πολιτισμού. Εισήγαγε επίσης υπερρεαλιστικά στοιχεία στην ελληνική πεζογραφία. Θεωρείται ένας από τους πρωτοπόρους της ελληνικής λογοτεχνίας.

Ο Γιάννης Σκαρίμπας ήταν γόνος ιστορικής οικογένειας από την Αγία Ευθυμία της Φωκίδας, αφού ο πατέρας του, Ευθύμιος Σκαρίμπας, ήταν απόγονος αγωνιστών της Επανάστασης του 1821. Ξεκίνησε τις εγκύκλιες σπουδές του στο Αίγιο και τις ολοκλήρωσε στην Πάτρα στο Α' Γυμνάσιο Πατρών. Υπηρέτησε στον Ελληνικό Στρατό ως ανθυπασπιστής στο 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων. Διορίστηκε τελωνοσταθμάρχης στην Ερέτρια (πρώην Νέα Ψαρά) και το 1915 εγκαταστάθηκε στη Χαλκίδα, για να εργαστεί εκεί ως εκτελωνιστής.

Στα γράμματα εμφανίστηκε κατά τη δεκαετία του 1910 με ποιήματα και πεζά που δημοσίευσε σε διάφορα περιοδικά της Αθήνας και στις εφημερίδες Εύριπος και Εύβοια της Χαλκίδας, χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο Κάλλις Εσπερινός. Η πρώτη του επίσημη εμφάνιση με το πραγματικό του όνομα έγινε το 1929, όταν έλαβε το Α΄ βραβείο διηγήματος για το πεζό Ο καπετάν Σουμερλής ο Στουραΐτης, το οποίο δημοσίευσε στο περιοδικό Ελληνικά Γράμματα.

Ο μπαρμπα-Γιάννης Σκαρίμπας, όπως ήταν γνωστός στους φίλους του, έζησε όλη του τη ζωή στη Χαλκίδα και ταξίδεψε ελάχιστα. Πέθανε στις 21 Ιανουαρίου 1984 και τάφηκε στο κάστρο του Καράμπαμπα.



Από: ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
Περαιτέρω: Γιάννης Σκαρίμπας

Reviews

[foteini_dl · Rating 5 out of 5]

Ο Σκαρίμπας, μέσω του Μαριάμπα, παίρνει τις συμβάσεις όχι μόνο του είδους του ρομάντζου, στο οποίο ανήκει το βιβλίο, μα και αυτές τις γλώσσας, του χώρου, του χρόνου, της ίδιας της πραγματικότητας εν τέλει,

Μολαταύτα είναι παντοδύναμος ο ρυθμός της ζωής. Το μεγαλόπρεπο αυτό πλοίο που είναι ο κόσμος, πηγαίνει (αφημένο) μονάχο του στην ατελευτότητα του χώρου, στην αφήμερη αιωνιότητα, μαζί τόπων και καιρών.

τις πετάει και αφήνει να αναδυθεί ο δικός του κόσμος. Αυτός ο ιδιαίτερος, σχεδόν αχαρακτήριστος, που ξεπερνάει ακόμα και τα όρια του σουρεαλισμού.

Στον Μαριάμπα συναντάμε γνώριμα στοιχεία της εργογραφίας του Σκαρίμπα: την ειρωνεία, την απαξίωση των λογοτεχνικών και κοινωνικών συμβάσεων, την αναγωγή της Χαλκίδας σε τόπο-σύμβολο, τους ιδιωματισμούς, την παρουσία αντι-ηρώων. Τρία στοιχεία μου κάνουν εντύπωση εδώ:

1.Το γεγονός ότι ένας άνθρωπο που δεν είχε την επίσημη μόρφωση της εποχής του μοιάζει να χειρίζεται τη γλώσσα και τις διάφορες αφηγηματικές τεχνικές καλύτερα από κάθε άλλον. Είναι πραγματικά άξια θαυμασμού το πώς απ’ τον παντογνώστη αφηγητή του α’ μέρους μεταβαίνει στο, ας πούμε, δημοσιογραφικό λόγο του γ’ μέρους.

2.Το ότι καταφέρνει να στήσει μια ιστορία, με πολλά αυτοαναφορικά στοιχεία, χωρίς να ξέρουμε πραγματικά τον πυρήνα της πλοκής παρά στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου. Ακόμα και εδώ ο Σκαρίμπας μοιάζει να ειρωνεύεται τους αναγνώστες, να παίζει με το μυαλό τους. Μέχρι το σημείο εκείνο η υπόθεση μοιάζει άναρχη και, ξαφνικά, μοιάζει να αποκτά συνοχή.

3.Το πόσο διαολεμένα μπλέκεται η πραγματικότητα με το φαντασιακό, η αλήθεια με το ψέμα και πόσο θολά είναι τα όριά τους.

Βέβαια, το εξαιρετικό στοιχείο είναι το κατά κάποιο τρόπο plot twist του τέλους, για το οποίο δε θα πω κουβέντα, μιας και δεν θέλω να χαλάσω σε κάποιον που πιθανώς διαβάζει αυτές τις γραμμές και έχει σκοπό να πιάσει στα χέρια του αυτό το βιβλίο το καλύτερο σημείο του βιβλίου.

Ο Σκαρίμπας δεν είναι καθόλου προσιτός σαν συγγραφέας, μιας και είναι πολύ εύκολο να χαθείς στην αφήγηση. Αν, όμως, πιάσεις τον ρυθμό του, σε ανταμείβει πολλαπλά. Τώρα είναι που συνειδητοποιώ ότι αν με κάποιο μαγικό χρόνο γύριζα το χρόνο πίσω, θα ασχολούμουν με τη φιλολογία μόνο και μόνο για να έχω τα τεχνικά εφόδια για να τον καταλάβω καλύτερα (πως να καταλάβεις έναν αντικομφορμιστή;). Βέβαια, αν ήξερε ότι υπάρχουν άνθρωποι που θα το έλεγαν αυτό, ο ίδιος μάλλον θα γέλαγε πολύ.

[Dimitrouela · Rating 2 out of 5]

Δύσκολη πίστα ο Σκαρίμπας, είναι το 4 βιβλίο του που διαβάζω και ομολογουμένως αυτό με δυσκόλεψε πολύ από όλα. Λίγο η γλώσσα, λίγο η υπόθεση, πιέστηκα να το τελειώσω.
Βαθιά εκτίμηση ωστόσο στον άνθρωπο που τα έκανε όλα *αδίστακτα έτσι* (χειρονομία μάνας Σίσσυ Φειδά) σε γλωσσικό, συντακτικό και αντιμυθιστορηματικό επίπεδο και έγραψε το αριστούργημα "Το θείο Τραγί".

------------------
#readathon17 - [19/13]

• Ένα βιβλίο με το όνομα χαρακτήρα του στον τίτλο.

[Dimitrios Andriopoulos · Rating 3 out of 5]

Good but difficult read with extremely difficult language and hard to follow.