Το Μαραμπού είναι ποιητική συλλογή του Έλληνα ποιητή, Νίκου Καββαδία. Πρόκειται για την πρώτη ποιητική συλλογή του ποιητή, η οποία εκδόθηκε το 1933 από τον εκδοτικό οίκο Κύκλος.
Ο Νίκος Καββαδίας στο Μαραμπού γράφει για ιστορίες ναυτικές, για ιστορίες που τον στιγμάτισαν, για ιστορίες που μόνο η αλμύρα της θάλασσας μπορεί να δημιουργήσει. Ιστορίες απλών ανθρώπων, που τους κάνει ήρωες μέσα στις όμορφες ποιητικές του αφηγήσεις όπως του Γουίλι του Θερμαστή, όπως του Πλοίαρχου Φλέτσερ και δεν ξεχνάει ποτέ, να αναφέρει, την αγάπη του για τη γαλάζια έκταση. Ενώ πολλές φορές παίρνει αυτοβιογραφικό χαρακτήρα. Στο βιβλίο υπάρχουν περιγραφές από καυγάδες, ιθαγενείς και πληρωμένους έρωτες.
Ο Νίκος Καββαδίας γεννήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 1910 στο Νίκολσκι Ουσουρίσκι, μια επαρχιακή πόλη της περιοχής του Χαρμπίν στη Μαντζουρία, από γονείς Κεφαλλονίτες, το Χαρίλαο Καββαδία και τη Δωροθέα Αγγελάτου της γνωστής οικογένειας εφοπλιστών της Κεφαλλονιάς. Σ’ αυτή τη μικρή Ρωσική πόλη, γεννιούνται και άλλα δυο παιδιά: η Τζένια (Ευγενία) κι ο Μήκιας (Δημήτρης). Ο πατέρας Χαρίλαος Καββαδίας διατηρούσε γραφείο γενικού εμπορίου διακινώντας μεγάλες ποσότητες εμπορευμάτων με κύριο πελάτη τον τσαρικό στρατό. Το 1914, με την έκρηξη του Πολέμου, η οικογένεια έρχεται στην Ελλάδα κι εγκαθίσταται στο Αργοστόλι, ενώ ο πατέρας επιστρέφει στις επιχειρήσεις του στη Ρωσία, όπου καταστρέφεται οικονομικά. Το 1917, κατά τη διάρκεια της Οκτωβριανής Επανάστασης, φυλακίζεται. Γυρίζει και πάλι στην Ελλάδα το 1921, τσακισμένος και ανίκανος να προσαρμοσθεί στην ελληνική πραγματικότητα. Μετά το Αργοστόλι, η οικογένεια εγκαθίσταται στον Πειραιά. Ο Καββαδίας πηγαίνει στο Δημοτικό κι είναι συμμαθητής με το Γιάννη Τσαρούχη. Διαβάζει Ιούλιο Βερν και διάφορα βιβλία περιπέτειας. Στο Γυμνάσιο γνωρίζεται με το συγγραφέα και ιατρό του Πολεμικού Ναυτικού Παύλο Νιρβάνα. Δεκαοκτώ ετών, αρχίζει να δημοσιεύει ποιήματα στο περιοδικό της Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαίδειας με το ψευδώνυμο Πέτρος Βαλχάλας. Τελειώνοντας το Γυμνάσιο, δίνει εξετάσεις στην Ιατρική Σχολή. Όμως την ίδια περίοδο πεθαίνει ο πατέρας του και αναγκάζεται να εργαστεί σε ναυτικό γραφείο. Συνεχίζει όμως να συνεργάζεται με διάφορα φιλολογικά περιοδικά. Το Νοέμβριο του 1928, ο Καββαδίας βγάζει ναυτικό φυλλάδιο και μπαρκάρει ως "ναυτόπαις" τον επόμενο χρόνο στο φορτηγό "Άγιος Νικόλαος". Το 1934, η οικογένεια μετακομίζει από τον Πειραιά στην Αθήνα. Το σπίτι της γίνεται τόπος συγκέντρωσης λογοτεχνών, ζωγράφων και ποιητών. Ο Καββαδίας την εποχή εκείνη περιγράφεται ως ένας λιγομίλητος απλός άνθρωπος, ατημέλητος, χαριτωμένος, εγκάρδιος, με ανεξάντλητο χιούμορ, αγαπητός στους πάντες. Το 1938 στρατεύεται και υπηρετεί στην Ξάνθη με την ειδικότητα του ημιονηγού, ενώ το 1939 παίρνει το δίπλωμα του ραδιοτηλεγραφητή κατωτέρας τάξεως. Στον πόλεμο του ’40 φεύγει για την Αλβανία, όπου υπηρετεί αρχικά ως ημιον
Ξενύχτια με κιθάρες στις Αλυκές του Βόλου, μεθύσια στο "Motin Club" και στο "Στέκι", τσιγάρα Davidoff, πανεπιστήμιο, έρωτες, τετρακοσάρες μηχανές και Καββαδίας. Όλη η νιότη μας σε 50 σελίδες.
Στις ναυτικές ιστορίες του Καββαδία βρέθηκα να βολοδέρνω ξανά, καταμεσής της γαλάζιας έκτασης, όπου συνήθως κυβερνάει το πούσι και τα καράβια αθέατα πλέουνε και σφυρίζουνε. Κι ώσπου ν’ αποφασίσω αν οι έμμετρες βιωματικές διηγήσεις του ποιητή της θάλασσας είναι ωραιότερες ως τραγούδια παρά ως ποιήματα, ολοένα θα επιστρέφω, είτε εδώ, είτε στο Πούσι και το Τραβέρσο.
Α, ρε Μαραμπού, σου χρωστάμε μερικές από τις ομορφότερες νύχτες της νιότης μας.
Στίχοι ταξιδιάρικοι, που έχουμε μάθει εδώ και γενιές να τους ακούμε τραγουδιστά με τη φωνή του Παπακωνσταντίνου, σε μουσική του Θάνου Μικρούτσικου, αναμνήσεις από την Ελλάδα που αγαπάμε.
Οι νεότερες γενιές δεν έχουμε ζήσει καταστάσεις ναυτικών (κάτι που ήταν περισσότερο συνηθισμένο προηγούμενες δεκαετίες, δύσκολα κάποιος σήμερα "μπαρκάρει"), αλλά η ζωή του ναυτικού είναι ό,τι πιο κοντά στους πειρατές ακόμα πιο παλιών χρόνων. Παρόλες τις κακουχίες, αυτή η ζωή βγάζει έναν λυρισμό και ένα ρομαντισμό!
ΥΓ. "Ο Δον Μπαζίλιο σκότωσε μ' αυτό τη Δόνα Τζούλια, την όμορφη γυναίκα του γιατί τον απατούσε..." και ουρλιάζει το πιάνο από κάτω... αλήθεια, πώς δεν έγινε metal διασκευή αυτού του κομματιού;
Μου ειναι πολυ δυσκολο να γραψω την κριτικη μου για αυτη την ποιητικη συλλογη.Δεν εχω ιδεα πως αξιολογεις ενα ποιημα,για αυτο και θα γραψω οτι μου ερθει στο κεφαλι.
Οταν ημουν εφηβη ημουν πολυ μοναχικη.Δεν ειχα φιλους,οχι απο επιλογη απλα δεν με συμπαθουσαν.Οταν μεγαλωσα καταλαβα τι εφταιγε αλλα τοτε ημουν ακομα ανωριμη και δεν γνωριζα τιποτα απο την ζωη και της ανθρωπινες σχεσεις και οτι δεν ειχα παρεα με πληγωνε πολυ.Η μουσικη με εσωσε,αν και διαβαζα και τοτε δεν ειχα γινει μια μανιακη βιβλιοφαγος ακομα,προσφεροντας μου την διοδο προς ενα κοσμο γεματο συναισθηματα.
Ενας απο τους τραγουδιστες που ακουγα στο disc player και σε κασσετες,ναι ειμαι τοσο μεγαλη,ηταν ο Βασιλης Παπακωνσταντινου.Αν και ποτε δεν ηταν αγαπημενος μου,ειχα αρκετα δικα του τραγουδια.Καποια απο αυτα ηταν μελοποιημενα ποιηματα του Νικου Καββαδια και οπως ειναι λογικο ηθελα να τα διαβασω εκτος απο το να τα ακουω.Αγορασα ολες τις ποιητικες του συλλογες,ενα βιβλιο του και ενα μικρο διηγημα του.Το μονο που εχει επιβιωση και βρισκεται ακομα στην κατοχη μου ειναι το "Μαραμπου".
Στην λιστα με τις κατηγοριες βιβλιων που πρεπει να διαβασω για το Readathon16 υπαρχει και ενα βιβλιο ποιησης και ηξερα οταν επεσε το βλεμα μου πανω στο "Μαραμπου" οτι ηρθε η ωρα να το ξαναδιαβασω.
13 χρονια σχεδον αργοτερα,το αγαπαω το ιδιο οπως και τοτε.
Αν εισαι σα και εμενα που σε πληγωνει βαθεια μεσα σου η πιθανοτητα οτι δεν θα ταξιδεψεις σε ολο τον κοσμο και οτι θα πεθανεις και θα θαφτεις 100 μετρα απο εκει που εζησες ολη σου την ζωη τοτε θα το αγαπησεις.Καθε ποιημα και ενα ταξιδι,μια εικονα,μια μυρωδια.Θαλασσσες,ναυτικοι και συφιλιασμενες πορνες σε αγκαλιαζουν σφιχτα και μαζι βουτατε στα κρυα νερα του ωκεανου.
Ο Νικος Καββαδιας δεν ειναι λεξοπλαστης ουτε κανενας ψηλοφρυδης ποιητης αλλα ενας απλος ανθρωπους που εκφραζει οσο καλυτερα ξερει τα συναισθηματα μιας φευγατης ψυχης.
Ο,τι και να πω για τον Καββαδία θα είναι απλά λίγο και περιττό. Ειναι ο αγαπημένος μου ποιητής. Τα λόγια του με κάνουν και ανατριχιαζω όπως η θαλασσινή δροσιά και η αλμύρα στο δέρμα.
"Ένα στιλέτο έχω μικρό στη ζώνη μου σφιγμένο, Που ιδιοτροπία μ' έκαμε και το 'καμα δικό μου· κι αφού κανένα δε μισώ στον κόσμο να σκοτώσω, Φοβάμαι μη καμιά φορά το στρέψω στον εαυτό μου...
Μια όμορφη ποιητική συλλογή, όπου κάθε ποίημα είναι μια ξεχωριστή ιστορία. Ο Καββαδίας σε ταξιδεύει με έναν μοναδικό τρόπο.
Τώρα δηλαδή ένας Καββαδίας σηκώνει κριτική; Και να θες δεν μπορείς.
Μια συλλογή ποίησης είναι σαν ένα πακέτο τσιγάρα χωρίς επιπτώσεις στην υγεία ανοίγεις ένα πακέτο τσιγάρα όταν χρειαστείς μια τζούρα νικοτίνης ανοίγεις μια συλλογή ποίησης όταν χρειαστείς μια τζούρα λυρισμού για να ξεφύγεις απ' την πεζή ζωή σου
Έτσι εκτός από την πρώτη φορά που το βλέπω σαν μύηση, οι επόμενες φορές που ανοίγω ένα βιβλίο ποίησης είναι για εκείνην την τζούρα, εκείνο το ποίημα που θέλω ξανά να το διαβάσω.
Και το Μαραμπού του Καββαδία είχε πολλά τέτοια.
Όπως το ομότιτλο Μαραμπού, το Ένα Μαχαίρι και το Ένας νέγρος θερμαστής από το Τζιμπουτί που τα 'μαθα πρώτα ακούγοντας τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου να τα τραγουδά, το Οι γάτες των φορτηγών, το Ο πιλότος Νάγκελ, και για να σταματήσω εδώ το Ένας δόκιμος στη γέφυρα εν ώρα κινδύνου.
Και θα ολοκληρώσω με μια αγαπημένη στροφή:
Ένα στιλέτο έχω μικρό στη ζώνη μου σφιγμένο, που η ιδιοτροπία μ’ έκαμε και το `καμα δικό μου, κι αφού κανένα δε μισώ στον κόσμο να σκοτώσω, φοβάμαι μη καμιά φορά το στρέψω στον εαυτό μου...
Το ξαναδιάβασα, γιατί, μου ήρθε ένα μήνυμα απ' το Παρίσι που έλεγε, "άκουσα Καββαδία και σε σκέφτηκα". Θυμάμαι όταν το συζητήσαμε για πρώτη φορά της είχα πει "βρίσκω τον Καββαδία βαθιά ερωτικό". Η απάντηση, "μα είναι".
Τρία πράματα στον κόσμο αυτό, πολύ να μοιάζουν είδα. Τα ο��όλευκα μα πένθιμα σχολεία των Δυτικών, των φορτηγών οι βρώμικες σκοτεινιασμένες πλώρες και οι κατοικίες των κοινών, χαμένων γυναικών.
Έχουνε μια παράξενη συγγένεια και τα τρία παρ'ολη τη μεγάλη τους στο βάθος διαφορά, μα μεταξύ τους μοιάζουνε πολύ, γιατί τους λείπει η κίνηση, η άνεση του χώρου και η χαρά.
Απόλυτος σεβασμός σε έναν άνθρωπο που ερωτεύτηκε και έμεινε πιστός σε μια ''γυναίκα'' με τα τόσα της καπρίτσια όπως η Θάλασσα!!!
Finally 3 years aftet Bukowski, I find another poet that I liked. A lot! Kavvadias was a sailor and all his poems are about sailors, prostitutes, far away countries... His poems generally are read like stories, that is what I loved. Finally! Took 3 tries to find this kind of poet.
Οι περιγραφές γίνονται με πολύ παραστατικό τρόπο σε όλα και σε κάποια σημεία σε κάνει ασυναίσθητα να κρατήσεις την ανάσα σου. Είναι φανταστικό το πώς καταφέρνει μέσα σε λίγους ποιητικούς στίχους να σου διηγηθεί μια ολόκληρη ιστορία.
Ρε Καββαδία αγόρι μου, άντε σάλπαρε και φύγε από 'δω (και πάρε με μαζί σου), που γέμισες το κεφάλι μου εικόνες και με έκανες να προβληματιστώ. Ποιος νομίζεις πως είσαι ρε μαν που γράφεις τόσο ωραία που το μεγαλύτερο πρόβλημα που είχα με την συλλογή σου ήταν πως δεν ήξερα ποιο να πω πως είναι το καλύτερο;! Και πες πως αποφασίζω, μετά το μεγαλύτερο πρόβλημα παραμένει πως δε ξέρω ποια στροφή και ποιος στίχος είναι ο καλύτερος.
Βλέπω ένα
Θεέ μου! Εἶμαι μοναχὰ δεκαεννιὰ χρονῶν, κι ἔχω σὲ μέρη μακρινὰ πολλὲς φορὲς γυρίσει. Θεέ μου! Ἔχω μίαν ἄκακη, μία παιδικὴ καρδιά, ἀλλὰ πολὺ ἔχω πλανηθεῖ, κι ἔχω πολὺ ἁμαρτήσει.
Ρε είσαι σοβαρός; Άντε γράψε κάνα Άρλεκιν, ή ό,τι είχαν στα 30s για φτηνό περιεχόμενο, τέλος πάντων. Στην τελική, διάβασε λίγο Δεγαμινιώτη για να μάθεις μπαλίτσα.
Κι εγώ, που μόνο την υγρήν έκταση αγάπησα, λέω πως εσένα θα μπορούσα ν'αγαπήσω.
Πορεία ανάστροφη στον Καββαδία σήμερα, αλλά και όλο τον υπόλοιπο χρόνο. Διάβασα αρκετές φορές το Πούσι μέσα στη χρονιά, διάβασα και το Τραβέρσο τώρα, και ο κύκλος κλείνει με το Μαραμπού - που, αν είστε φίλοι μου στην πραγματική ζωή, θα έχετε ακούσει χιλιάδες φορές πως ταυτίζομαι με το έρμο, γιατί κι εγώ στη μοναξιά και τη βλακεία του μοιάζω. Το Μαραμπού είναι η πρωτόλεια συλλογή του Καββαδία, ίσως και η πιο γνωστή του. Αποτελείται από 22 ποίηματα, τα περισσότερα των οποίων έχουν μελοποιηθεί και έχουν περάσει στην καθημερινότητα μας (και γι'αυτό στις κριτικές μου και στη ζωή μου γενικότερα λυσσάω να διαβάζετε Καββαδία). Ποιος δεν έχει ακούσει το Μαχαίρι και τον Νέγρο Θερμαστή από το Τζιμπουτί άλλωστε; Ακόμη και το ίδιο το Μαραμπού έχει περάσει στην καθημερινότητα μέσω της παραλλαγής των Πυξ Λαξ. Δεν θα πω πολλά για τη συλλογή πέρα από το ότι έχουμε να κάνουμε με τυπικό Καββαδία - βιωματικό, ταξιδιάρη, γεμάτο εικόνες και ιστορίες. Τον Καββαδία δεν τον διαβάζεις μια φορά και τελείωσες - επιστρέφεις συνέχεια, κι ακόμη όταν δεν τον ξαναδιαβάζεις, γιατί τον ακούς. Και είναι μεγάλη χαρά να τον έχουμε μελοποιημένο, για να τρυπώνει στην καθημερινότητα μας και να μας ταξιδεύει. Δε θέλω να πω άλλα για το Μαραμπού, δε θέλω να πω άλλα για τον Καββαδία, απόψε είπα πολλά και πρέπει να επιστρέψω τις λέξεις στο κρεβάτι τους. Αν κάποτε διαβάσετε, να με θυμάστε όμως, γιατί τον αγαπώ πολύ.
ΥΓ. Τα 4 αστεράκια παραμένουν ως έχουν από την πρώτη μου ανάγνωση. Κανονικά δεν έπρεπε καν να βάλω βαθμολογία, τα κομμάτια της καρδιάς μας δε ζυγίζονται με αριθμούς.
Το έργο του Καββαδία είναι πολύπλευρο. Από τη μία μπορεί να καταταχθεί στους ποιητές της παραδοσιακης ριμας και του ελληνικού ρυθμου από την άλλη έχει πολλά μοντερνιστικα στοιχεία τόσο όσον αφορά τη γραφή όσο και τα θέματά του. Παρά τις ρατσιστικες και μισογυνιστικες συνδηλωσεις της εποχης που αναγκαστικά συνοδεύουν το έργο του, δεν παύει να είναι ο ποιητής του περιθωριακου. Προκειται για τον πνευματικο νομαδα που δεν ανήκει πουθενά και που η μελαγχολία τον θρέφει με τον ίδιο τρόπο που ο ναυτικός θρεφεται από τη θώρια της θάλασσας. Οι γενναιες αναφορές σε περιστασιακή ομοφυλοφιλια καθώς και η αφοσιωμένη απεικόνιση του αλλοκοτου και του κοινωνικά παρία τον καθιστουν παράδοξα επίκαιρο.
Kavadias' first poetry collection and the second one I'm reading. In this collection you can find the best combination of immaturity, with maturity. Filled with raw emotions, for lost loves, old friends and the greatest love of all, the great blue sea. With the pain and the experiences that only he could have, Kavadias wrote a poetry collection that can still feel relatable and heart-wrenching for people reading it more than 90 years after its first release.
I still prefer his second poetry collection, since it's as close to perfection as it gets, but this is also a piece of masterful poetry, without any pretense.
Μαγευτική ποίηση, σχεδόν εξωτική μα και πολύ συναισθηματικά μεστή συνάμα. Γλώσσα απλή αλλά με απίστευτη ζωντάνια, φορτισμένη με βαθιά νοήματα. Εκπληκτικές μεταφορές και παρομοιώσεις, εικόνες παραστατικές. Κάθε ποίημα είναι και μια μικρή ιστορία με κυρίαρχη πάντα τη θαλασσινή αλμύρα αλλά και τα ανθρώπινα πάθη.
"Ετούτο το μαχαίρι, εδώ, που θέλεις ν' αγοράσεις με ιστορίες αλλόκοτες ο θρύλος το 'χει ζώσει, κι όλοι το ξέρουν, πως αυτοί που κάποια φορά το 'χαν, καθένας κάποιον άνθρωπο δικό του έχει σκοτώσει..."
"Θα μείνω πάντα ιδανικός κι ανάξιος εραστής, των μακρυσμένων ταξιδιών και των γαλάζιων πόντων, και θα πεθάνω μια βραδιά σαν όλες τις βραδιές, χωρις να σχίσω τη θολή γραμμή των οριζόντων"
Εξαιρετική "ναυτική" ποίηση από τον κατεξοχήν ποιητή των πλοίων, Νίκο Καββαδία. Όντας ο ίδιος ναυτικός για πολλά χρόνια, και έχοντας γυρίσει εκατοντάδες λιμάνια σε όλη την γη, μας μεταφέρει με μάλλον σχεδόν αυτοβιογραφικό τρόπο πως ήταν η ζωή του ναύτη τότε. Έκοψα μισό πόντο από ένα τέλειο σκορ μόνο και μόνο γιατί υπήρξαν κάποιες κάπως αδύνατες στιγμές, κάποια ποιήματα που δεν με μάγεψαν όσο θα ήθελα. Ανεξαρτήτως αυτού πάντως, η συλλογή αυτή είναι απαραίτητο ανάγνωσμα και θα ανταμείψει όποιον αναγνώστη αφιερώσει χρόνο και προσοχή.
Μ’ απόψε, τώρα που έπεσεν η τροπική βραδιά, και φεύγουν προς τα δυτικά των Μαραμπού τα σμήνη, κάτι με σπρώχνει επίμονα να γράψω σε χαρτί, εκείνο, που παντοτινή κρυφή πληγή μού εγίνη. Ήμουνα τότε δόκιμος σ’ ένα λαμπρό ποστάλ και ταξιδεύαμε Αίγυπτο γραμμή Νότιο Γαλλία. Τότε τη γνώρισα —σαν άνθος έμοιαζε αλπικό— και μια στενή μάς έδεσεν αδελφική φιλία.
Αριστοκρατική, λεπτή και μελαγχολική, κόρη ενός πλούσιου Αιγύπτιου οπού ’χε αυτοκτονήσει, ταξίδευε τη λύπη της σε χώρες μακρινές, μήπως εκεί γινότανε να τηνε λησμονήσει.
από ένα θάνατο σε κάμαρα, κι από ένα χωματένιο πεζό μνήμα, δε θα 'ναι ποιητικότερο και πι' όμορφο, ο διάφεγγος βυθός και τ' άγριο κύμα; ---------------------------- Άλλοτες είχαμε τα πλοία κρυφό σκοπό, μα ο κόσμος έγεινε σαν αδειανή φυλλάδα, είναι το ίδιο πιά να μένεις στην Ελλάδα με το να ταξιδεύεις στο Fernando Po.
Πρόκειται για την πρώτη ποιητική συλλογή του Καββαδία, την οποία αφιέρωσε στον φίλο του Μεμά Γαλιατσάτο. “Υστερα σ'είδα στη Μαρσίλια σαν εχάθηκες μέσα στο θόρυβο χωρίς να στρέψεις πίσω. Κ' εγώ, που την υγρή έκταση αγάπησα, λέω πως εσένα θα μπορούσα ν' αγαπήσω.”